Afleiðsla og samsetning - Orðabók Háskólans

2.5 Afstaðan til afleiðslu og samsetningar ί frumheimildum 31lexical insertion. Note that there is, to my knowledge, no correspondence between theconditions on WFRs and those on transformations other than lexical insertion . . . Thisfact strengthens the assertion of Chomsky (1970) that WFRs are very different rulesfrom syntactic transformations. (Aronoff 1976:48)Í þessum orðum Aronoffs er að finna heilmikil líkindi við það sem kemur fram hjáSelkirk (sjá 2.5.3) og Lieber (sjá 2.5.6) síðar en hann kýs þó að fara aðra leið að efninu enþær fara, enda er hann aðeins að skoða afleiðsluna. Leita þarf í önnur rit Aronoffs til aðfinna hvaða augum hann lítur mismuninn á afleiðslu og samsetningu, eins og nú verðurkomið að.2.5.2 Aronoff & Sridhar og Prefixation in KannadaÍ greininni Prefixation in Kannada eftir Aronoff og Sridhar (1988) er fjallað um mismuninná forskeytingu og samsetningu í dravídísku tungumáli, kannada. Þarna er að finnaútfærslu á kerfi Aronoffs frá 1976 þar sem munurinn á afleiðslu og samsetningu er setturfram á mjög skýran hátt, en annars virðist byggt á kenningakerfi sem svipar mjög til bókarAronoffs (1976). Meginkenningin er sem fyrr að orðhlutafræði sé sérstakur afmarkaðurhluti málkerfisins þar sem sérstakar reglur gilda. Þeim sem kjósa aðrar leiðir eru valinófögur orð, t.d. þeim sem halda því fram að aðskeyti og orð séu sams konar fyrirbæri ogteljist til lesa í orðasafninu en það er talið jafnast á við að þekkja ekki í sundur hest ogkú. 27 Kenningar þeirra eru jafnvel kenndar við sorppressur:First, our findings cast some doubt on the generality of the trash compactor theoryof morphology. This theory, in its simplest form (Givón, 1979), views all morphologyas the result of the morphologization of more productive syntactic phenomena.Certain recent formal phonological theories, such as lexical phonology (Kiparsky,1982) [1982b hér] are also easily reduced to the trash compactor model. If this modelis correct, then morphology is intrinsically uninteresting from a theoretical point ofview. (Aronoff & Sridhar 1988:189–190)Í grein Aronoffs og Sridhars segir að skilin á milli afleiðslu og samsetningar séu e.t.v.ekki eins skýr og oftast er látið í veðri vaka og stundum séu þau jafnvel dregin í efa, enafstaða höfunda er þó afdráttarlaus og greinin er skrifuð til að sanna að rétt sé að gera ráðfyrir tveimur mismunandi gerðum orðmyndunar, þ.e. afleiðslu og samsetningu.Í greininni kemur fram að tilgangurinn með skiptingu orðmyndunar í afleiðslu ogsamsetningu sé af tvennu tagi, annars vegar felist hann í einkennum eininganna sjálfra oghins vegar í því hvernig þær raðast saman. Dæmi er tekið af forskeytingu og fyrri liðum ísamsettum orðum og færð fyrir því hljóðkerfisleg, orðmyndunarleg og merkingarleg rökað afleiðsla og samsetning séu ólík ferli. Greinimörkin eru í stuttu máli þessi:(4) a Aðskeyti:1. Aðskeyti eru skilgreind út frá tengslunum við önnur orð og eru alltaf bundin.2. Aðskeyti eru lokaður flokkur og erfitt er að greina orðflokk (nema þá helstmerkingarlega) þar sem þau koma ekki fyrir frjáls. 2827 „There has been an unfortunate tendency (Lieber, 1980; Marantz, 1984) to lump together affixes and membersof major lexical categories and to call them all lexical items. To our mind, this is equivalent to calling ahorse a cow, because both are mammals“ (Aronoff & Sridhar 1988:190). Lieber 1980 mun vera sama heimildog Lieber 1981 hér.28 Þetta á aðeins við um forskeyti enda er listinn byggður á grein Aronoffs og Sridhars um forskeyti.