AfleiÃ°sla og samsetning - OrÃ°abÃ³k HÃ¡skÃ³lans

Recommendations

Info

££¸-+++++£-++++++°”±°L»”¼¸½O¾B±µ°-+++3+++++13++++++1¸-+++++-+++-++++++ÈÄÂÂÈ3++++++13+++++1168 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐsem falla undir regluna í (34) hér á eftir, t.d. orðin frumlegur og púnverskur 53 sem þar erutekin sem dæmi, og öll orð þar sem atviksorð eru fyrri hluti. Sama á við um því sem næstöll orð sem hafa lýsingarorð að fyrri lið. Það er aðeins í afleiðslu af nafnorðum og sögnumsem fjölbreytnin verður meiri. Í sagnleiddum lýsingarorðum skiptast orðin (að mestu) ítvennt; annars vegar eru orð sem enda á -legur en hins vegar eru lýsingarháttarmyndir,bæði nútíð og þátíð.(34) Viðskeytt lýsingarorð:³´·++++++*,²³Í³É¸++++++4³µ´·?P¨ƒ©++++++*,ÈLÂÂÂI²Â·ÊÊµ²ÅÊÂÂÂÃrÂI¿µ²frumlegur, púnverskurágætlegur, einfaldlegurinnrænn, núlegurgáróttur, gæsalappaðureinrænnsérlegur, þessleguraðdáanlegur, áþjáður++++++4Dæmi um viðskeyttar sagnir eru fá í gögnunum og ástæðan er sennilega sú að þær eruoftast myndaðar af grunnorðum. Þar sem dæmin í safninu eru valin úr Ritmálsskrá OHþannig að hér eru aðeins orð sem þar eru greind sem forskeytt eða samsett er ekki von áslíku efni hér.(35) Viðskeyttar sagnir:+++*,²³Í³É¸¸°”±13++++++4? ¨ƒ©+++*,ÈLÂÂI²ÅÀheimsumbólaóhreinka, réttmætaandspænaeinhljóðast, frímerkjasandblásast13++++++4Loks fylgir hér með yfirlitsregla um viðskeytt atviksorð og er hún einungis höfð meðtil ljúka þessu yfirliti um niðurstöður skoðunar á orðmyndunarreglum í gögnunum.(36) Viðskeytt atviksorð:³µÓ¸+++++*,²³Í³É¸°”±¸½O¾B±µ°+++++4³µÓ¸?P¨¢©+++++*,ÂGÉÈµ¿µÄÈÇ²ÆÆ²ÂÂGÉrélega, fáránlegaandskotalaust, atorkusamlegainnarlega, afskapleganaaðdáunarlega, álitumsérlegaáþreifanlega, gætilega+++++4Eins og ráða má af reglunni enda flest viðskeytt atviksorð í gögnunum á -lega og tvennt ervið það að athuga að greina orðhlutann sem atviksorðsviðskeyti. Í fyrsta lagi eiga hér viðsömu rök um það að í -lega sé rót og haldið er fram um -legur á bls. 158 hér að framan.Í öðru lagi ætti e.t.v. að gera ráð fyrir því að þessi atviksorð séu dregin af lýsingarorðumsem enda á -legur þannig að sjálft viðskeytið hér væri einungis -a. Þá er meðal þessara53 Hér væri sennilega betra að hafa greininguna púnver-skur, sjá athugasemdir og töflu (19) á bls. 157–158.
5.4 Athugun á orðmyndunarreglum 169orða einnig að finna hvorugkynsmyndir lýsingarorða sem greindar eru sem atviksorð íRitmálssafni, vegna setningarstöðu, t.d. andskotalaust í reglunni hér.Eins og áður sagði eru reglurnar um viðskeytingu hafðar með hér til að sýna fjölbreytnií orðmynduninni fremur en að þeim sé ætlað að varpa ljósi á samanburðinn við reglurSelkirk eða að af þeim sé hægt að draga miklar ályktanir.5.4.2.6 Er munur á orðmyndunarreglum í afleiðslu og samsetningu?Strangt til tekið má halda því fram að engin orðflokkagöt séu í reglum um samsett orð ííslensku á borð við þau sem Selkirk gerir ráð fyrir í ensku. Orðhlutar af öllum höfuðorðflokkumganga saman í samsetningu og sömu ályktun má reyndar draga af reglunum hérá undan um viðskeytingu. Tölurnar sýna þó að talsverður munur virðist vera á virkni endaer það gamalkunn staðreynd að enginn vandi er að búa til samsett nafnorð en erfiðara meðflest annað, t.d. sagnir.Lykillinn að þessu er e.t.v. sá að merkingarvensl milli orðhluta eru með ólíkum hætti íorðum af mismunandi orðflokkum. Það er því e.t.v. alls ekki hlutverk orðmyndunarreglnannasjálfra (eins og Selkirk virðist telja) að útiloka að einhverjir tveir orðflokkar myndisamsett orð. Er ekki miklu líklegra að þetta sé afleiðing af ströngum reglum um merkingarvenslmilli orðhluta sem byggjast á reglum um úthlutun merkingarhlutverka innanorða á hliðstæðan hátt og í setningum? Hugmyndir Lieber sem minnst er á í 2.5.6 hérað framan byggjast reyndar á kenningum af þessu tagi en hún setur það að skilyrði aðvensl á milli orðhluta séu samkvæmt setningafræðilegum lögmálum. Þess er ekki kosturað athuga þetta atriði hér en á því er full þörf. Með þetta í huga má e.t.v. segja að reglursem settar eru fram á þann hátt sem gert er í þessum kafla séu í eðli sínu lýsandi og getialdrei verið skýrandi. Ef til vill liggur það einnig í hlutarins eðli að orðgreiningarlýsingþar sem ekki er verið að fást við virka orðmyndun eingöngu getur aldrei orðið annað enlýsandi þar sem þar er í raun verið að athuga mörg málstig í einu.Niðurstaðan af þessari skoðun á hugsanlegum mismun á regluvirkni í samsetningu ogafleiðslu er því sú að í íslensku komi ekki fram göt í reglunum á sama hátt og í ensku þóttvirkni sé mismikil. Því er tæplega hægt að halda því fram á grundvelli þeirra staðreyndasem hér hafa verið settar fram að afleiðsla og samsetning séu eðlisólíkar að þessu leyti.5.4.3 Um víxlverkun afleiðslu og samsetningarÞeir sem gera ráð fyrir ströngum aðskilnaði samsetningar og afleiðslu í orðasafninu ogtelja eðli þessara orðmyndunarferla vera ólíkt þurfa að haga greiningu sinni þannig aðaðskeyti bætist ekki við samsett orð. Þar gildir m.ö.o. eins konar bann við blöndun sviða.Afleiðingin verður sú að fram koma liðgerðarþversagnir, eins og nokkrum sinnum hefurverið minnst á hér að framan. Þetta á bæði við um lýsingu eins og hjá Stephen R. Anderson(sjá 2.5.5) og í lexíkalskri hljóðkerfis- og orðhlutafræði, t.d. hjá Kiparsky og ÞorsteiniG. Indriðasyni (sjá 2.5.4 og 3.3.4 hér að framan). Í lagskiptum líkönum af málkerfinukemur þetta fram í því að aðskeyti sem tilheyra lagi sem er ofar í ferlinu en samsetningineiga ekki að bætast á samsett orð en hins vegar kemur ekkert í veg fyrir afleiðslu afsamsettum orðum með aðskeytum sem tilheyra sama lagi og samsetningin. Ef viðskeytagreiningÞorsteins G. Indriðasonar er notuð til að sýna hvað við er átt ættu viðskeytin-ing-, -ísk-, -nað-, -ni-, -ning- og -un, sem öll teljast vera viðskeyti I, ekki að bætast viðsamsett orð. Ef rökformgerð er látin ráða greiningunni, eins og hér er gert, stenst þettaekki, eins og sjá má af greiningunni á orðinu ummyndanamálfræðingur sem hér að framaner talið vera afleitt af samsetta orðinu ummyndanamálfræði (sjá nmgr. 39 á bls. 82 hérað framan). Í þessum kafla verður athugað hverju gögnin skila varðandi þetta efni.
Page 1 and 2:
Rannsóknar- og fræðslurit 7Aflei
Page 5 and 6:
FormáliRitgerð þessi er lögð f
Page 9:
55.3.1.4 Hefðbundin íslensk forsk
Page 12 and 13:
8 1 INNGANGURekki fyrir sem sjálfs
Page 14 and 15:
10 1 INNGANGUReða sem afleitt orð
Page 16 and 17:
12 1 INNGANGURkMerkingarlegur haus
Page 18 and 19:
14 2 UM AFLEIÐSLU OG SAMSETNINGU
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
)/.££-+0).+43+./)36 2 UM AFLEIÐS
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
\\50 2 UM AFLEIÐSLU OG SAMSETNINGU
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
88 4 GREINING Á ίSLENSKU DÆMASAF
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
100 4 GREINING Á ίSLENSKU DÆMASA
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123: 118 4 GREINING Á ίSLENSKU DÆMASA
Page 136 and 137: 9¦£ mHG N adjH f 9X£ fHGX A fH
Page 140 and 141: 136 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐtak
Page 142 and 143: 138 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐeð
Page 144 and 145: 140 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐí
Page 146 and 147: 142 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐ5.3
Page 148 and 149: 144 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐ31
Page 150 and 151: 146 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐþe
Page 152 and 153: 148 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐ1 h
Page 154 and 155: 150 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐhé
Page 156 and 157: 152 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐset
Page 158 and 159: 154 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐtag
Page 160 and 161: 156 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐEfs
Page 162 and 163: 158 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐ-r
Page 164 and 165: 160 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐ1
Page 166 and 167: 162 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐhlu
Page 168 and 169: 164 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐþe
Page 170 and 171: ¸£-++++++++++3++++++++++1¸-+++++
Page 174 and 175: 170 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐÍ
Page 176 and 177: 172 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐ(48
Page 178 and 179: 174 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐ5.5
Page 181 and 182: 1776 LokaorðÍ þessari ritgerð h
Page 183 and 184: [[mat]< ]< ]
Page 185 and 186: 181til fyrirstöðu að formið sj
Page 187 and 188: HeimildaskráAbraham, Werner, Samue
Page 189 and 190: HEIMILDASKRÁ 185Booij, Geert, & Je
Page 191 and 192: HEIMILDASKRÁ 187Halldór Halldórs
Page 193 and 194: HEIMILDASKRÁ 189Kristján Árnason
Page 195: HEIMILDASKRÁ 191Williams, Edwin. 1
Page 198 and 199: 194 MANNANAFNASKRÁSpencer, Andrew,
Page 200 and 201: 196 DÆMASKRÁallrahæstur 165allra
Page 202 and 203: 198 DÆMASKRÁbreima 56brekan 55bre
Page 204 and 205: 200 DÆMASKRÁfjarg- 144 147fjargvi
Page 206 and 207: 202 DÆMASKRÁheimvið 120-heit 98
Page 208 and 209: 204 DÆMASKRÁ-kríkaður 118krín
Page 210 and 211: 206 DÆMASKRÁ-næma 159-næmi 77n
Page 212 and 213: 208 DÆMASKRÁslembi- 66 144 148sle
Page 214 and 215: 210 DÆMASKRÁutanstokks 122utansve
Page 217 and 218: Viðauki: Bundnir afleiddir síðar
Page 219 and 220: Bundnir afleiddir sίðari hlutar 2
Page 221 and 222: Bundnir afleiddir sίðari hlutar 2
Page 223 and 224:
Bundnir afleiddir sίðari hlutar 2
show all

AfleiÃ°sla og samsetning - OrÃ°abÃ³k HÃ¡skÃ³lans

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?