Afleiðsla og samsetning - Orðabók Háskólans

9¦£ mHG N adjH f 9X£ fHGX A fH ? mH ? 9¦£ mH ? ¦ A§m ? ¨ƒ©adj9¦£ mHG N adjH? fª' 9X£ mN¦ A fH n § 9¦£ mHG N nHadj? 9¦£ vN N adj ? ¨ƒ© m 9X£ 0¬ N mH ? n 9¦£ mHGX A«§ nHadj? 9¦£ v ¬ N adj ? ¨ƒ© m 9X£ mHG N mH nª' 9¦£ nN ¨ƒAªA nHadj9¦£ 0¬ N advH… m 9X£ mHG N mH ? ¬ npl 9¦£ mHG N nplHadv9¦£ mHG N fH m 9X£ mHG¦ A mH ?v § ¬9¦£ 0¬ N vH ?f132 4 GREINING Á ίSLENSKU DÆMASAFNI(54) Orðmyndunarreglur I9¦£ mHGX A«§adjH f'¨ 9X£ mHG N f n 9¦£ mHG N nHadj9¦£ fHI¦ AŽAadjH m 9X£ 0¬ N mH n 9¦£ nHG N nHadj9¦£ mHG N fH ? m 9X£ fHGX AŽA mH v 9¦£ mHG N vHf9¦£ nHG N fH m 9X£ mHG¦ AªA mH ? v 9¦£ mHG N vH ?ff 9¦£ mHGX A«§ fH ? m 9X£ mHG ¨­AªA mH v 9¦£ nHG N vHEf fá á fram heildarreglur um helstu gerðir orðmyndunar verður að reyna að nálgast heildarmyndinameð því að staðla þær upplýsingar sem fram koma í reglunum. Til þess hafaverið búnar til nokkrar skriftur sem eiga það sameiginlegt að fella saman undirflokka íhinum ýmsu sviðum í færslunum. Hér fylgja nokkur dæmi um hvernig þetta er gert.(55) a Orðflokkur: Skammstafanir sem notaðar eru um orðflokk í skránum gefa kynog tölu nafnorða. Með því að sameina öll nafnorð einfaldast útkoman til muna:1. f, fpl, f/n, f/m, n, npl, m, mpl © noÞessari aðferð má beita þegar kyn eða tala nafnorða skiptir ekki máli í því semverið er að leita að.b Orðgerð: Oft er nægilegt að gera greinarmun á grunnorðum, einsamsettum orðumog margsamsettum orðum, t.d. ef athuga á mismuninn á föstum og lausumsamsetningum (sbr. rannsókn Baldurs Jónssonar á tilhneigingunni til lausrasamsetninga í orðum þar sem fyrri liður er samsettur; sjá kafla 3.2.4). Orðgerðirmá t.d. sameina á þennan hátt:1. Grunnorð: g, g*, g+, g?, !, !+, !? © g(og einnig sömu tákn með stjörnu, þ.e. viðbótarefni við orðin úr Ritmálsskrá:*g, *g*, *g+, © *g? g; sama á við alla aðra liði hér á eftir.)2. Afleiðsla af grunnorði: gv, gv!, gv?, gv+ © gv3. Einsamsett orð: 1, 1!, 1#, 1##, 1##?, 1? © 14. Afleiðsla af einsamsettum orðum: 1v, 1v!, 1v? © 1v5. Margsamsett orð: 12, 121, 1213, 132312, 121?, 123, 1231 . . . © M6. Afleiðsla af margsamsettum orðum: 12v, 21v, 121v, 123v, 213v © Mv7. Setningarliðir: Al, Al?, Fl, Fl?, Nl, Sl, Sl?, Xl © Xl8. (Afleiðsla af setningarliðum er þegar aðeins merkt með Xlv).Stundum má ganga einn lengra í einföldun, t.d. með því að gera ekki greinarmuná einsamsettum og margsamsettum orðum, og er þá haldið áfram að sameinagreiningartákn á sama hátt og hér hefur verið sýnt:1. Samsett orð: 1, M © S2. Afleiðsla af samsettum orðum: 1v, Mv © Svc Endingar: Oft skiptir ekki máli hver eiginleg beygingarending er í framsetningureglna og dugir þá greiningin ein. Því má oft sleppa fimmta sviði í færslunumí úrvinnslunni. Þá þarf oft ekki að gera greinarmun á eignarfalli eintölu ogfleirtölu í endingunum, nema rannsóknarefnið sjálft sé bundið því atriði. Viðþetta staðlast útkoman enn: