AfleiÃ°sla og samsetning - OrÃ°abÃ³k HÃ¡skÃ³lans

Recommendations

Info

130 4 GREINING Á ίSLENSKU DÆMASAFNITil þess að fá fram ítarlegar upplýsingar um formgerð fyrri hlutanna þarf því að athugaendingarnar sjálfar og greininguna á þeim, ásamt orðflokki og orðgerð fyrri hluta semfram koma í áttunda og níunda sviði í hverri færslu. 374.6 Sýnishorn af úrvinnslunniNú hefur uppbyggingu og skipulagi gagnasafnsins verið lýst og eins og fram hefur komiðeru álitamál í greiningunni mörg. Verk af þessu tagi er bundið máltilfinningu þess semvið greininguna fæst og endalaust má breyta og bæta. Þeir sem skoða gagnasafnið eru þvíbeðnir að koma athugasemdum á framfæri um allt sem betur mætti fara en ætlunin er aðgagnasafnið verði áfram í notkun og verði endurbætt eftir því sem tækifæri gefast og þörfer á.Hér í lokin fylgir stutt lýsing á vinnuaðferðum við úrvinnslu úr gögnunum og brotaf þeim niðurstöðum sem fá má úr greiningunni, sem sýnishorn um það hvernig nýtamá gögnin. Fyrst er sagt lauslega frá vinnuaðferðum og síðan er sýnt hvernig fá máupplýsingar um orðmyndunarreglur af mismunandi gerðum, eftir því hvert viðfangsefniðer hverju sinni. Í næsta kafla eru síðan lýsingar á því hvernig gögnin eru nýtt til þess aðskoða mismuninn á afleiðslu og samsetningu.Eins og fram kemur hér að framan eru öll gögnin geymd í textaskrám og úrvinnsla úrþeim er því ekki eins auðveld og verið gæti ef notað væri gagnasafnsforrit. Á vinnslustigihefur það samt haft marga kosti hve einfaldar skrárnar eru þar sem þeim hefur veriðkollsteypt eins oft og verða vildi og öllu skipulagi gjörbreytt með einföldum aðferðum,þ.e. með því að nota Unix-tól af ýmsu tagi og beita einfaldri strengjavinnslu. Þetta hefurþó þann galla í för með sér að umhverfið sem notandanum er búið er ekki sérlega aðlaðandiog það kostar nokkra þjálfun að læra að flétta saman þær skipanir sem þörf erá.Úrvinnsla úr gögnunum fer fram með því að flokka eftir hinum ýmsu gildum í sviðunumí færslunum og skoða síðan hvert svið fyrir sig eða tvö eða fleiri svið saman til að sjáhvernig venslum á milli þeirra er háttað. Til þess að sýna hvernig úrvinnslan fer fram oghvernig aðlaga má niðurstöðurnar að rannsóknarefni hverju sinni verður nú sýnt hvernigupplýsingar úr sviðum sem sýna orðflokk, orðgerð og endingar eru nýttar til að fá framefni sem nýtist í að setja fram orðmyndunarreglur.Grundvallaratriðið í framsetningu orðmyndunarreglnanna hér er orðflokksþátturinn,en reglurnar geta annars verið af ýmsu tagi eftir því hve nákvæm greiningin á að vera.Með því að velja saman öll svið sem snerta form liðanna, þ.e. orðflokk, orðgerð, endingarog greiningu á þeim, fæst listi sem nýta má til að setja fram allar orðmyndunarreglur ígögnunum. Þar sem afbrigði í greiningunni eru mjög mörg verður þessi listi í óstaðlaðrimynd fremur óaðlaðandi, einfaldlega vegna þess að hann er alltof langur og erfitt er að37 Til þess að full not yrðu af þessari greiningu væri gott að bæta inn upplýsingum um beygingarflokka nafnorðavið fyrri hlutana. Þannig mætti athuga sérstaklega þau orð þar sem í verunni er val milli fastrar og lausrarsamsetningar eða á milli eignarfalls eintölu og fleirtölu en samsetningarháttur nafnorða af sumum beygingarflokkumákvarðast af beygingarflokknum sjálfum. Þannig eru nafnorð sem beygjast veikt ekki fyrri hluti ístofnsamsettum orðum, eins og sést af orðunum pennaljómi, *pennljómi, stelpuskott, *stelpskott. (Stofnsamsetningaraf hjarta eru undantekning, t.d. í hjartveikur (sjá Ari Páll Kristinsson 1991:49).) Þá virðist valið áeignarfalli eintölu og fleirtölu a.m.k. stundum háð beygingarflokki. Fleirtalan virðist t.d. vera óhugsandi (eðaþví sem næst) í samsetningarliðum af allflestum kvenkynsnafnorðum sem fá -na í fleirtölu, eins og sjá má aforðunum perutré, *pernatré, fíkjutré, *fíknatré. Orðhlutar af öðrum beygingarflokkum eru hins vegar gjarnan ífleirtölu í sambærilegum orðum, t.d. í eplatré. (E.t.v. hefur þetta atriði breyst í tímans rás. Hjá Jóni Ólafssyni úrGrunnavík bregður fyrir fleirtölu í samsetningarliðum sem ætla má að séu óhugsandi í nútímamáli, t.d. í orðinukaknakorn sem fyrir kemur í þýðingunni á Nikulási Klím (sjá Holberg 1948, útg. Jóns Helgasonar, bls. 206).Orðið mun eiga við ‘litla köku’ en Grunnvíkingur notar orðhlutann -korn sem smækkunarendingu í fleiri orðum,t.d. í bæklingskorn, eikarkorn, embættiskorn, hnífkorn, hrífukorn, bæði í Klím og í Orðabók sinni.)
4.6 Sýnishorn af úrvinnslunni 131fá ljósa mynd af öllu því efni sem fyrir kemur. Sýnishorn úr fjörtíu línum í gagnasafninufylgir hér á eftir og þar kemur fram hvað um er að ræða:(52) Sýnishorn: Línur 1.979–2.018 úr grunnskrá:arinstöð f 1 arin -0 0 arinn m g stöð f garkarhrafn m 1 arkar -ar ee örk f g hrafn m garkastærð f 1 arka -a ef örk f g stærð f gvarmband n *1 arm -0 0 armur m g band n garmbandsúr n 12 armbands -s ee armband n 1 úr n garmflugfjöður f 21 arm -0 0 armur m g flugfjöður f 1armfætlingur m 1 arm -0 0 armur m g fætlingur m gv!armingjadómur m gv armingja -a e* armingi m gv +dómur m vskarmlag n 1 arm -0 0 armur m g lag n garmlög npl 1 arm -0 0 armur m g lög npl garmrétta f 1 arm -0 0 armur m g rétta f gvarmstóll m 1 arm -0 0 armur m g stóll m garnarungi m 1 arnar -ar ee örn m g ungi m gvarnfleygur adj 1 arn -0 0 örn m g fleygur adj gvarnhvass adj 1 arn -0 0 örn m g hvass adj garnhöfðóttur adj 1 arn -0 0 örn m g höfðóttur adj gvaronsvöndur m 1 arons -s ee aron m g vöndur m gartargóður adj 1 artar -ar ee art f g góður adj gartarmaður m 1 artar -ar ee art f g maður m gasahláka f 1 asa -a e* asi m g hláka f gvasalaus adj 1 asa -a e* asi m g laus adj gasarigning f 1 asa -a e* asi m g rigning f gvasbestpípa f 1 asbest -0 0 asbest n g pípa f gasbestplata f 1 asbest -0 0 asbest n g plata f gasdictæki n 1 asdic -0 0 asdic n g tæki n gasfaltbera v 1 asfalt -0 0 asfalt n g bera v gasfaltborinn adj 1v asfaltbor -0 0 asfaltbera v 1 +inn adj vskasfiskur m 1 as -0 0 asi m g fiskur m gaskasmiður m 1 aska -a ef askur m g smiður m gvasklok n 1 ask -0 0 askur m g lok n gaskmala v 1 ask -0 0 askur m g mala v gaskméla v 1 ask -0 0 askur m g méla v gvaskoti m 1 a -0 0 a 0 ! skoti m gvaskvaða v *1! ask -0 0 ask 0 ! vaða v gvaskvaðandi adj 1v askvað -0 0 askvaða v 1! +andi adj vskasnaspark n 1 asna -a e* asni m g spark n gassvíti adv 1 ass -0 0 ass 0 ! víti adv g+astralheimur m 1 astral -0 0 astral 0 ! heimur m gastrallíkami m 1 astral -0 0 astral 0 ! líkami m gatburðaflétta f 12 atburða -a ef atburður m 1 flétta f gEfniviðurinn í orðmyndunarreglur sem skilar sér úr þessu er síðan hægt að breyta í ölluhefðbundnari uppsetningu á orðmyndunarreglum með því að raða strengjunum úr gagnasafninuupp aftur. Orðmyndunarreglan úr neðstu línunni (atburðafletta) er þá svona:(53) Orðmyndunarreglur úr gagnaskrá:Strengur úr gagnaskrá:Orðmyndunarregla:f 12 -a ef m 1 f g f‡BŠ^¦© m‡G† ¨¤ f¥Alls eru afbrigði af orðmyndunarreglum sem fá má fram úr orðunum fjörutíu í (52) meðþessu móti 33 og segja má að það sé þvílíkur fjöldi að fremur óaðlaðandi sé að reyna aðtúlka niðurstöðurnar. Helst eru reglur af þessu tagi nýtilegar til dæmaleitar þegar verið erað athuga mjög afmarkaðan flokk orða.
Page 1 and 2:
Rannsóknar- og fræðslurit 7Aflei
Page 5 and 6:
FormáliRitgerð þessi er lögð f
Page 9:
55.3.1.4 Hefðbundin íslensk forsk
Page 12 and 13:
8 1 INNGANGURekki fyrir sem sjálfs
Page 14 and 15:
10 1 INNGANGUReða sem afleitt orð
Page 16 and 17:
12 1 INNGANGURkMerkingarlegur haus
Page 18 and 19:
14 2 UM AFLEIÐSLU OG SAMSETNINGU
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
)/.££-+0).+43+./)36 2 UM AFLEIÐS
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
\\50 2 UM AFLEIÐSLU OG SAMSETNINGU
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85: 80 3 UM AFLEIÐSLU OG SAMSETNINGU
Page 92 and 93: 88 4 GREINING Á ίSLENSKU DÆMASAF
Page 104 and 105: 100 4 GREINING Á ίSLENSKU DÆMASA
Page 136 and 137: 9¦£ mHG N adjH f 9X£ fHGX A fH
Page 140 and 141: 136 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐtak
Page 142 and 143: 138 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐeð
Page 144 and 145: 140 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐí
Page 146 and 147: 142 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐ5.3
Page 148 and 149: 144 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐ31
Page 150 and 151: 146 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐþe
Page 152 and 153: 148 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐ1 h
Page 154 and 155: 150 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐhé
Page 156 and 157: 152 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐset
Page 158 and 159: 154 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐtag
Page 160 and 161: 156 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐEfs
Page 162 and 163: 158 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐ-r
Page 164 and 165: 160 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐ1
Page 166 and 167: 162 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐhlu
Page 168 and 169: 164 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐþe
Page 170 and 171: ¸£-++++++++++3++++++++++1¸-+++++
Page 172 and 173: ££¸-+++++£-++++++°”±°L»
Page 174 and 175: 170 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐÍ
Page 176 and 177: 172 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐ(48
Page 178 and 179: 174 5 GÖGNIN OG VIÐFANGSEFNIÐ5.5
Page 181 and 182: 1776 LokaorðÍ þessari ritgerð h
Page 183 and 184: [[mat]< ]< ]
Page 185 and 186:
181til fyrirstöðu að formið sj
Page 187 and 188:
HeimildaskráAbraham, Werner, Samue
Page 189 and 190:
HEIMILDASKRÁ 185Booij, Geert, & Je
Page 191 and 192:
HEIMILDASKRÁ 187Halldór Halldórs
Page 193 and 194:
HEIMILDASKRÁ 189Kristján Árnason
Page 195:
HEIMILDASKRÁ 191Williams, Edwin. 1
Page 198 and 199:
194 MANNANAFNASKRÁSpencer, Andrew,
Page 200 and 201:
196 DÆMASKRÁallrahæstur 165allra
Page 202 and 203:
198 DÆMASKRÁbreima 56brekan 55bre
Page 204 and 205:
200 DÆMASKRÁfjarg- 144 147fjargvi
Page 206 and 207:
202 DÆMASKRÁheimvið 120-heit 98
Page 208 and 209:
204 DÆMASKRÁ-kríkaður 118krín
Page 210 and 211:
206 DÆMASKRÁ-næma 159-næmi 77n
Page 212 and 213:
208 DÆMASKRÁslembi- 66 144 148sle
Page 214 and 215:
210 DÆMASKRÁutanstokks 122utansve
Page 217 and 218:
Viðauki: Bundnir afleiddir síðar
Page 219 and 220:
Bundnir afleiddir sίðari hlutar 2
Page 221 and 222:
Page 223 and 224:
show all

AfleiÃ°sla og samsetning - OrÃ°abÃ³k HÃ¡skÃ³lans

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?