Afleiðsla og samsetning - Orðabók Háskólans

4.5 Greiningaratriðin ί gögnunum 123hijkHann er utan flokka/utanflokka.Hann er ?utan garðs/utangarðs í þjóðfélaginu.Verslun ?utan lands/utanlands hefur gengið vel.Næsta vetur ætlar hann að vera ?utan skóla/utanskóla.Liðir af þessu tagi eru greindir sem forsetningarliðir innan orða en þeir eru ekki gerðir aðgreiningarorði og færðir upp sérstaklega í gögnunum nema þegar þeir koma líka fyrir semsjálfstæð orð. Þannig er innanhúss greiningarorð en ekki milliríkja sem aðeins kemurfyrir sem orðhluti, t.d. í milliríkjasamningur. Oft er settur punktur á orðaskilum innanforsetningarliðar en þó ekki alltaf, eins og hér sést:(40) Forsetningarliðir sem orðhlutar í gögnunum:innanlandsfriður m 12 innanlands -0 0 innanlands adv Fl friður m gmillifundanefnd f 12 millifunda -0 0 milli.funda adv Fl nefnd f gvmilliþinganefnd f 12 milliþinga -0 0 milli.þinga adv Fl nefnd f gvmillilandaferð f 12 millilanda -0 0 milli.landa adv Fl ferð f gvmilliríkjamál n 12 milliríkja -0 0 milli.ríkja adv Fl mál n ginnanhússmet n 12 innanhúss -0 0 innanhúss adv Fl met n ginnanlandsfriður m 12 innanlands -0 0 innanlands adv Fl friður m gutanflokkamaður m 12 utanflokka -0 0 utan.flokka adv Fl maður m gutangarðsmaður m 12 utangarðs -0 0 utan.garðs adv Fl maður m gutanlandsverslun f 12 utanlands -0 0 utan.lands adv Fl verslun f gvutanskólasveinn m 12 utanskóla -0 0 utan.skóla adv Fl sveinn m gOrðið millistríðsár er greint á sama hátt og þessi orð, jafnvel þótt þar sé ekki um venjuleganforsetningarlið að ræða.4.5.3.3.7 Aukafall nafnliða sem atviksorðÝmsir frosnir eða hálffrosnir aukafallsliðir eru notaðir sem atviksorð og greindir semslíkir í Ritmálsskrá OH en myndun slíkra atviksorða lýtur engum venjulegum orðmyndunarreglumá borð við þær sem hér eru til umræðu. Líkindin eru einna mest við forsetningarliðinasem sagt er frá í 4.5.3.3.5. Þessir liðir eru af ýmsu tagi, eins og sjá má afþessum dæmum:(41) Aukafallsliðir:miðvegaafvegaklofvegalangvegatvívegakarlvegasöðulvegaeinvegatvovegamiðskipasamskipaþverskipamiðskipslangskipsþverskipsþjóðsagnakynsbréfkynssíðsumarssamsumarssnemmsumarsalladagamiðjavegaeinhverntímanokkurntímaallajafnaneinsstaðarmiðsvegarhinsvegarallshugarsamaháttarallsháttar. . .margskonarsumskonareinskonarþesskonar. . .Ekki er fullt samræmi í greiningu þessara orða í gögnunum en þau eru merkt semsetningarliðir í orðgerðarsviði (Al eða Nl) og að auki eru þau öll merkt sérstaklega í athugasemdasviðiaftast í greiningarlínunni. Í orðgerðargreiningu seinni hlutans er að aukisýnt að orðin eru afbrigðileg, ýmist með því að merkja liðinn með g+ eða gv!. Greiningorðanna er líka að því leytinu tvíræð að deila má um hvort það er ekki fallendingin sjálfsem greina ætti sem haus í orðinu en það er þó ekki gert hér.Farið er með orð af þessu tagi sem koma fyrir sem orðhlutar í öðrum orðum eins oggert var við forsetningarliði sem orðhluta og lýst var í 4.5.3.3.6 hér að framan.