Afleiðsla og samsetning - Orðabók Háskólans
Afleiðsla og samsetning - Orðabók Háskólans
Afleiðsla og samsetning - Orðabók Háskólans
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
4.5 Greiningaratriðin ί gögnunum 113orð með strengnum 121312 er þá samsett úr 121 + 12 o.s.frv. Tölustafakódinn sýnir þvíbæði að orð er samsett <strong>og</strong> hver stofnhlutagreiningin er.Orð <strong>og</strong> orðhlutar (aðrir en viðskeyti, sjá næsta kafla) sem ekki koma fyrir sjálfstæð erumerkt með upphrópunarmerki í orðgerðarsviðinu <strong>og</strong> er því merki bætt við aðra orðgerðargreiningu.Fyrri hluti orðsins andkannalegur er t.d. greindur sem samsett orð en þaðkemur hvergi fram sjálfstætt <strong>og</strong> fær því merkinguna andkanni m 1!. Í stað þess að rita g!við grunnorð sem ekki koma fyrir sjálfstæð er upphrópunarmerkið notað stakt. Forskeytieru merkt á þennan hátt, t.d. al 0 ! í alheiðinn, en aðrir fyrri hlutar sem hvergi koma framsjálfstæðir eru merktir á sama hátt, t.d. stakmyndön. 224.5.3.2 ViðskeytingGreining á viðskeytum er gerð þannig að merki um viðskeytið (v) er bætt við þá greiningusem hér hefur verið lýst. Afleiðsla af samsettu orði sem í eru tveir liðir er þá merkt meðtákninu 1v, t.d. endurhæfing f 1v af samsettu sögninni endurhæfa v 1. Vegna þess aðskammstöfunin v er notuð í orðflokksgreiningunni fyrir sagnir eru viðskeyti merkt meðvsk þegar nota þarf táknið sjálfstætt, t.d. +ing f vsk í endurhæfing. 23(22) Dæmi um viðskeytingu:aendurhæfa v *1 endur -0 0 endur 0 ! hæfa v g |endurhæfing f 1v endurhæf -0 0 endurhæfa v 1 +ing f vsk |bhervæða v 1 her -0 0 her m g væða v g |hervæddur adj 1v hervæd -0 0 hervæða v 1 +dur adj vsk |hervæðing f 1v hervæð -0 0 hervæða v 1 +ing f vsk |Segja má að í gagnavinnslunni hafi verið tekin geðþóttaákvörðun um hvað skyldi teljastviðskeyti <strong>og</strong> hvað ekki. Alls eru 4.632 greiningarorð í gögnunum þar sem orðgreininginvsk kemur fyrir. Ekki eru öll viðskeytt grunnorð færð upp sérstaklega sem greiningarorðí grunnskránni sjálfri en þau er að finna í sérstakri skrá sem í eru 4.671 orð. Þar er að finna183 viðskeyti sem merkt eru sérstaklega <strong>og</strong> skilin sýnd með bandstriki. Listi um orðhlutasem greindir eru sem viðskeyti í gögnunum fer hér á eftir <strong>og</strong> eru strengirnir teknir beintupp úr skránum <strong>og</strong> ýmis afbrigði koma fram í þeim. Dæmi úr viðbótarskránni eru merktmeð (viðb.). Í kafla 5.3.2 hér á eftir er síðan samanburður á viðskeytum <strong>og</strong> bundnumsíðari liðum, en þar kemur fram hversu traust þessi skipting er.(23) Viðskeyti sem mynda lýsingarorð:+a holgóma+að sigað, reykað (viðb.)+aður afhöfðaður+agur heilagur (viðb.)+all athugall+andi aðnjótandi+anskur júlíanskur+asta einasta (viðb.)+astur náðugastur (viðb.)+dur afskræmdur+ður afmáður+ga málga (viðb.)+gur dulúðgur+i forvitri+ið litið (viðb.)+inn aðgætinn+is eflis (viðb.)+iskur færeyiskur+ískur kontrópunktískur+ja geðja (viðb.)+kur máttkur (viðb.)+l máll (viðb.)+legur afkáralegur+ll aðsjáll+n gagnrýnn+na litna (viðb.)+neskur jarðneskur (viðb.)22 Orðflokksmerking við orðhlutann er 0 enda er ekki sjálfgefið hver orðflokkurinn ætti að vera. E.t.v. er þettaeitt af einkennum forskeyta en sama máli gildir þá um stakmyndön sem eru fyrri hlutar.23 Til hægðarauka í gagnavinnslunni eru viðskeyti merkt með + fremst í orðhlutasviðinu (sviði nr. 10; viðskeytisem verið er að greina eru að sjálfsögðu alltaf síðari hluti greiningarorða). Vafadæmi eru merkt með ‘?’.