Filozofia kultury fizycznej w Polsce.pdf - Stowarzyszenie Idokan Polska

This copy is for personal use only - distribution prohibited - This copy is for personal use only - distribution prohibitedcelem głównym. Przywiązywał największą wagę do wszechstronnego rozwoju człowieka, jegozainteresowań, wykształcenia. Wysuwał przy tym na plan pierwszy znaczenie wartości moralnychi intelektualnych, stawiał problem twórczego stosunku do życia oraz autonomii i łącznościczłowieka z naturą.Piasecki, kontynuując dzieło Jordana, występował szczególnie zdecydowanie przeciw dysharmoniimiędzy naturą i kulturą, przeciw dysonansowi spowodowanemu procesami industrializacjii urbanizacji. Nawoływał do wykorzystania i rozszerzenia różnorodnych form powrotu do natury celemzahamowania owych procesów oraz jednostronnego, wynaturzonego rozwoju człowieka. Jegoniezbyt rozbudowane założenia z zakresu antropologii filozoficznej, leżące u podstaw teorii wychowaniafizycznego, stanowiły próbę kontynuacji dwóch systemów wartości: wizji człowieka starożytnejGrecji i nowocześnie rozumianego chrześcijaństwa [Krawczyk 1970, s. 210–211]. Były syntezątworzącą obraz jednostki ludzkiej zbliżony do renesansowego ideału [Suchodolski 1963].18Koncepcje wychowania fizycznego i sportu w okresie międzywojennymW tym okresie działał Władysław Osmolski. Należał on do grona najbardziej czynnych teoretykówi dydaktyków wychowania fizycznego, był organizatorem i ideologiem wychowaniafizycznego i sportu. Osmolski odrzucał w swojej teorii wychowania dualistyczną koncepcjęczłowieka właściwą poglądom Jordana i Piaseckiego oraz ich zwolenników. Podważał zatemplatońsko-kartezjańską tradycję antropologiczną, która zaciążyła na refleksji europejskiej, w tymtakże na koncepcjach wychowania fizycznego powstających w Polsce na przełomie XIX i XXwieku. Osmolski traktował człowieka jako jedność ciała i duszy. Podkreślał ich organicznymonizm, pisząc, że „dla umysłu ciało jest środkiem, dla ciała umysł jest celem. Razem ciałoi duch tworzą życie” [Osmolski 1923, s. 3]. Wskazywał zatem na autoteliczny charakter i zarazeminstrumentalność ciała w stosunku do umysłu. Krytykował poglądy akcentujące podrzędnośćciała w dualistycznej wizji człowieka. Traktował ciało jako jedyne źródło energii duchowej.Korespondowało to z monistycznymi założeniami licznych wizji jednostki ludzkiej z XIX wieku,między innymi Feuerbacha, Engelsa, Darwina i innych filozofów przyrody. Podkreślał znaczenieśrodowiska, przyrody w kształtowaniu człowieka w ujęciu filo- i ontogenetycznym. Sprawnośćanatomiczna i czynnościowa rodziła się na łonie przyrody w walce o byt. Podważenienaturalnych relacji między człowiekiem i niszą ekologiczną powoduje – zdaniem Osmolskiego –alienację i izolację zarówno od natury, jak i kultury. Występując przeciw degeneracji kulturyi natury jako przejawowi cywilizacji technicznej, industrializacji i urbanizacji, nie głosił – jakjego poprzednicy – naiwnego w istocie hasła powrotu do natury, nie akceptował też pesymizmuani tym bardziej kwietyzmu. Upatrywał właśnie w rozwoju cywilizacji i technologii możliwościi gwarancji zniesienia ujemnych stron życia współczesnego człowieka. Dlatego też uważał, żemiędzy innymi za pomocą wychowania fizycznego i sportu można humanizować rzeczywistość,przezwyciężać kryzys współczesnych warunków ludzkiej egzystencji.Współcześni teoretycy wobec przyrodniczych, humanistycznych i zdrowotnych aspektówwychowania fizycznegoWśród nich istotne miejsce zajmuje Zygmunt Gilewicz, należący do grupy teoretyków wychowaniafizycznego, myślicieli, których poglądy można określić mianem orientacji naturalistycznej.Jego koncepcje, podobnie jak założenia Władysława Osmolskiego, Eugeniusza Piaseckiego,Mariusza Zaruskiego, nawiązują implicite do doktryn Johna Locke’a i teorii pedagogicznychJana Jakuba Rousseau oraz Jędrzeja Śniadeckiego.Zygmunt Gilewicz, tak jak wskazani poprzednicy, eksponował głównie cielesne podłoże wychowaniafizycznego. Stwierdzał za Rousseau i Śniadeckim, że podstawą każdego kształceniai wychowania powinno pozostawać wychowanie fizyczne oraz że stawia sobie ono za cel doskonaleniei uszlachetnianie materialnego podłoża ludzkiej osobowości [Gilewicz 1964, s. 19]. Gilewiczzakładał programowo przede wszystkim potrzebę kształcenia, doskonalenia i rozwojucech motorycznych czy sprawności fizycznej człowieka, które tworzą podłoże intelektualnego,estetycznego i moralnego rozwoju człowieka [Gilewicz 1934, s. 39; Pawłucki 1982, s. 23–25].Z kolei Maciej Demel, należący do grona ostatnich najwybitniejszych teoretyków-przyrodników,poprzedził, podobnie jak Jordan i jego następcy, zainteresowanie wychowaniem fizycz-Electronic PDF security powered by Committee of Scientific Research, Stowarzyszenie Idokan Polska ®, Poland