Filozofia kultury fizycznej w Polsce.pdf - Stowarzyszenie Idokan Polska

This copy is for personal use only - distribution prohibited - This copy is for personal use only - distribution prohibitedfizycznego w kategoriach pedagogiki, potraktowania rozwoju i doskonalenia właściwości sprawnościowo-cielesnychw kategoriach humanistycznych przeciwnych postmodernistycznemu relatywizmowi.W drugim okresie twórczości, nawiązując wyraźnie do pedagogiki zdrowia Demela,zwrócił uwagę na potrzebę permanentnego kształtowania ciała w perspektywie wartości wychowaniazdrowotnego. W tym sensie Pawłucki dokonał w teorii wychowania fizycznego syntezyzałożeń z zakresu nauk humanistycznych i przyrodniczych (biologiczno-medycznych) orazsocjologii i pedagogiki bez ustalania zwierzchności którejkolwiek z tych dyscyplin w perspektywieafirmowanego przez siebie rygoryzmu aksjologicznego, przyjmującego, że istnieją pewneobiektywne, uniwersalne i fundamentalne wartości, których zarówno w pedagogice ciała, jaki w indywidualnym cielesnym samowychowaniu, aktywności w sferze kulturowej (w tym w kulturzefizycznej) przekroczyć nie można.Po trzecie, Pawłucki oparł swoją teorię wychowania fizycznego na założeniach filozoficznychcharakterystycznych dla personalizmu katolickiego. Wprawdzie eksponuje on obecnie w swoichrozważaniach w sposób otwarty aksjologię i antropologię katolicką, lecz czyni to w zeświecczonej(a nie religijnej) formie, wskazując na zalety personalizmu katolickiego w procesie edukacjiszkolnej i pozaszkolnej. Nie stanowi to zagrożenia dla holistycznej koncepcji teorii wychowaniafizycznego, gdyż w każdej koncepcji pedagogicznej (w tym holistycznej wizji wychowania) powinienznajdować się charakterystyczny dla niej fundament merytoryczno-metodologiczny, konkretnezaplecze teoretyczne. W innym przypadku pojawia się nieokreśloność czy też relatywizmedukacyjny. Temu właśnie Andrzej Pawłucki jest – w sensie fundamentalnym – konsekwentnieprzeciwny.Do kręgu teoretyków wychowania fizycznego o orientacji humanistycznej można również zaliczyćKrzysztofa Zuchorę. Autor Wychowania w kulturze fizycznej [1980] twierdzi, iż teorięwychowania fizycznego w jego wydaniu należy rozumieć jako „wspólnotę” czynu i myślenia,„swoistą filozofię życia” pojmowaną szerzej jako „filozofia kultury fizycznej”. Mimo deklaracjinie można jednak w żadnej mierze zaliczyć jego przemyśleń zarówno ze względów formalnych,tj. metodologicznych oraz merytorycznych, do jakiejkolwiek filozofii. Można dostrzec pewnewpływy rozmaitych przemyśleń filozoficznych w rozważaniach na temat sportu i wychowaniaolimpijskiego, ale wywodzą się one co najwyżej z opracowań o charakterze podręcznikowym [Zuchora1980, s. 10]. Krzysztof Zuchora nie wprowadza, niestety, do swych wypowiedzi nomenklatury,definicji, pojęć, kategorii, warsztatu metodologicznego itd., czyli niezbędnego aparatuorganizującego konstrukcję koncepcji filozoficznych. Dlatego też uprawiana przez niego dziedzinamoże być potraktowana jedynie jako teoria wychowania fizycznego. Można w jego poglądachdostrzec pewne wątki filozoficzne, pozwalające usytuować dane rozważania w obrębiehumanistycznej wersji wychowania fizycznego.Krzysztof Zuchora neguje te koncepcje (naturalistyczne, biologiczne), których najwyższymcelem jest jednostronny, fizyczny rozwój człowieka, a ideałem jedynie zdrowy i sprawny fizycznieczłowiek. W jego pracach pojawia się ideał człowieka wszechstronnie rozwiniętego, w pełnisprawnego i zdrowego, wyposażonego we wszechstronną wiedzę o wychowaniu fizycznymi zdrowotnym, wnikającego w istotę swych psychofizycznych potrzeb, starającego się zrozumiećsens związków, jakie zachodzą między jednostką, społeczeństwem i kulturą. Przedmiotem szczególnejtroski Krzysztofa Zuchory jest rozwój osobowości, zdrowia i kultury fizycznej jednostki,rozwój, który umożliwia właściwą wymianę energetyczną między ustrojem a środowiskiem,dzięki której w aktywności człowieka dominować będzie twórczy, swoiście ludzki „pierwiastekkulturowy”. Wychowanie fizyczne, pisze Krzysztof Zuchora (ulegając koniunkturalnie mirażomideologii socjalizmu), „jest procesem ciągłym, wprowadza wychowanka w bogaty świat kultury,sprzyja kształtowaniu socjalistycznego poglądu i obyczajów” [Zuchora 1976, s. 392].Specyfika poglądów Krzysztofa Zuchory polega zwłaszcza na mocnym wyeksponowaniu tezyo wspólnej genezie i wzajemnych związkach kultury fizycznej, estetyki i sztuki. Twierdzi on, żetworzą one nierozerwalną całość zakładającą potrzebę rozwoju i doskonalenia zarówno stronybiologicznej, jak i kulturowej, pomnażając różnorodne sfery zainteresowań człowieka.Na podstawie analizy założeń filozoficznych leżących u podstaw poglądów polskich teoretykówi praktyków wychowania fizycznego, ruchu higienicznego, turystyki, taternictwa i marynistykimożna stwierdzić, że daje się zastosować do ich charakterystyki koncepcję natury i kulturyprzedstawioną przez Zbigniewa Krawczyka w pracy Natura, kultura, sport [1970], która20Electronic PDF security powered by Committee of Scientific Research, Stowarzyszenie Idokan Polska ®, Poland