Umumit?hsil m?kt-num-vi ?sas-si - TÉhsil Nazirliyi
Umumit?hsil m?kt-num-vi ?sas-si - TÉhsil Nazirliyi
Umumit?hsil m?kt-num-vi ?sas-si - TÉhsil Nazirliyi
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 17 mart1994-cü il tarixli 109 saylı qərarı ilə təsdiqolunmuşdur.Azərbaycan Respublikası ümumtə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> mə<strong>kt</strong>əbinin nümunə<strong>vi</strong>Ə S A S N A M Ə S İI. Ümumi müddəalar1. Azərbaycan Respublikası ümumtə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> mə<strong>kt</strong>əbi tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong>in həyata keçirilmə<strong>si</strong>ndə ə<strong>sas</strong>mərhələdir; irqindən, milli və mədəni mənsubiyyətindən, dilindən, cin<strong>si</strong>ndən, so<strong>si</strong>almaddivəziyyətindən, ictimai mənşəyindən, yaşayış yerindən, səhhətindən asılıolmayaraq Azərbaycan Respublikasında yaşayan bütün uşaq və yeniyetmələrin ümumitə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> almasını təmin edir. Dövlət tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> müəs<strong>si</strong>sələrində vətəndaşlar pulsuz tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> almaqhüququna malikdirlər.2. Ümumtə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> mə<strong>kt</strong>əbinin ə<strong>sas</strong> vəzifə<strong>si</strong> fərdin təbii imkanlarını inkişaf etdirmək, onaelmin ə<strong>sas</strong>larını öyrətmək, fiziki, əqli, intelle<strong>kt</strong>ual imkanlarını, meyl, maraq və idrakqabiliyyətlərini nəzərə alaraq onun şəx<strong>si</strong>yyətini formalaşdırmaq, həyatda və cəmiyyətdəsəmərəli fəaliyyətə hazırlanmasına, müstəqil, yaradıcı düşünən, ümumi mədəniyyətəmalik milli mənə<strong>vi</strong>yyatlı şəx<strong>si</strong>yyətin yetişdirilmə<strong>si</strong>nə xidmət etmək, şüurlu olaraq peşəseçməyə hazırlamaq, Azərbaycanın inkişafı naminə fədakarcasına çalışan vətəndaştərbiyə etməkdən ibarətdir.3. Mə<strong>kt</strong>əb Azərbaycan Respublikasının “Tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> Qanunu”nda nəzərdə tutulmuş prin<strong>si</strong>plərə<strong>sas</strong>ında fəaliyyət göstərir. Mə<strong>kt</strong>əbdə tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> dünyə<strong>vi</strong> xara<strong>kt</strong>er daşıyır, milli zəminə,Azərbaycan xalqının azadlıq və demokratiya ənənələrinə, ümumbəşəri dəyərlərəə<strong>sas</strong>lanmaqla şəx<strong>si</strong>yyətin əqli, mənə<strong>vi</strong>, fiziki, estetik inkişafına, onun bacarıq, qabiliyyətvə istedadının formalaşdırılmasına xidmət edir.4. Mə<strong>kt</strong>əb şəx<strong>si</strong>yyətin Konstitu<strong>si</strong>ya və “Tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> Qanunu”nda müəyyən edilmiş tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong>hüququnun həyata keçirilmə<strong>si</strong>ndə, uşaqların yaş, cins və fərdi xüsu<strong>si</strong>yyətlərinə uyğuntəlim-tərbiyə prose<strong>si</strong>nin təşkilində, onların sağlamlığının qorunmasında, tədrismateriallarının keyfiyyətlə mənimsənilmə<strong>si</strong>ndə, şagirdlərin qabiliyyətlərinin inkişafetdirilmə<strong>si</strong>ndə dövlət və xalq qarşısında məsuliyyət daşıyır.5. Dövlət tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong>in məzmununu müəyyənləşdirir, mə<strong>kt</strong>əbin inkişafına təminat verir, zərurimaddi-texniki ehtiyaclarını ödəyir, onu kadr, dərslik və tədris-metodik ədəbiyyatla təminedir. 14 yaşınadək olan uşaqların icbari tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> alması üçün yerli dövlət idarə orqanları hərbir mə<strong>kt</strong>əbə inzibati ərazi təhkim edir.6. Mə<strong>kt</strong>əbdə təlim dili türk dilidir.Cəmiyyətin tələbinə, vətəndaşların arzusuna müvafiq olaraq müəyyən təlim-tərbiyəmüəs<strong>si</strong>sə<strong>si</strong> bazasında, dövlət standartları çərçivə<strong>si</strong>ndə, mütləq türk dili və ədəbiyyatı,Azərbaycan tarixi, Azərbaycan coğrafiyası tədris olunmaqla azsaylı xalqların dillərində,habelə xarici dillərdə də təlim aparıla bilər. Təlimin hansı dildə aparılması müəyyənedilərkən uşaqların və valideynlərin ( onları əvəz edən şəxslərin) arzuları ilə yanaşı yerliimkanlar, pedaqoji kadr və tədris-metodik təminat nəzərə alınmalıdır.
7. Şagirdlərin maraq, qabiliyyət və istedadlarının inkişaf etdirilmə<strong>si</strong> üçün lazımi şərait vəimkan yaratmaq məqsədilə müxtəlif tipli ümumtə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> mə<strong>kt</strong>əbləri yaradıla bilər.8. Bütün tipdən olan mə<strong>kt</strong>əblərin açılması, tipinin dəyişdirilmə<strong>si</strong> və bağlanması, müvafiqkadr poten<strong>si</strong>alı, maddi-texniki və pedaqoji-metodiki baza nəzərə alınmaqla, AzərbaycanRespublikası Nazirlər Kabinetinin təsdiq etdiyi qaydalara uyğun olaraq həyata keçirilir.9. Mə<strong>kt</strong>əb bu nümunə<strong>vi</strong> Ə<strong>sas</strong>naməyə müvafiq olaraq, habelə yerli xüsu<strong>si</strong>yyət vəimkanları, pedaqoji kolle<strong>kt</strong>i<strong>vi</strong>n, valideyn və şagirdlərin arzu və təkliflərini nəzərəalmaqla özünün nizamnamə<strong>si</strong>ni hazırlayır. Nizamnamə mə<strong>kt</strong>əb şurasında qəbuledildikdən, Tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> <strong>Nazirliyi</strong> və onun yerli orqanlarında qeydiyyatdan keçdikdən sonraqüvvəyə minir.10. Hər bir mə<strong>kt</strong>əb dövlət tədris planları və proqramlarının yerinə yetirilmə<strong>si</strong>nin təşkilində,həmçinin qanunvericiliyə zidd olmayan hüquqi məsələlərin həllində müstəqildir.Ümumtə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> mə<strong>kt</strong>əbinin stru<strong>kt</strong>uru və fəaliyyətininə<strong>sas</strong>ları11. “Tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> qanunu”na uyğun olaraq ümumtə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> üç pillədən ibarətdir:ibtidai (I-IV <strong>si</strong>niflər);ə<strong>sas</strong> (V-VIII <strong>si</strong>niflər);orta (IX-XI <strong>si</strong>niflər);12. I <strong>si</strong>nfə cari ilin 1 senyabrınadək 6 yaşı tamam olan uşaqlar qəbul edilirlər.13. Birinci (ibtidai) pillədə uşaq şəx<strong>si</strong>yyətinin təşəkkülü, onun bacarıq və qabiliyyətininaşkara çıxarılması və məqsədyönlü inkişafı təmin olunur, təbiət, cəmiyyət, insan və onunəməyi haqqında ibtidai təsəvvürlərin təməli qoyulur, şagirdlər oxumağı, yazmağı,hesablamağı öyrənir, nəzəri təfəkkür, nitq mədəniyyəti, şəx<strong>si</strong> gigiyena və sağlam həyattərzi ünsürlərinə yiyələnirlər.14. İkinci (ə<strong>sas</strong>) pillədə şagird şəx<strong>si</strong>yyətinin inkişafı, onun mənlik və əxlaqi şüurunun,hüquqi düşüncə<strong>si</strong>nin, milli-mənə<strong>vi</strong> keyfiyyətlərinin, maraq və meylinin, qabiliyyət vəistedadının, özünün so<strong>si</strong>al müqəddəratını təyin etmək bacarığının, elmlərin ə<strong>sas</strong>larınınöyrədilmə<strong>si</strong> və dünyagörüşünün formalaşdırılması təmin edilir, tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong>i davam etdirmək,ictimai həyata fəal surətdə daxil olmaq üçün zəruri olan ümumtə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> hazırlığının ə<strong>sas</strong>ıqoyulur.15. İkinci pillədə dövlət tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> standartları gözlənilməklə təlimin diferen<strong>si</strong>allaşdırılmasına,birinci və ikinci pillədə hazırlıq sə<strong>vi</strong>yyə<strong>si</strong> uyğun olan şagirdlərdən ibarət <strong>si</strong>niflərin(korrek<strong>si</strong>ya <strong>si</strong>niflərinin) təşkil edilmə<strong>si</strong>nə yol verilir.16. Ə<strong>sas</strong> tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> məcburidir, II pilləni başa vurmuş şagirdlər müsabiqə yolu ilə III pilləyəqəbul edilə bilərlər. Müsabiqə qaydası mə<strong>kt</strong>əb nizamnamə<strong>si</strong> ilə müəyyən edilir.17. 14 yaşı bitmiş şagirdlər mə<strong>kt</strong>əb nizamnamə<strong>si</strong>nə ə<strong>sas</strong>ən mə<strong>kt</strong>əbdən çıxarıla bilər. Yetimvə valideyn himayə<strong>si</strong>ndən məhrum olmuş uşaqlar qəyyumluq və himayə orqanlarınınrazılığı olmadan mə<strong>kt</strong>əbdən çıxarıla bilməzlər.
18. Üçüncü (orta) pillədə təlimin diferen<strong>si</strong>a<strong>si</strong>yası ə<strong>sas</strong>ında şagirdlərin ümumtə<strong>h<strong>si</strong>l</strong>hazırlığının başa çatdırılması təmin edilir. Tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong>in üçüncü pillə<strong>si</strong>ndə maddi baza,pedaqoji kadr poten<strong>si</strong>alı, şagirdlərin meyl, maraq və qabiliyyəti nəzərə alınaraqtəmayüllü <strong>si</strong>niflər açılır.19. Proqram materiallarını mənimsəməkdə çətinlik çəkən şagirdlərə kömək məqsədi iləmüxtəlif formada pedaqoji xidmət göstərilir. Əqli və fiziki cəhətdən qüsurlu olan uşaqlarüçün müxtəlif tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> formaları müəyyən edilir. Həmin uşaqlar tibbi-pedaqojikomis<strong>si</strong>yanın rəyi ə<strong>sas</strong>ında müvafiq mə<strong>kt</strong>əblərə göndərilirlər. Uzunmüddətli xəstəuşaqlar üçün isə evdə tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> təşkil edilir.Ehtiyac olan yerlərdə mə<strong>kt</strong>əbyanı internatlar, habelə günüuzadılmış qruplar yaradılır.Günüuzadılmış qruplarda şagirdlərin sayı müəyyən olunmuş normadan az olduqdavalideynlərin xahişi ilə özünümaliyyələşdirən– təsərrüfat hesablı günüuzadılmış qruplarda təşkil edilə bilər.Təlim ana dilində olmayan mə<strong>kt</strong>əblərdə azsaylı xalqların uşaqları üçün mə<strong>kt</strong>əbəhazırlıq <strong>si</strong>nifləri açıla bilər.20. Ümumtə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> mə<strong>kt</strong>əblərinin bazasında müvafiq Ə<strong>sas</strong>naməyə uyğun olaraq ə<strong>sas</strong> tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong>ibaşa çatdıranlar üçün orta tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> verən axşam <strong>si</strong>nifləri və ya qiyabi qruplar açılır.21. Ə<strong>sas</strong> və orta tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> üzrə ekstern yolu ilə imtahanlar Azərbaycan Respublikası Tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong><strong>Nazirliyi</strong>nin təlimatına müvafiq aparılır.22. Ə<strong>sas</strong> və orta tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> üzrə ekstern yolu ilə və ya axşam <strong>si</strong>niflərində (qiyabi qruplarda)imtahan verən fəhlə və qulluqçular əmək qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuşimtiyazlardan istifadə etmək hüququna malikdirlər.23. Tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong>in II və III pillələri buraxılış imtahanları ilə başa çatdırılır. Buraxılış imtahanlarıAzərbaycan Respublikası Tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> <strong>Nazirliyi</strong>nin təlimatı ə<strong>sas</strong>ında aparılır.24. Şagirdlər imtahanlardan tibbi komis<strong>si</strong>yanın rəyinə ə<strong>sas</strong>ən azad edilirlər. İmtahanlardanazad olunmaq hüququ verən xəstəliklərin <strong>si</strong>yahısını Respubilika Tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> <strong>Nazirliyi</strong> vəRespublika Səhiyyə <strong>Nazirliyi</strong> müəyyən edir.25. II pilləni müvəffəqiyyətlə başa vuran şagirdlərə ə<strong>sas</strong> mə<strong>kt</strong>əbi bitirmək barədəşəhadətnamə, xüsu<strong>si</strong> müvəffəqiyyətə nail olanlara isə fərqlənmə şəhadətnamə<strong>si</strong> verilir.III pillə mə<strong>kt</strong>əbin məzunlarına orta tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> haqqında müəyyən olunmuş formada attestatverilir. Xüsu<strong>si</strong> müvəffəqiyyətə nail olanlar isə fərqlənmə attestatı alırlar.Şagirdlərə şəhadətnamə və attestatların, fərqlənmə şəhadətnamə<strong>si</strong> və fərqlənməattestatlarının verilmə<strong>si</strong> qaydalarını Azərbaycan Respublikası Tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> <strong>Nazirliyi</strong> müəyyənedir.Təlim-tərbiyə prose<strong>si</strong>nin təşkili26. Təlim-tərbiyə prose<strong>si</strong>nin təşkili şagirdlərin dövlət standartları sə<strong>vi</strong>yyə<strong>si</strong>ndə tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong>almasını təmin edən tədris planları və proqramlarının, təlim-tərbiyənin va<strong>si</strong>tə, forma vəmetodlarının pedaqoji a<strong>sas</strong>ları üzərində qurulur və bütün tərbiyə işləri qarşılıqlı hörmətvə əməkdaşlıq prin<strong>si</strong>pləri ə<strong>sas</strong>ında şagirdlərin qabiliyyəti, meyl və bacarıqları nəzərəalınmaqla aparılır.Ayrı-ayrı <strong>si</strong>niflərin (buraxılış <strong>si</strong>nifləri istisna olmaqla) müəyyən olunmuş müddətdənəvvəl başa çatdırılmasına yol verilir. Belə hallarda şagirdlərin bilik, bacarıq və vərdişləri
sə<strong>vi</strong>yyə<strong>si</strong>nin dövlət proqramları tələblərinə uyğun olub-olmamasını yerli tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> idarəetməorqanlarının xüsu<strong>si</strong> komis<strong>si</strong>yası müəyyənləşdirir.27. Siniflərdə şagirdlərin sıxlıgı və bir sıra fənlərdən <strong>si</strong>niflərin iki qrupa bölünmə<strong>si</strong>Respublika qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş qaydada həyata keçirilir. Kəndyerlərində zəruri hallarda ibtidai və ə<strong>sas</strong> tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> pillələrində mə<strong>kt</strong>əb və ya ayrıca <strong>si</strong>nifləryaradılarkən şagirdlərin sayı nəzərə alınmır. Bu cür mə<strong>kt</strong>əblər və ya <strong>si</strong>niflər Tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong><strong>Nazirliyi</strong> ilə razılaşdırılmaqla yerli dövlət idarəetmə orqanlarının qərarları ilə açılır.28. Müstəsna hallarda yerli büdcə vəsaiti, habelə büdcədənkənar vəsait hesabınaazkomple<strong>kt</strong>li <strong>si</strong>niflərin saxlanılmasına icazə verilir.29. Bütün tipdən olan ümumtə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> mə<strong>kt</strong>əblərinə şagirdlərin kütlə<strong>vi</strong> qəbulu yeni dərs iliərəfə<strong>si</strong>ndə aparılır və mə<strong>kt</strong>əb dire<strong>kt</strong>orunun əmri ilə rəsmiləşdirilir.30. Azərbaycan Respublikasında yaşayan xarici vətəndaşlar və vətəndaşlığı olmayan şəxslərümumi ə<strong>sas</strong>larla mə<strong>kt</strong>əbə qəbul olunur və mövcud hüquqlardan istifadə edirlər.31. Dərs məşğələləri bütün mə<strong>kt</strong>əblərdə bir qayda olaraq, sentyabrın 1-də başlayır və mayın25-də başa çatır.32. Dərs ili müddətində aşağıdakı tətillər müəyyən edilir: payız tətili 6 gün (1-6 noyabr), qıştətili 12 gün (30 dekabr-10 yanvar), yaz tətili 12 gün (20-31 mart). Bundan başqa, birinci<strong>si</strong>nif şagirdləri üçün 3-cü rübün ortasında əlavə 6 gün (12-17 fevral) tətil verilir.Yerli şəraitdən asılı olaraq rayon (şəhər) tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> şöbələrinin razılığı ə<strong>sas</strong>ında ümumimiqdarı saxlanılmaqla tətil günlərinin başlanması və qurtarması vaxtının müəyyənedilmə<strong>si</strong>ndə dəyişiklik edilə bilər.33. Dərs məşğələləri dire<strong>kt</strong>orun təsdiq etdiyi cədvəllə müəyyənləşdirilir.Dərs məşğələləri 45 dəqiqə, məşğələlərarası fa<strong>si</strong>lə isə şagirdlərin fəal istirahəti, istiyeməyi və mə<strong>kt</strong>əbin imkanları nəzərə alınmaqla müəyyən edilir.34. Ümumtə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> mə<strong>kt</strong>əblərində şagirdlərin biliyi Tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> <strong>Nazirliyi</strong> tərəfindən təsdiq olunmuştəlimata uyğun qiymətləndirilir.35. Qiymətləndirmə rüblər və ya yarım illər üzrə aparılır. Şagird, onun valideyni (valideyniəvəz edən şəxs) illik qiymətlərlə razılaşmadıqda mə<strong>kt</strong>əb dire<strong>kt</strong>oru müstəsna hal kimişagirdin biliyini yoxlamaq üçün komis<strong>si</strong>ya yarada bilər.36. Sinifdən-<strong>si</strong>nfə keçirmə və buraxılış imtahanları Azərbaycan Respublikası Tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong><strong>Nazirliyi</strong>nin təlimatları ə<strong>sas</strong>ında həyata keçirilir. Sinifdən-<strong>si</strong>nfə keçirmə imtahanlarınınzəruriliyi pedaqoji şura tərəfindən müəyyən edilir.37. Tədris proqramını yerinə yetirə bilməyən I pillə mə<strong>kt</strong>əb şagirdləri iki il dalbadal təkrar<strong>si</strong>nifdə qaldıqda onlar pedaqoji şuranın qərarı ilə tibbi-pedaqoji komis<strong>si</strong>yadan keçirilir vənəticə<strong>si</strong>ndən asılı olaraq, müvazinətləndirici <strong>si</strong>niflərə və yardımçı təlim-tərbiyəmüəs<strong>si</strong>sələrinə göndərilirlər.38. Mə<strong>kt</strong>əbdə tərbiyə işi şagirdlərin yaş, cins və fərdi xüsu<strong>si</strong>yyətləri nəzərə alınmaqla<strong>si</strong>stemli və mütəşəkkil şəkildə aparılır. Mə<strong>kt</strong>əblilərin tərbiyə<strong>si</strong> pedaqoji və şagirdkolle<strong>kt</strong>i<strong>vi</strong>nin, şagird özünüidarə təşkilatlarının, valideynlərin (onları əvəz edənşəxslərin), ictimaiyyətin birgə fəaliyyəti şəraitində həyata keçirilir. Ailə tipləri(natamam, uğursuz, çoxuşaqlı, azuşaqlı və s.) zəruri hallarda nəzərə alınır.
Mə<strong>kt</strong>əbdə şagirdlərin maraq dairə<strong>si</strong> üzrə birliklər yaradıla bilər. Mə<strong>kt</strong>əb onlara hərva<strong>si</strong>tə ilə yardım göstərir, bu birliklərin müstəqilliyi və səmərəli işləmə<strong>si</strong> üçün lazımişərait yaradır.Uşaq, yeniyetmə və gənclərin ictimai təşkilatları mövcud qanunvericiliyə və mə<strong>kt</strong>əbinnizamnamə<strong>si</strong>nə uyğun yaradılır və fəaliyyət gəstərir.39. Mə<strong>kt</strong>əbin daxili norma və qaydalarını pozan şagirdlər barə<strong>si</strong>ndə mə<strong>kt</strong>əbnizamnamə<strong>si</strong>ndə nəzərdə tutulmuş tə<strong>si</strong>r va<strong>si</strong>tələri tətbiq edilir.40. Müəyyən olunmuş hallar istisna edilməklə şagirdlərin tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> prose<strong>si</strong> ilə bilava<strong>si</strong>tə bağlıolmayan işlərə və tədbirlərə cəlb edilmə<strong>si</strong> qadağandır.41. Ev tapşırıqları p<strong>si</strong>xo-fizioloji və pedaqoji tələblər, həmçinin şagirdin fərdi xüsu<strong>si</strong>yyətlərivə vaxtı nəzərə alınmaqla verilir.Ümumtə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> mə<strong>kt</strong>əbinin idarə olunması42. Mə<strong>kt</strong>əb dövlət və ictimai özünüidarə prin<strong>si</strong>pləri ə<strong>sas</strong>ında idarə edilir, onun fəaliyyəti“Tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> Qanunu”, müvafiq qanunvericilik a<strong>kt</strong>ları, ə<strong>sas</strong>namələr və nizamnamə ilə tənzimolunur.43. Mə<strong>kt</strong>əbin ictimai özünüidarə<strong>si</strong>nin ali orqanı mə<strong>kt</strong>əbin ümumi yığıncağıdır(konfransdır).Konfransa mə<strong>kt</strong>əbin müəllim və digər işçilərinin, valideynlərin iclaslarında həriki kateqoriyadan bərabər sayda nümayəndələr seçilir və onlar bərabər həlledici səshüququna malikdirlər. İctimaiyyətin nümayəndələri və III pillənin fəal şagirdləri dəkonfransa dəvət edilə bilərlər.Konfrans:- birbaşa gizli səsvermə, adi səs çoxluğu ilə mə<strong>kt</strong>əb şurasını, onun sədrini və mə<strong>kt</strong>əbdire<strong>kt</strong>orunu 1 seçir. Hər bir konfrans üzvü şuranın sədri seçilə bilər;1. Dire<strong>kt</strong>orların seçki<strong>si</strong>nə dair müddəa 1994-cü ilin sentaybrın 1-dən qüvvəyə minir.- təlim-tərbiyə, metodika, maliyyə-təsərrüfat, kadr fəaliyyətinin müxtəlifməsələlərinin həllinə yönəlmiş səmərəli təkliflər verir;- mə<strong>kt</strong>əbin maddi-texniki bazasını möhkəmləndirmək və inkişaf etirmək üçün əlavəmaliyyə vəsaitinin ayrılması üçün əlaqədar təşkilatlar qarşısında məsələ qaldırır;- zəruri hallarda mə<strong>kt</strong>əb işinin müxtəlif istiqamətləri üzrə müvəqqəti və ya daimikomis<strong>si</strong>yalar, qərargahlar yaradır, onların səlahiyyətinin və işinin məzmunu<strong>num</strong>üəyyən edir;- mə<strong>kt</strong>əb dire<strong>kt</strong>orunun və şura sədrinin hesabatlarını dinləyir.Konfrans ildə bir dəfədən az olmayaraq keçirilir.44. Konfranslar arasında ali ictimai özünüidarə orqanı mə<strong>kt</strong>əb şurasıdır. Mə<strong>kt</strong>əb şurasıAzərbaycan Respublikası Tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> <strong>Nazirliyi</strong> tərəfindən təsdiq olunmuş Ə<strong>sas</strong>naməyə uyğunolaraq fəaliyyət göstərir.45. Təlim-tərbiyə prose<strong>si</strong>ni inkişaf etdirmək və təkmilləşdirmək, müəllimlərin vətərbiyəçilərin peşə ustalığını, yaradıcılıq meylini yüksəltmək məqsədi ilə mə<strong>kt</strong>əbdə
pedaqoji şura yaradılır və Azərbaycan Respublikası Tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> <strong>Nazirliyi</strong> tərəfindən təsdiqolunmuş Ə<strong>sas</strong>naməyə uyğun olaraq fəaliyyət göstərir.46. Təlim-tərbiyə prose<strong>si</strong>nin idarə edilmə<strong>si</strong>ni və mə<strong>kt</strong>əbin gündəlik fəaliyyətini dire<strong>kt</strong>orhəyata keçirir.Mə<strong>kt</strong>əb dire<strong>kt</strong>oru:- təlim-tərbiyə prose<strong>si</strong>nin təşkilini planlaşdırır, onun həyata keçirilmə<strong>si</strong>nə nəzarət edir,mə<strong>kt</strong>əbin işinin keyfiyyəti və səmərə<strong>si</strong> üçün məsuliyyət daşıyır, dövlət və ictimaiorqanlarda onun mənafeyini təm<strong>si</strong>l edir;- müa<strong>vi</strong>nləri, pedaqoji, inzibati-yardımçı və xidmətçi heyətini işə qəbul edir və işdənçıxarır, müa<strong>vi</strong>nlər arasında funk<strong>si</strong>onal vəzifələri müəyyənləşdirir;- <strong>si</strong>nifdənxaric və mə<strong>kt</strong>əbdənkənar işin təşkili üçün lazımi şərait yaradır;- tədris müəs<strong>si</strong>sə<strong>si</strong> üçün ayrılan büdcədən və mə<strong>kt</strong>əb fondundan səmərəli istifadəolunmasını təşkil edir;- daha yüksək nəticə əldə edən və yaradıcılıqla işləyən müəllimləri maddi və mənə<strong>vi</strong>cəhətdən həvəsləndirir;- mə<strong>kt</strong>əbin pedaqoji işçilərinin yaradıcılıq və axtarışlarının inkişaf etdirilmə<strong>si</strong>, təlimtərbiyəninqabaqcıl forma və metodlarının tətbiq edilmə<strong>si</strong>, pedaqoji eksperimentlərinaparılması üçün şərait yaradır;- normativ sənədlərlə müəyyən olunmuş qaydada lazımi inventar, avadanlıq alır, binavə qurğuların cari və ə<strong>sas</strong>lı təmiri işlərini təşkil edir;- mə<strong>kt</strong>əb şurasının və pedaqoji şuranın təklif və töv<strong>si</strong>yələrini nəzərə almaqla mə<strong>kt</strong>əbinqarşısında duran məqsəd və vəzifələrin həyata keçirilmə<strong>si</strong> üçün zəruri tədbirlərimüəyyən edir və onların icrasını təşkil edir;- mə<strong>kt</strong>əbin və kolle<strong>kt</strong>iv üzvlərinin fəaliyyəti ilə bağlı hər hansı bir məsələ üzrəqüvvədə olan qanunvericiliyin müddəaları pozulduqda müvafiq orqanlara müraciət edir;- ayrı-ayrı müəllimlərin, <strong>si</strong>nif rəhbərlərinin, tərbiyəçilərin, dire<strong>kt</strong>or müa<strong>vi</strong>nlərininhesabatlarını dinləyir, onların işini təkmilləşdirməyə dair təkliflər verir;- pedaqoji kolle<strong>kt</strong>ivlə birlikdə mə<strong>kt</strong>əb komponentlərini müəyyənləşdirir və onlarınhəyata keçirilmə<strong>si</strong>ni təmin edir;- müəllimlərə ixti<strong>sas</strong> kateqoriyaları verilmə<strong>si</strong> haqqında tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> idarəetmə orqanlarınəzdində ixti<strong>sas</strong> komis<strong>si</strong>yasına təkliflər verir; pedaqoji işçiləri ixti<strong>sas</strong>artırma kurslarına,staj keçməyə ( o cümlədən xaricdə) töv<strong>si</strong>yə edir; mə<strong>kt</strong>əbin pedaqoji və digər işçilərinimüxtəlif həvəsləndirmə növlərinə, eləcə də mə<strong>kt</strong>əbin vəsaitindən maddihəvəsləndirməyə təqdim edir;- bu nümunə<strong>vi</strong> Ə<strong>sas</strong>namədə mə<strong>kt</strong>əbin nizamnamə<strong>si</strong>ndə göstərilən məqsədlər vəfəaliyyət predmetinin həyata keçirilmə<strong>si</strong> üçün fiziki və hüquqi şəxslərlə müna<strong>si</strong>bətdəmə<strong>kt</strong>əbi təm<strong>si</strong>l edir və onun adından müqa<strong>vi</strong>lələr bağlayır, mə<strong>kt</strong>əbin normalfəaliyyətinin təmin edilmə<strong>si</strong> üçün zəruri əmr və sərəncamlar verir və AzərbaycanRespublikası qanunvericiliyi ilə qadağan olunmayan digər hərəkətləri həyata keçirir.47. Dire<strong>kt</strong>or seçki<strong>si</strong> Tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> Qanununa uyğun həyata keçirilir. Tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> müəs<strong>si</strong>sə<strong>si</strong>nin başçısı 5il müddətinə (iki müddətdən artıq olmayaraq) seçilir. Özünü doğrultmayan mə<strong>kt</strong>əbdire<strong>kt</strong>oru vaxtından əvvəl konfrans tərəfindən geri çağırıla bilər.
48. Mə<strong>kt</strong>əbin digər rəhbər, pedaqoji və texniki işçilərinin hüquq və vəzifələri mövcudqanunvericilik a<strong>kt</strong>larına ə<strong>sas</strong>lanaraq, mə<strong>kt</strong>əb nizamnamə<strong>si</strong> ilə müəyyən olunur.49. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti, Azərbaycan Respublikası Tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> <strong>Nazirliyi</strong>,habelə yerli tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> orqanları mə<strong>kt</strong>əbin idarə edilmə<strong>si</strong>ndə dövlət prin<strong>si</strong>plərini həyatakeçirən başlıca subye<strong>kt</strong>lərdir. Dövlət orqanlarının mə<strong>kt</strong>əbin idarə olunmasına dairsəlahiyyətləri qüvvədə olan qanunvericiliklə müəyyən olunur.50. Mə<strong>kt</strong>əbdə Tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> <strong>Nazirliyi</strong> tərəfindən təsdiq edilmiş Ə<strong>sas</strong>naməyə müvafiq olaraq,dövlət-p<strong>si</strong>xoloji xidməti mə<strong>kt</strong>əbin p<strong>si</strong>xoloqu həyata keçirir və o, öz statusuna görəpedaqoji işçilərə bərabər tutulur.51. Mə<strong>kt</strong>əbdə tibbi xidmət təşkil olunur. Tibb xidmətini Səhiyyə <strong>Nazirliyi</strong>nin idarə və sahətibb müəs<strong>si</strong>sələri göstərirlər. Tibbi xidmətin göstərilmə<strong>si</strong>ni yerli dövlət orqanları təminedirlər.52. Mə<strong>kt</strong>əbdə iaşə xidmətinin təşkilinə Ticarət <strong>Nazirliyi</strong> və tabeliyində ticarət və ictimaiiaşə müəs<strong>si</strong>sə<strong>si</strong> olan başqa nazirliklər, idarə və təşkilatlar, onların yerlərdə olannümayəndələri cavabdehdir. İaşə xidmətini yerli dövlət orqanları təmin edirlər. Tədrismüəs<strong>si</strong>sələri əlavə olaraq özləri də iaşə xidməti göstərə bilərlər. Yeməyin keyfiyyətinənəzarəti səhiyyə orqanları həyata keçirir.53. Tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> prose<strong>si</strong> üçün sağlam və təhlükə<strong>si</strong>z şərait yaradılır. Milli idman növləri dirçəldilir,idman-sağlamlıq və hərbi hazırlıq komplekslərinin şəbəkə<strong>si</strong> genişləndirilir.Təlim-tərbiyə prose<strong>si</strong>nin iştirakçıları,onların hüquq və vəzifələri, so<strong>si</strong>al müdafiə<strong>si</strong>54. Təlim-tərbiyə prose<strong>si</strong>nin iştirakçılarına şagirdlər, pedaqoji işçilər, valideynlər (onlarıəvəz edən şəxslər), təlim –tərbiyə prose<strong>si</strong>ndə iştirak edən müəs<strong>si</strong>sə, idarə, fond,asso<strong>si</strong>a<strong>si</strong>ya, cəmiyyət və birliklərin nümayəndələri daxildir.55. Şagirdlərin hüquqları aşağıdakılardır: mə<strong>kt</strong>əbin bütün imkanlarından istifadə etmək;tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong>ini davam etdirmək; tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong>in idarə olunması və təkmilləşdirilmə<strong>si</strong>ndə, mə<strong>kt</strong>əbbirliklərində iştirak etmək; təhlükə<strong>si</strong>z və zərər<strong>si</strong>z təlim şəraiti ilə təmin olunmaq;müəs<strong>si</strong>sənin səhiyyə və sağlamlıq xidmətindən istifadə etmək; istismar, fiziki və p<strong>si</strong>xizorakılığın bütün növlərindən, hüquqa zidd və insan ləyaqətini alçaldan hərəkətlərdənmüdafiə olunmaq.56. Şagirdlərin vəzifələrinə daxildir: biliyini daim artırmaq və dərinləşdirmək, ümumimədəni sə<strong>vi</strong>yyə<strong>si</strong>ni, fiziki və p<strong>si</strong>xi keyfiyyətlərini yüksəltmək, tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> qanunvericiliyinə,mə<strong>kt</strong>əbin nizamnamə<strong>si</strong>nə və daxili qaydalarına, əxlaqi və etika normalarına əməl etmək.57. Mülkiyyət formasından asılı olmayaraq, təsərrüfat hesabı ilə fəailiyyət göstərənmüəs<strong>si</strong>sə və təşkilatlar, o cümlədən, xarici müəs<strong>si</strong>sə və təşkilatlar, eləcə də ayrı-ayrıvətəndaşlar, o cümlədən xarici vətəndaşlar öz vəsaitləri hesabına şagirdlərə əlavə olaraqso<strong>si</strong>al-maddi köməklik göstərə bilərlər.58. Mə<strong>kt</strong>əbdə şagirdlərə maddi yardım göstərilmə<strong>si</strong> məqsədi ilə icbari tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> fondu yaradılır.Fond I-VIII <strong>si</strong>niflərin saxlanılması üçün nəzərdə tutulmuş inzibati xərclərin bir faizindənçox olmayaraq ayrılmış vəsait, həmçinin müəs<strong>si</strong>sə, təşkilat, cəmiyyət və ayrı-ayrıvətəndaşların vəsaiti hesabına təşkil edilir. Şagirdlər güzəştli qiymətlər ə<strong>sas</strong>ında özvəsaitləri hesabına ildə bir dəst mə<strong>kt</strong>əbli forması ilə təmin olunurlar. Az təminatlıailələrin uşaqlarına dərsliklər pulsuz verilir. Kənd yerlərində mə<strong>kt</strong>əbdən 3 kilometrdən
artıq məsafədə yaşayan şagirdlər mə<strong>kt</strong>əbə nəqliyyatla pulsuz daşınırlar. Bu və ya digərformada istehsal prose<strong>si</strong> zamanı şagirdlər gördükləri işin müqabilində əmək haqqı alırlar.59. Pedaqoji fəaliyyətlə yüksək mənə<strong>vi</strong> keyfiyyətləri, müvafiq tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong>i olan, sağlamlığınagörə pedaqoji işə yarayan şəxslər məşğul ola bilərlər. Məhkəmənin qərarına ə<strong>sas</strong>ən,yaxud hökumət tərəfindən təsdiq olunmuş <strong>si</strong>yahıda göstərilən tibbi səbəblərə görəpedaqoji fəaliyyət göstərmə<strong>si</strong> qadağan olunan şəxslər pedaqoji işdə çalışa bilməzlər.Mə<strong>kt</strong>əbin pedaqoji kadrlarla komple<strong>kt</strong>ləşdirilmə<strong>si</strong>, onların attesta<strong>si</strong>yadankeçirilmə<strong>si</strong>, həvəsləndirilmə<strong>si</strong> və ya cəzalandırılması müəyyən qanunvericilik a<strong>kt</strong>ları vəmə<strong>kt</strong>əbin nizamnamə<strong>si</strong> ilə müəyyənləşdirilir.60. Pedaqoji işçilər aşağıdakı hüquqlara malikdirlər: peşə şərəfini və ləyaqətini müdafiəetmək; tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong>in idarə olunmasında iştirak etmək; rəhbər vəzifələrə seçmək və seçilmək;ixti<strong>sas</strong>ını artırmaq və qanunvericilik yolu ilə müəyyən edilmiş imtiyaz və güzəştlərdənistifadə etmək.61. Qanunvericiliklə müəyyən edilmiş hallar istisna olmaqla pedaqoji işçiləri işdən ayırmaqqadağandır.62. Pedaqoji işçilərin vəzifələrinə daxildir: dövlətin tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> <strong>si</strong>yasətini, rəhbər, tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong>orqanlarının qərar və göstərişlərini yerinə yetirmək; şagirdlərin proqramın tələblərisə<strong>vi</strong>yyə<strong>si</strong>ndə bilik almalarını təmin etmək; şagirdlərə əməyi və şəx<strong>si</strong> nümunə<strong>si</strong> ilə millizəminə və ümumbəşəri sərvətlərə, mənə<strong>vi</strong> dəyərlərə hörmət və məhəbbət aşılamaq;şagirdin şəx<strong>si</strong>yyətinə hörmət bəsləmək; uşaqları və gəncləri zərərli vərdişlərdənçəkindirmək; peşə-ixti<strong>sas</strong> sə<strong>vi</strong>yyə<strong>si</strong>ni, pedaqoji ustalığını, ümumi mədəniyyətiniyüksəltmək; pedaqoji və p<strong>si</strong>xoloji ədəbiyyatı müntəzəm olaraq öyrənmək, onunnəticə<strong>si</strong>ndən istifadə etmək; əlavə məşğələlər və <strong>si</strong>nifdənkənar tədbirlər keçirmək.63. Pedaqoji işçilərin so<strong>si</strong>al müdafiə<strong>si</strong> və imtiyazları Azərbaycan Respublikasının “Tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong>Qanunu” və digər dövlət sənədləri ilə müəyyənləşdirilir.64. Mə<strong>kt</strong>əbin pedaqoji işçiləri Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyində nəzərdətutulmuş qaydada altı saatlıq iş günü, qısaldılmış iş həftə<strong>si</strong> və uzadılmış pulluməzuniyyət hüququna malikdirlər.65. Müəllimlərin həftəlik tarif stavkası 12 saat müəyyən edilir. 1 Bir həftəlik dərs yükü birqayda olaraq 1,5 stavkadan çox ola bilməz.66. Sinif rəhbərləri I və II pillədə bilava<strong>si</strong>tə, III pillədə isə şagirdlərin arzusu nəzərəalınaraq, mə<strong>kt</strong>əb dire<strong>kt</strong>oru tərəfindən təyin edilir.Sinif rəhbərlərinin hüquq və vəzifələrinə daxildir: şagird kolle<strong>kt</strong>i<strong>vi</strong>ni təşkil etmək,mə<strong>kt</strong>əbli şəx<strong>si</strong>yyətinin formalaşdırılması üçün məqsədyönlü iş aparmaq, ətraf mühitə,bütövlükdə Azərbaycan təbiətinə, dövlət bayrağına, gerbinə, himninə və s. atributlara,Azərbaycan xalqının tarixinə, milli-mədəni dəyərlərinə dərin hörmət tərbiyə etmək,şagirdləri xalqlar, etnik, milli və dini qruplar arasında qarşılıqlı anlaşma, sülh və razılığaə<strong>sas</strong>lanan şüurlu həyata hazırlamaq, valideynlərlə möhkəm əlaqə yaratmaq, şagirdlərintəlim-tərbiyə işində onların köməyindən istifadə etmək, onlara pedaqoji p<strong>si</strong>xolojiməsləhətlər vermək, şagirdlərə verilən ev tapşırıqlarını tənzim etmək.67. Valideynlərin (onları əvəz edənlərin) hüquqları aşağıdakılardır: uşaqlar üçün mə<strong>kt</strong>əb,həmçinin müəllim və tərbiyəçi seçmək, mə<strong>kt</strong>əbin ictimai özünüidarə orqanlarınaseçkilərdə iştirak etmək (seçmək və seçilmək), uşaqların tərbiyə<strong>si</strong> və tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong>i ilə bağlıolaraq müxtəlif orqanlara müraciət etmək, dövlət və məhkəmə orqanlarında uşaqlarınqanuni hüquqlarını müdafiə etmək.
68. Şagirdlərin elmlərin ə<strong>sas</strong>larına yiyələnmə<strong>si</strong>ndə, onlarda yüksək əxlaqi keyfiyyətlərtərbiyə edilmə<strong>si</strong>ndə mə<strong>kt</strong>əb və ailəyə kömək etmək məqsədilə ümumtə<strong>h<strong>si</strong>l</strong>mə<strong>kt</strong>əblərində valideyn birlikləri (komitələri) yaradılır.1 12 saatlıq tarif stavkasına 1995-ci il sentyabrın 1-dən keçilir. 1993-cü ilinsentaybrından həmin müddətədək tarif stafkası 14 saat müəyyən edilir.68. Valideynlərin (onları əvəz edənlərin) vəzifələrinə daxildir: uşaqların fiziki və p<strong>si</strong>xolojisağlamlıqlarının, istedad və qabiliyyətlərinin inkişafı qayğısına qalmaq, onlarınləyaqətinə hörmət etmək, valideynə, Vətənə, doğma dilinə, xalqına, onun tarixinə,ümumbəşəri dəyərlərə hörmət və məhəbbət his<strong>si</strong> yaratmaq, əməksevərlik, xeyirxahlıq vəmərhəmət his<strong>si</strong> aşılamaq, uşaqların mə<strong>kt</strong>əbdə tərbiyə və tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> almalarına qayğıgöstərmək və ya ailədə dövlət standartları sə<strong>vi</strong>yyə<strong>si</strong>ndə tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> almalarını təmin etmək,xalqın ənənələrinə, qanunlarına, insan hüquqlarına hörmət his<strong>si</strong> tərbiyə etmək.Dövlət valideynlərə (onları əvəz edənlərə) öz vəzifələrini yerinə yetirməkləkömək göstərir, onların hüquqlarını müdafiə edir. Bununla yanaşı, mə<strong>kt</strong>əb öz övladınınicbari tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong>i qayğısına qalmayan valideynlər haqqında dövlət orqanları qarşısındaməsələ qaldırır.Ümumtə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> mə<strong>kt</strong>əbinin maliyyə-təsərrüfat fəaliyyəti, hüquqları, maddi-texnikibazası69. Mə<strong>kt</strong>əbin maliyyə vəsaiti normativ ə<strong>sas</strong>ında müəyyən edilən büdcə və büdcədənkənartə<strong>si</strong>satlardan yaranır. Dövlət və cəmiyyət təlim-tərbiyə prose<strong>si</strong>nin səmərəliliyini artırmaqüçün tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong>in maliyyələşdirilmə<strong>si</strong>ni təmin edir. Mə<strong>kt</strong>əbin maliyyələşdirilmə<strong>si</strong> bir şagirdəçəkilən fa<strong>kt</strong>iki xərclərin ardıcıl artması prin<strong>si</strong>pinə ə<strong>sas</strong>lanaraq, dövlət normativləriə<strong>sas</strong>ında həyata keçirilir.70. Tədris prose<strong>si</strong>nin təşkilində <strong>si</strong>nif-dərs <strong>si</strong>stemi əvəzinə qanun dairə<strong>si</strong>ndə başqa formalartətbiq edildikdə, məşğələlər üçün əmək haqqı mə<strong>kt</strong>əbin ümumi əmək haqqı fondununhesabına ödənilir. Hökumətin müvafiq qərarları ə<strong>sas</strong>ında mə<strong>kt</strong>əbdə yeni tədris fənləri,xüsu<strong>si</strong> kurslar tətbiq edildikdə, təcrübi və eksperimental iş aparıldıqda, habelə qanunlanəzərdə tutulan digər hallarda yerli büdcə hesabına əlavə maliyyələşdirmə aparılır.71. Mə<strong>kt</strong>əb əlavə tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> vermək və digər xidmətlər göstərmək hesabına maliyyə, o cümlədənvalyuta vəsaiti toplamaq hüququna malikdir və müxtəlif mənbələrdən gələn vəsait tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong>müəs<strong>si</strong>sə<strong>si</strong>nin dövlət və yerli büdcədən maliyyələşdirilmə<strong>si</strong>nin normativlərini və mütləqölçülərini azaltmır.72. Mə<strong>kt</strong>əbin fondu aşağıdakı ə<strong>sas</strong> mənbələrdən yaranır:- mə<strong>kt</strong>əb üçün yerli büdcədən ayrılmış vəsait;- nazirliklərin, baş idarələrin, baza müəs<strong>si</strong>sələrinin və başqa müəs<strong>si</strong>sələrin, dövlətidarələrinin, ictimai təşkilatların, birliklərin, kooperativlərin və s. məqsədli vəsaitqoyuluşları;- valideynlərin, digər vətəndaşların, xeyriyyə cəmiyyətlərinin, kooperativlərin,tə<strong>si</strong>sçilərin könüllü olaraq verdikləri vəsait;- mə<strong>kt</strong>əbin təsərrüfatından, şagirdlərin əmək haqqı istisna olmaqla, şagird istesalatbriqadası, mə<strong>kt</strong>əb sahə<strong>si</strong> və s. alınan gəlirlər.73. Mə<strong>kt</strong>əb tədrisə zərər yetirməmək şərti ilə pullu xidmət göstərməklə gəlir əldə etməkhüququna malikdir. Mə<strong>kt</strong>əbə verilmiş əmlak (bina, otaq, qurğu, avadanlıq və s.) icarəyə veriləbilməz.
74. Tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> üçün ayrılmış büdcə vəsaiti ilə mə<strong>kt</strong>əbin müxtəlif mənbələrdən topladıqlarıgəlirlər toxunulmazdır.75. Mə<strong>kt</strong>əb Azərbaycan Respublikası ərazi<strong>si</strong>ndə qüvvədə olan qanunvericiliklə müəyyənolunmuş qaydada operativ, müha<strong>si</strong>bat və statistik hesabat aparır. Mə<strong>kt</strong>əbin vəzifəlişəxsləri hesabatlarda əks olunan məlumatların etibarlılığına görə məsuliyyət daşıyırlar.Tədris müəs<strong>si</strong>sələri üçün nəzərdə tutulmuş statistik məlumat formalarından əlavə hesabattələb edilmə<strong>si</strong>nə yol verilmir.76. Mə<strong>kt</strong>əbin ştat cədvəli, işçilərin əmək haqqı stavkası və vəzifə maaşları mövcudqaydalara uyğun olaraq dire<strong>kt</strong>or tərəfindən müəyyən edilir.77. Mə<strong>kt</strong>əb Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə müvafiq olaraq hüquqi şəxshesab edilir. Mə<strong>kt</strong>əbin hüquqi statusu qeyd edilən qanunvericiliklə, bu Əsanamə vəmə<strong>kt</strong>əbin nizamnamə<strong>si</strong> ilə müəyyən edilir. Mə<strong>kt</strong>əb qeydə alınan andan hüquqi şəxsəmənsub olan hüquqları əldə edir.Mə<strong>kt</strong>əbə verilmiş əmlak onun tərəfindən operativ idarə olunur, mə<strong>kt</strong>əbin məqsədlərinəvə fəaliyyətinin predmetinə, habelə əmlakın təyinatına uyğun olaraq, ondan istifadə vəonun barə<strong>si</strong>ndə sərəncamlar vermək hüququ həyata keçirilir.78. Mə<strong>kt</strong>əbin maddi-texniki bazasına daxildir: binalar, torpaq sahələri, maşın vəavadanlıqlar, müxtəlif qurğular, laboratoriyalar, emalatxanalar, tədris təsərrüfatı, başqamaddi –texniki təchizat va<strong>si</strong>tələri.Dövlət mə<strong>kt</strong>əbin maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilmə<strong>si</strong> və genişləndirilmə<strong>si</strong>niüstün inkişaf etdirilən fəaliyyət sahə<strong>si</strong> hesab edir.Nazirliklər, müəs<strong>si</strong>sə, idarə və təşkilatlar mə<strong>kt</strong>əblərə müxtəlif cür maşın vəavadanlıq, nəqliyyat va<strong>si</strong>tələri və s. vermək, torpaq sahələri ayırmaq hüququna malikdir.79. Ümumtə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> mə<strong>kt</strong>əbinin sənədləri Azərbaycan Respublikası Tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> <strong>Nazirliyi</strong>ninmüvafiq təlimatına ə<strong>sas</strong>ən hazırlanır.Mə<strong>kt</strong>əbin tədris-pedaqoji sənədləri aşağıdakılardır: şagirdin şəx<strong>si</strong> işi, <strong>si</strong>nif jurnalı,maraq üzrə kurs məşğələlərinin jurnalı, günüuzadılmış qrupun jurnalı, ə<strong>sas</strong> tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong>haqqında şəhadətnamə blanklarının uçotu və verilmə<strong>si</strong> kitabı, orta tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> haqqındaattestat blanklarının uçotu və verilmə<strong>si</strong> kitabı, mə<strong>kt</strong>əbin pedaqoji işçilərinin şəx<strong>si</strong>heyətinin uçotu kitabı, mə<strong>kt</strong>əbin pedaqoji şurasının protokolu kitabı, mə<strong>kt</strong>əb şurasınınprotokolu kitabı, mə<strong>kt</strong>əb üzrə əmr kitabı, buraxılan və əvəz edilən dərslərin uçotu kitabı.80. Mə<strong>kt</strong>əbin maliyyə-təsərrüfat sənədlərinə aiddir: mə<strong>kt</strong>əbin texniki pasportu, ə<strong>sas</strong>vəsaitlərin inventar <strong>si</strong>yahısı, materialların anbar uçotu kitabı, müəs<strong>si</strong>sənin ehtiyacı üçünmaterialların verilmə<strong>si</strong> cədvəli, istismarda olan ucuz qiymətli və tez işlənən əşyalarınhərəkətinin operativ (miqdarca) uçotu cədvəli, mə<strong>kt</strong>əbin kitabxana fondunun inventarkitabı.Göstərilən sənədlərin aparılmasına və düzgünlüyünə, habelə əmlakın bütövlüyünəvə mühafizə<strong>si</strong>nə, onun təyinatına uyğun istifadə olunmasına cavabdeh olan şəxslərqanunvericiliklə müəyyən olunmuş qaydada mə<strong>kt</strong>əb dire<strong>kt</strong>orunun əmri ilə təyinolunurlar.81. Pedaqoji işçilər, şagirdlər və onların valideynləri qanunvericiliyə uyğun olaraq binaların,qurğuların, tədris avadanlıqlarının, inventarların, tədris müəs<strong>si</strong>sə<strong>si</strong>nə aid olan digərəmlakın korlanmasına görə məsuliyyət daşıyırlar.
Beynəlxalq əlaqələr82. Mə<strong>kt</strong>əb qüvvədə olan qanunvericiliyə və Azərbaycan Respublikasının bağladığıbeynəlxalq müqa<strong>vi</strong>lələrə uyğun olaraq beynəlxalq fəaliyyəti həyata keçirmək hüququnamalikdir.83. Mə<strong>kt</strong>əb xarici ölkələrin qabaqcıl iş təcrübə<strong>si</strong>nin öyrənilmə<strong>si</strong>, müəllimlərin ixti<strong>sas</strong>ınınartırılması sahə<strong>si</strong>ndə əməkdaşlıq üçün beynəlxalq əlaqələrdən istifadə edir; AzərbaycanRespublikası Tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> <strong>Nazirliyi</strong>nin norma və tapşırıqları ə<strong>sas</strong>ında hökumətlərarası saziş vərazılaşmalara müvafiq olaraq ixti<strong>sas</strong>artırma, tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> almaq, təcrübə mübadilə<strong>si</strong> və müxtəliftədbirlərdə iştirak etmək üçün müəllim və şagirdlərin mərkəzləşmiş qaydada xariciölkələrə göndərilmə<strong>si</strong>ni sənədləşdirir; tədris-metodik material və ədəbiyyatlarınmübadilə<strong>si</strong> haqqında xarici ölkələrin tədris müəs<strong>si</strong>sələri ilə saziş bağlayır və həyatakeçirir; müvafiq şərait və zərurət olduqda, Azərbaycan Respublikası Tə<strong>h<strong>si</strong>l</strong> <strong>Nazirliyi</strong>ninrazılığı və göstərişi ilə xarici ölkə müəllimlərini və şagirdlərini qəbul edir və həminölkələrə müəllim və şagird göndərir.İşlər müdiri: İ. Hacıyev
Change language