Raporti Vjetor 2008

2008Raporti VjetorNën ndikimin e krizës financiare dhe ekonomike botërore, aktiviteti ekonomiknë vend ka shfaqur shenja ngadalësimi ndërsa treguesit monetarë kanë paturluhatje të dukshme.Sipas të dhënave të disponueshme, të cilat mbulojnë në pjesën mëtë madhe nëntëmujorin e parë të vitit, aktiviteti ekonomik në vend ështëkarakterizuar nga ritme të larta rritjeje gjatë vitit 2008. Shifra e afarizmit nëvëllim, e cila është një përafrues i nivelit të vlerës së shtuar në ekonomi, ështërritur mesatarisht me 17 për qind gjatë nëntë muajve të parë të vitit. Dukefaktorizuar edhe ngadalësimin e aktivitetit ekonomik të vendit gjatë tremujorittë katërt, i sinjalizuar ky nga një sërë treguesish të tërthortë si: përkeqësimii treguesit të tendencave ekonomike, i rezultuar nga përpunimi i opinionevetë bizneseve dhe konsumatorëve mbi gjendjen aktuale të ekonomisë dhepritjet e tyre për të ardhmen; ngadalësimi i remitancave dhe eksporteve gjatëgjysmës së dytë të vitit; si dhe ngadalësimi i aktivitetit kreditues gjatë tremujorittë fundit; Banka e Shqipërisë gjykon se ekonomia e vendit është rritur në linjëme parashikimet e fillimvitit.Rritja ekonomike në vend është mbështetur kryesisht në rritjen e shpejtë tëkërkesës së brendshme. Kjo kërkesë ka shënuar rritje në të gjithë komponentëte saj: konsum; investime dhe shpenzime qeveritare. Ajo është financuar nëmasën më të madhe nga burimet e brendshme të financimit, duke u shoqëruarme një rritje të shpejtë të kredisë për ekonominë. Me gjithë ngadalësimine ndjeshëm gjatë dy muajve të fundit të vitit, portofoli i kredisë së sistemitbankar për ekonominë është rritur me rreth 35 për qind gjatë vitit 2008. Kjokredi ka mbështetur kryesisht rritjen e investimeve në ekonomi, e manifestuarkjo në peshën dominuese që zë kredia për biznese në portofolin dhe shtesëne portofolit të kredisë. Me gjithë ngadalësimin e treguar gjatë vitit 2008 edhekredia për konsum ka shënuar një rritje të ndjeshme, duke dëshmuar përrritjen e konsumit privat në ekonomi.Kërkesa e lartë e brendshme dhe goditjet e ekonomisë globale, në formëne çmimeve të larta të mallrave bazë, u reflektuan në nivele të larta inflacionigjatë gjashtëmujorit të parë të vitit. Inflacioni mesatar vjetor i çmimeve tëkonsumit shënoi vlerën 3.4 për qind gjatë vitit 2008, duke u karakterizuarnga vlera të larta gjatë gjashtëmujorit të parë të vitit. Inflacioni vjetor kulmoinë vlerën 4.6 për qind në muajin maj, vlerë e cila përbën edhe nivelin më tëlartë të inflacionit gjatë 5 viteve të fundit. Presionet e larta inflacioniste ndikuannë rritjen e inflacionit bazë dhe të inflacionit të mallrave të patregueshëm,të cilët janë edhe tregues sintetikë të balancave inflacioniste në ekonomi.Këto presione diktuan ndjekjen e një politike monetare të kujdesshme gjatëvitit 2008. Norma bazë e interesit është mbajtur e pandryshuar gjatë gjithëperiudhës, duke synuar balancimin më të mirë të raporteve të kërkesësdhe ofertës si dhe duke kontribuar në kontrollin e pritjeve inflacioniste nëekonomi.Ndërkohë, zhvillimet e tremujorit të fundit paraqitën një tablo më tëndryshme, të karakterizuar nga ngadalësim i aktivitetit ekonomik dhe rritje epasigurisë në tregjet financiare. Thellimi i pasojave të krizës financiare dhe36 Banka e Shqipërisë