Raporti Vjetor 2008

2008Raporti Vjetordhe investimeve private, tkurrje e aktivitetit kreditues, rritje e papunësisë dhetendencë rënëse e indekseve të besimit të biznesit dhe të konsumatorit.Rritjen më të lartë ekonomike, Eurozona e shënoi në tremujorin e parëkur kriza financiare nuk ishte thelluar ende. Ajo u ndihmua nga rritja eshpenzimeve për konsum dhe nga zhvillimet pozitive në sektorin e ndërtimit.Në tre tremujorët vijues, ekonomia e Eurozonës ka shënuar tkurrje, duke hyrëkështu në recesion teknik. Ky ngadalësim ekonomik është pasojë e krizësfinanciare dhe e përçimit të saj në ekonomi. Kjo ka shkaktuar luhatje të treguttë banesave dhe falimentimin e disa prej institucioneve financiare të mëdha.Megjithë masat ndihmëse të marra nga BQE, ritmi i rritjes së kërkesës sëbrendshme dhe investimeve private është ngadalësuar ndjeshëm.Inflacioni vjetor në Eurozonë shënoi vlerën 3.3 për qind për vitin 2008, dukeqenë më lart se kufiri i sipërm prej 2 për qind i synuar nga BQE. Kontributinkryesor në këtë zhvillim e ka dhënë çmimi i energjisë dhe i ushqimeve tëpërpunuara 1 . Norma e inflacionit ka patur një prirje rritëse deri në muajingusht, kur arriti vlerën vjetore prej 3.8 për qind, për të pësuar një rënie nëpjesën e mbetur të vitit.1.1.2. Ekonomia e SHBAPas një periudhe disavjeçare rritjeje të kënaqshme të PBB-së, Shtetete Bashkuara të Amerikës janë karakterizuar nga një dobësim i aktivitetitekonomik gjatë vitit 2008. Zhvlerësimi i pandërprerë i mjeteve financiarenë bursa, përkeqësimi i bilancit të firmave kryesore financiare dhe rënia epërshpejtuar e çmimeve të banesave ndikuan në mënyrë direkte në ecurinë eekonomisë reale. Shtrëngimi i kushteve të nevojshme për dhënien e kredive tëreja dhe efekti i zhvlerësimit nominal të mjeteve të individëve dhe kompanivepërshpejtuan rënien e indekseve të besimit të konsumatorëve e bizneseve dhenjëkohësisht, të investimeve agregate.Gjatë gjysmës së parë të vitit, Qeveria Federale ndërmori disa masanë formën e lehtësimeve fiskale me synim ruajtjen e rritjes së shpenzimevepër konsum. Shoqëruar edhe me përmirësimin e kërkesës së jashtme përshkak të zhvlerësimit të dollarit amerikan kundrejt disa monedhave kryesorendërkombëtare, këto masa administrative ndihmuan në rritjen e PBB-së meritme relativisht të larta 2 . Rritja e përshpejtuar e numrit të kredive të humburagjatë gjysmës së dytë të vitit, dha efekt negativ në bilancin e shumë prejinstitucioneve financiare dhe kulmoi në falimentimin e disave prej tyre. Përpasojë, tregu ndërbankar u përball me mungesë të likuiditetit dhe bankatu detyruan të shtrëngojnë më tej kushtet e miratimit të kredive të reja.Investimet agregate dhe shpenzimet për konsum, dy ndër përbërësit kryesorënë përllogaritjen e PBB-së, pësuan rënie me ritme të përshpejtuara në termavjetorë. Dy treguesit e mësipërm kombinuar me rënien e eksporteve agregatepër shkak të forcimit të dollarit amerikan dhe rënies së kërkesës në botë,shkaktuan kontraktimin e ekonomisë amerikane gjatë dy tremujorëve të fundittë vitit.16 Banka e Shqipërisë