Kurrikula me Zgjedhje te Detyruar kl7-9.pdf - Instituti i Zhvillimit te ...

REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIAE ARSIMIT DHE SHKENCËSINSTITUTI I ZHVILLIMIT TË ARSIMITKURRIKULA KOMBËTARE E ARSIMIT BAZËKURRIKULA ME ZGJEDHJE TË DETYRUARTiranë, 2013

21. TË PËRGJITHSHME“Kurrikula me zgjedhje të detyruar është shprehje e zbatimit të Kornizës Kurrikulare dheStandardeve të të Nxënit”. Kurrikula me zgjedhje të detyruar, ashtu si edhe kurrikula bërthamëhartohet në përputhje me synimet e objektivat e arsimit bazë. Ajo plotëson interesat e nxënësve,zhvillon më tej prirjet individuale dhe motivon të nxënit.Në klasën e 7-të, nxënësit duhet të bëjnë zgjedhje të detyruar ndërmjet dy gjuhëve tëhuaja, nga të cilat nxënësi (me miratimin e prindit) duhet të zgjedhë njërën prej tyre në varësi tëkushteve të shkollës dhe interesave të tij.Zbatimi i Kurrikulës me zgjedhje të detyruar duhet të bëhet duke respektuar parimet ebarazisë gjinore, etnike, kulturore, racore, fetare.Qëllimi: Integrimi i vendit tonë në gjirin e familjes evropiane e në strukturateuroatlantike, përgatitja e qytetarit të Evropës së bashkuar, ndërveprimi dhe integrimi ekonomik,kulturor dhe arsimor, kërkon domosdoshmërish një njohje dhe zotërim të efektshëm të gjuhëve tëhuaja. Si rrjedhojë, gjuha e huaj e dytë, e cila fillon ne klasën e shtatë do të aftësojë nxënësit përtë komunikuar në dy gjuhë të huaja në fund të klasës së 9-të.RisitëPrograme të bazuara në mësimdhënien komunikative përmes veprimtarive praktike dukepërdorur materiale autentike dëgjimore dhe vizive (CD, DVD, dhe tekst) që konsiderohensi burime kryesore të marrjes së njohurive dhe zhvillimit të aftësive, shkathtësive dheshprehive gjuhësore, social-kulturore dhe pragmatike.Përmbajtje mësimore e krahasueshme me modelet e huaja.Kurrikula me zgjedhje të detyruar është e organizuar mbi bazën e arritjeve të pritshme tënxënësve.Linjat dhe nënlinjat, për shkak të veçorisë specifike të gjuhëve të huaja dhe synimeve tëprogramit trajtohen të integruara me 4 aftësitë gjuhësore. Objektivat e linjave dhenënlinjave parashikohet të shkrihen gjatë gjithë procesit mësimor me objektivat e aftësivegjuhësore.KURRIKULA ME ZGJEDHJE TË DETYRUAR

3Organizimi dhe struktura e Kurrikulës me zgjedhje të detyruar klasa 7 – 9:Për të ndihmuar procesin e të nxënit, programet lëndore i kanë dhënë më shumë peshëorëve mësimore për përpunimin e njohurive.Në të gjitha programet, raporti është parashikuar të jetë 60-70% për njohuritë e reja me30-40% për përpunimin e njohurive.Njohuritë rimerren thellohen dhe përforcohen nga klasa në klasë, në përputhje medokumentin evropian “Kuadri i Përbashkët i Referencave për Gjuhët”.2. SYNIMET E KURRIKULËS ME ZGJEDHJE TË DETYRUARKlasat 7- 9Në fund të klasës së nëntë të gjithë nxënësit që mbarojnë arsimin e detyruar do tëkomunikojnë në dy gjuhë të huaja. Gjuha e dytë me zgjedhje të detyruar do të ketë një nivel,sigurisht, më të ulët nga gjuha e huaj e parë, nivel, i cili do të përcaktohet në të ardhmen. (niveliA1- draft)Kushtet paraprake të zbatimit të Kurrikulës me zgjedhje të detyruarKurrikula me zgjedhje të detyruar zbatohet me dy orë javore, ose 70 orë vjetore, gjithsej210 orë në tre vite. (orë këto të mjaftueshme për të realizuar nivelin A1)3. METODOLOGJITË E ZHVILLIMIT TË KURRIKULËS ME ZGJEDHJE TËDETYRUARVendosja e nxënësit në qendër të procesit mësimor dhe pasurimi i njohuriveProgrami mësimor i mundëson nxënësit zhvillimin e rrjedhshmërisë në gjuhën e huajpërmes praktikës, në përshtatje me moshën, interesat dhe shkallën e përvojës së tij gjuhësore.Nxënësi merr përgjegjësi për bashkëpunim dhe ndërveprim të përgjegjshëm në klasë. Njohuritë,KURRIKULA ME ZGJEDHJE TË DETYRUAR

4aftësitë dhe qëndrimet lidhur me gjuhën e huaj dhe procesin e të nxënit rimerren dhe zgjerohenpërmes përsëritjes sistematike.Aftësia konceptuale dhe diapazoni komunikuesNxënësi ndërgjegjësohet për konceptet kyç që janë në themel të metodave mësimore tëpërdorura, veçanërisht për rëndësinë e ndërveprimit komunikues që e inkurajon atë për tëpërshkruar, pyetur, klasifikuar etj., në mënyrë të vetëdijshme. Kjo i mundëson zhvillimin egjuhës në fusha të ndryshme, si dhe zhvillimin konceptual në gjuhën e huaj.Diapazoni i llojeve të komunikimit të ndërmarrë nga nxënësi zgjerohet gjithashtu përmeslarmisë dhe regjistrave të gjuhës së përdorur, shumëllojshmërisë së auditorit dhe qëllimeve tëkomunikimit.Përmirësimi i metodave të mësimdhënies dhe përdorimi i masmediasNë mësimdhënie përdoren metoda të larmishme, të përshtatshme për lëndën, nxënësindhe etapën e programit. Mësimi kërkon pjesëmarrjen aktive dhe reflektuese të nxënësit nëmomente të ndryshme, qoftë kur mësimi është shpjegues, qoftë edhe kur është i bazuar nëndërveprimin mësues-nxënës dhe nxënës-nxënës.Masmedia dhe teknologjitë audio-vizuale integrohen sa më shpesh e në mënyrë sa më tëplotë në hartimin e materialeve për detyra e veprimtari në klasë e në shtëpi, duke i konsideruar siburime të fuqishme që ndihmojnë në sigurimin e materialeve autentike e bashkëkohore.Roli i ri i mësuesit dhe materialet didaktikeRoli i ri i mësuesit, me vendosjen e nxënësit në qendër të procesit mësimor, ngarkonmësuesin me përgjegjësi të reja në procesin e mësimdhënies. Mësuesi shndërrohet në organizuestë klasës, furnizues dhe orientues për nxënësit, në gjetjen e materialeve nga burimeve tëndryshme, që ndihmojnë për një të mësuar të qëndrueshëm. Mësuesi nuk përbën burimin e tëgjitha njohurive në klasë, ai luan më tepër një rol planifikues, duke bërë që nxënësi të përftojëKURRIKULA ME ZGJEDHJE TË DETYRUAR

5një shkallë të lartë pavarësie, teknika dhe strategji të reja të procesit të përvetësimit, që shtrihennë sfera e në lëndë përtej gjuhës së huaj.Materialet mësimore përzgjidhen mbi bazën e programit tematik dhe të autenticitetit tëgjuhës e kulturës. Temat rimerren në mënyrë më të hollësishme dhe ciklike në faza tënjëpasnjëshme të programit mësimor.4. VLERËSIMI I KURRIKULËS ME ZGJEDHJE TË DETYRUARVLERËSIMIStandardet e arritjeveMësuesi njeh standardet e arritjeve që pret prej nxënësit të tij përmes:njohurive të nxënësit për kërkesat e pritshme lidhur me çdo përshkrim niveli përkatës përgjuhën e huaj dhe aftësisë së tij për të gjykuar nivelet e arritjeve;njohurive dhe kuptimit të tyre të të dhënave shkollore lokale, kombëtare dhendërkombëtare për arritjet në gjuhën e huaj, të cilat do t’i përdorin për të përcaktuarsynime të qarta.Vlerësimi i përparimit të nxënësitVlerësimi i përparimit të nxënësit realizon matjen e përparimit dhe arritjen e nxënësit nëgjuhë të huaj. Ai ngërthen parapërgatitjet dhe format e vlerësimit, të planifikuara për tëinkurajuar dhe shpërblyer përparimin dhe arritjet.Procedurat e vlerësimit ngërthejnë parapërgatitjet e bëra për të siguruar objektivitetin nëmatjen e rezultateve të nxënësit, si në vlerësimin me gojë, ashtu edhe në atë me shkrim.Nxënësi duhet inkurajuar që të njohë procedurat e vlerësimit si mundësi për vetëvlerësimdhe disa matje të përparimit duhen vetadministruar në varësi të mundësive. Nxënësi inkurajohetqë të zhvillojë të menduarit e pavarur dhe vetëdijen për aftësinë e tij për përmirësim përmeskuptimit të hollësishëm të procedurave të vlerësimit.KURRIKULA ME ZGJEDHJE TË DETYRUAR

6Vlerësimi diagnostikues në gjuhën e huaj realizohet përmes:njohjes dhe vlerësimit të arritjeve dhe mangësive të nxënësit, duke e dëgjuar atë tek fletdhe lexon, duke vëzhguar të shkruarit e tyre dhe duke analizuar llojet e produkteve të tyrenë procesin mësimor;njohjes dhe analizës së aftësive dhe gabimeve të nxënësit, përmes përdorimit të analizëssë rezultateve dhe të evidencave të rregullta.Vlerësimi përmbledhës i përparimit dhe arritjeve të nxënësit ndërmerret përmes përdorimit tëvlerësimit bazë dhe përdorimit të testeve të miratuara dhe të standardizuara.Vlerësimi i programit mësimorVlerësimi përfshin edhe efektshmërinë e programit mësimor përmes:raportimit periodik nga mësuesit për cilësinë e burimeve të të nxënit dhe të metodave tëmësimdhënies;vetëvlerësimit nga nxënësit dhe mësuesit të shkallës së suksesit të programit mësimor;rishikimit dhe rishqyrtimit nga ana e mësuesit të programit mësimor përkundrejtobjektivave të ardhshëm.5. PËRMBAJTJA E KURRIKULËS ME ZGJEDHJE TË DETYRUARPërmbajtja e kurrikulaveVeprimtaritë kryesore mësimore në gjuhën e huaj integrojnë dy ose më shumë aftësigjuhësore ku është e mundur. Përgjigjet me gojë dhe me shkrim synojnë përdorimin aktiv tëgjuhës së huaj sipas planit dhe programit. Kurrikula e gjuhëve të huaja përmban këto pjesëpërbërëse të ndërthurura me njëra-tjetrën: (a) aktet e komunikimit, (b) programi tematik, (c)lidhja e temave dhe funksioneve në shembuj të përdorimit në klasë, (ç) fjalori, shqiptimi dhegramatika, (d) programet e studimit.KURRIKULA ME ZGJEDHJE TË DETYRUAR

7Aktet e komunikimit dhe funksionet e gjuhësNë kuadrin e metodologjisë komunikative aktet e komunikimit, që kryhen përmes gjuhës,synojnë të përmbushin funksione që përfaqësojnë qëllimet e folësit ose shkruesit, për shembullkëshillë, përshkrim, kërkesë, paralajmërim etj.Funksionet e gjuhës klasifikohen dhe ofrojnë një mjet të volitshëm për të filluar organizimin enjë programi mësimor që mund të zhvillohet si vijon:përcjellje dhe kërkim i informacionit faktik;shprehje dhe zbulim i qëndrimeve, kuptimeve, qëllimeve;sugjerimi i një mënyre të vepruari ose dhënie e udhëzimeve;pyetje për parapëlqime, shprehje e miratimit, mosmiratimit etj.Programi tematikProgrami tematik përcakton fushat tematike të mësimit dhe përmbledh: marrëdhënietshoqërore, identitetin kulturor dhe mjedisin fizik.Programi tematik ndihmon dhe përforcon vënien e nxënësve në qendër të procesit mësimor. Aido të konceptohet në mënyrë të tillë që të mundësojë përdorime të ndryshme të materialevemësimore për grupmosha të ndryshme dhe nxit mendimin kritik dhe vetëvlerësimin e nxënësve.Marrëdhëniet shoqërore në mësimin e gjuhës së huaj studiohen dhe kuptohen përmespërvojës së nxënësi si individ, përmes jetës familjare dhe shkollore, përmes përgatitjes dhekarrierës profesionale dhe akademike, përmes veprimtarive argëtuese në kohën e lirë dheqëndrimeve etike e morale në shoqëri.Identiteti kulturor i folësve të gjuhës së huaj përjetohet dhe kuptohet përmes studimit tëshembujve konkretë nga jeta kulturore e tyre nëpërmjet krahasimit me shembuj të jetës kulturoretë nxënësi.Mjedisi fizik në mësimin e gjuhës së huaj studiohet dhe kuptohet duke shqyrtuarklimën dhe gjeografinë, kushtet ekologjike, shoqërore dhe mjedisit, administrimin e burimevenatyrore dhe ndikimet e përparimit teknologjik mbi natyrën.KURRIKULA ME ZGJEDHJE TË DETYRUAR

8Nr.Titulli1 Gjuhët e huajaAnglishtFrëngjishtItalishtGjermanishtSpanjishtTurqishtGreqishtGjuha KinezeEtj.Gjuhët do të përcaktohen në nivel qendror.KURRIKULA ME ZGJEDHJE TË DETYRUAR