A) Ç’ESHTE BESIMII. Kuptimet leksikore <strong>dhe</strong> terminologjike të fjalës “besim”Të besosh diçka, do të thotë ta quash të qenë e ta vërtetosh atë; gjithashtu, t’u besosh fjalëvetë dikujt, do të thotë t’i quash të qena, të drejta e të vërteta e t’i vërtetosh ato, t’i pranosh nëmënyrë të vetëdijshme e me ndërgjegje të plotë.Kurse në mënyrë të posaçme <strong>dhe</strong> si term i fesë islame, besim quhet bindja e plotë nëvërtetësinë e konkluzioneve <strong>dhe</strong> urdhrave të formës së prerë të sjella nga Hz. Muhammedi (a.s.)prej Allahut të Lartë <strong>dhe</strong> vërtetimi i tyre, pranimi pa lëkundje i fjalëve të tij, bindja me zemër nëvërtetësinë <strong>dhe</strong> drejtësinë e tyre.II. Roli i vërtetimit në besimBesim do të thotë pranimi nga personi me dëshirën <strong>dhe</strong> vullnetin e vet i gjërave të kumtuaranga profeti Muhammed <strong>dhe</strong> të arritura gjer tek ne me rrugën e përcjelljes nga brezi në brez.Kështu, nuk ka dyshim se besimi është një çështje zemre, ndjenje, vetëdijeje e ndërgjegjeje.Besimi nuk është diçka që shihet me sy e preket me dorë. Çdo njeri që beson, e di se çfarë beson.Ndërkaq, jo çdokush që di, beson. Që dija, njohja e çështjeve parimore që duhen besuar, të quhetbesim, duhet që personi besimtar të tregojë ndaj tyre me zemër <strong>dhe</strong> me vullnet të lirë bindje,nënshtrim <strong>dhe</strong> miratim të plotë.Ka ajete <strong>dhe</strong> hadithe që tregojnë se besimi është miratim <strong>dhe</strong> vërtetim ndiesor. Ja disa prejtyre:a. Në Kur’an, Allahu shprehet kështu për hipokritët <strong>dhe</strong> hezitantët: “… le të të moshidhërojnë ty ata që, megjithëse zemrat nuk u besojnë, me gojë thonë se besojnë si <strong>dhe</strong> ngahebrenjtë ata që notojnë në mohim…” 4b. Kurse në një ajet tjetër thuhet: “Atë që Allahu dëshiron ta fusë në udhë të drejtë, e bënqë zemra t’i hapet ndaj islamit!” 5c. Për njerëzit që kanë për të hyrë në xhennet përgjithmonë <strong>dhe</strong> me të cilët Allahu do të jetë ikënaqur, është thënë kështu: “Allahu ka shkruar besim në zemrat e tyre <strong>dhe</strong> i ka mbështeturata me një shpirt nga lartësia e Tij!” 6d. Profeti ynë (a.s.), në një porosinë e tij ka thënë kështu: “Allahu do t’i fusë të merituarit exhennetit në xhennet, kurse të merituarit e xhehennemit, në xhehennem <strong>dhe</strong>, pastaj, për këta tëfundit, do të thotë: “Në se shihni e<strong>dhe</strong> sa një kokërr mustarde besim në zemrën e ndonjërit prejtyre, nxirreni prej xhehennemi!” 7 E<strong>dhe</strong> në shumë hadithe të tjera, duke bërë krahasime të tilla,4 Kur’ani, Maide: 415 Kur’ani, En’am: 1256 Kur’ani, Muxhadele: 22)7 Buhari, Iman, 15; Muslim, Iman, 828
Profeti ka bërë të ditur se e<strong>dhe</strong> njeriu me një thërrime besim në zemër, më në fund ka për të hyrënë xhennet! 8Siç u pa e<strong>dhe</strong> në hadithet, baza e besimit është miratimi <strong>dhe</strong> vërtetimi me zemër i gjërave qëduhen besuar. E<strong>dhe</strong> sikur dikush ta shprehë me gojë besimin, nuk mund të jetë besimtar në se nuke ka me zemër. Në kundërshtim me këtë, ai që me zemër beson, por nuk e thotë me gojë, nëahiret pranohet si besimtar <strong>dhe</strong>, më në fund, bëhet i merituar i xhennetit. E<strong>dhe</strong> njeriu që, ndërsabeson me zemër. nuk mundet ta pohojë besimin e vet për shkak të belbërisë ose paaftësisë sëplotë për të folur ose që, nën kërcënimin e vdekjes, pohon me gojë se është mohues, quhetbesimtar. Shembulli më domethënës i kësaj është rasti i mëposhtëm.Njëri prej shokëve të Profetit, Ammar b. Jasiri, megjithëse besonte me zemër, duke mos ubërë dot ballë presioneve të rënda të politeistëve kurejshë <strong>dhe</strong> kërcënimeve me vdekje, patipohuar me gojë se kishte dalë nga feja e Muhammedit <strong>dhe</strong> se s’ishte më musliman; pas kësaj, patizbritur ajeti kur’anor që pati bërë të ditur se Ammari ishte musliman:“Përveç atij që mohon nga shtrëngesa megjithëse zemrën e ka plot me besim, për ata qëe mohojnë Allahun pasi kanë besuar, do të ketë një ndëshkim të madh!” 9III. Roli i pohimit në besimTë tjerët nuk e dinë se ç’ka dikush në zemër. Prandaj, pohimi me gojë i besimit që qëndron ifshehur në zemër duke e nxjerrë sheshit atë, është i domosdoshëm për trajtimin e personit.Kështu, pohimi nuk është thjesht një anë e besimit, por kusht i tij!Vetëm Allahu e di se ç’fshihet ndër zemra. Që dikush është musliman, e kuptojmë ngapohimi i vetë atij ose nga veprimet e tij si falja namaz në bashkësi ose adhurime të tjera si ky.Atëherë, atë e quajmë besimtar <strong>dhe</strong> e trajtojmë si besimtar; e martojmë me një femër muslimane<strong>dhe</strong> falemi pas tij; e quajmë të detyruar për të dhënë zeqat <strong>dhe</strong> detyrime të tjera fetare; pasi tëvdesë, i falim namazin <strong>dhe</strong> e varrosim në varrezat muslimane. Por ky lloj trajtimi nuk mund t’ibëhet dikujt që nuk e ka pohuar besimin e tij me gojë.Profeti ynë e ka shprehur kështu rëndësinë e ma<strong>dhe</strong> të pohimit në besim: “Njeriu që, megjithëbesimin shumë të paktë, sa një kokërr grurë, elb ose sa një grimcë në zemër, pohon se “s’ka zottjetër veç Allahut <strong>dhe</strong> se Muhammedi është i dërguari i Tij”, del nga xhehennemi!” 10Me që pohimi me gojë është kaq i rëndësishëm, besimi është përkufizuar përgjithësisht si “ivërtetuar me zemër <strong>dhe</strong> i pohuar me gojë”. Ndërkaq, ky përkufizim i besimit nuk do të thotë sepohuesi është me siguri besimtar, pasi ai mund të mos besojë me zemër. Lidhur me këtë, në njëajet kur’anor është thënë: “Mes njerëzve ka të tillë që, megjithëse nuk besojnë, thonë “i kemibesuar Allahut <strong>dhe</strong> ditës së ahiretit” 118 Shih Buhari, Tevhid, 19; Muslim, Iman, 84; Tirmidhi, 1.61.9 Kur’ani, Nahl: 106.10 Buhari, Iman, 33; Tirmidhi, Xhehennem, 9; Ibni Maxhe, Zuhd, 37.11 Kur’ani, Bakara: 8.9
- Page 1: AKAIDIdheKELAMITekst mësimor për
- Page 5 and 6: 5. Duke shtresuar ndër zemra besim
- Page 7: PJESA IIBESIMI DHE MOHIMIÇESHTJETA
- Page 11 and 12: Fjala e Dëshmisë:“Esh’hedu en
- Page 13: “Ata që besojnë dhe kryejnë pu
- Page 16 and 17: “Po, hyn në xhennet edhe në se
- Page 18 and 19: këtë jetë, Allahu i Lartë, po t
- Page 20 and 21: pohimi me gojë si dhe veprimi, dom
- Page 22 and 23: person është musliman!” 51 Në
- Page 24 and 25: Gjatë trajtimit të temave dhe ç
- Page 26 and 27: PJESA IIIBESIMI TE ALLAHUÇESHTJETA
- Page 28 and 29: mendjes dhe arsyes. Sepse, në saje
- Page 30 and 31: Prandaj grindja mes nesh u bë shpe
- Page 32 and 33: të bëhet përmes njohjes së argu
- Page 34 and 35: domosdoshme, por e mundshme dhe, p
- Page 36 and 37: II. Argumentet mbi ekzistencën e A
- Page 38 and 39: Xhubejr b. Mut’im prej parësisë
- Page 40 and 41: “O ju që keni besuar, kush prej
- Page 42 and 43: “Allahu e do aksh njeri, edhe ti
- Page 44 and 45: “(Allahu im!) Të lutem Ty me çd
- Page 46 and 47: Atributet e domosdoshme të Allahut
- Page 48 and 49: 2. Atributet qenësore ose pozitive
- Page 50 and 51: këmbë e, disa, mbi katër këmbë
- Page 52 and 53: “Thuaj: “Ata do t’i ringjall
- Page 54 and 55: PJESA IVBESIMI TE ENGJEJTÇESHTJETA
- Page 56 and 57: “... E ata që janë pranë Tij (
- Page 58 and 59:
3. Israfili. Si njëri prej katër
- Page 60 and 61:
mundshme ekzistencën e engjëjve.
- Page 62 and 63:
Shejtani, i cili, megjithëse ashtu
- Page 64 and 65:
- Po ta shihnin?- Do të iknin me v
- Page 66 and 67:
“O ju që keni besuar! Besojeni A
- Page 68 and 69:
Kur’an ka dy ajete që flasin pë
- Page 70 and 71:
1. Ungjilli i Mateut. Shën Mateu
- Page 72 and 73:
Kur’ani qe shkruar i plotë dhe q
- Page 74 and 75:
Në Kur’an urdhërohen njerëzit
- Page 76 and 77:
të shohin modelin që duhet ndjeku
- Page 78 and 79:
4. Kur’ani është mrekullia më
- Page 80 and 81:
analizoi që të tre. Më në fund,
- Page 82 and 83:
PJESA VIBESIMI TE PROFETETÇESHTJET
- Page 84 and 85:
“Ky është një favor i Allahut.
- Page 86 and 87:
Profetit hadithet e shenjta (hadith
- Page 88 and 89:
1. Drejtësia (sidk). Çdo profet
- Page 90 and 91:
E ngjashme me mrekullinë është
- Page 92 and 93:
I. HZ. MUHAMMEDI, PROFETI I FUNDITP
- Page 94 and 95:
"Nuk ka profet që të mos i jetë
- Page 96 and 97:
* Vishej e jetonte thjesht.* Nuk u
- Page 98 and 99:
PERMBLEDHJE1. Parashtroni mendimet
- Page 100 and 101:
A. BESIMI NE JETEN E PASME"Jeta e p
- Page 102 and 103:
pasme. Kur'ani ka vënë si qëllim
- Page 104 and 105:
Besimi te jeta e pasme bëhet drit
- Page 106 and 107:
D. KIAMETI DHE CILESIA E TIJNë ter
- Page 108 and 109:
5. Dalja e Jexhuxhit dhe Mexhuxhit.
- Page 110 and 111:
Muhammedi ka njoftuar se, duke u ri
- Page 112 and 113:
Faktin që pritja për atë që ka
- Page 114 and 115:
V. Pyetja dhe llogaridhëniaPasi nj
- Page 116 and 117:
I. XhennetiFjala "xhennet" që do t
- Page 118 and 119:
Në Kur'an, lidhur me ata që ndodh
- Page 120 and 121:
dyshim, janë të mira, por besimi
- Page 122 and 123:
PJESA VIIIBESIMI NE KAZANE DHE KADE
- Page 124 and 125:
paska shkruar Allahu, ky qenka fati
- Page 126 and 127:
Sipas sunnitëve, vullneti i Allahu
- Page 128 and 129:
Shkrimi, ulja e ngritja, falja apo
- Page 130 and 131:
Po kështu, detyra e mjekut është
- Page 132 and 133:
ugë sipas dëshirës së tij. Në
- Page 134 and 135:
Lexim letrar: BOTEKUPTIMI I SHOKEVE
- Page 136 and 137:
PERMBLEDHJE1. Ç'kuptoni me koncept
- Page 138 and 139:
A. PERKUFIZIMI I KELAMIT"Kelam" do
- Page 140 and 141:
6. Të përcaktojë se cilat janë
- Page 142 and 143:
Allahu di tërësitë dhe jo hollë
- Page 144 and 145:
PJESA XLINDJA E SHKOLLAVE BESIMORE
- Page 146 and 147:
thënë se me dorën e Allahut nën
- Page 148 and 149:
Në këto luftëra, gjithashtu, nga
- Page 150 and 151:
Sunnetit dhe që argumentet e këty
- Page 152 and 153:
këtë vetëm Allahu e di. Ne, jo v
- Page 154 and 155:
IV. Ndryshimet në pikëpamje mes e
- Page 156 and 157:
a. Ndarja prej shumicës së muslim
- Page 158 and 159:
6. Imameti. Sipas imamitëve, imame
- Page 160 and 161:
1. Personat që kryejnë mëkat të
- Page 162 and 163:
d. Drejtësia e Allahut e bën të
- Page 164 and 165:
5. Besimi, akti, mëkati i madh: Si
- Page 166 and 167:
PJESA XIINJOHURI TE PERGJITHSHMEÇE
- Page 168 and 169:
c. Konkluzionet besimore janë të
- Page 170 and 171:
a. Mosekzistenca e vetëdomosdoshm
- Page 172 and 173:
D. SHKAQET SHKENCOREMe fjalën "shk
- Page 174 and 175:
PERMBLEDHJE1. Përkufizojeni konklu
- Page 176 and 177:
PERMBAJTJAPJESA I: AKAIDI .........
- Page 178 and 179:
C. PROFETESIA DHE ZBULESA HYJNORE .
- Page 180:
III. Mutezilitët .................