3. Israfili. Si njëri prej katër engjëjve të më<strong>dhe</strong>nj, është i ngarkuar me detyrën për t’i fryrëbririt (surit). Ai do t’i fryjë bririt dy herë. Herën e parë do të shpërthejë kiameti, kurse herën edytë do të ngjasë ringjallja e njerëzve.4. Azraili. Një tjetër prej katër engjëjve të më<strong>dhe</strong>nj. Detyra e tij është të marrë shpirtrat nëçastin e vdekjes, prandaj e<strong>dhe</strong> thirret me emrin “Engjëlli i Vdekjes” (Meleku’l-Mevt).“Thuaj: Engjëlli i vdekjes, i cili është caktuar dorëzanës për ju, ua merr shpirtrat,pastaj do të ktheheni te Zoti juaj!” 1525. Engjëjt shkrues (Kiramen katibin). Janë dy engjëj që rrinë njëri në të djathtë e, tjetri, nëtë majtë të njeriut. Engjëlli në të djathtë ka për detyrë të vëzhgojë <strong>dhe</strong> shënojë punët e mira tënjeriut, kurse engjëlli në të majtë, punët e këqia. Në ditën e llogarisë, këta engjëj që quhen e<strong>dhe</strong>“engjëj të kujtesës”, do të dëshmojnë për njeriun. Kur’ani thotë kështu për ta:“Nuk ka fjalë të njeriut që të mos e kapë <strong>dhe</strong> shënojë engjëlli që i ndo<strong>dhe</strong>t pranë.” 153Dijeni mirë se keni pranë roje <strong>dhe</strong> shkrues të vlefshëm. Ata dinë gjithçka bëni!” 1546. Mynker <strong>dhe</strong> Nekir. Janë dy engjëj me detyrë të marrin në pyetje njeriun e vdekur pasvarrimit. I kanë marrë këto emra (me kuptimin të panjohur, të paditur, të veshur me veshje tëndryshme) me që do t’u paraqiten të vdekurit në varr në një trajtë të paparë kurrë për ta. Ata do tapyesin të vdekurin: “Kush është Zoti yt?” “Kush është profeti yt?” “Cili është libri yt?” Pastaj dotë sillen ndaj tij mirë ose keq sipas përgjigjes së marrë.7. Hamallët e Arshit (hamele-i arsh). Këta janë engjëjt që bartin arshin. Në Kur’an thuhetkështu për ta:“Ata që e bartin arshin <strong>dhe</strong> ndo<strong>dhe</strong>n përreth tij, e përmendin Zotin e tyre melavdërime <strong>dhe</strong> i shfaqin besimin e tyre...” 1558. Engjëjt e ngarkuar me detyrë për t’u kujdesur për punët në xhennet.9. Engjëj shumë të nderuar, të afërt shumë me Allahun, të quajtur mukarrebun ose il’lijjun.Në hadithet e vërteta bëhet e ditur ekzistenca e engjëjve me detyrë për të frymëzuar nëshpirtin e njeriut të drejtën <strong>dhe</strong> të vërtetën, për të zbritur në tokë kur këndohet Kur’an, për tëshprehur mëshirë për besimtarët, veçanërisht për besimtarët e ditur.152 Kur’ani, Sexhde: 11.153 Kur’ani, Kaf: 17-18.154 Kur’ani, Infitar: 10-12. Veçanërisht shih Zuruf: 80.155 Kur’ani, Mu’min: 7. Veçanërisht shih Hakka: 17.58
D. DOBITE E BESIMIT TE ENGJEJTVetëm Allahu e di me plot kuptimin e fjalës urtësinë e ekzistencës së engjëjve. Krahas kësaj,duke mbajtur parasysh se besimi te engjëjt ka shumë dobi <strong>dhe</strong> se ata kanë një vend me rëndësi nëjetën e njeriut, mund të themi kështu:a. Personi që beson në ekzistencën e engjëjve, beson se ndo<strong>dhe</strong>t nën vëzhgimin e fuqive tëfshehta e të fuqishme, se engjëjt shkrues shënojnë si në një shirit filmi, si në një videobandë aponë një disketë kompjuterike të gjitha fjalët <strong>dhe</strong> veprimet e tij. I vetëdijshëm për këtë, njeriu priretpër të bërë punë të mira. Besimi në engjëjt i kujton njeriut çdo çast përgjegjësinë për jetën tjetër.b. Personi që i merr engjëjt si shembull për vete, duke dashur t’u ngjajë atyre, jo vetëmpërpiqet të lartësohet para Allahut, por e<strong>dhe</strong> tregon respekt për jetën <strong>dhe</strong> pasurinë e të tjerëve.Personi që beson te engjëjt, i vë veshin çdo zëri që e thërret për mirë, sepse beson se zëri qëthërret për mirë, është zëri i engjëllit, kurse zëri që thërret për keq, është zëri i djallit. Lidhur mekëtë çështje, Profeti ynë, në një porosi të tij ka bërë këtë vërejtje:“E<strong>dhe</strong> engjëlli, e<strong>dhe</strong> shejtani, duke hyrë te njeriu, i futin në zemër ca gjëra. Puna e shejtanitështë që, duke e frikësuar njeriun me ndonjë të keqe, ta përgënjeshtrojë të vërtetën. Kurse puna eengjëllit, të këshillojë për mirë e ta vërtetojë të vërtetën. Njeriu që ndien në vete një zë të tillë, tadijë se e ka prej Allahut <strong>dhe</strong> ta falenderojë Atë. Kurse ai që ndien zërin e shejtanit, të mbështetette Allahu për t’u mbrojtur prej tij!” 156c. Besimi te engjëjt kërkon të jemi të matur në sjellje, në fjalë e në marrëdhëniet me të tjerët,pasi besimi te engjëjt na bën të vetëdijshëm se ndo<strong>dhe</strong>mi nën vëzhgim të vazhdueshëm.E. VERTETIMI DOGMATIK I ENGJEJVE DHE PRANIMI LOGJIK I TYREE fiksuar me zbulesën hyjnore, ekzistenca e engjëjve që janë qenie dritësore <strong>dhe</strong> shpirtërore,mund të vërtetohet vetëm me anë të ajeteve me kuptim të drejtpërdrejtë <strong>dhe</strong> haditheve të vërteta.E<strong>dhe</strong> arsyeja e çliruar prej çdo lloj ndikimi, e pranon ekzistencën e engjëjve pa e parë atë si diçkatë pamundur.Me që engjëjt janë qenie të papërceptueshme me anë të organeve të shqisave, zbulesahyjnore është për ne burimi i vetëm i njohurive për ta, ne mjaftohemi për ta me të dhënat qëndo<strong>dhe</strong>n në ajetet kur’anore <strong>dhe</strong> në hadithet e vërteta. Ndërkaq, fakti që engjëjt nuk përceptohenme anë të organeve të shqisave, pra, nuk shihen, nuk preken e nuk dëgjohen, nuk përbën arsye<strong>dhe</strong> justifikim për mosbesimin e tyre. Nuk mund të paraqiten argumente kategorike kundërekzistencës së engjëjve as të mbështetura në arsyen, as të mbështetura në shkencat e natyrës,sepse engjëjt janë qenie metafizike, pra të tilla që dalin jashtë fushës së shkencave të natyrës. Sotne pranojmë ekzistencën e shumë gjërave, të tilla si arsyeja, shpirti, vetëdija, etj. që shkencat enatyrës nuk i kanë shpjeguar ende. Siç thamë, arsyeja e çliruar prej çdo lloj ndikimi, e sheh të156 Tirmidhi, Tefsir, 3.59
- Page 1:
AKAIDIdheKELAMITekst mësimor për
- Page 5 and 6:
5. Duke shtresuar ndër zemra besim
- Page 7 and 8: PJESA IIBESIMI DHE MOHIMIÇESHTJETA
- Page 9 and 10: Profeti ka bërë të ditur se edhe
- Page 11 and 12: Fjala e Dëshmisë:“Esh’hedu en
- Page 13: “Ata që besojnë dhe kryejnë pu
- Page 16 and 17: “Po, hyn në xhennet edhe në se
- Page 18 and 19: këtë jetë, Allahu i Lartë, po t
- Page 20 and 21: pohimi me gojë si dhe veprimi, dom
- Page 22 and 23: person është musliman!” 51 Në
- Page 24 and 25: Gjatë trajtimit të temave dhe ç
- Page 26 and 27: PJESA IIIBESIMI TE ALLAHUÇESHTJETA
- Page 28 and 29: mendjes dhe arsyes. Sepse, në saje
- Page 30 and 31: Prandaj grindja mes nesh u bë shpe
- Page 32 and 33: të bëhet përmes njohjes së argu
- Page 34 and 35: domosdoshme, por e mundshme dhe, p
- Page 36 and 37: II. Argumentet mbi ekzistencën e A
- Page 38 and 39: Xhubejr b. Mut’im prej parësisë
- Page 40 and 41: “O ju që keni besuar, kush prej
- Page 42 and 43: “Allahu e do aksh njeri, edhe ti
- Page 44 and 45: “(Allahu im!) Të lutem Ty me çd
- Page 46 and 47: Atributet e domosdoshme të Allahut
- Page 48 and 49: 2. Atributet qenësore ose pozitive
- Page 50 and 51: këmbë e, disa, mbi katër këmbë
- Page 52 and 53: “Thuaj: “Ata do t’i ringjall
- Page 54 and 55: PJESA IVBESIMI TE ENGJEJTÇESHTJETA
- Page 56 and 57: “... E ata që janë pranë Tij (
- Page 60 and 61: mundshme ekzistencën e engjëjve.
- Page 62 and 63: Shejtani, i cili, megjithëse ashtu
- Page 64 and 65: - Po ta shihnin?- Do të iknin me v
- Page 66 and 67: “O ju që keni besuar! Besojeni A
- Page 68 and 69: Kur’an ka dy ajete që flasin pë
- Page 70 and 71: 1. Ungjilli i Mateut. Shën Mateu
- Page 72 and 73: Kur’ani qe shkruar i plotë dhe q
- Page 74 and 75: Në Kur’an urdhërohen njerëzit
- Page 76 and 77: të shohin modelin që duhet ndjeku
- Page 78 and 79: 4. Kur’ani është mrekullia më
- Page 80 and 81: analizoi që të tre. Më në fund,
- Page 82 and 83: PJESA VIBESIMI TE PROFETETÇESHTJET
- Page 84 and 85: “Ky është një favor i Allahut.
- Page 86 and 87: Profetit hadithet e shenjta (hadith
- Page 88 and 89: 1. Drejtësia (sidk). Çdo profet
- Page 90 and 91: E ngjashme me mrekullinë është
- Page 92 and 93: I. HZ. MUHAMMEDI, PROFETI I FUNDITP
- Page 94 and 95: "Nuk ka profet që të mos i jetë
- Page 96 and 97: * Vishej e jetonte thjesht.* Nuk u
- Page 98 and 99: PERMBLEDHJE1. Parashtroni mendimet
- Page 100 and 101: A. BESIMI NE JETEN E PASME"Jeta e p
- Page 102 and 103: pasme. Kur'ani ka vënë si qëllim
- Page 104 and 105: Besimi te jeta e pasme bëhet drit
- Page 106 and 107: D. KIAMETI DHE CILESIA E TIJNë ter
- Page 108 and 109:
5. Dalja e Jexhuxhit dhe Mexhuxhit.
- Page 110 and 111:
Muhammedi ka njoftuar se, duke u ri
- Page 112 and 113:
Faktin që pritja për atë që ka
- Page 114 and 115:
V. Pyetja dhe llogaridhëniaPasi nj
- Page 116 and 117:
I. XhennetiFjala "xhennet" që do t
- Page 118 and 119:
Në Kur'an, lidhur me ata që ndodh
- Page 120 and 121:
dyshim, janë të mira, por besimi
- Page 122 and 123:
PJESA VIIIBESIMI NE KAZANE DHE KADE
- Page 124 and 125:
paska shkruar Allahu, ky qenka fati
- Page 126 and 127:
Sipas sunnitëve, vullneti i Allahu
- Page 128 and 129:
Shkrimi, ulja e ngritja, falja apo
- Page 130 and 131:
Po kështu, detyra e mjekut është
- Page 132 and 133:
ugë sipas dëshirës së tij. Në
- Page 134 and 135:
Lexim letrar: BOTEKUPTIMI I SHOKEVE
- Page 136 and 137:
PERMBLEDHJE1. Ç'kuptoni me koncept
- Page 138 and 139:
A. PERKUFIZIMI I KELAMIT"Kelam" do
- Page 140 and 141:
6. Të përcaktojë se cilat janë
- Page 142 and 143:
Allahu di tërësitë dhe jo hollë
- Page 144 and 145:
PJESA XLINDJA E SHKOLLAVE BESIMORE
- Page 146 and 147:
thënë se me dorën e Allahut nën
- Page 148 and 149:
Në këto luftëra, gjithashtu, nga
- Page 150 and 151:
Sunnetit dhe që argumentet e këty
- Page 152 and 153:
këtë vetëm Allahu e di. Ne, jo v
- Page 154 and 155:
IV. Ndryshimet në pikëpamje mes e
- Page 156 and 157:
a. Ndarja prej shumicës së muslim
- Page 158 and 159:
6. Imameti. Sipas imamitëve, imame
- Page 160 and 161:
1. Personat që kryejnë mëkat të
- Page 162 and 163:
d. Drejtësia e Allahut e bën të
- Page 164 and 165:
5. Besimi, akti, mëkati i madh: Si
- Page 166 and 167:
PJESA XIINJOHURI TE PERGJITHSHMEÇE
- Page 168 and 169:
c. Konkluzionet besimore janë të
- Page 170 and 171:
a. Mosekzistenca e vetëdomosdoshm
- Page 172 and 173:
D. SHKAQET SHKENCOREMe fjalën "shk
- Page 174 and 175:
PERMBLEDHJE1. Përkufizojeni konklu
- Page 176 and 177:
PERMBAJTJAPJESA I: AKAIDI .........
- Page 178 and 179:
C. PROFETESIA DHE ZBULESA HYJNORE .
- Page 180:
III. Mutezilitët .................