AKAIDI dhe KELAMI - El-Hikmeh

qëndron në këmbë dhe që e mban çdo gjë në këmbë), Vaxhid (zbulues), Maxhid (i famshëm),Vahid (një i vetëm), Samed (i vetëmjaftueshëm e i përplotësuar), Kadir (zotërues), Muktedir(fuqiplot), Mukaddim (priorizues), Muahhir (prapësues), Evvel (i parë, i paraqenë), Ahir (ipasqenë), Zahir ( i dallueshëm), Batn (i fshehur, i brendshëm), Vali (administrues), Muteali (itejzakonshëm, transhendental), Berr (fjalë e punëkthjelltë), Tevvab (pranues i pendesës),Muntakim (shpagimtar), Afuvv (falës), Rauf (i dhembshur), Malikul Mulk (pronari i mallit),Dhul Xhelali vel Ikram (I Madh dhe Dhurues), Muksit (synues), Cami (përmbledhës, bashkues),Gani (i pasur), Mugni (pasurues), Mani (pengues), Darr (dëmtues), Nafi (dobisjellës), Nur (dritë),Hadi (orientues), Bedi (novator), Baki (i gjithëqenë, permanent), Varis (trashëgimtar), Reshit(udhërrëfyes), Sabr (durim). 108IV. Atributet e AllahutT’i besosh Allahut, do të thotë t’i njohësh atributet e Tij të përsosmërisë që janë tëdetyrueshme e të domosdoshme lidhur me ekzistencën e Tij të lartë si dhe atributet e lejueshme,ta besosh ashtu (sipas atyre atributeve) dhe ta quash të lartë dhe larg atributeve që shprehinmangësi. Allahu është i cilësuar me të gjitha atributet e përsosmërisë të denja për emrin e Tij dhes’ka të bëjë me atributet e mangësisë. Dijetarët islamë, ndërsa janë ruajtur prej përngjasimit tëemrave dhe atributeve të Allahut me emrat dhe atributet njerëzore, nuk kanë rënë në mohimin etyre.Të gjitha atributet e Allahut janë të dhëna një herë e përgjithmonë; ato kanë paraekzistuardhe do të ekzistojnë pafundësisht. Ekzistenca e tyre nuk ka as fund e as fillim. Ato nuk upërngjasin atributeve të krijesave. Sado që në emërtim ka ngjashmëri, dituria, vullneti, jeta, fjala eAllahut nuk u ngjasin diturisë, vullnetit, jetës dhe fjalës së Allahut. Ne e njohim Allahun me anëtë emrave dhe atributeve sepse nuk mund ta njohim dhe konceptojmë individualitetin dhe natyrëne Tij. Duke u shprehur si më poshtë, Kur’ani ka shpjeguar se përceptimi i individualitetit dhenjohja e natyrës së Allahut janë të pamundura:“Sytë Atë s’mund ta shohin, por Ai sytë i sheh. Ai e njeh shumë mirë materien dhe kainformacion për çdo gjë!” 109Edhe Profeti, lidhur me këtë, ka porositur: “Mendoni për krijesat e Allahut por mos mendonipër individualitetin e Tij. Me të vërtetë, ju për këtë s’keni asnjë mundësi!” 110108 Tirmidhi, Daavat, 82; Ibn Maxhe, Dua, 10.109 Kur’ani, En’am: 103.110 Sujuti, Xhamiu’s-Sagir-Axhluni, Keshful hafa, 1, 311.45