AKAIDI dhe KELAMI - El-Hikmeh

domosdoshme, por e mundshme dhe, për rrjedhojë, që ka nevojë për një shkak që ta bëjë tëmundur, domethënë ta bëjë që të ekzistojë.“Mos vallë ata u krijuan pa ndonjë krijues apo janë vetë krijues?” 77d. Argumenti i rregullsisë. Me anë të këtij argumenti, duke parë rregullin e pashmangshëmdhe harmoninë e madhe që mund të përceptohen dhe njihen me anë të shqisave në natyrë dhe nëdukuritë që ndodhin në të, pohohet se kjo harmoni në gjithësi është vepër e një krijuesi që digjithçka dhe që ka fuqi për gjithçka. Ky argument quhet ndryshe edhe argument i qëllimit final, iurtësisë, i sigurisë, i favorit.Në ajetet më poshtë bëhet fjalë për argumentin e rregullsisë:“A nuk shohin njerëzit se si është krijuar deveja, si është ngritur qielli, si janë vendosurmalet, si është shtruar faqja e tokës!” 78Shembuj argumentesh mbi ekzistencën e Allahut:Argumentet që parashtrohen në ditët tona mbi ekzistencën e Allahut, përgjithësisht kanë përsynim të hedhin poshtë pretendimin e materializmit mbi rastësinë dhe evolucionizmin. 79Duke arsyetuar brenda rregullave logjike, themi se janë tri mundësi të krijimit të gjithësisë:1. Gjithësia është krijuar vetë, e ka nxjerrë vetë veten nga e paqena në të qenë.2. Gjithësia është krijuar rastësisht.3. Ekziston një krijues që e ka krijuar këtë gjithësi dhe që siguron rregullsinë në të.Mundësia që kërkojmë të vërtetojmë ne, është e treta. Ndërkaq, na duhet të parashtrojmëpasaktësinë e dy mundësive të para.1. Mundësia e parë. Eshtë jashtë logjike të flasësh për këtë lloj mundësie të krijimit tëgjithësisë, sepse, sipas ligjit shkak-pasojë, çdo pasojë ka një shkak, çdo vepër ka një autor dheçdo gjë e krijuar ka një krijues. Me që gjithësia ekziston, ekziston edhe një shkak për ekzistencëne saj. Ekzistenca e vetvetishme e gjithësisë, ashtu si dhe krijimi i një tabloje të bukur pa dorën epiktorit apo ndërtimi i një ndërtese vetvetiu pa punën e muratorëve dhe mjeshtërve të ndërtimit,është një lloj të menduari që nuk e pranon arsyeja dhe logjika. Se sa e paqenë dhe e palogjikshmeështë mundësia që gjithësia të ekzistojë pa pasur nevojë për një shkak, Kur’ani e parashtron nëkëtë mënyrë:77 Kur’ani, Tur: 35.78 Kur’ani, Gashije: 17 dhe 20.79 Materializmi si botëkuptimi që e quan materien si të dhënë një herë e përgjithmonë dhe të vetmen të vërtetë dukemohuar Zotin dhe shpirtin, e merr evolucionin si parim të ekzistencës dhe zhvillimit të qenieve duke mohuarvullnetin dhe krijimin hyjnor.34