AKAIDI dhe KELAMI - El-Hikmeh

Unë u stepa. Edhe nëse unë s’kisha parë tjetër herë një gjë të tillë, të tjerët mund të kishinparë. Fundja, sigurisht, kjo s’ishte e vetmja bimë a i vetmi dru i mbirë mbi një shkëmb!Megjithatë, në këtë rast kishim të bënim me një farë mrekullie, domethënë, me një rast krejtësishttë jashtëzakonshëm, me një rastësi të pajustifikueshme. Prandaj, vetëm duke u kapur këtu mundta kundërshtoja burrin.“Me që ty t’u dukërka kaq e thjeshtë, na e shpjego, atëherë, si mund të ketë ndodhur!” – Iudrejtova burrit të moshuar.“Ashtu siç ndodh zakonisht, - filloi të shpjegojë ai. – Era ose zogjtë e kanë lëshuar një farëpishe mbi majën e shkëmbit dhe fara ka mbirë e është bërë pishë!”Të gjithë e dinin se në këtë mënyrë bëhet shtimi i bimësisë në natyrë. Mirëpo mes nesh qëndodheshim në kamion, më dukej se vetëm unë, si mësues biologjie që isha, kisha njohuri pak ashumë të thella mbi dukuritë biologjike. Por unë e kisha shumë të vështirë të përdorja para tyreargumente të nivelit që njihja vetë. Për shembull, si t’ua shpjegoja atyre zgjedhshmërinë natyroredhe përqindjen e mundësisë së mbirjes së një fare të hedhur në një truall çfarëdo, në kushteklimatike çfarëdo dhe në vartësi të fuqisë mbirëse të vetë farës? Ndërkaq, më erdhi ndërmendpërvoja e fshatarëve që, kur hidhnin farën për mbjellje, për të siguruar mbirje me përqindje tëlartë, hidhnin në të njëjtën fole disa fara bashkë në mënyrë që, në mos njëra, tjetra të mbinte.Prandaj edhe rasti që na kishte dalë para sysh, ishte vërtetë një mrekulli sepse, në se kishtendodhur siç pretendonte burri, gjë që, në vështrim të parë dukej e pranueshme, duhej që të gjithakushtet dhe mundësitë natyrore të kishin qenë të plota. Kurse mbirja aty kishte ndodhur nëkushtet më të pafavorshme dhe pa u bërë asnjë lloj përzgjedhjeje! Nga ana tjetër, ne, shpesh,kërkojmë ta vërtetojmë Zotin me anë të mrekullive, kërkojmë ta shohim Atë vetëm në dukuritë ejashtëzakonshme. Kjo ndodh për shkak të nivelit tonë të ulët arsimor e kulturor. Zotin dhe fuqinëe Tij krijuese e drejtuese mund ta shohim edhe në gjërat që na duken më të zakonshme e më tëparëndësishme. Unë e dija, për shembull, se vetë fara është një mrekulli si për mënyrën se si jetondhe të ashtuquajturën fuqi mbirëse që zotëron, por edhe për programin e pemës së ardhshme qëbart. Mbillni një gur, po të doni, a ka për të mbirë? Jo, sepse guri s’është i gjallë. Ndërkaq, tiparetmë elementare të asaj që i thonë “jetë”, janë shkëmbimi me mjedisin e jashtëm dhe ndryshimi.Kurse fara që duket po aq e vdekur sa dhe një copë gur i vogël sa vetë ajo, jeton për vite të tëra,madje, në të njëjtën gjendje dhe, kur hidhet në tokë, fillon ta shfaqë gjallërinë e saj e t’i vejë nëfunksionim aftësitë dhe mekanizmat jetësore të saj. Ja, kjo është një mrekulli e vërtetë, kurse ne,për t’iu shmangur pranimit të ekzistencës së Zotit, themi: “Kështu është, kështu ka qenë që nëkrye të herës, kështu e ka bërë natyra!” (?)Kështu mendova unë në ato çaste dhe ia nisa me atë burrin e moshuar një debati që u kthyepothuaj në grindje. Të gjitha sa më kishin kaluar nëpër mendje brenda disa sekondash, unë upërpoqa t’ua bëja të kuptueshme atij dhe të tjerëve, ndërkaq, zemërimi dhe nervozimi imshkaktoheshin si nga kundërshtimi i paargumentuar e kokëfortë i burrit, ashtu dhe nga paaftësiaime për t’ia shpjeguar dhe bërë të pranueshme sidomos atij argumentet e mia! Në të vërtetë, edhepse e fajësoja pak veten, puna nuk ngecte te unë. Puna ishte se, edhe sikur t’i kuptonte fare qartëgjërat, burri nuk donte t’i pranonte, nuk donte të besonte. Kundërshtimi i tij dhe këmbëngulja e tijnë mohim nuk rridhnin nga dituria apo padituria e tij, por nga inati i tij!29