AKAIDI dhe KELAMI - El-Hikmeh

pohimi me gojë si dhe veprimi, domethënë kryerja e detyrave fetare, janë pranuar si tregues tëekzistencës së besimit në zemër.Shenja ose treguesi më i dukshëm i mohimit është kundërshtimi dhe hedhja poshtë e njëritprej parimeve fetare të fesë ose edhe e të gjithave bashkë ose mospëlqimi dhe mosvlerësimi ityre.Personi që thotë se është musliman, duhet pranuar, në këtë botë, si besimtar dhe nuk duhetpërzënë nga shoqëria islame, sepse trajtimi në këtë botë bëhet sipas pamjes së jashtme dhepohimit me gojë. Kurse përcaktimi në se beson apo jo sinqerisht, i përket Allahut në jetën tjetër.Në Kur’an thuhet kështu:“... dhe atij që ju jep selam, mos i thoni “ti s’je besimtar” duke u nisur nga interesat ekësaj bote...” 46Edhe Profeti, duke theksuar rëndësinë e pohimit në besim, për të treguar se ai që thotë Fjalëne Njësisë, duhet pranuar si musliman, ka porositur: “Unë jam urdhëruar të luftoj gjersa njerëzit tëthonë “Nuk ka zot tjetër veç Allahut, Muhammedi është i dërguari i Tij!”. Kur ta pohojnë këtë,jeta dhe pasuria e tyre është nën mbrojtjen time. Me përjashtim të ndëshkimeve fetare. Llogaria efytyrës së tyre të brendshme është punë vetëm e Allahut!” 47Me që pohimi me gojë është kaq i rëndësishëm, besimi është përkufizuar, në përgjithësi, si“vërtetim me zemër dhe pohim me gojë”. Nga ky përkufizim nuk duhet nxjerrë përfundimi se aiqë nuk pohon me gojë, në ahiret do të mbetet përgjithmonë në xhehennem si mohues. Ndërkaq, aiqë, ndërsa nuk beson me zemër, me gojë thotë se beson (hipokriti), në këtë botë, me që nuk dihetse ç’ka në zemër, do të trajtohet si musliman.Shkurt, besimi është vërtetimi me zemër i gjërave që duhen besuar, kurse mohimi,kundërshtimi dhe hedhja poshtë e tyre. Me që atë që ndodhet në zemër mundemi ta vlerësojmëvetëm me pohimin dhe sjelljen e jashtme, jemi të detyruar ta quajmë besimtar atë që pohon megojë dhe veprime dhe, mohues, atë që mohon me gojë dhe veprime.H) AKUZA PER MOHIM DHE RREZIQET E SAJAkuza për mohim 48 e dikujt do të thotë quajtje e tij mohues. Daljen e tij prej kuadrit tëislamit, e përcaktojnë akaidi dhe kelami. Kurse konkluzionet dhe vendimet juridike përkatëse përpersonin për të cilin pranohet se duke qenë besimtar, ka rënë në mohim, i rregullon e drejtaislame (fikh). Prandaj, personi i autorizuar i cili ka për të dhënë vendim për akuzë për mohim,duhet edhe t’i njohë në thellësi problemet përkatëse të kelamit, edhe të jetë kompetent në tëdrejtën islame dhe praktikën juridike islame.46 Kur’ani, Nisa: 94.47 Buhari, Xhihad, 102; Muslim, Iman, 8; Ebu Daud, Xhihad, 104.48 Në origjinal: tekfir (akuzë për mohim, quajtje mohues)20