AKAIDI dhe KELAMI - El-Hikmeh

12. Atyre që kanë bërë mirë, do t'u jepet shpërblim, atyre që kanë bërë keq, ndëshkim.Ndërkaq, Allahu mund të falë kë të dojë nga robtë e Tij besimtarë. Po të dojë, i jep lejë Profetitpër ndërhyrje për falje (shefaat).13. Personat që e kanë pranuar islamin dhe dihet se janë besimtarë, me përjashtim të rastevetë mëposhtme, nuk quhen mohues (kafir) edhe në se janë bidatistë, fraksionistë apo mëkatarë:a. Mohimi i Allahut.b. Politeizmi.c. Mohimi i profetëve e i profetësisë.d. Mohimi i njërit prej parimeve fetare të detyrueshme (darurat-i dinijje) të sjella ngaProfeti, të miratuara njëzëri, të njohura nga gjithkush dhe që duhet të njihen nga gjithkush.e. Quajtja hallall e haramit dhe haram e hallallit kur cilësia e tyre si haram, përkatësisht,hallall, njihet me argumente kategorike, domethënë janë të painterpretueshme ndryshe si dhe janëtë përcaktuara me ajete dhe hadithe të njëzëshme.Megjithëse sunnitët janë të një mendimi në këto çështje themelore, në detajet e çështjeve nëfjalë, në shpjegimet dhe interpretimet e tyre kanë shfaqur pikëpamje të ndryshme por të tilla qënuk e trondisin sunnetin e Profetit në fushën e akaidit, bashkimin dhe unitetin e bashkësisë. Eshtëkjo arsyeja që sunnitët janë ndarë, mes tyre, në tre grupe: selefitë, esh'aritë dhe maturiditë.I. SelefitëtMe fjalën "selefitët" që do të thotë "të parët", quhen dijetarët e parë dhe burrat e mëdhenj tëhershëm të sunnitëve, të cilët, në çështjet besimore, janë mjaftuar me të dhënat e ajeteve dhehaditheve dhe i kanë pranuar ato ashtu siç janë. Selefitët nuk priren për ta përngjasuar Allahunme krijesat dhe për ta menduar Atë materialisht, për t'i interpretuar ajetet dhe hadithet në kuptimetë tjera. Me që selefitët i kanë pranuar atributet hyjnore në tërësi, ashtu siç janë dhe pa bërëinterpretim, janë quajtur edhe "sifatistë" (nga sifat: atribut). Selefitët janë grupi që e kanë ndjekurdrejtpërsëdrejti rrugën besimore të Profetit dhe as'habeve. Nga radhët e selefitëve kanë dalëtabiinët, imamët e shkollave besimore-juridike, mendimtarët e mëdhenj dhe shpecialistët e shquartë hadithit. Gjer në daljen në skenë të esh'arizmit dhe maturidizmit, besimi selefit ka qenë besimisundues ndër muslimanët.Veçoria më dalluese e selefitëve është se në fushën e akaidit nuk i kanë dhënë rol arsyesduke u mjaftuar me ajetet dhe hadithet, kuptimin e vërtetë të ajeteve të figurshme (muteshabih) iakanë lënë Allahut duke mos i hyrë vetë asnjë lloj interpretimi. Për ta konkretizuar qëndrimin eselefitëve ndaj ajeteve të figurshme, mund të japim këtë shembull. Në Kur'an thuhet:"... Dora e Allahut është mbi ta..." 347Selefitët e vlerësojnë kështu këtë ajet: "Në këtë ajet, Allahu bën të ditur se ka dorë (jed). Nebesojmë se Allahu ka dorë, por atë se ç'kuptohet me fjalën "dorë", ia lemë Allahut dhe themi se347 Kur'ani, Fetih: 10.151