AKAIDI dhe KELAMI - El-Hikmeh

II. XhehennemiXhehennemi, që ka kuptimin e një grope të thellë, është vendndëshkimi ku mohuesit do tëmbeten vazhdimisht, kurse besimtarët mëkatarë, për aq kohë sa të shlyejnë mëkatet e bëra. NëKur'an, për xhehennemin janë përdorur shtatë emërtime sinonimike: "xhehennem" (gropë ethellë), "nar" (zjarr), "xhahim" (humnerë plot zjarr e flakë nga ku s'do të mund të dalin kurrë ataqë kanë rënë), "sair" (flakë e çmendur), "ledha" (flakë pa tym), "sakar" (zjarr), "hutame" (flakë egjallë dhe tepër e nxehtë, prush i flakëruar). Disa dijetarë kanë mbrojtur mendimin se këto nukjanë emërtime sinonimike, por të shtresave të ndryshme të xhehennemit.Xhehennemi dhe jeta atje janë cilësuar kështu në Kur'an: Kur fajtorët të shkojnë nëxhehennem, do të dëgjojnë që nga larg uturimën e tij dhe do të goditen nga shkëndia të mëdha tëardhura prej atje. Si një burg prej zjarri për mohuesit, xhehennemi ka për ta shtroje zjarri e flakeqë i rrethon gjithandej, që ua djeg fytyrat, që ua rrjep lëkurën, që u hyn thellë gjer në zemër. Dukepasur për lëndë djegëse njerëz e gurë, xhehennemi kurrë nuk do të mërzitet prej atyre që hidhennë të. Lëkurët e banorëve të xhehennemit, të cilët ndodhen vazhdimisht në mjedisin e një uji tëvalë dhe nxehtësie që i hyn njeriut gjer në thellësi si dhe nën një tym të zi, pas çdo djegieje do tëndërrohen me një lëkurë të re në mënyrë që ata të vazhdojnë ta shijojnë dhimbjen dhendëshkimin. Haja e tyre do të jetë fruti zakum (oleandër), kurse pija, ujë i valë dhe qelb. Atje atanuk do të mund të gjejnë as freski e as diçka të mirë për të pirë!Mohuesit, të cilëve do t'u mohohet mundësia për ta parë Allahun, Ai nuk do t'u tegojëmëshirë, ndëshkimi i xhehennemit do të vazhdojë për ta pafundësisht. Kurse besimtarët mëkatarëdo të mbeten përkohësisht në xhehennem; ashtu siç bëhet e ditur edhe në hadithet e Profetit, pasitë shlyejnë dënimin, do të vendosen në xhennet. 308Ashtu si në çdo periudhë të jetës së pasme, mundimin e xhehennemit do ta vuajnë trupi sëbashku me shpirtin. Ndërkaq, dhimbja, vuajtja, mundimi, zjarri, etj. për të cilat bëhet fjalë lidhurme ndëshkimin e xhehennemit, nuk u ngjajnë të njëjtave gjëra të jetës së kësaj bote. Natyrën evërtetë të tyre njeriu s'mund ta dijë, vetëm Allahu e di! 309III. ArafiFjala "araf" që ka kuptimin e malit dhe të pjesëve të majës së një mali, emërton pjesën e lartëmes xhehennemit dhe xhennetit. Mbi banorët e arafit, dijetarët kanë mbrojtur dy pikëpamje tëndryshme:1. Në araf do të qëndrojnë njerëzit që kanë vdekur pa dëgjuar kumtesën e ndonjërit prejprofetëve si dhe fëmijët e politeistëve dhe idhujtarëve të vdekur në moshë të vogël.2. Banorët e arafit janë besimtarët që u peshojnë njëlloj të mirat me të këqiat. Këta, para se tëhyjnë në xhennet, do të lihen të presin ca kohë në araf, pastaj, me favorin e Allahut, do të hyjnënë xhennet.308 Buhari, Rikak, 51; Tevhid, 19. Tirmidhi, Birr, 61. Ibni Maxhe, Mukaddime, 9.309 Kur'ani, A'raf: 46-47.117