Dağlıq Qarabağ münaqiĢəsi - Prezident Kitabxanası

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────Erməni millətçiləri təxminən yuxarıdakı mülahizələr əsasında “böyük Ermənistan” yaratmaq üçün bütündünyada antiazərbaycan təbliğatı aparır və ictimai rəy formalaşdırırdılar. Doğrudan da, erməni yalanının təkzibedilməməsi onun yayılmasına imkan verdi. Sonralar isə bu ağ yalan mənfur siyasətə çevrildi. Qarşısı alınmayanhəmin məkrli siyasət isə xalqımızı qaçqınlığa, köçkünlüyə, terrora, deportasiyaya, soyqırıma məruz qoydu.Məkrli niyyət sahibləri olan erməni tədqiqatçıları Azərbaycan ərazisi hesabına “böyük Ermənistan” yaratmaqideyasının reallaşdırılması istiqamətində geniş iş aparmaqla Moskvada özləri üçün əlverişli şərait yaratdılar. 1988-ciildən Dağlıq Qarabağda baş verən hadisələrə Moskvanın biganə yanaşması vəziyyəti daha da gərginləşdirdi. Bəhsetdiyimiz dövrdə İngiltərə, Fransa, ABŞ, Rusiyanın Cənubi Qafqazda gedən proseslərdə iştirakı məsələləri həmindövlətlərin tarixşünaslığında bəzi hallarda ziddiyyətli işıqlandırılmışdır.İ.Q. Çavçavadzenin, N.N. Şavrovun, A.A. Qreçkonun, K.X. Kuznaçevin, V.P. Smirnovun, V.L. Veliçkonun,S. Liddelin, V. Qurko-Kryajinin, C. Makkarti və K. Makkartinin, Y.A. Pompiyevin (7) və digər tədqiqatçılarınəsərləri erməni millətçilərinin müxtəlif dövrlərdə azərbaycanlılara olan münasibətləri, onun müxtəlif cəhətlərininqismən də olsa açıqlanması ilə bərabər, həm də erməni – Azərbaycan münaqişəsinin meydana gəlməsi, “böyükErmənistan” ideyasının doğurduğu ağır nəticələrin öyrənilməsi baxımından əhəmiyyətlidir.Eyni zamanda, tədqiq olunan dövrdə [səh. 63-64] DQMV-nin mərkəzi olan Xankəndidə, kitab, kitabça vəstatistik idarənin göstəricilərinə aid nəşr olunmuş sənədlərdə Dağlıq Qarabağın iqtisadi-siyasi və mədəniquruculuğuna dair materialların izahı təəssüf ki, erməni müəlliflərinin məkrli, riyakar niyyətlərinə uyğun şəkildəverilmişdir. Bütövlükdə erməni müəlliflərinin yazdığı əsərlər birtərəfli, obyektivlikdən kənar, saxtakarlıqla təqdimolunmuşdur.Tarixi şəxsiyyət M.K. Atatürk demişdir ki, tarixi yazmaq - tarixi yaratmaq qədər mühümdür. Əgər yazanyaradana sadiq qalmazsa, yazılan tarix insanları çaşdırmaq mahiyyəti alır. Erməni müəlliflərinin yazdığı “əsərlər”yalnız çaşdırma, yanıltma xarakteri daşıyır. Acınacaqlı hal ondan ibarətdir ki, müasir erməni millətçiləri -Aqambekyan, Hambarsumyan, İkityan, Balayan, Kaputikyan və başqalarının DQMV-nin tarixinə dair böhtan, yalan,fitnəkarlıqla dolu “əsərləri”nin əksəriyyəti 1920-1970-ci illəri tədqiq edən erməni müəlliflərinin “əsərlərinə”əsaslanmışdır. Balayanların, Kaputikyanların, Xanzadyanların Dağlıq Qarabağ haqqında fitnələri, qarışdırıcıböhtanları, ağ yalanları Ermənistanın dövlət siyasətinə çevrildi və bu iyrənc siyasət Ermənistanın Azərbaycana qarşıhərbi təcavüzü ilə, qanlı müharibə ilə nəticələndi. Aparılan tədqiqatlar nəticəsində məlum olur ki, Azərbaycanınarxivlərində, kitabxanalarında saxlanılan, həmin erməni müəlliflərinin fitnəkarlıqla yazılan əsərlərinin böyük qismimüxtəlif yollarla Azərbaycandan Ermənistana aparılmışdır.Erməni tədqiqatçılarının əsərləri Türkiyə və Azərbaycana qarşı ərazi iddialarının tarixi baxımdan saxtakarlıqlaəsaslandırılmasına xidmət etdiklərinə görə elmi obyektivlikdən uzaqdır. Yuxarıda adlarını çəkdiyimiz vəsadalamadığımız “əsərlər”də başlıca olaraq Şərqi Anadolunun Ermənistanın qərb hissəsi kimi göstərilməsi,qondarma genosid, Azərbaycandan Naxçıvanın, Zəngəzurun və Qarabağın qoparılması məsələləri saxta erməniriyakarlığı mövqeyindən təhlil olunmuşdur.Erməni tarixçilərinin Dağlıq Qarabağın tarixinə dair yazdıqları əsassız, saxta tədqiqatlardan, monoqrafiya vəməqalələrdən fərqli olaraq Azərbaycan tarixşünaslığında Dağlıq Qarabağ tarixi faktlara, materiallara əsaslanaraqdoğru işıqlandırılmış və Dağlıq Qarabağın tarixən Azərbaycan ərazisi olması sübuta yetirilmişdir. Bu işdə gənc vəistedadlı Prezidentimiz İlham Əliyevin tarixçi alimlərimiz üçün yaratdığı əlverişli şəraiti xüsusi qeyd etməliyik.İlham Əliyevin “Azərbaycan tarixi üçün həlledici hadisələr-iqtisadi, siyasi, tarixi cəhətdən önəmli hadisələr düzgünaraşdırılmalıdır. Bu bizim üçün lazımdır. Bu günümüz üçün önəmlidir, gələcəyimiz üçün vacibdir” devizini əldərəhbər tutan tarixçi alimlərimiz faktlara, materiallara əsaslanaraq Dağlıq Qarabağ tarixini obyektiv tədqiq etmişlər.Tarixçi alimlərimizdən - H. Məmmədovanın, N. Məmmədovun, Y. Ağamalının, R. Babaşovun, G. İsmayılovanın, N.Əlizadənin,Axundovanın, Y. Fərzəliyevin, A. İsmayılovanın, V. Abışovun, Q. Mustafayevin, А. Məhərrəmzadənin (1)namizədlik elmi-tədqiqat əsərlərində Dağlıq Qarabağın sosial-iqtisadi, siyasi və mədəni həyat həqiqətləri öz əksinitapmışdır.Azərbaycan tarixinə dair yazılmış ümumiləşdirici əsərlərdə də, Dağlıq Qarabağın iqtisadi, siyasi və mədənihəyatmı əks etdirən materiallar verilmişdir. Xüsusilə, yeddi cildlik “Azərbaycan tarixi”nin V, VI [səh. 64-65] və VIIcildləri bu baxımdan xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.309