DaÄlÄ±q QarabaÄ mÃ¼naqiÄ¢Ési - Prezident KitabxanasÄ±

More documents

Recommendations

Info

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezident</strong>inin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────Dağlıq Qarabağ silahlı münaqişəsinin hərtərəfli həllinin prinsipləri haqqında(ümumi dövlət)VAHİD ÖMƏROV,fəlsəfə üzrə fəlsəfə doktoruDağlıq Qarabağ münaqişəsini, dövlətlərin ərazi bütövlüyü və xalqların öz müqəddəratını təyin etməsiprinsipləri də daxil olmaqla, beynəlxalq hüququn normalarına və prinsiplərinə müvafiq surətdə həll etməkəzmində olan Ermənistan, Azərbaycan və Dağlıq Qarabağ aşağıdakılar barədə razılığa gəlirlər:I. DAĞLIQ QARABAĞIN STATUSU HAQQINDA SAZİŞTərəflər Dağlıq Qarabağın statusu haqqında saziş imzalayacaqlar və o aşağıdakı müddəalardan ibarətolacaqdır:Dağlıq Qarabağ respublika formasında dövlət və ərazi qurumudur, Azərbaycanın beynəlxalq aləmdətanınmış sərhədləri daxilində onunla ümumi dövlət yaradır. Azərbaycan və Dağlıq Qarabağ müvafiq dövləthakimiyyəti orqanları arasında səlahiyyətlərin həyata keçirilməsi və qarşılıqlı surətdə həvalə olunmasıpredmetlərinin hüdudlarını müəyyənləşdirmək haqqında saziş imzalayacaqlar və onun Konstitusiya qanunuqüvvəsi olacaqdır. Azərbaycan və Dağlıq Qarabağ birgə səlahiyyətlər sahəsinə aid siyasəti və fəaliyyətimüəyyənləşdirmək üçün prezidentlərin, baş nazirlərin, parlament sədrlərinin nümayəndələrinin daxil olacağıbirgə komitə yaradırlar.Əlaqə saxlamaq və birgə tədbirləri əlaqələndirmək üçün Bakıda və Stepanakertdə müvafiq olaraq DağlıqQarabağın və Azərbaycanın nümayəndəlikləri yaradılır.Dağlıq Qarabağ xaricdə müvafiq nümayəndəliyi olmaq şərtilə iqtisadiyyat, ticarət, elm, mədəniyyət, idmanvə humanitar sahələrdə əcnəbi dövlətlərlə, bu problemlərlə bağlı olan regional və beynəlxalq təşkilatlarlabirbaşa xarici əlaqələr saxlamaq hüququna malik olacaqdır. Dağlıq Qarabağdakı siyasi partiyaların və ictimaitəşkilatların xarici dövlətlərin siyasi partiyaları və ictimai təşkilatları ilə əlaqələr yaratmaq hüququ olacaqdır.Dağlıq Qarabağ özünün mənafelərilə bağlı məsələlər üzrə Azərbaycanın xarici siyasətinin həyatakeçirilməsində iştirak edir. Belə məsələlər haqqında qərarlar iki tərəfin razılığı olmadan qəbul edilə bilməz.Dağlıq Qarabağ hökuməti özünün xüsusi maraqları olan xarici dövlətlərdəki Azərbaycan səfirliklərində və yakonsul idarələrində öz nümayəndələrinə malik ola, habelə Dağlıq Qarabağın mənafelərinə aiddirsə, beynəlxalqdanışıqlarda iştirak etmək üçün Azərbaycan nümayəndə heyətlərinin tərkibində öz ekspertlərini göndərə bilər.Dağlıq Qarabağın sərhədləri keçmiş Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin sərhədlərinə uyğun olacaqdır. Onlarınmümkün olan dəqiqləşdirilməsi və ya dəyişdirilməsi Azərbaycanla Dağlıq Qarabağ arasında xüsusi qarşılıqlırazılaşmaların mövzusu ola bilər.Azərbaycanla Dağlıq Qarabağ arasında sərhədlər bir-birinin silahsız vətəndaşlarının sərbəst hərəkəti üçünqarşılıqlı surətdə açıq olacaqdır. Gediş-gəliş və işgüzar əlaqələr zamanı onlardan gömrük rüsumu və ya başqarüsumlar tutulmayacaqdır, daimi yaşayış hüququ verilməsi müvafiq hökumətlərin səlahiyyətlərinə aidediləcəkdir.Azərbaycan və Dağlıq Qarabağ mübahisələrin nizama salınması üçün zor işlətməyəcək və ya zor işlətməkləhədələməyəcəklər. Birgə komitə çərçivəsində aradan qaldırıla bilməyən mübahisələr və ya fikir ayrılıqlarıyarandıqda tərəflər ATƏT-in fəaliyyətdə olan sədrinin məsləhətçi rəyini soruşa bilərlər və o, qəti qərar qəbuledilərkən nəzərə alınacaqdır.Dağlıq Qarabağın statusuna Dağlıq Qarabağın statusu haqqında Minsk konfransı tərəfindən bəyənilmişsazişdə rəsmiləşdiriləcək aşağıdakı hüquqlar və imtiyazlar da daxildir.1. Dağlıq Qarabağın referendiumda Dağlıq Qarabağ xalqı tərəfindən qəbul edilmiş öz Konstitusiyasıolacaqdır. Buna müvafiq olaraq Azərbaycan bu sazişin inkoqporasiyası üçün öz Konstitusiyasına dəyişiklikləredəcəkdir.Bu sazişin və ya Dağlıq Qarabağ və Azərbaycan konstitusiyalarının onu inkoqrporasiya edən hissələrininmüddəaları hər üç tərəfin razılığı olmadan dəyişdirilə bilməz.2. Dağlıq Qarabağ ərazisində Dağlıq Qarabağın Konstitusiyası və qanunları işləyir. Əgər Azərbaycanqanunları, qaydaları və icra qərarları Dağlıq Qarabağın Konstitusiyasına və qanunlarına zidd deyilsə, onunərazisində qüvvəyə malikdir.3. Dağlıq Qarabağın öz bayrağı, gerbi və himni olacaqdır.4. Dağlıq Qarabağ öz Konstitusiyasına müvafiq olaraq qanunvericilik, icra və məhkəmə orqanlarını müstəqilsurətdə formalaşdırır.280
Azərbaycan Respublikası <strong>Prezident</strong>inin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────5. Dağlıq Qarabağ vətəndaşlarının şəxsiyyət vasitəsi kimi üzərində xüsusi olaraq "Dağlıq Qarabağ" yazılmışAzərbaycan pasportu olacaqdır. Yalnız Dağlıq Qarabağ hökumətinin belə pasportları vermək hüququ olacaqdır.Dağlıq Qarabağın erməni mənşəli vətəndaşları Ermənistana mühacirət edə və oraya daimi yaşamağaköçdükdə həmin ölkənin qanunlarına müvafiq olaraq Ermənistan vətəndaşlığı ala bilərlər.6. Dağlıq Qarabağ əhalisinin Azərbaycan parlamentinə öz nümayəndələrini seçmək və Azərbaycanprezidenti seçkilərində iştirak etmək hüququ var.7. Dağlıq Qarabağ azad iqtisadi zona olacaq, Azərbaycan pul nişanları ilə yanaşı işlənən öz pul nişanlarınıburaxmaq hüququna, habelə öz markalarını buraxmaq hüququna malik olacaqdır.8. Dağlıq Qarabağın Ermənistanla və Azərbaycanla azad və maneəsiz nəqliyyat və rabitə əlaqəsi saxlamaqhüququ olacaqdır.9. Dağlıq Qarabağın könüllülük əsasında formalaşdırılan milli qvardiyası (təhlükəsizlik qüvvələri) və polisqüvvələri olacaqdır. Bu qüvvələr Azərbaycan hökumətinin razılığı olmadan Dağlıq Qarabağdan kənardafəaliyyət göstərə bilməz.10. Azərbaycanın ordusunun, təhlükəsizlik qüvvələrinin və polisinin Dağlıq Qarabağın hakimiyyətorqanlarının razılığı olmadan Dağlıq Qarabağın ərazisinə daxil olmaq hüququ olmayacaqdır.11. Erməni dili Dağlıq Qarabağın əsas rəsmi dili, Azərbaycan dili isə ikinci rəsmi dilidir. Onun vətəndaşlarıbütün rəsmi və qeyri-rəsmi hallarda doğma dillərdən də istifadə edə bilərlər.12. Dağlıq Qarabağın büdcəsi öz mənbələrindən alınan vəsaitdən ibarət olacaqdır. Dağlıq Qarabağ hökumətiAzərbaycan şirkətlərini və xarici şirkətləri, şəxslərini kapital qoymağa həvəsləndirəcək, buna təminatverəcəkdir.II. LAÇIN DƏHLİZİ BARƏDƏAzərbaycanın və Dağlıq Qarabağın razılığı ilə əgər Laçın rayonunun xüsusi rejiminə dair digər qərarlarqəbul edilməsə, Dağlıq Qarabağla Ermənistan arasında maneəsiz əlaqələri təmin etmək məqsədilə DağlıqQarabağın Laçın dəhlizindən istifadə etməsi məsələsi ayrıca razılaşmanın mövzusu olacaqdır. Laçın rayonudaim tam silahsızlaşdırılmış zona olaraq qalmalıdır.III. ŞUŞA VƏ ŞAUMYAN ŞƏHƏRLƏRİ BARƏDƏTərəflər razılaşırlar ki, bütün Azərbaycan qaçqınları Şuşa şəhərinə, öz daimi yaşayış yerlərinə qayıdabilərlər. Onların təhlükəsizliyi Dağlıq Qarabağın müvafiq hakimiyyət orqanları tərəfindən təmin ediləcəkdir.Onlar Dağlıq Qarabağın bütün vətəndaşları ilə eyni hüquqa, o cümlədən, siyasi partiyalar yaratmaq, bütünsəviyyələrdə seçkilərdə iştirak etmək, dövlət qanunvericilik orqanlarına və yerli özünüidarə orqanlarınaseçilmək, dövlət qulluğuna, o cümlədən, hüquq-mühafizə orqanlarına işə qəbul edilmək hüququna malikolacaqlar.Erməni qaçqınları da Şaumyan şəhərinə qayıdarkən eyni hüquqları alacaqlar. Şuşa və Şaumyan şəhərlərininsakinləri yollardan, Azərbaycanın və Dağlıq Qarabağın qalan yerləri ilə rabitədən və digər əlaqələrdən heç birməhdudiyyət olmadan istifadə edə biləcəklər.Dağlıq Qarabağ və Azərbaycanın hakimiyyət orqanları müvafiq olaraq Şuşa və Şaumyan şəhərlərindəATƏT-in Demokratik Təsisatları və İnsan Hüquqları Bürosunun nümayəndəliklərinin yerləşdirilməsinə vəfəaliyyətinə kömək göstərəcəklər.* * *Dağlıq Qarabağın statusu haqqında sazişi üç tərəf imzalayacaq və o Minsk konfransı tərəfindənbəyənildikdən sonra qüvvəyə minəcəkdir.IV. SİLAHLI MÜNAQİŞƏNİN DAYANDIRILMASI HAQQINDA SAZİŞTərəflər razılaşırlar ki, silahlı münaqişənin dayandırılması haqqında saziş aşağıdakı müddəaları əhatəedəcəkdir:I. Tərəflər öz aralarındakı mübahisələrin həlli üçün zor işlədəcəkləri barədə hədələməkdən, yaxud zorişlətməkdən imtina edirlər. Onlar silahlı münaqişənin dayandırılması haqqında sazişin həyata keçirilməsi iləəlaqədar meydana çıxa biləcək mübahisələr daxil olmaqla belə mübahisələri dinc vasitələrlə, ilk növbədəbirbaşa danışıqlar yolu ilə, yaxud ATƏT-in Minsk prosesi çərçivəsində həll edirlər.II. Tərəflər öz silahlı qüvvələrini aşağıdakı müddəalara müvafiq olaraq və I əlavədə ətraflı şərh edildiyi kimiçıxarırlar:281
Page 1 and 2:
Azərbaycan Respublikası Prezident
Page 3 and 4:
Page 5:
Page 8 and 9:
Page 10 and 11:
Page 12 and 13:
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
Page 160 and 161:
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
Page 176 and 177:
Page 178 and 179:
Page 180 and 181:
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186 and 187:
Page 188 and 189:
Page 190 and 191:
Page 192 and 193:
Page 194 and 195:
Page 196 and 197:
Page 198 and 199:
Page 200 and 201:
Page 202 and 203:
Page 204 and 205:
Page 206 and 207:
Page 208 and 209:
Page 210 and 211:
Page 212 and 213:
Page 214 and 215:
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Page 220 and 221:
Page 223:
Page 226 and 227:
Page 228 and 229:
Page 230 and 231: Azərbaycan Respublikası Prezident
Page 312: Azərbaycan Respublikası Prezident
show all

DaÄlÄ±q QarabaÄ mÃ¼naqiÄ¢Ési - Prezident KitabxanasÄ±

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

DaÄlÄ±q QarabaÄ mÃ¼naqiÄ¢Ési - Prezident KitabxanasÄ±