Dağlıq Qarabağ münaqiĢəsi - Prezident Kitabxanası

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────Torpaqlarımızı işğal altında saxlamağa davam edən Ermənistanın bütün dövlət büdcəsinin 2 milyarddollardan bir az çox olduğunu və Azərbaycanın hərbi xərclərinin Ermənistanın bütün xərclərindən üstün olmasıilə bağlı vaxtilə qarşımıza qoyduğumuz vəzifənin artıq həll olunduğunu bəyan edən Azərbaycan PrezidentiErmənistanda əhalinin ölkədən kütləvi şəkildə köçdüyünü vurğulayaraq demoqrafiya məsələsini də unutmamağıxatırlatmışdır.Bu faktı da qeyd etmək vacibdir ki, etnik təmizləmə nəticəsində hazırda Ermənistan mono-etnik, yənimilli azlıqların yaşamadığı dövlətə çevrilmişdir. Bununla yanaşı, bu gün özünü təcrid vəziyyətinə salmışErmənistan əhalisinin sayı durmadan azalır. BMT İnkişaf Proqramının himayəsi altında çap olunmuş İnsanPotensialının İnkişafı haqqında məruzədə göstərilir ki, hər il Ermənistanı 23-27 min adam tərk edir (3, s.17-18).XX əsrin 80-ci illərinin sonunda 3,7 milyon əhalinin yaşadığı Ermənistanda ölkədəki əhalinin 1,5 milyondançoxu (ümumi əhalinin 40%-i) müstəqillik dövründə aclıq, işsizlik, səfalət ucbatından xarici ölkələrə mühacirətetmiş və bu proses indi də davam etməkdədir.Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün heç vaxt aparılan danışıqların mövzusu olmadığını və bundan sonra daolmayacağını daim vurğulayan dövlət başçısı İlham Əliyev bildirmişdir: "Biz danışıqları sadəcə olaraqdanışıqlar naminə aparmayacağıq. Danışıqların imitasiyası ilə məşğul olmaq üçün Ermənistana imkanverməyəcəyik. Biz o vaxta qədər danışıqlar aparacağıq ki, ərazi bütövlüyümüzü bu yolla bərpa edə biləcəyimizəümidimiz qalacaqdır. Əgər görsək ki, bu mümkün deyil, onda Azərbaycan dövləti hərbi yoldan istifadə edərək,öz ərazi bütövlüyünü bərpa edəcəkdir. Mən şübhə etmirəm ki, bunun üçün bizdə bütün imkanlar - döyüşhazırlığı, maddi-texniki təchizat, kifayət qədər silah-sursat, peşəkar ordu, ruh yüksəkliyi və Azərbaycan xalqınıniradəsi vardır. Biz ərazi bütövlüyümüzü istənilən anda hərbi yolla bərpa edə bilərik. Düşmən də bunu bilməlidirvə bilir" (22).Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi həll olunmadan, yəni Ermənistan işğal olunmuş Azərbaycantorpaqlarından çıxmayınca bölgədə heç bir müsbət irəliləyişin mümkün olmayacağını bildirməklə yanaşı, dövlətbaşçısı İlham Əliyev vurğulamışdır: "Bu məsələ bizim üçün və Prezident kimi mənim üçün prioritet məsələdir.Məsələ həll olunmayana qədər prioritet məsələ kimi qalacaqdır".Dövlət başçısı İlham Əliyev dekabrın 1-də ATƏT-in Astana sammitindəki çıxışında Ermənistanıntəcavüzkar siyasətini bir daha ifşa edərək, işğalçı dövlətin aparılan sülh prosesini mənasız etməyə çalışdığınıbildirmişdir (24). Belə ki, Azərbaycan Prezident bəyan etmişdir ki, Ermənistanın danışıqlar prosesindəkidavranışı bu dövlətin sülh istəmədiyini, işğal edilmiş əraziləri azad etmək fikrində olmadığını və bacardığı qədərstatus-kvonu saxlayaraq danışıqlar prosesini müddətsiz etməyi arzuladığını göstərir. Dövlət başçısı cənab İlhamƏliyev münaqişənin Azərbaycanın ərazi bütövlüyü çərçivəsində beynəlxalq hüquq prinsiplərinə əsaslanaraq həllolunmasına hazır olduğunu bir daha vurğulamışdır.NəticəÜmumiyyətlə, Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin nizama salınması istiqamətində beynəlxalqtəşkilatların səyləri ilə yanaşı, 1999-cu ilin aprelindən başlayaraq, yeni formada addımlar atılmışdır. Bu,Azərbaycan və Ermənistan prezidentlərinin birbaşa dialoqunun aparılması olmuşdur. Həmin vaxtdan bu günəqədər iki respublikanın prezidentləri Moskvada, Vaşinqtonda, Cenevrədə, Yaltada, İstanbulda, Davosda, Nyu-Yorkda, Minskdə, Parisdə, Ki-Uestdə, Soçidə, Kişinyovda, Praqada, Strasburqda, Varşavada, Astanada,Kazanda, Rambuyedə, Buxarestdə, Sankt-Peterburqda, Surixdə, Münhendə, Həştərxanda və habelə ikirespublikanın sərhəddi - Sədərəkdə 40-dan artıq görüş keçirmişlər.Ancaq çox ağır və çətin keçən danışıqlar zamanı Azərbaycan tərəfi öz haqlı mövqeyini müdafiə edərkənbir sıra çətinliklərlə qarşılaşır. Çünki münaqişə başlayandan keçən dövr ərzində aparılan danışıqlarda təcavüzkarErmənistan qeyri-konstruktiv mövqedən çıxış edərək işğalçılıq siyasətindən əl çəkmir. Digər tərəfdən isə, dünyabirliyinin "ikili standartlar" prinsipindən çıxış etməsi, BMT və ATƏT kimi beynəlxalq təşkilatların öz təklif vəqətnamələrini həyata keçirmək üçün konkret fəaliyyət göstərməməsi danışıqlar prosesində irəliləyişin əldəolunmasına maneə törədir.Buna baxmayaraq Azərbaycan dövləti beynəlxalq təşkilatların, xüsusilə də münaqişəni dinc vasitələrlənizama salmaq üçün fəaliyyət göstərən ATƏT-in sülhyaratma təkliflərinə hörmətlə yanaşaraq onun işindəmüntəzəm və əməli şəkildə iştirak edir. Təkcə onu qeyd etmək kifayətdir ki, Azərbaycanın Prezidenti İlhamƏliyev keçən dövr ərzində ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrləri ilə 50-dən çox görüş keçirmiş və bu damünaqişənin nizama salınması istiqamətində aparılan danışıqlarda ölkəmizin ilk növbədə sülh variantınaüstünlük verdiyinə sübutdur.Çox təəssüf ki, yarandığı vaxtdan etibarən ATƏT-in Minsk qrupunun qəbul etdiyi sənədlərdəAzərbaycanın ərazi bütövlüyünün, sərhədlərinin toxunulmazlığının, suverenliyinin bərpasının zəruriliyibildirilsə də, indiyə qədər bu qurumun fəaliyyəti sülh prosesində arzu olunan nəticəni verməmişdir. ATƏTçərçivəsində yaradılan Minsk qrupu və bu qrupa həmsədrlik edən ABŞ, Fransa və Rusiya kimi böyük dövlətlər233