DaÄlÄ±q QarabaÄ mÃ¼naqiÄ¢Ési - Prezident KitabxanasÄ±

More documents

Recommendations

Info

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezident</strong>inin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────enmişdir. Göründüyü kimi, həmin ərazilər SSRİ dövründə Moskva tərəfindən hissə-hissə Ermənistanaverilmişdir.Bu cəhətdən 1920-ci ilin əvvəllərindən başlayaraq 1988-ci ilədək Kremlin “xeyir-duası” ilə daha 10,7 minkv.km Azərbaycan torpağı itirildi, yəni müxtəlif bəhanələrlə ermənilərə bağışlandı.XX əsrin əvvəllərində Rusiya imperiyasının dağılmasından istifadə edərək Cənubi Qafqazda ilk cümhuriyyətquran Azərbaycana “Qızıl ordu” adı altında gələn rus-bolşevik ordusu Türkiyə ilə əlaqələrin yaranmasına imkanverməmək üçün onların arasında erməni dövləti yaratdı. Əzəli türk-oğuz torpaqları, əhalisinin dörddə üçü türkolan İrəvan və Naxçıvan torpaqlarında Ermənistan (Ararat) adlı dövlət yarandı, Zəngəzur və Göyçə də onaverildi.Eyni zamanda, bunun əvəzində, ermənilər Avropa ölkələrinə hər cür nökərçilik xidməti göstərmək yükünüboyunlarına götürdülər. Ermənilərin Rusiyaya onlara kömək edəcəyi təqdirdə hər cür xidmət göstərəcəkləritəklifi ilə müraciət etdilər. Tarixi proseslər göstərir ki, əlverişli məqamlarından istifadə etməyi “yaxşı bacaran”ermənilər XX əsrdə Rusiyada çarizmin süqutu və sovet imperiyasının yaranması ilə meydana çıxan əlverişlişəraitdə inzibati ərazi məsələsini qaldırdılar və DQMV kimi nə tarixi, nə də sosial-iqtisadi əsası olmayan birqurum yaratdılar (7 iyul 1923-cü il). Beləliklə, Azərbaycanın ayrılmaz tərkib hissəsi olan Qarabağ süni şəkildə“aran” və “dağlıq” hissələrə bölünmüş və Azərbaycan rəhbərliyi Qarabağın dağlıq hissəsində sonradanməskunlaşmış ermənilərə muxtariyyət statusu verməyə məcbur edilmişdir. Özü də bu addım Dağlıq Qarabağdayaşayan azərbaycanlılar nəzərə alınmadan, onların hüquqları kobudcasına tapdalanaraq atılmışdır.Ermənilər Azərbaycan türklərinə qarşı bəşər tarixində görünməmiş vəhşiliklər, soyqırımlar, depotasiyalarhəyata keçirmişlər. Bir əsrdə azərbaycanlı əhali ermənilər tərəfindən iki dəfə soyqırıma məruz qalmışdır.Sovetlər dövründə Dağlıq Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsi üçün DQMV-də gizli işlər aparan ermənisiyasətbazları və ermənipərəstlər “Türksüz Ermənistan” yaratmaq ideyası ilə etnik təmizləmə aparmaqməqsədilə dəhşətli faciələr törətmişlər. Sovetlər dövründə DQMV-nin inzibati ərazisində də dəfələrlədəyişikliklər edilmişdir.Sovetlər dövründə Dağlıq Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsi üçün DQMV-də gizli işlər aparan ermənisiyasətbazları və ermənipərəstlər “Türksüz Ermənistan” yaratmaq ideyası ilə etnik təmizləmə aparmaqməqsədilə dəhşətli faciələr törətmişlər. 1948-1953-cü illərdə minlərlə azərbaycanlı ailəsinin öz ata-baba yurdlarıQərbi Azərbaycandan (indiki Ermənistan ərazisindən) deportasiya edilməsi, yaşayış şəraitinə uyğun gəlməyənərazilərdə yerləşdirməklə çoxunun məhvinə səbəb olmuşdular.Dağlıq Qarabağın Ermənistana verilməsinə dair növbəti cəhd 1960-cı illərdə A.Mikoyanın vasitəsiləedilmişdir. N.S.Xruşşovun etirazından sonra bu məsələ yenə də təxirə salındı. Lakin xaricdə yaşayan daşnakliderləri ardıcıl təbliğat işlərini dayandırmadılar. Ermənilər sovetlər dövründə müxtəlif vaxtlarda Azərbaycanaqarışı Dağlıq Qarabağla bağlı 16 dəfə əsassız ərazi iddiası irəli sürmüşlər. Dağlıq Qarabağdakı erməni-millətçiliderləri və gizli təşkilatları ilə qeyri-leqal əlaqə saxlamaqda davam etdilər. Belə separatçı hərəkətlər xalqınonsuz da ağır olan sosial-iqtisadi vəziyyətini daha da ağırlaşdırdı.Sovetlər dövründə ermənilər Dağlıq Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsi üçün gizli işlər aparıldığı dövrdə(1960-1970-ci illərdə) mühüm dövlət vəzifələrində işləyən Heydər Əliyev bunun qarşısının alınması üçün birsıra tədbirlərin görülməsinə nail oldu. Azərbaycan KP MK birinci katibi seçildikdən sonra Heydər Əliyeverməni separatçılarının mənfur niyyətlərinin qarşısını almaq məqsədilə DQMV-nin iqtisadi inkişafı və əhalisininsosial şəraitini yaxşılaşdırmaq üçün müəyyən tədbirlər həyata keçirərək onlara bəhanə yeri qoymadı. Bu daerməni ekstremistlərinin gizli planlarının və niyyətlərinin puça çıxmasına səbəb oldu.1969-cu ildən etibarən idarəçilik möhkəmləndirildi, işlək qanunlar öz yerini tutdu və korrupsiyaya qarşı ciddimübarizə başlandı. Azərbaycanın hər yerində və bütün sahələrdə irimiqyaslı inkişaf baş verdi. DQMV-niniqtisadi və mədəni inkişafını daim diqqət mərkəzində saxlayan Heydər Əliyev Şuşa şəhərinin inkişafı üçün birneçə qərar verdi. Heydər Əliyevin təşəbbüsü və bilavasitə rəhbərliyi altında həyata keçirilmiş tədbirlərnəticəsində Şuşa ümumittifaq səviyyəli kurort şəhərinə çevrildi. 1973-cü ildə Xankəndidə APİ-nin filialıəsasında Pedaqoji İnstitut açıldı. 1979-cu ildə Ağdam-Xankəndi dəmir yolu xətti çəkildi. Beləliklə, HeydərƏliyevin uzaqgörən siyasəti erməni separatizminin canlanmasına imkan vermədi.Beləliklə, 1988-ci ildə erməni ideoloqları “dənizdən-dənizə böyük Ermənistan” uydurmasını yenidən ortayaatmaqla DQMV-də Ermənistanın Azərbaycana qarşı növbəti ərazi iddiaları irəli sürüldü. Dünya ölkələrindəkierməni lobbisinin, dini mərkəzlərinin və bəzi iri dövlətlərin irticaçı qüvvələrinin maddi və mənəvi dəstəyi iləErmənistan adlandırılan qədim oğuz-türk yurdu olan Qərbi Azərbaycanda azərbaycanlılara məxsus kəndlərin vəqəsəbələrin dağıdılması prosesi başlandı, yüzlərlə günahsız azərbaycanlı öldürüldü, 10 minlərlə soydaşımız öztarixi-etnik torpaqlarından vəhşicəsinə qovuldu.Moskvanın planı əsasında 1989-cu ildə DQMV-də A.Volskinin rəhbərliyi altında “Xüsusi İdarəçilikKomitəsi” yaradıldı və bununla da DQMV-nin Azərbaycanla əlaqələri kəsildi. Silahlandırılmış erməni quldurdəstələri Dağlıq Qarabağ ərazisindən yerli azərbaycanlı əhalini öz doğma yurd-yuvasından çıxardı. Azərbaycan180
Azərbaycan Respublikası <strong>Prezident</strong>inin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────məcburən müharibəyə cəlb edildi. Ermənistanın hərbi müdaxiləsi ilə respublika ərazisinin 20 %-i - DQMV vədigər yeddi rayonu – Laçın (17.05.1992), Kəlbəcər (03.04.1993), Ağdam (23.07.1993) Cəbrayıl (18.08.1993),Füzuli (23.08.1993), Qubadlı (31.08.1993), Zəngilan (25.10.1993) RF-nın hərtərəfli yardımı ilə Ermənistanhərbi qüvvələri tərəfindən işğal edildi.Qasım Hacıyev,Azərbaycan MEA A.A.Bakıxanov adınaTarix İnstitutu Qarabağ tarixi şöbəsininmüdiri, tarix elmləri doktoru.“Respublika”.-2010.-29 dekabr.-N 288.-S.7.181
Page 1 and 2:
Azərbaycan Respublikası Prezident
Page 3 and 4:
Page 5:
Page 8 and 9:
Page 10 and 11:
Page 12 and 13:
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131: Azərbaycan Respublikası Prezident
Page 223: Azərbaycan Respublikası Prezident
Page 230 and 231:
Page 232 and 233:
Page 234 and 235:
Page 236 and 237:
Page 238 and 239:
Page 240 and 241:
Page 242 and 243:
Page 244 and 245:
Page 246 and 247:
Page 248 and 249:
Page 250 and 251:
Page 252 and 253:
Page 254 and 255:
Page 256 and 257:
Page 258 and 259:
Page 260 and 261:
Page 262 and 263:
Page 264 and 265:
Page 266 and 267:
Page 268 and 269:
Page 270 and 271:
Page 272 and 273:
Page 274 and 275:
Page 276 and 277:
Page 278 and 279:
Page 280 and 281:
Page 282 and 283:
Page 284 and 285:
Page 286 and 287:
Page 288 and 289:
Page 290 and 291:
Page 292 and 293:
Page 294 and 295:
Page 296 and 297:
Page 298 and 299:
Page 300 and 301:
Page 302 and 303:
Page 304 and 305:
Page 306 and 307:
Page 308 and 309:
Page 310 and 311:
Page 312:
show all

DaÄlÄ±q QarabaÄ mÃ¼naqiÄ¢Ési - Prezident KitabxanasÄ±

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

DaÄlÄ±q QarabaÄ mÃ¼naqiÄ¢Ési - Prezident KitabxanasÄ±