Dağlıq Qarabağ münaqiĢəsi - Prezident Kitabxanası

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────bu fikir erməni komitələrinin bütün hadisələrdə əli olduğunu açıqlayır. Sitatda istifadə olunan "çarpışmalar"sözü isə hadisələrin bir soyqırım deyil, qarşılıqlı çarpışmalar olduğunu üstüörtülü mənalandırır.Həmin məqalədə müxbir Vitman bir yəhudinin Trabzonda ona "əgər bu olayların biri Rusiyadaedilsəydi, bir dənə də erməni sağ buraxılmazdı" dediyini də yazmışdı.BİRİNCİ DÜNYA MÜHARİBƏSİNDƏ ERMƏNİLƏRİN VERDİKLƏRİ ZƏRƏRLƏRGörkəmli tarixçi Ahmet Refik xaraba halına düşən Ərzurumu gəzərkən bir türk zabiti onayaxınlaşmış və belə demişdi: "Bu gördüyünüz vəziyyət şəhərin təmiz halıdır. Bütün küçələr qadın və uşaqölüləriylə doluydu. Qadınların məhrəm yerləri kəsilmiş və divarlara taxılmış, bu teleqraf tellərindən uşaqbaşları asılmışdı. Qarınları yırtılmış yarıçılpaq qadın cəsədləri keçəcəyimiz yolun hər iki tərəfinə düzülmüşdü.Talesiz millətimizin bu halını görərək dəli halına düşmüşdük. Tarix belə bir vəhşilik qeyd etməmişdir"."Rus ordusu heç bir zaman Sivasa girə bilməmişdi. Ancaq Sivasın mərkəzində 180 min türk qətledilmişdi".13 mart 1920-ci il tarixli "Temsp" qezetində Lord Curzon Lordlar Palatasında ermənilər haqqındabelə söyləmişdi: "Mənə elə gəlir ki, siz erməniləri səkkiz yaşında, çox təmiz və günahsız bir qız uşağınabənzədirsiniz. Bundan çox yanılırsınız. Ermənilər, xüsusən son vəhşilikləriylə nə qədər əzazil bir millətolduqlarını bizə öz əməlləri ilə isbat etmişlər". [6]Uzaq Şərqdə yüz illərlə qırğınlar törətmiş, habelə Hindistanın hansısa şəhərində velosipedlə gəzən ingilisuşağına sataşıldığı üçün əhalini günlərlə sürünməyə məcbur etmiş bir millətin övladları da ermənilərin törətdiklərinigörəndə heyrət içində qalmışdılar. Həqiqətən anasının qucağından körpəsini alaraq təndirdə bişirdikdənsonra ona zorla yedizdirməyə çalışmaq, görünür, ingilislərin də ürəyini dağlamış və gözlərini yaşartmışdı.Bu insanlığa sığmayan zülmlər törədilərkən Osmanlı dövləti böyük bir savaşın tam ortasındaydı. Dövlətşimal-şərqdə ruslarla, Çanaqqalada ingilis və fransızlarla həlledici döyüşlər aparırdı.Söz yox ki, istənilən qədər xarici düşməni olan Osmanlının vətənə xəyanət edənlərə qarşı ən qısa zamandaciddi tədbir görməsi lazım idi. Bu dar macalda münasib sayılan insani tədbir köçürülmə (yerdəyişdirmə) oldu.SOYQIRIM İSTƏYİ ƏSASINDA QƏBUL EDİLMƏSİ İDDİA OLUNANKÖÇÜRÜLMƏ QANUNUMaddə 1. Səfər zamanı ordu, kolordu və diviziya komandirləri, həmçinin onları əvəz edən şəxslər vəmüstəqil ərazi komandirləri kimsə hər hansı şəkildə hökumət tərəfindən verilmiş qərarlara, vətənin müdafiəsinə,mövcud sistemə və təhlükəsizlik işlərinə qarşı çıxaraq silahlı qiyama qalxarsa, elə həmin an hərbi qüvvələrləsusdurulacaqdır. Hərbi qüvvələr bütün təcavüz və müqaviməti kökündən kəsməyə cavabdeh və məcburdur.Həmin işlərdə onlara hər cür səlahiyyət verilir.Maddə 2. Ordu, müstəqil kolordu və diviziya komandirləri hərbi məsələlərə əsaslanaraq, casusluq vəxainlik hiss etdikləri bölgə əhalisini tək-tək və ya toplu halda ölkənin digər bölgələrinə köçürdərəkməskunlaşdıra bilərlər.Maddə 3. Bu qanun elan edildiyi gündən qüvvədədir.Maddə 4. Bu qanunun yerinə yetirilməsinə Baş Komandanı əvəz edən şəxs və hərbi nazir nəzarətetməlidir. (27 may 1915-ci il)Qanunda da göstərildiyi kimi əvvəlcədən heç bir etnik qrup təyin edılməmişdir. Köçürülmə qanunubu mənada Lord Curzonun ifadəsiylə desək: "səkkiz yaşında olan bir qız uşağından belə daha günahsız vətəmizdir". Qanun hüquqi baxımdan incələnsə də haqlılığı qorunmaqdadır. Çünki Osmanlı dövlətinin o dövrdədüşdüyü pis vəziyyəti, bəlkə də, tarix heç bir zaman yazmamışdır. "1915-ci ildir. İngilis və fransız ordularıÇanaqqaladadır: Köçürülmə qanununa görə ölkədə başıpozuqluq yaradanlar, xalqa zərər verənlər başqayerlərə göndərilir və həmin günahkarların yaşadığı məhəllə və ya kənd camaatı köçürülür.Qərbdə Qalisiyada vuruşmalar davam edir. Güneydə İraqda ingilislərin hücumetmə (Qut-ül Amare-Bəsrə) söhbəti var. Ordu Suriyada, Fələstin cəbhəsində (Sina-Süvyeş) döyüş vəziyyətində, Qafqaz cəbhəsindəisə ruslar və ermənilərlə üzbəüz durmaqdadır. 3 yanvar 1915-ci il tarixdə ruslar Tutak və Ərdahanı işğaletmişlər". [8] Osmanlıda yaşayan ermənilər isə belə bir vəziyyətdə ruslarla əlaqə qurmuşlar. Ordudansilahlarıyla qaçan ermənilər rus birliklərinə qatılır və ya kişiləri müharibədə olan türk kəndlərində insanlığasığmayan soyqırım (vəhşiliklər) edirdilər.Osmanlı dövləti isə belə zərər verən toplumu ölkənin daha etibarlı bölgəsinə köçürmək qərarındadır."Köçgünlərin göndərilmə, yerləşdirilmə və iaşə təminatı üçün 1915-ci ildə 25 milyon, 1916-cı ildə isə230 milyon vəsait xərclənməsi barədə Osmanlı sənədlərində qeydlər mövcuddur". [9] Köçürülmə qanunu119