Dağlıq Qarabağ münaqiĢəsi - Prezident Kitabxanası

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────Azərbaycanın işğal olunmuş keçmiş DQMV və ətraf rayonlarında kənd təsərrüfatı məhsullarıistehsalı haqqında məlumat (1988-ci il)1Bitkiçilik məhsullarıHeyvandarlıq məhsullarıİşğal olunmuşrayonlarTaxıl (minton)Pambıq(minton)Üzüm(min ton)Kartof(min ton)Ət (minton)Süd(minton)Yumutra(min ədəd)Yun(ton)DQMV 100,0 - 71,8 2765 10,2 36,5 11,1 477 89,0Laçın 3,0 - - 46,0 2,0 4,1 - 198 -Kəlbəcər 1,0 - - - 1,0 3,1 - 86 -Ağdam 30,1 19,0 1,2 5,0 2,7 12,6 2,3 297 379Füzuli 31,9 1,5 100,1 - 1,5 6,8 1,1 128 -Cəbrayıl 20,1 - 42,0 13,0 1,4 6,6 - 130 282Qubadlı 6,7 - 2,9 55,0 0,6 3,3 - - 14,4Zəngilan 4,6 - 16,3 64,0 0 2,5 - 20 82,0Cəmi: 179,4 20,5 324,3 2348 20,0 75,5 14,5 1360 846,4Az. Res. %-lə 14,3 3,3 31,5 6,3 14,5 17,1 3,6 19,3 17,0Barama(ton)Ermənistan təcavüzü bu rayonların yüksək inkişaf etmiş heyvandarlıq sahələrinə daha çox ziyan vurmuşdur.Belə ki, Azərbaycan SSR dağ rayonlarının sosial-iqtisadi geriliyini aradan qaldırmaq məqsədi ilə əvvəlkiillərdən həmin ərazilərə böyük həcmdə vəsait yönəldilmiş, vergilərin həcmi azaldılmış, şəxsi həyətyanıtəsərrüfatlar inkişaf etdirilmişdir. Bütün bu tədbirlər işğala məruz qalmış dağ rayonlarında heyvandarlıqsahələrinin güclü inkişafına səbəb olmuşdur.Azərbaycan rayonlarının qəfildən və bir-birinin ardınca zəbt edilməsi müharibə zolaqlarından mal-qarasürülərinin qabaqcadan çıxarılmasına imkan vermədi. Bu ərazilərdən kiçik qruplarla çıxarılan heyvanlar yolboyu aclıq və susuzluqdan tələf oldular.İşğalolunmuş rayonlar1988-ci ildə işğal olunmuş rayonlarda heyvanların sayı (baş)İri buynuzlumal- qaraO cümlədəninək və camışlarQoyun və keçilərDQMV 90227 29524 225791 81434Laçın 42057 15284 242775 -Kəlbəcər 33298 11736 107760 -Ağdam 45127 16351 194300 1210Füzuli 36820 13578 144370 -Cəbrayıl 26489 9536 118885 -Qubadlı 21026 8392 30098 -Zəngilan 18085 6843 34902 -Cəmi 313129 111244 1098881 -Az. Resp. Xüsçəkisi %-lə15,8 14,9 19,2 38,7DonuzlarGöründüyü kimi, 1989-cu ildən başlayaraq Azərbaycan ərazilərinin işğal olunması nəticəsində 311 kəndtəsərrüfatı müəssisələri, o cümlədən 145 yeni təşkil olunmuş üzümçülük-şərabçılıq, 1365 avtomobil, 3425 əkinvə qoşqu traktoru, 7296 hidroqurğu, 62 su nasosu və suvarma aqreqatları, 1200 km təsərrüfatlararası suvarmakanalları, 645,5 min ha kənd təsərrüfatına yararlı torpaqlar, 185,5 min ha əkin yerləri, 40 min ha bar verən cavanüzüm plantasiyaları sıradan çıxarılmış, hər il orta hesabla 79,4 min ton taxıl, 20,5 min ton pambıq, 324, 3 minton üzüm, 23,5 min ton kartof, və b. bitkiçilik məhsulları işğal nəticəsində toplanmamış, 313,1 min başdan çoxiri buynuzlu mal-qara, o cümlədən 111, 2 min baş inək və camış, 1 milyon 98 min qoyun və keçi qarət edilmişvə həmçinin 20 min ton ət, 75,5 min ton süd, 846 ton illik heyvandarlıq məhsulları itirilmişdir.BDU-nun İqtisadi və sosial coğrafiya kafedrası107