Pravilnik-dokum_mHE Idejno rjesenje.pdf

HIDROENERGETSKI OBJEKTIHidroelektrane instalisane snage iznad 10 MW- složeni objekti(tekst kao što je u nacrtu pravilnika)Hidroelektrane instalisane snage od 0,1 MW do 10 MW -Male hidroelektraneIdejno rješenjeČlan 78Izradom Idejnog rješenja za hidroenergetsko postrojenje obezbjeñuje seprojektantsko razmatranje cjelokupnog sistema na vodotoku odnosno slivu, radipronalaženja optimalne konfiguracije i parametara svih objekata koji se nalaze uokviru nekog jedinstvenog sistema, u okviru hidrografske i / ili hidroenergetskecjeline, uvažavajući vodoprivredne osnove, i vrši se izbor optimalne varijantekonfiguracije i parametara sistema.U slučaju kada je dominantno hidroenergetsko korišćenje voda u okviruintegralnog korišćenja, ureñenja i zaštite voda nekog vodotoka i/ili sistemavodotoka/sliva, Idejnim rješenjem objezbjeñuje se naročito:- razmatranje i vrednovanje potencijalno mogućih konfiguracija objekatacjelokupnog sistema HE i sužavanje izbora na samo jednu konfiguracijusistema (mjesta uspornih objekata, tip i dužina derivacija, nadmorskevisine(kote) normalnih uspora, itd), eventualno sa podvarijantama, koje seodnose prije svega na različite tipove brana;- odreñivanje i vrednovanje tehnički i ekonomski iskoristivih potencijala uokviru višjenamjenskog korišćenja voda.Kod hidroelektrana instalisane snage od 0,1 MW do 10 MW, kao dio prethodnihproučavanja za Idejno rješenje, prije svega se radi Analiza hidropotencialavodotoka i/ili sistema vodotoka(u daljem tekstu Analiza hidropotencijala), u ukviruIdejnog rješenja.

Analiza hidropotencijala vodotokaAnalizom hidropotencijala,vodotoka i/ili sistema vodotoka(u daljem tekstu Analizahidropotencijala) optimiziraju se konfiguracija i parametri HE i usklañuju njihoveperformanse i meñusobne interakcije, a ujedno se usmjeravaju potrebnaprethodna proučavanja.Analiza hidropotencijala sadrži tehnički opis u okviru koga se posebno definišu:1) osnovni uslovi, kriterijumi i ograničenja za projektovanje, prikaz načinatretiranja tog sliva vodotoka u okviru Prostornog plana i Vodne osnoveCrne Gore, odnosno vodnog područja, i podaci da će dato rješenjesistema biti u koncepcijskom skladu sa navedenim planskim aktima2) varijantna rješenja konfiguracija sistema i njihova konceptualna razrada;3) prikaz podloga za projektovanje, kritička analiza raspoloživih podloga iocjena njihove pouzdanosti za taj nivo projektovanja i donošenja odlukeo konfiguraciji i parametrima HE u okviru njega4) izbor i usklañivanje instalisanih protoka i snaga na svim razmatranim HEsistema5) analiza proizvodnje energije za definisane hidrološke serije (HE), kojemoraju da budu meñusobno potpuno usklañene i istog razmatranogperioda;6) analiza interakcija hidroenergetike sa svim ostalim korisnicimavodotoka/sliva, u okviru višenamjenskog projekta korišćenja, ureñenja izaštite voda;7) sukob interesa pojedinih učesnika u višjenamjenskom projektu imogućnosti za njihovo rešavanje ili ublažavanje;8) interakcije HE sa drugim sistemima u okruženju i mjere za uklapanjesistema u okruženje;9) utvrñivanje ekonomskih parametara HE na nivou studije, radivrednovanja i izbora optimalne varijante;10) definisanje kriterijuma za vrednovanje i izbor varijantnih rješenja(višekriterijumsko vrednovanje i izbor varijante hidroenergetskogkorišćenja sliva/vodotoka u okviru integralnog rješenja korišćenjasliva/vodotoka);11) ocjena predloženog rješenja, prioriteti, redosledi izgradnje i ograničenja;.

12) program istražnih radova i studijskih proučavanja za potrebe izradeIdejnog projekta.Grafička dokumentacija Analize hidropotencijala obuhvataprikaze:sljedeće grafičke1) preglednu kartu sliva, sa izgrañenim i planiranim HE, kao i svim drugimobjektima, planskim kategorijama (nacionalni parkovi, rezervati, zaštićeniobjekti, itd.), kao i urbanim, privrednim i infrastrukturnim sistemima koji surelevantni za donošenje odluke (preporučena razmjera 1: 10000 do1:50000, zavisno od veličine sliva);2) pregledne karte svih definisanih varijantnih konfiguracija sistema koje serazmatraju u projektu (preporučene razmjere 1:10000 do 1:50000);3) podužni profili (duž vodotoka i derivacija) svih razmatranih varijanti, sakonkretnim stacionažama od izvora do ušća, sa ucrtanim položajimabrana, akumulacija, zahvata, derivacija, položajem ključnih objekata kojibliže definišu način hidroenergetskog korišćenja voda u okviruvišenamjenskog projekta (razmjere zavisno od odabrane karte);4) krive zapremina i površina svih razmatranih akumulacija;5) prikaz tehničkih rješenja HE na nivou studije, za sve razmatrane varijante;6) prikaz tehničkog rješenja odabrane varijante, sa elementima pratećihobjekata u okviru opštih dispozicija hidro čvorova.Analiza hidropotencijala obavezno sadrži i sljedeće prateće sadržaje:1) hidrološku analizu, u kojoj se definišu:a) meñusobno usklañeni i homogeni hidrološki nizovi za potrebeprojektovanja svih objekata HE, sa osvrtom na globalnehidrometerološke i klimatološke uslove na slivu,b) hidrogrami velikih voda za potreba planiranja objekata za evakuacijuvoda na svim pregradnim objektima,c) režimi malih voda na svim karakterističnim mjestima i hidrografskojmreži i na profilima svih objekata koji će uticati na buduće režimemalih voda,d) pronos nanosa, za potrebe dimenzionisanja akumulacija;

2) energetsku analizu, za potrebe optimalnog dimenzionisanja instalisanostirazmatranih HE;3) ekološku analizu, koja sadrži opis svih mogućih uticaja sa ekološkogaspekta na okruženje sa sažetkom iz strateške procjene uticajarelevantnih zaključaka i usmjerenja razmatranih varijanata korišćenjavoda, koji su relevantni za ocjenu uticaja na životnu sredinu svake odrazmatranih varijanti, za potrebe višekriterijumskog vrednovanjavarijantnih rješenja; .4) sociološku analizu sa opisom socioloških uticaja svake razmatranevarijante (aspekti raseljavanja, promjene namjene površina, itd), koja trebada sistematizuje sve pozitivne i negativne uticaje na socijalno okruženje ida sagleda okvirne mjere za neutralisanje negativnih uticaja.Idejno rješenje se radi nakon Analize hidropotencijala, i kao detaljnija razradapojedinačnih objekata, sa parametrima koji su za HE definisani Analizomhidropotencijala.Cilj Idejnog rješenja je da se za predložene HE doñe do tehničkih i ekonomskihparametara opravdanosti izgradnje, kako bi se investitor odlučio o svojim daljimaktivnostima, kao i da se istražna i studijska proučavanja usmjere unajracionalnijem pravcu.Idejnim rješenjem HE obrañuju se sljedeći sadržaji:1) hidrološka analiza, sa programom istražnih i studijskih proučavanja zapotrebe izrade Idejnog projekta;2) prethodna geotehnička analiza, sa posebnim osvrtom na sve razmatranemakrolokacije objekata HE3) ekološka analiza, sa prethodnom analizom uticaja na životnu sredinu naosnovi strateške procjene uticaja na životnu sredinu.Idejno rješenje hidroelektrane sadrži tehnički izvještaj, kojim su naročitoobuhvaćeni:1) opšti podaci o projektu, prikaz projekta i sistematizacija relevantnihperformansi i pokazatelja postrojenja;2) osnovni uslovi, kriterijumi i ograničenja za projektovanje, kao i polazniparametri za projektovanje, preuzeti iz prve faze generalnog projekta;3) podloge za projektovanje konkretnog postrojenja i geotehničke podloge nabazi detaljne prospekcije terena, bez geotehničkih bušenja;

4) definisanje varijantnih rješenja užih lokacija brane i ostalih elemenatapostrojenja i varijante hidroelektrane, u okviru uslova koji su za topostojenje definisani prvom fazom generalnog projekta;5) izbor neto pada, broja agregata, tipa turbina i osnovne dispozicijeagregata i postrojenja, za definisanu veličinu instalisanosti protoka;6) analiza energetske proizvodnje za definisanu hidrološku seriju, koja možeda bude novelirana u odnosu na serije koje su korišćene u okviru izradeAnalize hidropotencijala;7) analiza priključenja na elektroenergetsku mrežu;8) opis vodoprivrednih efekata višenamjenskog objekta (garantovaneisporuke vode korisnicima sa odreñenom obezbjeñenošću, efekti napoboljšanje režima voda, ostali vodoprivredni efekti koji se mogukvantificirati;9) razrada projektnih rješenja za sve razmatrane varijante hidroelektrane(prikaz varijantnih dispozicija i ključnih elemenata postrojenja);10) predmjer i predračun tehničkih rješenja svih razmatranih varijantihidroelektrane, na nivou za optimizaciju dispozicije;11) odreñivanje energetske vrijednosti hidroelektrane za sve razmatranevarijante, izbor kriterijuma za izbor varijante, izbor varijante postrojenja;12) mjere za uklapanje objekata postrojenja u (okruženje)/pejzaž;13) program istražnih i studijskih radova za potrebe izrade Idejnog projekta.Grafička dokumentacija Idejnog rješenja HE sadrži:1) preglednu kartu sliva, sa prikazom cjelokupnog sistema (izgrañeni iplanirani objekti) u okviru koga se nalazi razmatrani objekat hidroelektrane(preporučene razmjere 1: 10000, 1: 25000);2) preglednu kartu dijela sliva oko objekta (uključijući i cijelu akumulaciju), sanaznačenim svim drugim sadržajima, objektima i sistemima koji surelevantni za donošenje odluke (preporučena razmjere 1: 10000,1:25000);3) pregledne karte svih definisanih varijantnih konfiguracija sistema koje serazmatraju u projektu (varijantne uže lokacije brane, alternative položaja idispozicija dovoda, odvoda i objekata na njima, varijante položaja

mašinskih zgrada, ako su tako razmatrane), preporučene razmjere 1:5000 do 1: 10000;4) podužni profili duž derivacija svih razmatranih varijanti, sa ucrtanimpoložajima brane, akumulacije, zahvata, dovodne i odvodne derivacije,položajem ključnih objekata za hidroenergetsko i višenamjenskokorišćenja voda u okviru višenamjenskog projekta;5) krive zapremina i površina akumulacije;6) tehnička rješenja glavnih objekata po svim razmatranim varijantama:dispozicije razmatranih tipova brana sa pratećim objektima i položajemmašinske zgrade u okviru hidročvora pribranskih postrojenja, presjeci krozderivaciju (ako se planira), osnovu (bar na turbinskom i generatorskomnivou), podužni i poprječni presjeci kroz mašinske zgrade, rješenjazahvatne grañevine za hidroelektranu, osnova i ključni presjeci objekatana dovodu (vodostan, zatvaračnice), i odvodu/spoju sa donjom vodom,kao i tehničko rješenje varijante koja je usvojena nakon optimizacije i kojase posebno izdvaja i jasno označava kao usvojena varijanta (preporučenerazmjere 1: 500 do 1: 1000);7) prikaz zahvata i pratećih objekata za druge korisnike u okviru dispozicijahidročvora višenamjenskog postrojenja.Idejni projekatČlan 79Idejnim projektom se završava proces izbora optimalne varijante HE i donosidefinitivna i jednoznačna odluka o HE i svim pratećim objektima, zasnovana i narezultatima prethodnih radova obavljenih za potrebe izrade Idejnog projekta.Na osnovu Idejnog projekta izrañuje se studija opravdanosti i vrši raspodjelazajedničkih investicija na pojedine korisnike višenamjenskog postrojenja.Idejni projekat hidroelektrane sadrži tehnički opis i to:1) opšte podatke o projektu, prikaz razvoja projekta u prethodnim fazama,prikaz projekta i sistematizacija relevantnih performansi i pokazateljapostrojenja;2) osnovne uslove, kriterijume i ograničenja za projektovanje, kao i polazniparametri za projektovanje, preuzeti iz Idejnog rješenja;3) podloge za projektovanje postrojenja, prikaz svih relevantnih podloga(hidroloških, geodetskih, geotehničkih, itd) i njihova kritička analiza sa

stanovišta dovoljnosti za donošenje konačnih odluka o dispoziciji iparametrima svih elemenata HE, na nivou koji je dovoljan za konačnuodluku o mikrolokaciji, tipu i dispozicijama svih objekata HE, s tim štogeotehničke podloge moraju biti sa neophodnim geotehničkim terenskimistragama, po pravilu sa bušenjima osim u slučajevima kada se za terenkoji je predmet geotehničkih terenskih istraživanja ima apsolutna slika oneophodnim geotehničkim podacima za tu lokaciju bez izvršenih bušenja;4) definisanje varijantnih rješenja mikrolokacija brane i ostalih elemenata HE,ukoliko i nakon Idejnog rješenja još uvijek postoji potreba da se razmatrajuvarijantna rješenja;5) konačnu optimizaciju radnih performansi HE: izbor optimalne korisnezapremine akumulacije (tačno definisanje nadmorske visine (kote)normalnog i minimalnog radnog nivoa), neto pada, broja agregata, tačnogtipa (po nomenklaturi) turbine i dispozicije cijelog agregata, tipa idispozicije dovodne i odvodne derivacije itd.;6) detaljnu analizu energetske proizvodnje za definisanu hidrološku seriju, sarazgraničavanjem energije po razdobljima koja su relevantna zavrednovanje HE (vršna i bazna proizvodnja);7) analizu i opis svih vodoprivrednih efekata višjenamjenskog postrojenja(garantovane isporuke vode sa odreñenom objezbjeñenošću, efekte napoboljšanju režima malih i velikih voda, ostale vodoprivredne efekte koji semogu ocjeniti i koji ulaze u proces vrednovanja postrojenja;8) razradu projektnih rješenja za sve razmatrane varijante HE, kojapodrazumjevaju grañevinski, mašinski i elektro-mašinski dio projekta, s timšto se oprema razmatra na nivou Idejnog projekta, koji omogućavapripremu tendera za ponuñače opreme;9) dokaze hidrauličke, geotehničke i konstrukcijske (statičke i dinamičke)stabilnosti objekata;10) sagledavanje racionalne tehnologije i organizacija grañenja objekata;11) predmjer i predračun konačno usvojene varijante objekta;12) finansijsku analizu, u okviru koje se razmatra stabilnost ključnihekonomskih performansi projekta na promjenu ključnih ulaznihekonomskih parametara (analiza osjetljivosti na promjenu diskontnestope, na promjenu jediničnih cijena ključnih pozicija objekata, itd);13) energetsku, vodoprivrednu i ekonomsku ocjenu predloženog rješenja,prikaz i sistematizacija relevantnih specifičnih pokazatelja (specifičneinvesticije po snazi, energiji, prosječna cijena energije i cijene popojedinim periodima eksploatacije sistema, specifične investicije za

vodoprivredne korisnike voda, itd), analiza ekonomskih i energetskihefekata eventualne fazne gradnje, izvod svih relevantnih pokazatelja zastudiju opravdanosti;14) razgraničenje investicija prema namjeni objekta; predlog za raspodjeluinvesticija u zajedničke objekte na pojedine korisnike višenamjenskogobjekta / postrojenja;15) analizu mjera za zaštitu sliva od erozije i bujica i usporavanje procesazasipanja akumulacije;16) mjere za uklapanje objekata HE u predio (okruženje), izvod iz posebnogelaborata uticaja objekta na životnu sredinu;17) izvod socijalnog dijela Detalnog prostornog plana, Strateške procjeneuticaja na životnu sredinu, analiza socijalnih granica projekta, pozitivnih inegativnih uticaja na socijalno okruženje, mjere za neutralisanjenegativnih socijalnih uticaja, planirane mjere raseljavanja i zbrinjavanjastanovništva;18) program prethodnih istražnih i studijskih proučavanja i hidrauličnih imatematičkih modela za potrebe izrade glavnog projekta;19) izvod iz Elaborata o održavanju objekata i upravljanja HE, dok seoptimizacija rada hidroenergetskog postrojenja i vodoprivrednih korisnikaposebno razmatra nakon završetka objekta.Grafička dokumentacija Idejnog projekta obuhvata:1) preglednu kartu sliva, sa prikazom čitavog sistema (izgrañeni i planiraniobjekti) u okviru koga se nalazi objekat razmatran idejnim projektom(preporučena razmjera 1:10000, 1:25000);2) preglednu kartu dijela sliva oko objekta (uključivši i cijelu akumulaciju iderivaciju), sa naznačenim svim drugim objektima i sistemima koji surelevantni za projektovanje, s tim što ta karta ima karakter tematske karteizvedenog stanja i relevantnih ograničenja za projektovanje razmatranogpostrojenja, približna razmjera 1: 5000, 1:10000;3) pregledne karte svih definisanih varijanti hidroenergetskog postrojenjakoje se razmatraju u projektu (varijantne mikrolokacije brane, položaja idispozicija dovoda, odvoda i svih objekata na njima, varijante položaja itipova mašinskih zgrada, ako su tako bile razmatrane);

4) podužni profili duž derivacija svih razmatranih varijanti, sa ucrtanimpoložajima brane, akumulacije, zahvata, dovodne i odvodne derivacije isvih objekata na njima, položajem ključnih objekata za hidroenergetsko ivišenamjensko korišćenje voda u okviru višenamjenskog projekta;5) krivu zapremine i površina akumulacije u početnom stanju i prognoznigrafici tih veličina, nakon odreñenih faza zasipanja akumulacije;6) prikaz hidromašinske, mašinske i elektomašinske opreme, u okviruposebnih djelova projekta;7) tehnička rješenja (na nivou idejnog projekta) svih važnijih objekata posvim razmatranim varijantama: dispozicije razmatranih tipova brane sapratećim objektima (evakuacioni organi, objekti za preusmjerenje rijeke pofazama grañenja, itd) ,varijantni položaj i tipovi mašinske zgrade u okviruhidročvora, presjeci kroz derivaciju (preporučene razmjere crteža 1: 100do 1: 500, detalji 1:100 do 1:200);8) prikaz zahvata i pratećih objekata za druge korisnike u okviru dispozicijahidročvora višenamjenskog postrojenja (preporučene razmjere 1: 50 do 1:200);9) karta erozionih procesa u slivu i mjera za zaštitu akumulacije od erozije ibujica (preporučene razmjera 1: 25000);10) kartografski i grafički prikaz mjera zaštite predjela koji se štite i revitalizujuu okviru realizacije projekta razmatranog objekta (preporučena razmjerakarata 1: 10000, 1: 25000, detaljnije 1:5000, crteži prema potrebi);Idejni projekat HE sadrži sljedeće prateće elaborate, studije i projekte:1) hidrološku i hidrometeorološku studiju, sa svim stohastičkim analizamakoje omogućavaju: definisanje nizova prosječnih protoka (mjesečnih,dekadnih, sedmičnih, prema potrebi energetskih analiza); simuliranjesintetičkih serija za potrebe vodoprivrednih proračuna, analize malih voda,za potrebe odreñivanja garantovanih ekoloških protoka; definisanje talasamjerodavnih velikih voda za sve projektne odluke (u slučaju nasute braneodrediti i MVV - maksimalna vjerovatna voda); analize suspendovanog ivučenog nanosa, za potrebe proračuna zasipanja akumulacije isagledavanje problema u zoni zahvatnih grañevina, meteorološka analizaza potrebe projekta tehnologije i organizacije grañenja (broj dana sakišom, snijegom, temperature vazduha po mjesecima i tokom godine,atmosferska pražnjenja, itd);

2) geodetski elaborat sa verifikovanim geodetskim podlogama (za izraduidejnog projekta), sa projektom obilježavanja objekata i geodetskepodrške pri izgradnji objekta i montaži opreme;3) geotehnički projekat, sa analizom inžinjersko-geoloških, geotehničkih,seizmoloških karakteristika lokacija planiranih varijantnih mikrolokacijasvih objekata, kao i prognozni geološki profil duž trasa derivacionihobjekata;4) arhitektonsko - grañevinski projekat objekata u okviru hidroelektrane, saprojektima svih pratećih instalacija;5) projekat tehnologije i organizacije izvoñenja objekata HE;6) analiza i/ili elaborat o priključenju na elektroenergetsku mrežu;7) Idejni projekat osmatranja tla i objekata u toku gradnje i eksploatacije8) elaborat eksproprijacije;9) projekat praćenja ponašanja objekata;10) projekat upravljanja višenamjenskim sistemom.Glavni projekatČlan 80Glavni projekat predstavlja detaljnu projektnu razradu dispoziciono sasvimdeterminisanog objekta HE i njenih pratećih sadržaja. Razmjera Glavnogprojekta su 1:500 do 1:1000, a za elemente projekta 1:200 do 1:500.U okviru Glavnog projekta variraju se i optimiziraju samo detalji pojedinih djelovaHE (npr. oblikovanje evakuacionih organa i sl.). Proračuni su na najvišem nivoudetaljnosti, sa potpunim dokazivanjem svih komponenti stabilnosti objekata:hidrauličke, konstrukcijsko-statičke i dinamičke, geotehničke i druge, sagledavajuse svi fenomeni koji utiču na funkcije sistema, a posebno se sagledavaju prelaznirežimi u radu hidroelektrane, sa svim fenomenima koji prate te procese (problemivodnog udara, nestacionarni fenomeni u dovodnoj i odvodnoj derivaciji i načininjihovog neutralisanja, problem vibracije, pulzacije pritisaka, problemi stabilnostipojedinih hidrauličnih režima tokom eksploatacije objekta i u hidrološki ihidraulički kritičnim razdobljima).Izradi Glavnog projekta prethodi izbor konkretne opreme, na bazi tendera zaizbor opreme i konkretnih ponuda proizvoñača.

Sadržaj Glavnog projekta je u odnosu na sadržaj idejnog projekta, dopunjensljedećim:1) numeričkim podacima o položaju objekata,2) precizno defiinisanim mjerama zaštite na radu, posebno izdvojenim zasve bezbjednosno važne faze grañenja objekta, montaže i probnogispitivanja opreme.3) definisanjem uputstava za održavanje objekata i postrojenja, kao iuputstava za probni rad, ispitivanje performansi opreme, kao i uputstvaza način korišćenja objekta.Svi bezbjednosno važni proračuni stabilnosti objekata i sistema prilažu se uizvornom vidu proračuna.Glavni projekat sadrži sve grupe grafičkih prikaza kao u slučaju Idejnog projekta,ali sa detaljizacijom na nivou glavnog projekta. Crteži objekata su u razmjeri 1:100 do 1: 200, detalji 1: 50 do 1:100. Situacije odreñenih širih cjelina(organizacije gradilišta, razrade izvorišta materijala, itd) u razmjeri 1: 1000 do1:2500.Glavni projekat naročito sadrži sljedeće prateće projekte i programe, na nivouglavnih projekata:1) projekte razrade izvorišta materijala (kamenoloma, pozajmišta gline,mjesta eksploatacije pijeska i šljunka, itd), kao i njihove sanacije nakonzadnjih faza eksploatacije;2) terminski plan tehnologije i organizacije izvoñenja radova;3) arhitektonsko - grañevinske projekte objekata u okviru HE, sa projektimasvih pratećih instalacija;4) projekte hidromehaničke, mehaničke i elektromehaničke opreme, saprojektima montaže;5) analiza i/ili elaborat o priključenju na elektroenergetsku mrežu;6) projekat geodetskog obilježavanja svih objekata, kao i geodetskepodrške pri izgradnji objekta i montaži opreme;7) program ispitivanja ugrañene mehaničke, hidromehaničke ielektromehaničke opreme i provjera radnih perfomansi i karakteristikaisporučene i ugrañene opreme;8) projekte svih objekata antierozione zaštite sliva i zaštite akumulacije idrugih djelova sistema od nanosa, projekte ureñenja bujica;

9) projekte svih objekata i mjera zaštite životne sredine;10) projekte objekata i sadržaja za raseljavanje stanovništva;11) projekat sistema za oskultaciju objekata i postrojenja, kao iinformacionog sistema za akviziciju, osnovnu obradu i prijenos podatakainformacija do centara za praćenje ponašanja objekata;12) projekte čišćenja i pripremanja akumulacije za prvo punjenje i projekatmjera zaštite tokom prvog punjenja akumulacije;13) projekat pejzažne arhitekture, zaštite i rekultivacije predjela.14) projekat bezbjednosnog osiguranja objekata hidroenergetskogpostrojenja;15) projekat hidrološkog informacionog sistema za potrebe praćenja vodnogbilansa i upravljanja radom hidroelektrane;16) projekat upravljanja hidroelektranom - dugoročnog, sezonskog ikratkoročnog, kao i upravljanja u raznim havarijskim situacijama iprelaznim režimima.17) Glavni projekat osmatranja tla i objekata u toku izgradnje i eksploatacijeProjekat održavanjaČlan 81Numeričku dokumentaciju projekta održavanja čine sve numeričke bazepodataka koje su korišćene u procesu projektovanja i izgradnje i to:1.numeričke baze hidroloških, meteoroloških i klimatoloških podataka,podataka o zemljištu, kao ostale baze podataka o raznim podlogama iprojektnim veličinama;2. baze podataka o dinamici realizacije objekta i organizaciji grañenja;3. sintezne numeričke baze podataka o finansijskom voñenju projekta.

Hidroelektrane instalisane snage do 100 kW- Mikro HEIdejno rješenjeČlan 82Izradom Idejnog rješenja za hidroenergetsko postrojenje mikro HE obezbjeñujese projektantsko razmatranje cjelokupnog sistema na vodotoku, radipronalaženja optimalne konfiguracije i parametara mogućih objekata koji senalaze u okviru hidrografske i/ili hidroenergetske cjeline, uvažavajućivodoprivredne osnove.Kod HE instalisane snage manje do 100 kW, kao dio prethodnih proučavanja zaIdejno rješenje, najprije se radi Analiza hidropotenciala, kojom se optimizirajukonfiguracija i parametri objekata HE i usklañuju njihove performanse imeñusobne interakcije, a ujedno se usmjeravaju potrebna prethodnaproučavanja. Idejno rješenje se radi za objekte koji su analizom hidropotencijaladobijeni kao optimalna rješenja.Grafička dokumentacija Analize hidropotencijala obuhvataprikaze:sljedeće grafičke1. preglednu kartu sliva, sa izgrañenim i planiranim hidroenergetskimobjektima, kao i svim drugim objektima kao i urbanim, privrednim iinfrastrukturnim sistemima koji su relevantni za donošenje odluke(preporučena razmjera 1: 10000 do 1:50000, zavisno od veličine sliva);2. pregledne karte svih definisanih varijantnih konfiguracija sistema koje serazmatraju projektom (preporučene razmjere 1:10000 do 1:50000);3. podužni profili (duž vodotoka i derivacija) svih razmatranih varijanti, sakonkretnim stacionažama od ušća, sa ucrtanim položajima brana,akumulacija, zahvata, derivacija, položajem ključnih objekata koji bližedefinišu način hidroenergetskog korišćenja voda u okviru višenamjenskogprojekta (razmjere zavisno od odabrane karte);4. prikaz tehničkog rješenja odabrane varijante, sa elementima pratećihobjekata u okviru opštih dispozicija hidročvorova.Cilj Idejnog rješenja hidroelektrane je da se za te objekte doñe do tehničkih iekonomskih parametara kako bi se investitor odlučio o svojim daljimaktivnostima.Idejnim rješenjem hidroelektrane obrañeni su sljedeći sadržaji:

1. hidrološka analiza;2. informativna geotehnička analiza;3. ekološka analiza, sa prethodnom analizom uticaja na životnusredinu.Idejno rješenje hidroelektrane sadrži tehnički izvještaj, kojim su naročitoobuhvaćeni:1. opšti podaci o projektu, prikaz projekta i sistematizacija relevantnihperformansi i pokazatelja postrojenja;2. osnovni uslovi, kriterijumi i ograničenja za projektovanje, kao i polazniparametri za projektovanje, preuzeti iz prve faze generalnog projekta;3. analiza priključenja na elektroenergetsku mrežu;4. podloge za projektovanje konkretnog postrojenja i geotehničke podloge nabazi detaljne prospekcije terena, bez geotehničkih bušenja;5. izbor računskog pada, broja agregata, tipa turbina i osnovne dispozicijeagregata i postrojenja, za definisanu veličinu instalisanosti protoka;6. analiza energetske proizvodnje za definisanu hidrološku seriju, korišćenuu okviru izrade Analize hidropotencijala;7. predmjer i predračun tehničkog rješenja ;8. odreñivanje energetske vrijednosti hidroelektrane.Grafička dokumentacija Idejnog rješenja hidroelektrane sadrži:1. preglednu kartu sliva, sa prikazom cjelokupnog sistema (izgrañeni i planiraniobjekti) u okviru koga se nalazi razmatrani objekat hidroelektrane(preporučene razmjere 1: 10000, 1: 25000);2. preglednu kartu dijela sliva oko objekta, sa naznačenim sadržajima, objektimai sistemima koji su relevantni za donošenje odluke (preporučena razmjere 1:10000, 1:25000);3. podužni profili duž derivacije, sa ucrtanim položajima brane, akumulacije,zahvata, dovodne i odvodne derivacije, položajem ključnih objekata4. tehnička rješenja glavnih objekata: (preporučene razmjere 1: 500 do 1: 1000);

Idejni projekatČlan 83Idejnim projektom se donosi definitivna i jednoznačna odluka o HE i svimpratećim objektima, zasnovana i na rezultatima prethodnih radova obavljenih zapotrebe izrade Idejnog projekta.Na osnovu Idejnog projekta utvrñuje se opravdanost investicije.Idejni projekat hidroelektrane sadrži tehnički opis i to:1. opšte podatke o projektu, prikaz razvoja projekta u prethodnim fazama,prikaz projekta i sistematizacija relevantnih performansi i pokazateljapostrojenja;2. osnovne uslove, kriterijume i ograničenja za projektovanje, kao i polazniparametri za projektovanje, preuzeti iz Idejnog rješenja;3. podloge za projektovanje postrojenja, prikaz svih relevantnih podloga(hidroloških, geodetskih, geotehničkih, itd) i njihova kritička analiza sastanovišta dovoljnosti za donošenje konačnih odluka o dispoziciji iparametrima svih elemenata planiranog objekta, na nivou koji je dovoljanza konačnu odluku o mikrolokaciji, tipu i dispozicijama svih objekatahidroelektrane;4. konačnu optimizaciju radnih performansi hidroelektrane: normalnog iminimalnog radnog nivoa), računskog pada, broja agregata, tačnog tipa(po nomenklaturi) turbine i dispozicije cijelog agregata, itd.;5. dokaze hidrauličke, geotehničke i konstrukcijske (statičke i dinamičke)stabilnosti objekata;6. predmjer i predračun konačno usvojene varijante objekta;7. mjere za uklapanje objekata, postrojenja u predio (okruženje), izvod izposebnog elaborata uticaja objekta na životnu sredinu ako postoji;8. izvod iz Elaborata o održavanju objekata i upravljanja postrojenjem.Grafička dokumentacija Idejnog projekta obuhvata:

1. preglednu kartu sliva, sa prikazom čitavog sistema (izgrañeni i planiraniobjekti) u okviru koga se nalazi objekat razmatran idejnim projektom(preporučena razmjera 1:10000, 1:25000);2. preglednu kartu dijela sliva oko objekta (uključivši i akumulaciju iderivaciju), sa naznačenim svim drugim objektima i sistemima koji surelevantni za projektovanje, s tim što ta karta ima karakter tematske karteizvedenog stanja i relevantnih ograničenja za projektovanje razmatranogpostrojenja, približna razmjera 1: 5000, 1:10000;3. dispozicija dovoda, odvoda i svih objekata na njima, varijante položaja itipova mašinskih zgrada, ako su tako bile razmatrane);4. podužni profili duž derivacija, sa ucrtanim položajima brane, akumulacije,zahvata, dovodne i odvodne derivacije i svih objekata na njima, položajemključnih objekata za hidroenergetsko korišćenje voda;5. prikaz hidromašinske, mašinske i elektomašinske opreme, u okviruposebnih djelova projekta;6. tehnička rješenja (na nivou idejnog projekta) svih važnijih objekata:dispozicije razmatranih tipova brane sa pratećim objektima (evakuacioniorgani, objekti za preusmjerenje rijeke po fazama grañenja, itd) , tipovimašinske zgrade u okviru hidročvora, presjeci kroz derivaciju(preporučene razmjere crteža 1: 100 do 1: 500, detalji 1:100 do 1:200);7. prikaz zahvata i pratećih objekata za druge korisnike u okviru dispozicijahidročvora višenamjenskog postrojenja (preporučene razmjere 1: 50 do 1:200);Idejni projekat sadrži sljedeće prateće elaborate, studije i projekte:1. hidrološku i hidrometeorološku analizu,2. geodetski elaborat sa verifikovanim geodetskim podlogama (za izraduidejnog projekta), sa projektom obilježavanja objekata i geodetskepodrške pri izgradnji objekta i montaži opreme;3. geotehnički projekat, sa analizom inžinjersko-geoloških, geotehničkih,seizmoloških karakteristika lokacija, kao i prognozni geološki profil dužtrasa derivacionih objekata;4. arhitektonsko - grañevinski projekat objekata u okviru hidroelektrane;5. analizu priključenja na elektroenergetsku mrežu;6. elaborat eksproprijacije;

7. Idejni projekat osmatranja tla i objekata u toku gradnje i eksploatacijeGlavni projekatČlan 84Glavni projekat predstavlja detaljnu projektnu razradu dispoziciono sasvimdeterminisanog objekta i njegovih pratećih sadržaja. Razmjera Glavnog projektasu 1:500 do 1:1000, a za elemente projekta 1:200 do 1:500.U okviru Glavnog projekta variraju se i optimiziraju samo detalji pojedinih djelovaobjekta (npr. oblikovanje evakuacionih organa i sl.). Proračuni su na najvišemnivou detaljnosti, sa potpunim dokazivanjem bitnih komponenti stabilnostiobjekata: hidrauličke, konstrukcijsko - statičke i dinamičke, geotehničke i druge,.Izradi Glavnog projekta prethodi izbor konkretne opreme, na bazi tendera zaizbor opreme i konkretnih ponuda proizvoñača.Sadržaj Glavnog projekta je u odnosu na sadržaj idejnog projekta, dopunjensljedećim:1. numeričkim podacima o položaju objekata,2. precizno defiinisanim mjerama zaštite na radu.3. definisanjem uputstava za održavanje objekata i postrojenja, kao iuputstava za probni rad, ispitivanje performansi opreme, kao i uputstvaza način korišćenja objekta.Svi bezbjednosno važni proračuni stabilnosti objekata i sistema prilažu se uizvornom vidu proračuna.Glavni projekat sadrži sve grupe grafičkih prikaza kao u slučaju idejnog projekta,ali sa detaljizacijom na nivou glavnog projekta. Crteži objekata su u razmjeri 1:100 do 1: 200, detalji 1: 50 do 1:100. Situacije odreñenih širih cjelina(organizacije gradilišta, razrade izvorišta materijala, itd) u razmjeri 1: 1000 do1:2500.Glavni projekat naročito sadrži sljedeće prateće projekte, na nivou glavnihprojekata:1. terminski plan organizacije izvoñenja radova;

2. arhitektonsko - grañevinske projekte objekata u okviru hidroelektrana, saprojektima pratećih instalacija;3. projekte hidromehaničke, mehaničke i elektromehaničke opreme, saprojektima montaže;4. projekat geodetskog obilježavanja svih objekata;5. Glavni projekat osmatranja tla i objekata u toku izgradnje i eksploatacije6. analizu priključenja na elektroenergetsku mrežu;7. projekte objekata i mjera zaštite životne sredine;8. projekat sistema za pračenje rada objekata i postrojenja;9. projekat uklapanja u okruženje, zaštite i rekultivacije predjela.10. projekat upravljanja hidroelektranom.