Część I - Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki

III Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Bliskie Naturze Kształtowanie Dolin Rzecznych”Rajgród, 7-9.06.2004 r.hydrologicznemu, jak i niezwykłemu bogactwu przyrodniczemu. Teren ten był miejscemwystępowania i rozrodu ponad 150 gatunków ptaków, z których większość należała doginącej w zastraszającym tempie grupy ptaków wodno-błotnych.Na naturalnych odcinkach rzeka Nida jest rzeką bezpieczną, w czasie wylewów niedochodzi do zniszczenia majątku ani osad ludzkich a utrzymanie naturalnych procesówprzyrodniczych w jej dolinie gwarantuje zachowanie unikalnego bogactwa przyrodniczegotego terenu.Powyższy stan rzeczy został poważnie zmieniony przez nieodpowiednio wykonaneprace regulacyjne na środkowym odcinku biegu rzeki, co było jaskrawym naruszeniem zasadwykonywania tego rodzaju prac. W końcu lat 60-tych rozpoczęto od zmeliorowania górnegoodcinka doliny powyżej Motkowic. W kilka lat później zmeliorowano łąki zwane "BłoniamiPińczowskimi" na powierzchni ok. 300 ha i skanalizowano rzekę na długości ponad 4 km.Kolejne lata przyniosły dalsze rozwiązania; bagna zmeliorowano na większości powierzchni(prawobrzeżny basen oraz dolna część lewobrzeżnego) z zachowaniem najciekawszej częścirozlewisk pod Skowronnem w formie rezerwatu, oraz z pozostawieniem w staniedotychczasowym północno-wschodniej części basenu przyległej do wzgórza Antoniów i wsiUmianowice.Stan z okresu zabagnienia całego basenu należy już do przeszłości. W chwili obecnejnaturalny krajobraz bagienny zachował się jedynie na obszarze międzyrzecza (główne korytoNidy a Stara Nida I) i częściowo na obszarze między Starą Nidą I a Starą Nidą II. Na odcinkuMotkowice-Pińczów większość powierzchni całego terenu pokrywają piaski luźne, tylko ok.jednej trzeciej zajmują piaski słabogliniaste. Zaledwie piąta część gleb piaskowych to lepszegatunkowo piaski gliniaste mocne i lekkie (Zawistowski i in. 1979). Dolina jest bardzo silnienapiaszczona, co sprzyja niekorzystnej mineralizacji torfu.Obszar prawobrzeżnych rozlewisk został całkowicie zmeliorowany. Jego środkowączęść o powierzchni kilkudziesięciu hektarów poddano tzw. "pełnej uprawie", co polegało naprzeoraniu podłoża na głębokość 30-40 cm i wysiewie mieszanki wartościowych gospodarczogatunków traw. Niestety, obszar poddany takim działaniom najprawdopodobniej będziepodlegał degradacji, gdyż warstwa torfu, mogąca stanowić podłoże dla upraw jest przeplatanautworami zbudowanymi wyłącznie z piasku. W tym wypadku mozaikowy układ gleb,odzwierciedlający dawną strukturę zatorfionych obniżeń terenu i piaszczystych wydm, niezostał rozpoznany a wykonanie prac w sposób standardowy spowodowało degradację dużychobszarów. Metoda pełnej uprawy jest jedną z najdroższych metod zagospodarowania i