Pokaż cały numer - FPN - Farmaceutyczny PrzeglÄ d Naukowy

Nr 7-8 / 2008nością, biodostępnością oraz znacznym wpływem na utrzymywanieodpowiedniej masy kostnej cechuje się cytryniano-jabłczanwapnia [15].Fumaran wapniaFumaran wapnia od kilku lat znajduje zastosowaniew wzbogacaniu żywności w wapń w Stanach Zjednoczonychi Kanadzie. US FDA klasyfikuje fumaran wapniajako dodatek spożywczy i suplement diety. Fumaranwapnia jest związkiem trwałym, słabo rozpuszczalnym wwodzie (21,1g/l). W kwaśnym środowisku żołądka zachodzireakcja wymiany miedzy solą, a kwasem solnym i jużw postaci chlorku wapnia wchłania się w jelicie cienkim. Fumaranwapnia podany doustnie uzupełnia niedobory wapniaw hipokalcemii o różnej etiologii. Ocenę skuteczności i tolerancjifumaranu wapnia wykonano na chorych hemodializowanychz powodu przewlekłej niewydolności nerek [16].Badania potwierdziły, że tabletki z fumaranem wapnia sądobrze tolerowane i skuteczne w leczeniu zaburzeń gospodarkiwapniowo-fosforanowej. Wykazano także, że fumaranwapnia dobrze wchłania się u szczurów z doświadczalniewywołaną osteoporozą (po orchidektomii) oraz przyczyniasię do zwiększenia gęstości kości BMD [10]. Ponadtow odróżnieniu od węglanu wapnia nie powoduje alkalizacjiustroju oraz wzdęć.Glukonian, laktobionian i mleczan wapniaGlukoniany i laktobioniany zawierają stosunkowo małowapnia (5 - 9%). Glukolakto-bionian i laktobionian zewzględu na dobrą rozpuszczalność są powszechnie stosowanew syropach wapniowych dla dzieci i dorosłych. Syropywapniowe mogą być alternatywą dla osób mającychtrudności z połykaniem tabletek.Mleczan wapnia o 13% zawartości wapnia, podawanydorosłym nie powoduje żadnych efektów ubocznych, natomiastnie powinno się go podawać małym dzieciom (ponieważnie produkują one jeszcze odpowiednich enzymów potrzebnychw prawidłowym metabolizmie mleczanów) orazchorym na cukrzycę.copyright © 2008 Grupa dr. A. R. KwiecińskiegoISSN 1425-5073Wapń ze źródeł naturalnychOd dość dawna naukowcy prowadza badania nad wykorzystaniemskorupek jaj kurzych jako naturalnego źródławapnia. Bazując na danych z 1997 roku w samych StanachZjednoczonych produkuje się 120 tys. ton nieprzetworzonychi niewykorzystanych skorup jaj. Publikowane badaniawykazują, że skorupy jaja kurzego wywierają pozytywnywpływ na metabolizm kostny [17,18]. W badaniach klinicznychz zastosowaniem proszku ze skorup jaja kurzegoobserwowano właściwości przeciwkrzywicze, pozytywnywpływ na gęstość kości, opóźnienie procesów demineralizacjikości. U kobiet z osteoporozą pomenopauzalna i starczązaobserwowano zmniejszenie odczuć bólowych wynikłychz osłabienia kości, zwiększenie zdolności poruszaniasię oraz wzrost gęstości kości BMD [19]. W warunkach invitro proszek z kurzych skorup stymulował różnicowaniechondrocytów i wzrost chrząstki [20]. Proszek ze skorupjaj w ponad 93% zawiera węglan wapnia, a ponadto 1,39%węglan magnezu, 0,73% fosforanów i 4,14% związkóworganicznych (proteiny, glikoproteiny, polisacharydy, glikoaminoglikany,aminokwasy-glicyna, arginina). Wykrytorównież niewielkie ilości kalcytoniny, progesteronu oraztransformowanego czynnika wzrostu (TGF-β 1). Proszek zeskorup jaj kurzych posiada wszystkie korzystne cechy przypisywanewęglanowi wapnia, jak łatwa jonizacja w niskimpH żołądka, korzystny stosunek ilości wapnia (38%) domasy całej cząsteczki. Stanowi źródło bardziej biodostępnegowapnia w porównania z czystym węglanem wapnia, naco mogą wpływać obecne w nim pierwiastki – stront, fluor,miedź oraz białka.Jako zamiennik węglanu wapnia w preparatach wapniowychproducenci często stosują zmielone muszle ostryg.Wydobywa się je z kilku unikalnych złóż na świecie u wybrzeżyMeksyku, Indii i Skandynawii. Proszek z muszliostryg zawiera 37-39% wapnia pierwiastkowego. Badaniaprzeprowadzone na zwierzętach wykazały, że grupa otrzymującawapń z muszli ostryg miała o 9-17% wyższe stężeniewapnia we krwi niż grupa otrzymująca węglan wapnia.Lepsze pokrycie zapotrzebowania na pierwiastek sprawił, żeznacznie zmniejszył się pobór wapnia z kości szpikowych.Biodostępność wapnia z muszli ostryg jest dobrze udokumentowanau kur niosek. Niestety mało jest badań i doniesieńnaukowych na temat dostępności i działania proszku zmuszli ostryg na zdrowie i metabolizm wapnia ludzi. Większośćz nich bazuje na danych dotyczących węglanu wapnia,który jest ich głównym składnikiem. Donosi się także, żealternatywnym źródłem wapnia mogą być koralowce [21].Głównym składnikiem koralowców jest również węglanwapnia. Koralowce pozyskuje się z rafy u wybrzeży Okinawy(Japonia) oraz wybrzeży północnej Brazylii. Zawartośćwapnia w koralowcach z tych źródeł wynosi 35-38%.W przeprowadzonych badaniach naukowcy sugerują, żewapń z koralowców jest lepiej absorbowany z jelit (69,6%)niż węglan wapnia oraz wpływa na zwiększenie BMD [21].Właściwości te przypisują obecności ponad 70 dodatkowychpierwiastków i minerałów głównie w organicznej,zchelatowanej formie. Naukowcy uważają, że pozytywnedziałanie wapnia z koralowców wynika także z idealnegostosunku w surowcu wapnia do magnezu (2:1). Podobniejak w przypadku muszli ostryg potrzebne są dalsze, szczegółowebadania potwierdzające działanie takich preparatów.Tanim surowcem do produkcji związków wapnia wydaje siębyć dolomit. Dolomit (węglan wapniowo-magnezowy) pozyskiwanyze złóż krajowych zawiera od 24-30% wapniapierwiastkowego, 18-22% magnezu oraz niewielkie ilościżelaza, glinu, krzemu, manganu, cynku i miedzi. Do celówspożywczych i farmaceutycznych dolomit pozyskiwany jestz odpowiednich odmiany litologicznych, które są myte, suszonew temp 110ºC, a następnie rozdrabniane w młynachstrumieniowych do rozmiarów cząstek w granicach 4-10μm.PodsumowanieWiększość badaczy jest zgodnych: nie ma leczeniaosteoporozy bez wyrównywania niedoborów wapnia. Abyzmniejszyć ryzyko wystąpienia osteoporozy oraz złamańosteoporetycznych zalecana jest jak najwcześniejsza profilaktyka.Obligatoryjne jest stosowanie suplementacji wapniemdiety kobiet w okresie przed i po menopauzie. GdyFarmaceutycznyPrzegląd Naukowy7