Pokaż cały numer - FPN - Farmaceutyczny PrzeglÄ d Naukowy

Prolaktyny może ulegać sulfonowaniu. Reakcji ulegatyrozyna łańcucha polipeptydowego oraz część oligosacharydowaprolaktyny (najczęściej glukoza, galaktozai N – acetyloglukozoamina) [5,6,15,18]. Zaobserwowanosulfonowaną formę PRL u owiec i bawołu, lecz fizjologicznedziałanie nie jest znane. Nie jest również znany poziomsyntezy i wydzielania tej formy w warunkach normalnych.Modyfikacja ta może mieć wpływ na wiązanie cząsteczkiprolaktyny z receptorem oraz może odgrywać rolę w uwalnianiuPRL z osocza krwi [5,6,16,18,19].Znane są wysokocząsteczkowe formy PRL (dimery, polimery,agregaty), powstające w wyniku wiązań kowalencyjnychi niekowalencyjnych. Ich znaczenie w ustroju niejest poznane [5,9,10,20]. Prawdopodobnie bierze udziałw przechowywaniu, transformacji i procesie uwalnianiahormonów [2,5]. Formy dimeryczne (b-PRL) duża cząsteczkaprolaktyny o masie 50-60 kDa oraz wielkocząsteczkowe(bb-PRL i makroprolaktyna) o masie 170 – 600 kDa. Polimeryzacjamoże obniżać aktywność hormonu. Forma dimerycznama niższą lub porównywalną aktywność, natomiastformy wielkocząsteczkowe mają aktywność mniejszą lubnawet zerową w porównaniu do monomerycznej PRL [3].Wzrost form polimerycznych obserwuje się w patologicznejhiperprolaktynemi u ludzi [20]. Choroba ta jest głównymzaburzeniem związanym z wydzielaniem PRL. Możebyć wywoływana przez gruczolaki przysadki mózgowej,choroby podwzgórza, niedoczynność tarczycy lub korynadnerczy. Powodem może być również stres lub przebytechoroby, uboczny skutek zażywanych leków [1,7]. Objawiasię wzrostem stężenia PRL > 20 ng/ml (>400 mU/l) u kobieti > 15 ng/ml (300 mU/l) u mężczyzn. Fizjologicznienaturalny wzrost stężenia PRL w surowicy krwi obserwujesię podczas snu, ciąży, laktacji, w okresie noworodkowym,w sytuacjach stresowych (np. hipoglikemia, wysiłek fizyczny),podczas stymulacji brodawek sutkowych, orgazmu.Podwyższone stężenie prolaktyny może być wywołane powstaniemguzów przysadki mózgowej (mikroprolaktynoma,makroprolaktynoma). Wszystkie objawy hiperploaktynemisą związane z wtórnym hipogonadyzmem, chociaż powiązanietego mechanizmu nie jest jeszcze poznane. Hipogonadyzmprzejawia się głównie zaburzeniami miesiączkowania(kobiety) i niepłodnością (kobiety, mężczyźni). Jest równieżprzyczyną mlekotoku, zmniejszonego libido, szybkiej utratymasy kostnej. Obserwuje się zaburzenia psychologicznei zachowania, podobne do tych jakie występują podczas menopauzy.Rzadkimi symptomami są hipotrofia, czy hipertrofiająder [7,8,18,20].W leczeniu zwiększonego wydzielania prolaktyny stosowanajest terapia z użyciem preparatu Parlodel w dawce 5 – 7mg na dobę. Inne dostępne preparaty pobudzające receptorydopaminowe (hamujące wydzielanie prolaktyny) to Norprolac,Dostinex, Permax. W przypadku niedoboru prolaktyny,którego objawami są zaburzenia laktacji oraz krwawieniaz macicy, stosuje się preparaty z substancją czynną – prolaktyną(400 j.m) w postaci czopków oraz preparaty iniekcyjneo dawce PRL 100 j.m. i 200 j.m. [19,21,22,23].Wykonano szereg badań potwierdzających różnokierunkowezastosowanie prolaktyny w medycynie. Szczególnieinteresujący jest wpływ prolaktyny dodanej do płynów prezerwacyjnych,co pozwala na dłuższy czas przechowywania52 FarmaceutycznyPrzegląd NaukowyNr 7-8 / 2008narządów do przeszczepu. Zwiększa także przepływ krwii w znaczący sposób zapobiega niedotlenieniu przechowywanegonarządu [24,25,26,27,28,29]. Natomiast podanieprolaktyny do krwi konserwowanej płynem ACD hamujeobniżenie stężenia 2,3 – difosfoglicerynianu, co ułatwiałączenie tlenu z hemoglobiny i przedłuża przechowywaniekrwi [30]. Wykazano także udział prolaktyny w obniżaniuciśnienia krwi, a tym samym zmniejszenie ryzyka wystąpieniazawału serca [31,32].Prolaktyna może sprzęgać się z innymi białkami w wynikuposttranslacyjnych modyfikacji. Białka związane z prolaktynązaobserwowano w ludzkim i króliczym mleku orazw surowicy szczurów [5,6].Tak szerokie funkcje prolaktyny mogą budzić jednakpewne wątpliwości. Jeżeli prolaktyna reguluje najważniejszedla organizmu procesy, to zwierzęta, nokauty genetycznepod względem PRL i PRL -R powinny ginąć lub miećpoważne upośledzenia. Inni autorzy nie wykazali takich zaburzeń[19]. Nie są też znane choroby wynikające ze zbytniskiego stężenia prolaktyny w organizmie. Jednak możliwajest kompensacja braku PRL przez inne hormony. Prawdopodobniekompensacja taka nie jest możliwa u dorosłychosobników. Pozbawienie szczurów PRL i jednoczesne podawanieprzeciwciał anty PRL powoduje ich śmierć [6,7,19].Poprzez tak różnorodne formy i różnorodne aktywności,prolaktyna jest jednym z najbardziej wszechstronnie działającychhormonów przysadki. Dokładne badania jej strukturalnychmodyfikacji pozwoli na lepsze poznanie mechanizmudziałania izomerów tego hormonu.Literatura:1. Endocrinology Basic and Clinical Principles. Red.Melmed S., Conn P. M., Humana Pres, New Jersey 2005,204-2062. -Michalik J.,lofunkcyjny, przysadkowy hormon peptydowy. PostepyBiochem 2002; 48 (4): 296-3043. -Ryszka F.: Bbranych hormonów przysadki mózgowej. EndokrynologiaPolska; 1980;31;1274. -Parata – Turbach tkanki łącznej. Postepy Hig Med Dosw 2006; 60:278-2855. Sinha Y.N., Sand Physiological Significance. Endocr Rev 1995;16:354-3696. -Freeman M. Etion, and regulation of secretion. Physiol Rev 2000; 4;80; 1532-16317. -Fiedorowicznie i rola prolaktyny w mózgu. Kosmos, Problemy NaukBiologicznych 2004; 53; 3-4:305-3418. -Vonderhaar Bcer. Endocrine-Related Cancer 1999; 6: 389-4049. -Hrycek A., :ściowych. Wiad Lek; 1998; LI: 5-610. 0Vera-Lastra O., Jara L. J.: Prolactin and autoimmunity.Autoimmunity Rev 2002; 1: 360-364copyright © 2008 Grupa dr. A. R. KwiecińskiegoISSN 1425-5073