Pokaż cały numer - FPN - Farmaceutyczny PrzeglÄ d Naukowy

Izomery prolaktyny i ich funkcja biologicznaIsomers of the prolactin and their biological functionProf. dr hab. n. med. Florian Ryszka 1 ,dr hab. n. farm. Barbara Dolińska 2 ,mgr chemii Lucyna Leszczyńska 11Farmaceutyczny Zakład Naukowo-Produkcyjny „BIOCHEFA”, Sosnowiec2Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Katedra i Zakład Farmacji Stosowanej, Sosnowiec,Prace naukowe finansowane ze środków na naukę w latach 2006-2008 jako projekt badawczy. Nr N405 00231/0124Streszczenie.5 Prolaktyna jest najbardziej wszechstronnym hormonemprzysadki mózgowej. Ulega licznym modyfikacjom:posttranslacyjnym (proteoliza, glikozylacja,fosforylacja, sulfatacja, deamidacja) i wynikającymz występowania różnych wariantów genu. Może tworzyćformy wielkocząsteczkowe: dimery, polimery,agregaty. Pobudza rozwój gruczołu sutkowego, inicjujei podtrzymuje laktację u ssaków, stymuluje instynktmacierzyński, hamuje wydzielanie hormonów gonadotropowychi ich działanie na gonady. Odpowiada zaosmoregulację u ryb, zagnieżdżenia u ptaków, pobudzawzrost tkanek wola u niektórych ptaków i wytwarzaniew nim wydzieliny służącej do odżywiania piskląt,wzrost i metamorfozę u płazów. Uczestniczy w metabolizmiewęglowodanów i lipidów.Słowa kluczowe:prolaktyna, izomer, hiperprolaktynemia, modyfikacjaposttranslacyjnaAbstract:Prolactin is the most versatile pituitary gland hormone.It undergoes many posttranslational modifications (likeproteolysis, glycosylation, phosphorylation, sulfation,deamidation) and also variant of gene related modifications.Prolactin may compose macromolecular formslike dimers, polymers, aggregates. It stimulates mammarygland development, initiates and sustains lactationin mammals, stimulates maternal instinct, inhibits gonadotrophichormones release and their activity on gonads.Moreover it is responsible for osmoregulation infishes, birds nesting, stimulates goitre tissues growth insome birds and its secrete production for nestlings feeding,it also is responsible for the growth and metamorphosisin amphibians. It participates in carbohydratesand lipids metabolism.Keywords:prolactin, isomer, hyperprolactinaemia, posttranslationalmodificationsWstępProlaktyna (PRL, mammotropina, laktotropina) jest hormonembiałkowym przedniego płata przysadki mózgowej.Wydzielana głównie przez komórki kwasochłonne oraz wmniejszym stopniu pozaprzysadkowo przez neurony, błonędoczesną, komórki śródbłonka naczyń, skóry, gruczołu krokowego,a także przez komórki układu immunologicznego,głównie limfocyty T. Liczne badania dowiodły, że prolaktynadzięki swej niezwykłej aktywności jest najbardziej wszechstronnymhormonem przysadki mózgowej [1,2,3,4]. Prolaktynawystępuje u wszystkich gatunków kręgowców: ryb, gadów,płazów, ptaków i ssaków, w tym również u naczelnych.Mimo różnic gatunkowych nie jest ona swoista gatunkowo.copyright © 2008 Grupa dr. A. R. KwiecińskiegoISSN 1425-5073U różnych gatunków odznacza się wysokim stopniem homologiisekwencji reszt aminokwasowych w pojedynczymłańcuchu peptydowym i podobną masą cząsteczkową (22 –23 kDa). Różnice w budowie między prolaktyną z przysadekludzkich i zwierzęcych sięgają 22% dla sekwencji prolaktynyświńskiej, a do 30% dla prolaktyny wołowej [1,2,3,5,6].Somatotropina i prolaktyna – hormonyo aktywności laktogenowej i wzrostowejKomórki kwasochłonne przysadki mózgowej wytwarzajądwa hormony somatotropinę i prolaktynę. Homologiabudowy hormonów pokazuje, że pochodzą one od wspólnegoprekursora, lecz w wyniku ewolucji i mutacji nastą-FarmaceutycznyPrzegląd Naukowy49