Pokaż cały numer - FPN - Farmaceutyczny PrzeglÄ d Naukowy

Nr 7-8 / 2008się szczególnie duże znaczenie ponieważ na tej podstawiemożna ocenić skuteczność leczenia otyłości. Jeśli u kobietwskaźnik WHR wynosi powyżej 0,8 a u mężczyzn powyżej1, świadczy to o znacznym nagromadzeniu tkanki tłuszczowejw jamie brzusznej. Otyłość tego typu to otyłość brzusznaczyli typu jabłko.Drugim typem otyłości jest pośladkowo-udowa czylitypu gruszki którą charakteryzują wartości WHR odpowiednioponiżej 0,8 dla kobiet i poniżej 1 dla mężczyzn.Otyłość typu jabłko występuje na ogół u mężczyzn i stanowipoważne zagrożenie zdrowotne przyczyniając się dorozwoju takich chorób jak: cukrzyca, nadciśnienie czy chorobawieńcowa. Otyłość typu gruszki występuje najczęścieju kobiet i ma mniej szkodliwy wpływ na zdrowie. Stwierdzono,że tłuszcz nagromadzony wewnątrz jamy brzusznej,podczas odchudzania znacznie łatwiej jest zredukować niżtłuszcz zgromadzony na pośladkach i udach.Prawidłowo obwód talii u kobiet nie powinien przekraczać80 cm, a u mężczyzn 94 cm.Jeżeli obwód talii u kobiet wynosi powyżej 88 cm, a umężczyzn powyżej 102 cm, powinno się bezwzględnie rozpocząćterapię odchudzającą.Etiologia otyłości jest bardzo różna. Może występowaćna podłożu genetycznym, środowiskowym, może też byćwynikiem wielu przebytych chorób, jednak najczęstszympowodem rozwoju nadwagi i otyłości jest nadmierne spożywaniepokarmów, w szczególności bogatych w tłuszczei cukry proste (ciasta, słodycze) przez osoby o niskiej aktywnościfizycznej. Osoby obciążone otyłością rodzinniesą dodatkowo narażone na szybszy rozwój tego schorzenia.Nawyki żywieniowe wyniesione z domu mogą mieć równieżistotne znaczenie. Stosowanie częstych i drastycznychdiet oraz każdy kolejny efekt jo-jo (wtórny przyrost masyciała po schudnięciu) to kolejny krok do rozwoju otyłości.Również niektóre leki tj. stosowane w nadciśnieniu, cukrzycy,alergii a także antykoncepcyjne, oraz niektóre chorobyjak niedoczynność tarczycy, choroba Cushinga, zaburzeniaw wydzielaniu hormonów w szczególności insuliny i kortyzolu,a także lęk i depresja również mogą być przyczynąotyłości. Osoby, które wielokrotnie stosowały różne kuracjeodchudzające polegające na drastycznym ograniczeniuspożycia kalorii, mają zwolnioną spoczynkową przemianęmaterii, co w konsekwencji prowadzi do zwiększenia skłonnoścido otyłości po takich kuracjach niż przed ich stosowaniem(efekt jo-jo).Dobowe zapotrzebowanie organizmu na energię warunkujątrzy czynniki:biet ok. 25%. Stwierdzono jednak, że między 20 a 50 r.ż.ilość tkanki tłuszczowej u mężczyzn podwaja się, a u kobietrośnie o połowę.Dzieje się tak dlatego, iż wraz z wiekiem tempo spalaniaobniża się. W okresie klimakterium obniża się ilośćżeńskich hormonów płciowych a zwiększa ilość męskich.Tkanka tłuszczowa w większej ilości gromadzi się w jamiebrzusznej a uda szczupleją. W tym okresie tkanka tłuszczowau kobiet przetwarza męskie hormony płciowe w żeńskie.Po menopauzie jajniki przestają wytwarzać hormony płciowe,a ich niedobory mogą być częściowo wyrównane przeztkankę tłuszczową. Przyrost masy ciała po menopauzie, którydotyczy ok. 60% kobiet jest zatem uzasadniony.Skład ciała człowieka zależy od ilości spożywanych węglowodanówi tłuszczów, oraz od stopnia ich zużycia . Przyniedostatecznym dostarczaniu energii na bieżące potrzeby,w pierwszej kolejności wykorzystywana jest rezerwa węglowodanowa( glikogen nagromadzony w wątrobie i mięśniach). Ocenia się, że pula glikogen – woda w organizmiewynosi od 3,5 do 5,5 kg u osób otyłych, stąd takie spektakularnespadki masy ciała na początku kuracji odchudzającej.Rezerwy energetyczne zgromadzone w tkance tłuszczowejwykorzystywane są później, przez co proces odchudzaniaprzebiega znacznie wolniej niż na początku. Z otyłościązwiązane jest ryzyko rozwoju takich jednostek chorobowychjak cukrzyca typu II, gdzie w jej powstawaniu decydujenadmiar tłuszczu wewnątrz jamy brzusznej, który sprzyjapowstawaniu oporności tkanek na insulinę. Do bardzo częstychchorób należy także nadciśnienie. Zwiększenie masyciała tylko o 20% powoduje ośmiokrotny wzrost częstościwystąpienia nadciśnienia, oraz znaczny rozwój miażdżycy.Poważnym problemem są również choroby układu krążenia,związane z nadmiarem tkanki tłuszczowej w organizmie,prowadzące do wzrostu zapotrzebowania na tlen,w konsekwencji zwiększa się objętość krwi krążącej, a sercepowiększa się w obrębie lewej komory, co stanowi częstoprzyczynę niewydolności krążenia i zaburzenia rytmu serca.Skutkiem nadmiaru tłuszczu jest upośledzenie funkcji wątroby,niedostateczna produkcja testosteronu u mężczyzn, jak iestronu u kobiet. Otyli mężczyźni częściej niż szczupli chorująna raka jelita grubego, odbytnicy i gruczołu krokowego. Natomiast u kobiet częściej występują nowotwory błonyśluzowej macicy i piersi. Otyłość zatem jest bezwzględnymskazaniem do rozpoczęcia leczenia, niezależnie od wieku,w szczególności jeśli towarzyszą jej wymienione wyżejchoroby. Leczenie nadwagi i otyłości obejmuje zmianę stylużycia, odpowiednią dietę, ruch fizyczny, farmakoterapię- -spoczynkowa oraz jeśli to przemiana konieczne materii, leczenie czyli chirurgiczne. energia niezbędna dla podstawowych procesów życiowych człowiekapozostającego w spoczynku, która obniża się wraz ści zdrowotne, zmniejsza ryzyko rozwoju chorób, poprawiaObniżenie masy ciała o 5-20% przynosi wymierne korzy-z wiekiem.stan psychiczny oraz wydolność fizyczną. Po każdej kuracji- energia odchudzającej, zużywana energetyczne podczas aktywności zapotrzebowanie ruchowej, oraz organizmucopyright © 2008 Grupa dr. A. R. KwiecińskiegoISSN 1425-5073tzw.jest coraz mniejsze, dlatego też bardzo ważne jest to aby dieta- była opracowana poposiłkowa, przez czyli lekarza wzrost lub dietetyka, wytwarzania oraz opartatermogenezaciepła w organizmie po spożyciu pokarmu, zależna odjego rodzaju i ilości.Tkanka tłuszczowa jest potrzebna do prawidłowegofunkcjonowania organizmu. Jako magazyn energii utrzymujena zasadach racjonalnego żywienia. Niedopuszczalne jeststosowanie diet jednostronnych, czyli np. warzywno-owocowychczy wysokobiałkowych. W składzie każdej dietyodchudzającej powinno się dziennie znaleźć:stałą temperaturę ciała. Prawidłowa zawartość tkanki - ponad 0,5 kgtłuszczowej u mężczyzn powinna wynosić ok. 14% a u ko-i warzyw strączkowych )FarmaceutycznyPrzegląd Naukowy23