Gjendja e Mjedisit në Kosovë 2008-2010 - ammk-rks.net

Gjendja e Mjedisit në Kosovë 2008-2010/RaportFigura 49: Sipërfaqja e tokës bujqësore të cilës i është ndërruar destinimi në tokë jo bujqësore me leje të KuvendeveKomunale 1999-2008Sipas vlerësimeve të MBPZHR, llogaritet se rreth 400 ha tokë bujqësore brenda vitit i ndërrohet destinimi ishfrytëzimit në tokë ndërtimore.Ndotja e tokave me metale të rënda - Kjo kategori e ndotjes është prodhuar nga proceset industriale. Metale tërënda dhe shumë toksike të cilat kontribuojnë në ndotje janë: merkuri metalik dhe komponimet organomerkurikesi dimetilmerkuri i Hg(CH 3) 2, arseni, plumbi, kadmiumi, beriliumi etj. Efektet e tyre në organizëm janë tejetnegative duke shkaktuar dëmtime të sistemit nervor, sistemit kardiovaskular, sistemit urinar, po ashtu shkaktojnëpneumoni dhe plagë të rënda në lëkurë.Në Kosovë ende nuk ka sistem te monitorimit të tokës (dheut). Aktualisht as operatorët ekonomik mepotencial ndotës të mjedisit nuk e bëjnë monitorimin e rregullt të cilësisë së tokës (dheut), prandaj edhe AMMKka mungesë të dhënave për kualitetin e dheut në këto zona.Në vitin 2008 NewCo “ Ferronikeli Complex” ka bërë disa analiza (matje) të dheut në brendi të rrethojës sëfabrikës dhe në disa lokacione tjera përreth, për të verifikuar përqendrimin e disa metaleve të rënda. Të dhënatnga këto matje janë prezantuar në tabelën vijuese.Tabela 24: Lokacionet dhe rezultatet për ndotjen e dheut me metale të rënda në zonën e NewCo “FerronikeliComplex” 36Lokacionet e vendmarrjes seMetalet e rënda/njësiamostraveHekuri-Fe%Nikeli-Nimg/kgKobalti-Comg/kgKromi-Crmg/kgNë perëndim të shkritores 4.05 628.0 20.0 204Në jug-perëndim të3.50 557.0 3.0 102shkritoresNë afërsi të stacionit të2.96 136.5 gjurmë 40zjarrfikësve të DrenasitTërstenik afër mullirit 2.96 72.5 gjurmë 13Çikatovë 2.88 308.5 gjurmë 54Nën deponi të skories 2.50 334.0 gjurmë 66Suka 3.81 648.0 gjurmë 158Rezervuarët e ujit të fabrikës 2.59 140.0 gjurmë n.d.Në bazë të udhëzimit administrativ për nivelet maksimale të lejuara të shkarkimit dhe shpërndarjes sëndotësve në tokë, VML nga analizat e prezantuara në tabelë për metalet e rënda si Nikeli (Ni) dhe Kromi (Cr),janë tejkaluar pasi që VML në tokë për këto metale është 50 mg/kg.36 NewComplex Feronikeli, 2009© Agjencia për Mbrojtjen e Mjedisit të Kosovës/AMMK59