Gjendja e Mjedisit në Kosovë 2008-2010 - ammk-rks.net

Gjendja e Mjedisit në Kosovë 2008-2010/Raportburimet e lumenjve uji është i cilësisë shumë të mirë. Të dhënat e analizave fizik-kimike për dy vjetët e fundittregojnë që këto ujëra i takojnë klasës së I. Ndryshimi i gjendjes fillon përreth vendbanimeve, me shkarkimin eujërave të ndotura, shkarkimet e ujërave nga kolektorët e industrive që gjenden përgjatë rrjedhës së këtij pellgulumor. Po ashtu shkaktar i kësaj ndotje është edhe hedhja e mbeturinave sidomos në vendet e pozicionimit tëurave dhe gjetkë. Deri te pika e bashkimit me lumin Burim, uji kryesisht është i cilësisë së mirë. Ndryshimedrastike fillojnë në rajonin Zllakuqan–Ruhot dhe Zllakuqan–Klinë. Te pika e puqjes së Drinit të Bardhë me luminKlina gjendja e tij bëhet e mjerueshme, rezultatet tregojnë për kategori të IV të kualitetit. Pra, uji i pellgut Drinii Bardhë ndotet nga shkarkimet e nënpellgjeve të cilat paraprakisht u janë nënshtruar ndikimeve njerëzore. Kjogjendje vazhdon gjerë në Vllashnje te pika e shkarkimit të Lumëbardhit të Prizrenit.Komente të përgjithshme për lumenjtë (nënpellgjet) e pellgut Drini i BardhëBurimi (Istog)- Buron nga bjeshka mbi qytetin e Burimit me një pastërti të madhe, me cilësi shumë të mirëdhe në krahasim me lumenjtë e tjerë ky lumë deri në puqje të tij me Drinin e Bardhë nuk pëson ndryshime tëmëdha në cilësi, prandaj dhe nga monitorimi i gjertanishëm njihet si lumi më i pastër në Kosovë.Lumëbardhi i Pejës (Bistrica e Pejës)– Formohet nga disa burime përgjatë Grykës së Rugovës të cilat burimenë stacionin e parë monitorues në Kuqishtë kanë cilësi fiziko-kimike të mirë, përderisa kjo cilësi në stacionintjetër pas shkarkimeve të ujërave të ndotura urbane dhe industriale pëson ndryshime. Stacioni i tretë monitoruesështë në afërsi të Klinës para puqjes me lumin Drini i Bardhë, ku cilësia e tij është më e dobët.Karakteristikë e këtij lumi është se gjatë stinës së verës, gjatë sezonit të ujitjes së tokave bujqësore shteronpër një periudhë përafërsisht dymujore.Lumi Klina- Stacioni i parë monitorues ndodhet në Siqevë. Nuk i plotëson kriteret e të ashtuquajturit burim iparë ose amë sepse ndodhet larg këtij lokaliteti, prandaj deri në këtë vendndodhje aktiviteti njerëzor është mjaftëi shprehur. Për këtë arsye dhe cilësia e tij është mjaftë e dobët në të dy stacionet monitoruese, gjë që kuptohetedhe nga rezultatet e analizave laboratorike të paraqitura më poshtë në grafikon.Lumi Mirusha– Formohet në kodrinat mbi fshatin Bllacë të KK Therandës nga shumë burime te vogla ujore.Në fshatin Banjë të Malishevës merr formën e plotë të lumit dhe prej aty i shtohet edhe ujërrjedha e burimit tëfuqishëm sipërfaqësor që njihet me emrin “Uligja e Banjës”. Ky lumë monitorohet vetëm në një stacion dhe atënë Volljak disa metra para derdhjes me lumin Drini i Bardhë. Cilësia e tij karakterizohet me turbiditet të vogël,sasia e oksigjen të tretur sillet ndërmjet 12-13 mg/l, përçueshmëria elektrike në mes 500-600 µS/cm, pra i takonujërave të lumenjve me cilësi mesatare.Lumëbardhi i Deçanit (Bistrica e Deçanit)- Stacioni i parë i monitorimit sipas rrjetit të IHMK gjendet në km e3 të qytetit të Deçanit, mbi kishën e Deçanit, ku cilësia e tij është shumë e mirë. Stacioni tjetër ndodhet 10 m parapuqjes me lumin e Drinit të Bardhë në fshatin Kralan të KK Gjakovë. Cilësia e tij në këtë stacion nuk është edhealarmuese, por ka ngritje të vlerave të parametrave në krahasim me stacionin e parë. Në këtë lumë shkaktohetturbullirë e madhe për shkak të nxjerrjes së zhavorrit nga shtrati i tij prej kompanive private, vetëm disa dhjetërametra mbi stacionin e monitorimit të këtij lumi.Ereniku- Stacioni i parë i monitorimit të cilësisë së këtij lumi ndodhet në bjeshkët mbi fshatin Jasiq KK Junik.Aty ku nuk ka influencë nga aktivitete njerëzore, cilësia e ujit është shumë e mirë. Stacioni i dytë sipas rrjetit tëmonitorimit është afër derdhjes në lumin Drini i Bardhë në afërsi të Gjakovës te Ura e Terzisë. Cilësia e këtijlumi në këtë stacion është e dobët. Karakteristikë që është vërejtur gjatë analizave është prezenca e sasive tëdetergjenteve. Lumi gjithnjë ka shkumë mbi sipërfaqe, që është rezultat i ndonjë veprimtarie për larjen e tekstileve(rrobave), autolarjeve apo edhe të ndonjë përdorimi tjetër të detergjenteve nga industritë të cilat veprojnë në atëregjion dhe ujërat e tyre i shkarkojnë pa trajtim adekuat paraprak edhe pse nuk është e lejuar.38 © Agjencia për Mbrojtjen e Mjedisit të Kosovës/AMMK