Ilustracja 2: - Kultura - Media - Teologia
Ilustracja 2: - Kultura - Media - Teologia Ilustracja 2: - Kultura - Media - Teologia
OBLICZA MEDIÓWW latach sześćdziesiątych liczba teleturniejówzaczęła rosnąć, ale ważniejsza od atrakcyjnej formynadal pozostawała treść, gdyż w opinii twórcówpodstawowym celem tych programów byłopodnoszenie poziomu wiedzy ogólnej odbiorców.Już wtedy zaczęto sięgać do zachodnich wzorców,co zaowocowało m.in. pojawieniem się„Wielkiej Gry (1962).polskim quizem był program Zgaduj-zgadula – Tele-Warszawa, zapoczątkowany w styczniu1957 r. Zadaniem uczestników było udzielanie odpowiedzi na pytania, które publicyścikrytykowali za „eklektyzm (…), nieczytelną zasadę ich doboru oraz podziału na stopnietrudności” 10 . Z czasem, odchodzenie od jednego wzorca, reprezentowanego przez przywoływanyprogram – fun quiz – skutkowało zmianą nazwy programu na teleturniej orazpierwszym teleturniejem, przygotowanym przez czechosłowacką telewizję, zatytułowanymKto, co? 11 . W latach sześćdziesiątych liczba teleturniejów zaczęła rosnąć, ale ważniejszaod atrakcyjnej formy nadal pozostawała treść, gdyż w opinii twórców podstawowymcelem tych programów było podnoszenie poziomu wiedzy ogólnej odbiorców 12 . Już wtedyzaczęto sięgać do zachodnich wzorców, co zaowocowało m.in. pojawieniem się Wielkiejgry (1962) 13 . W tym okresie dominowały dwa rodzaje teleturniejów: „wiedzowe” (np.Wielka gra) oraz programy, które sprawdzały także umiejętność kalkulowania czy kojarzenia(np. Asocjacje, Kółko i krzyżyk czy Śladami Pitagorasa) 14 . W latach siedemdziesiątychpojawiło się wiele form rywalizacji opartych na przesłaniu ideologicznymbądź politycznym 15 . Zaczęła się zmieniać także sama formuła teleturnieju: „Nowa estetykapowodowała, że kameralne dotąd formy nabierały rozmachu inscenizacyjnego.Coraz częściej rywalizacji towarzyszyła publiczność, a przerwy w rozgrywce wypełniaływystępy artystów” 16 . Brak ciekawych pomysłów przyczynił się do zmniejszenia popularnościtych form w latach osiemdziesiątych 17 .1011121314151617A. Kozieł, Za chwile dalszy ciąg programu… Telewizja Polska czterech dekad 1952-1989, Oficyna WydawniczaASPRA-JR, Warszawa 2003, s. 42.Zob. tamże, s. 43.Zob. tamże, s. 100.Zob. tamże, s. 100.Zob. tamże, s. 100-101.Przykładem jest cykl My 74, którego celem było pokazywanie dojrzałości politycznej członków organizacjii sprawdzanie tzw. wiedzy społeczno-politycznej. Zob. Tamże, s. 176.Tamże, s. 176.Tamże, s. 256.94 Kultura – Media – Teologia 10/2012
A. Barczyk, Charakterystyka teleturniejów...Lekarstwem na brak własnych pomysłów jest sięganie po zagraniczne wzorce. PiotrDrzewiecki uważa, że „Obecnie polskie telewizje rzadziej wymyślają własne formy, a woląkorzystać z gotowych, spolszczonych wersji głównie amerykańskich programów. Zaletamitych tzw. formatów telewizyjnych jest sprawdzona przez ich twórców znajomość: zainteresowaniaodbiorców danym programem, wielkości widowni i szacunkowych wpływów z reklam.Telewizja kupuje prawo do emisji programu wraz z pisemnymi wytycznymi jak programrealizować; rzecz jasna także z symulacją kosztów i zysków” 18 . Przykładami takich programówsą: Jeden z dziesięciu, Familiada czy Va banque, których „widownia w StanachZjednoczonych i Anglii sięgała kilku milionów widzów” 19 .Teleturnieje w TVPPrzedmiotem zainteresowania tego tekstu są teleturnieje emitowane w Telewizji Polskiej.Na stronie www.tvp.pl można znaleźć spis teleturniejów, które występują w jejofercie. W tak krótkim tekście nie sposób podjąć się analizy wszystkich czternastu pozycji,dlatego ograniczę się tylko do ich wymienienia (wraz z krótkim omówieniem opartymna opisach zamieszczonych na wspomnianej stronie internetowej), a następnieprzyjrzę się bliżej kilku wybranym programom 20. Kocham Cię Polsko – program po raz pierwszy wyemitowany 13 marca2009 roku (TVP2). Prowadzący – Maciej Kurzajewski – przewodzi uczestnikom,którzy podzieleni są na dwie czteroosobowe drużyny rywalizujące w różnychkonkurencjach (elementy quizu, zagadek muzycznych). Celem programu jestsprawdzanie wiedzy o Polsce. Postaw na milion – pierwszy odcinek wyemitowano 5 marca 2011 roku(TVP2). Dwoje spokrewnionych uczestników, 8 pytań i milion złotych do wygrania.Przykład teleturnieju, w którym sama wiedza nie wystarczy, potrzebne jestjeszcze szczęście. W roli prowadzącego – Łukasz Nowicki. Jeden z dziesięciu – od 6 czerwca 1994 roku w każdym odcinku dziesięciorouczestników pod wodzą Tadeusza Sznuka sprawdza stan swojej wiedzy. Klasycznyprzykład teleturnieju, w którym zadanie polega na odpowiadaniu na zadawanepytania. Wiesz, co dobre – konkurs związany z Cyklem Filmowym Wiesz, co dobre.Na stronie TVP można znaleźć następującą informację: „13 hitów filmowych i 13okazji, by wygrać komplet przewodników Pascala. Jak go zdobyć? Nic prostszego,odpowiedz na 3 pytania dotyczące najbliższego filmu na naszej stronie. Spośródosób, które wzięły udział w głosowaniu, wyłonimy tę, która wygrywa. Weźudział w zabawie!” 21 .181920P. Drzewiecki, art. cyt.Tamże.Wymienione teleturnieje zostały omówione w oparciu o informacje, które można znaleźć na stroniewww.tvp.pl oraz na oficjalnych stronach konkretnych programów.Kultura – Media – Teologia 10/2012 95
- Page 43 and 44: M. Małek, Młodzieżowe media rozr
- Page 45 and 46: M. Małek, Młodzieżowe media rozr
- Page 47 and 48: E. Dudkiewicz, Promocja muzyki sakr
- Page 49 and 50: E. Dudkiewicz, Promocja muzyki sakr
- Page 51 and 52: E. Dudkiewicz, Promocja muzyki sakr
- Page 53 and 54: E. Dudkiewicz, Promocja muzyki sakr
- Page 55 and 56: E. Dudkiewicz, Promocja muzyki sakr
- Page 57 and 58: E. Dudkiewicz, Promocja muzyki sakr
- Page 59 and 60: Kultura - Media - Teologia2012 nr 1
- Page 61 and 62: A. Suławka, Polska i rosyjskojęzy
- Page 63 and 64: A. Suławka, Polska i rosyjskojęzy
- Page 65 and 66: A. Suławka, Polska i rosyjskojęzy
- Page 67 and 68: A. Suławka, Polska i rosyjskojęzy
- Page 69 and 70: A. Suławka, Polska i rosyjskojęzy
- Page 71 and 72: A. Suławka, Polska i rosyjskojęzy
- Page 73 and 74: A. Suławka, Polska i rosyjskojęzy
- Page 75 and 76: A. Suławka, Polska i rosyjskojęzy
- Page 77 and 78: A. Suławka, Polska i rosyjskojęzy
- Page 79 and 80: A. Suławka, Polska i rosyjskojęzy
- Page 81 and 82: A. Suławka, Polska i rosyjskojęzy
- Page 83 and 84: A. Suławka, Polska i rosyjskojęzy
- Page 85 and 86: A. Suławka, Polska i rosyjskojęzy
- Page 87 and 88: A. Suławka, Polska i rosyjskojęzy
- Page 89 and 90: OBLICZA MEDIÓWKultura - Media - Te
- Page 91 and 92: Wnajprostszym rozumieniu teleturnie
- Page 93: A. Barczyk, Charakterystyka teletur
- Page 97 and 98: A. Barczyk, Charakterystyka teletur
- Page 99 and 100: A. Barczyk, Charakterystyka teletur
- Page 101 and 102: A. Barczyk, Charakterystyka teletur
- Page 103 and 104: Kultura - Media - Teologia2012 nr 1
- Page 105 and 106: P. Mikuláš, Global Patterns for N
- Page 107 and 108: P. Mikuláš, Global Patterns for N
- Page 109 and 110: P. Mikuláš, Global Patterns for N
- Page 111 and 112: P. Mikuláš, Global Patterns for N
- Page 113 and 114: P. Mikuláš, Global Patterns for N
- Page 115 and 116: PRZESTRZENIEKULTURYKultura - Media
- Page 117 and 118: K. Kamiński, Barbarzyństwo w uję
- Page 119 and 120: K. Kamiński, Barbarzyństwo w uję
- Page 121 and 122: K. Kamiński, Barbarzyństwo w uję
- Page 123 and 124: K. Kamiński, Barbarzyństwo w uję
- Page 125 and 126: K. Kamiński, Barbarzyństwo w uję
- Page 127 and 128: SPRAWOZDANIAI OMÓWIENIAKultura - M
- Page 129 and 130: SPRAWOZDANIA I OMÓWIENIATa książ
OBLICZA MEDIÓWW latach sześćdziesiątych liczba teleturniejówzaczęła rosnąć, ale ważniejsza od atrakcyjnej formynadal pozostawała treść, gdyż w opinii twórcówpodstawowym celem tych programów byłopodnoszenie poziomu wiedzy ogólnej odbiorców.Już wtedy zaczęto sięgać do zachodnich wzorców,co zaowocowało m.in. pojawieniem się„Wielkiej Gry (1962).polskim quizem był program Zgaduj-zgadula – Tele-Warszawa, zapoczątkowany w styczniu1957 r. Zadaniem uczestników było udzielanie odpowiedzi na pytania, które publicyścikrytykowali za „eklektyzm (…), nieczytelną zasadę ich doboru oraz podziału na stopnietrudności” 10 . Z czasem, odchodzenie od jednego wzorca, reprezentowanego przez przywoływanyprogram – fun quiz – skutkowało zmianą nazwy programu na teleturniej orazpierwszym teleturniejem, przygotowanym przez czechosłowacką telewizję, zatytułowanymKto, co? 11 . W latach sześćdziesiątych liczba teleturniejów zaczęła rosnąć, ale ważniejszaod atrakcyjnej formy nadal pozostawała treść, gdyż w opinii twórców podstawowymcelem tych programów było podnoszenie poziomu wiedzy ogólnej odbiorców 12 . Już wtedyzaczęto sięgać do zachodnich wzorców, co zaowocowało m.in. pojawieniem się Wielkiejgry (1962) 13 . W tym okresie dominowały dwa rodzaje teleturniejów: „wiedzowe” (np.Wielka gra) oraz programy, które sprawdzały także umiejętność kalkulowania czy kojarzenia(np. Asocjacje, Kółko i krzyżyk czy Śladami Pitagorasa) 14 . W latach siedemdziesiątychpojawiło się wiele form rywalizacji opartych na przesłaniu ideologicznymbądź politycznym 15 . Zaczęła się zmieniać także sama formuła teleturnieju: „Nowa estetykapowodowała, że kameralne dotąd formy nabierały rozmachu inscenizacyjnego.Coraz częściej rywalizacji towarzyszyła publiczność, a przerwy w rozgrywce wypełniaływystępy artystów” 16 . Brak ciekawych pomysłów przyczynił się do zmniejszenia popularnościtych form w latach osiemdziesiątych 17 .1011121314151617A. Kozieł, Za chwile dalszy ciąg programu… Telewizja Polska czterech dekad 1952-1989, Oficyna WydawniczaASPRA-JR, Warszawa 2003, s. 42.Zob. tamże, s. 43.Zob. tamże, s. 100.Zob. tamże, s. 100.Zob. tamże, s. 100-101.Przykładem jest cykl My 74, którego celem było pokazywanie dojrzałości politycznej członków organizacjii sprawdzanie tzw. wiedzy społeczno-politycznej. Zob. Tamże, s. 176.Tamże, s. 176.Tamże, s. 256.94 <strong>Kultura</strong> – <strong>Media</strong> – <strong>Teologia</strong> 10/2012