RELIGIA I MEDIAbadawczy łączy się z analizowaniem wzajemnych relacji między religią, mediami a kulturą.Osobnym, a zarazem niezwykle istotnym zagadnieniem jest ewangelizacja ludzii świata mediów, środowisk twórców, nadawców, realizatorów, aktorów, osób występującychprzed mikrofonami i kamerami 23 .Praktyczny wymiar wykorzystywania mass mediów w dziele katechizacji orazewangelizacji odnosił się do tradycyjnego podziału na grupę nadawców przekazów medialnychoraz populację odbiorców. Najnowsze media i techniki komunikacji interpersonalnejznacznie zmieniły ów dawny model. Współcześni użytkownicy mediów, głównieInternetu, oraz przenośnych urządzeń komunikacyjnych, są zarówno odbiorcami,jak i nadawcami przekazów medialnych, które mogą upowszechniać na rozmaitych forachinternetowych, za pośrednictwem portali społecznościowych, blogów czy wpisówkomentujących fakty i opinie. Rozwój dziennikarstwa obywatelskiego, choć może stanowićważną inicjatywę społeczną (szczególnie w środowiskach lokalnych), niesie niebezpieczeństwozbytniej amatorszczyzny, nieprofesjanolizmu, niestaranności, tworzeniaprzekazów przez osoby niemające odpowiedniego przygotowania zawodowego. Zanikwyraźnego podziału na nadawców oraz odbiorców przekazów medialnych stanowi więckolejne wyzwanie dla teologii środków społecznego przekazu.Zarysowane obszary badawcze jednoznacznie sytuują teologię środków społecznegoprzekazu jako naukę interdyscyplinarną, mającą istotny związek z rozmaitymi dziedzinamiteologii praktycznej, a więc katechetyką, teologią pastoralną, a także z teologiąkultury oraz teologią sztuki. Niezwykle istotną kwestię stanowi zespół zagadnień odnoszącychsię do problematyki moralnej. Etyka środków przekazu to coś więcej, niż tylkoetyka dziennikarska, gdyż dotyczy zarówno producentów, twórców, jak i odtwórców –sprawozdawców, aktorów – wszelkich przekazów medialnych, nie tylko informacyjnychi publicystycznych, ale także rozrywkowych. Problem formacji sumień ludzi mediów,a dokładniej osób identyfikujących się ze swoją wiarą i Kościołem oraz pragnących przestrzegaćwyznaczanych przezeń norm i zasad etyki zawodowej, łączy teologię moralnąz teologią środków społecznego przekazu, gdyż to ona ukazuje specyfikę i odrębność rzeczywistościmedialnych.<strong>Teologia</strong> mass mediów należy do posoborowej wizji teologii rzeczywistości ziemskichjako refleksji nad fenomenami doczesności oraz ich odniesieniem do perspektywyeschatologicznej. Chrystianizm jest realny i nie utożsamia choćby najpomyślniejszej egzystencjiziemskiej z niebem. Pokazuje jednak, że doczesność jest czasem i miejscemzmagania o lepszy świat, o własną doskonałość wewnętrzną człowieka, o realizację jegoziemskiego powołania. Jeśli zaś ono dokonuje się w obrębie świata mediów, to może stanowićprzedmiot refleksji teologii środków społecznego przekazu.Kolejne zagadnienia dotyczą inspirowania i odpowiedniego przedstawiania treściteologicznych w przekazach medialnych o charakterze katechetycznym, pastoralnym,23Zob. Jan Paweł II, Encyklika Redemptoris missio o stałej aktualności posłania misyjnego, p. 37, w: EncyklikiOjca Świętego Jana Pawła II, Kraków 2007, s. 554 – 555; por. G. Łęcicki, <strong>Media</strong> audiowizualne w nauczaniuJana Pawła II, Warszawa 2012, s. 248 – 251.14 <strong>Kultura</strong> – <strong>Media</strong> – <strong>Teologia</strong> 10/2012
G. Łęcicki, <strong>Teologia</strong> mediów audiowizualnych...formacyjnym. O ile ustalenie treści podlega refleksji dogmatycznej czy teologiczno moralnej,to wybór formy przekazu powinien być skutkiem analizy podejmowanej przezteologię środków społecznego przekazu jako dyscypliny analizującej zagadnienie komunikacjireligijnej.Osobnym problemem badawczym wydaje się wpływ przekazów medialnych zarównona sumienie, jak i na konkretne wybory moralne i egzystencjalne, w tym równieżreligijne i polityczne, a także na percepcję prawd wiary oraz identyfikację ze wspólnotąKościoła. Analiza dziejów religijnych środków przekazu oraz ich wpływu społecznegoprzekracza badania historii mediów, gdyż wkracza na obszar studium teologicznego,wymagającego odpowiedniej wiedzy specjalistycznej.<strong>Teologia</strong> środków społecznego przekazu, określana też czasem jako teologia komunikacji,należy do grupy nauk stanowiących teologię praktyczną 24 .Przedstawiony zarys problematyki badawczej, stanowiący o tożsamości teologiimediów, jednoznacznie potwierdza jej przynależność do nauk humanistycznych. Wobeczakwalifikowania nauk o mediach do grupy nauk społecznych konieczny wydaje się postulatrównoczesnego zaliczenia nauk o mediach zarówno do nauk społecznych, jak i humanistycznych(podobnie rzecz się ma w przypadku politologii oraz historii). W obszarzebadań teologii środków społecznego przekazu znajdują się bowiem również zagadnieniai kwestie społeczne. <strong>Teologia</strong> środków społecznego przekazu powinna zaś być zakwalifikowanajako subdyscyplina nauk o mediach.Specyfika teologii mediów audiowizualnychWobec zdominowania współczesnej kultury przez cywilizację obrazu na szczególne podkreśleniezasługuje postulat rozwijania teologii mediów audiowizualnych jako odrębnejdziedziny teologii środków społecznego przekazu. Jednym ze źródeł teologii mediów audiowizualnychwolno uznać teologię sztuki. <strong>Teologia</strong> filmu, analizująca treści religijneoraz ważne problemy egzystencjalne i moralne w przekazach filmowych, najczęściej fabularnych25 , nie wyczerpuje wszystkich kwestii należących do przekazów audiowizualnych.Treści religijne, a więc podlegające refleksji teologicznej, występują bowiem nietylko w kinematografii, ale również w innych mediach i przekazach audiowizualnych,na przykład videoclipach czy reklamach.Do istotnych zadań teologii mediów audiowizualnych – w wymiarze analizowaniaprzekazów kinematograficznych – należy nie tylko poszukiwanie i odkrywanie najgłębszegosensu odbieranych obrazów, ale także uczenie widzów takiego patrzenia ze zrozumieniem.Swoistą pokusą czyhającą na odbiorców mediów audiowizualnych jest pochopneutożsamienie patrzenia/widzenia ze zrozumieniem. Dydaktyka umiejętności2425Powyższe refleksje autor przedstawił w Warszawie 22 czerwca 2012 r. w formie referatu <strong>Teologia</strong> środkówspołecznego przekazu jako wyzwanie XXI wieku wygłoszonego podczas konferencji naukowej „Tożsamośćnauk o mediach”, zorganizowanej przez Instytut Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego.Zob. M. Lis, <strong>Teologia</strong> wizualna w filmie, w: <strong>Kultura</strong> wizualna – teologia wizualna, w: W. Kawecki, J. S.Wojciechowski, D. Żukowska-Gardzińska (red.), Warszawa 2011, s. 175, 178 – 179.<strong>Kultura</strong> – <strong>Media</strong> – <strong>Teologia</strong> 10/2012 15
- Page 2 and 3: Szanowni Państwo!Wiemy, że praca
- Page 4 and 5: Kultura - Media - TeologiaKWARTALNI
- Page 7 and 8: TEMAT NUMERU:RELIGIA I MEDIAKultura
- Page 9 and 10: G. Łęcicki, Teologia mediów audi
- Page 11 and 12: G. Łęcicki, Teologia mediów audi
- Page 13: G. Łęcicki, Teologia mediów audi
- Page 17 and 18: G. Łęcicki, Teologia mediów audi
- Page 19 and 20: A. Vaľková, Mediálna výchova...
- Page 21 and 22: A. Vaľková, Mediálna výchova...
- Page 23 and 24: A. Vaľková, Mediálna výchova...
- Page 25 and 26: A. Vaľková, Mediálna výchova...
- Page 27 and 28: A. Vaľková, Mediálna výchova...
- Page 29 and 30: A. Vaľková, Mediálna výchova...
- Page 31 and 32: A. Vaľková, Mediálna výchova...
- Page 33 and 34: M. Małek, Młodzieżowe media rozr
- Page 35 and 36: M. Małek, Młodzieżowe media rozr
- Page 37 and 38: M. Małek, Młodzieżowe media rozr
- Page 39 and 40: M. Małek, Młodzieżowe media rozr
- Page 41 and 42: M. Małek, Młodzieżowe media rozr
- Page 43 and 44: M. Małek, Młodzieżowe media rozr
- Page 45 and 46: M. Małek, Młodzieżowe media rozr
- Page 47 and 48: E. Dudkiewicz, Promocja muzyki sakr
- Page 49 and 50: E. Dudkiewicz, Promocja muzyki sakr
- Page 51 and 52: E. Dudkiewicz, Promocja muzyki sakr
- Page 53 and 54: E. Dudkiewicz, Promocja muzyki sakr
- Page 55 and 56: E. Dudkiewicz, Promocja muzyki sakr
- Page 57 and 58: E. Dudkiewicz, Promocja muzyki sakr
- Page 59 and 60: Kultura - Media - Teologia2012 nr 1
- Page 61 and 62: A. Suławka, Polska i rosyjskojęzy
- Page 63 and 64: A. Suławka, Polska i rosyjskojęzy
- Page 65 and 66:
A. Suławka, Polska i rosyjskojęzy
- Page 67 and 68:
A. Suławka, Polska i rosyjskojęzy
- Page 69 and 70:
A. Suławka, Polska i rosyjskojęzy
- Page 71 and 72:
A. Suławka, Polska i rosyjskojęzy
- Page 73 and 74:
A. Suławka, Polska i rosyjskojęzy
- Page 75 and 76:
A. Suławka, Polska i rosyjskojęzy
- Page 77 and 78:
A. Suławka, Polska i rosyjskojęzy
- Page 79 and 80:
A. Suławka, Polska i rosyjskojęzy
- Page 81 and 82:
A. Suławka, Polska i rosyjskojęzy
- Page 83 and 84:
A. Suławka, Polska i rosyjskojęzy
- Page 85 and 86:
A. Suławka, Polska i rosyjskojęzy
- Page 87 and 88:
A. Suławka, Polska i rosyjskojęzy
- Page 89 and 90:
OBLICZA MEDIÓWKultura - Media - Te
- Page 91 and 92:
Wnajprostszym rozumieniu teleturnie
- Page 93 and 94:
A. Barczyk, Charakterystyka teletur
- Page 95 and 96:
A. Barczyk, Charakterystyka teletur
- Page 97 and 98:
A. Barczyk, Charakterystyka teletur
- Page 99 and 100:
A. Barczyk, Charakterystyka teletur
- Page 101 and 102:
A. Barczyk, Charakterystyka teletur
- Page 103 and 104:
Kultura - Media - Teologia2012 nr 1
- Page 105 and 106:
P. Mikuláš, Global Patterns for N
- Page 107 and 108:
P. Mikuláš, Global Patterns for N
- Page 109 and 110:
P. Mikuláš, Global Patterns for N
- Page 111 and 112:
P. Mikuláš, Global Patterns for N
- Page 113 and 114:
P. Mikuláš, Global Patterns for N
- Page 115 and 116:
PRZESTRZENIEKULTURYKultura - Media
- Page 117 and 118:
K. Kamiński, Barbarzyństwo w uję
- Page 119 and 120:
K. Kamiński, Barbarzyństwo w uję
- Page 121 and 122:
K. Kamiński, Barbarzyństwo w uję
- Page 123 and 124:
K. Kamiński, Barbarzyństwo w uję
- Page 125 and 126:
K. Kamiński, Barbarzyństwo w uję
- Page 127 and 128:
SPRAWOZDANIAI OMÓWIENIAKultura - M
- Page 129 and 130:
SPRAWOZDANIA I OMÓWIENIATa książ