Shkarko librin si PDF - Media Print

S H T Ë P I A B O T U E S ELibërmësuesiFlora GjokaSociologjia11Fatos Tarifa, Klementin Mile, Flora Gjoka(me zgjedhje të detyruar)Sociologjia 11Për klasën e njëmbëdhjetë, gjimnaz(me zgjedhje të detyruar)Sociologjia 11Për klasën e njëmbëdhjetë, gjimnazISBN 978-99956-93-10-7Çmimi: 255 lekë

Flora GjokaLibër mësuesiSociologjia 11Teksti mësimor Sociologjia 11 është hartuar nga:Fatos Tarifa PhD, Klementin Mile MA, Flora Gjoka

Titulli: Libër mësuesi Sociologjia 11Autore:Flora GjokaDrejtoi botimin:Redaktore gjuhësore:Anila BishaElona ÇaliDizajni:Mirela NdritaKopertina : VisiDesignShtypi: MediaprintISBN: 978-99956-93-42-8Botimi i parë: 2011© Të gjitha të drejtat janë të rezervuaraS H T Ë P I AB O T U E S ETë gjitha të drejtat e autorit lidhur me këtë botim janë ekskluzivisht te zotëruara/rezervuara nga Shtëpia Botuese“Mediaprint” sh.p.k..Ndalohet çdo prodhim, riprodhim, shitje, rishitje, shpërndarje, kopjim, fotokopjim, përkthim, përshtatje,huapërdorje, shfrytëzim dhe/ose çdo formë tjetër qarkullimi tregtar, si dhe çdo veprim cënues me çfarëdo llojmjeti apo apo forme, pjesërisht dhe/ose tërësisht, pa miratimin paraprak me shkrim nga Shtëpia Botuese“Mediaprint” sh.p.k.Ky botim, në tërësi dhe/ose në pjesë të tij, ndalohet të transmetohet dhe/ose përhapet në çdo lloj forme dhe/osemjet elektronik, mekanik, regjistrues dhe/ose tjetër, të ruhet, depozitohet ose përdoret në sisteme ku mund tëcënohen të drejtat e autorit, pa miratimin paraprak me shkrim nga Shtëpia Botuese “Mediaprint” sh.p.k..Çdo cënim i të drejtave të autorit passjell përgjegjësi sipas legjislacionit në fuqi.Kontaktet:www.mediaprint.alShtëpia Botuese Sektori i Shpërndarjes dhe Marketingut: Shtypshkronja:Kutia Postare 7467 - Tiranë Tel.: 04 4500605Tel.: 04 4500605Tel.: 04 2258 156 Cel.: 069 40 44 441Cel.: 069 40 50 380Cel.: 069 40 44 443 Cel.: 069 40 20 201Cel.: 069 20 79 021botime@mediaprint.al distributor@mediaprint.al print@mediaprint.alKomente dhe sugjerime janë të mirëpritura në email: botime@mediaprint.al

PARATHËNIEKOLEGË!Ky libër është një përpjekje për t’ju ardhur sadopak në ndihmë. Jemi nisurnga ideja për t’ju ndihmuar si mësimdhënës dhe si individë me një misionshumë të rëndësishëm në jetë.Përpjekja juaj si misionar të formimit qytetar të nxënësve, sot duhetorientuar drejt filozofisë së arsimit, thelbi i së cilës është: “Mos i jepni nxënësitzgjidhje të gatshme, i jepni atij mekanizmin për të gjetur zgjidhje.”Ky libër do t’ju ndihmojë të shmangni të mësuarit tradicional të nxënësvedhe do ta bëjë nxënësin më pak “skllav” të tekstit dhe ta verë më shumë nëqendër të mësimit.Në faqet që vijojnë do të gjeni planin mësimor që u korrespondojnë temave tëtekstit të nxënësit. Disa nga temat mund të zhvillohen dhe si veprimtari praktike.Në plan janë parashikuar teste, projekte përsëritje dhe veprimtari praktike.Elementët përbërës të çdo ditari mësimor janë:‐ Tema‐ Objektivat‐ Fjalë kyçe‐ Struktura e mësimit‐ Metoda dhe veprimtaritë e nxënësit‐ Vlerësimi i nxënësit‐ Orientimi për temën e ardhshme‐ Detyra e shtëpisë‐ Temat e mësimit vijojnë sipas planit mësimor që ka përgatiturmësuesi‐ Objektivat e arritjeve të nxënësit janë hartuar sipas 3 niveleve:bazë, i mesëm dhe i lartëAto nuk synojnë vetëm marrjen e njohurive të thjeshta, por edhe formimin eshprehive dhe qëndrimeve të caktuara të nxënësit ndaj një problemi të caktuar.‐ Veçimi i “fjalëve kyçe” për secilën temë është një kujtesë për mësuesin seçfarë është e domosdoshme të ngulitë nxënësi në temën përkatëse.‐ Temë zhvillohen me anë të strukturës së mësimit ERR (Evokim, realizimii kuptimit, reflektimi).‐ Në këto faza të zhvillimit të mësimit ofrohen metoda dhe veprimtari tëndryshme si: diskutim i ideve, punë në grupe, punë individuale, ditari itë nxënit, marrëdhënie pyetje‐përgjigje, bashkëveprimi ndërveprues etj.Me anë të këtyre metodave mësimi zhvillohet duke vënë në qendërnxënësin.5

‐ Vlerësimi i nxënësit është një moment i rëndësishëm i cili duhet të bëhetnë fund të orës sepse nxënësi mund të angazhohet gjatë gjithë orës sëmësimit.Të vlerësosh nuk do të thotë thjeshtë të vendosesh një notë, por të nxisëshedhe vetëvlerësimin tek nxënësit. Kjo mënyrë vlerësimi e bën nxënësin mëaktiv gjatë gjithë orës së mësimit.‐ Orientimi për temën e ardhshme i ndihmon ata të “parapërgatiten” përinformacionin e ri dhe ju jep mundësinë të jenë pjesëmarrës më aktivgjatë trajtimit të temës së re nga mësuesi.‐ Detyra e shtëpisë është shumë e rëndësishme të përzgjidhet si njëndërlidhëse e mësimit të ditës me temën e re (aty ku është e mundur) nëraste të tjera ajo mund të shërbejë si moment diskutimi për ndonjëproblem të caktuar. Kjo që kemi paraqitur ne nuk do të thotë se është evetmja mënyrë. Kjo është njëra nga shumë modele të tjera që mësuesimund të realizojë në një orë mësimi.Shpresojmë se ju kemi ndihmuar sadopak në punën tuaj të lodhshme porshumë të rëndësishme për individin dhe shoqërinë në tërësi.6

PËRMBAJTJAPlani mësimor sociologji (me zgjedhje të detyruar) ..............................................................9KREU 1Sociologjia si shkencë dhe metodat e kërkimit sociologjik ............................................28Tema: Ç’është sociologjia ...................................................................................................28Tema: Metodat e kërkimit sociologjik, avantazhet dhe kufizimet e tyre ............................30Tema: Vëzhgimi sociologjik ...............................................................................................33Tema: Pyetësori dhe anketa sociologjike ............................................................................34Tema: Intervista sociologjike ..............................................................................................36Tema: Kampioni sociologjik ...............................................................................................37KREU 2Kultura, individi, shoqëria ..............................................................................................39Tema: Kultura, komponentët dhe funksionet e saj në shoqëri ............................................39Tema: Kuptimi dhe funksionet e simboleve. Kuptimi simbolik i gjesteve .........................41Tema: Gjuha si simbol ........................................................................................................42Tema: Vlerat kulturore dhe zhvillimi shoqëror ..................................................................44Tema: Normat dhe zakonet shoqërore. Normat. Pse respektohen dhe thuhen ato? ...........45Tema: Sanksionet shoqërore ...............................................................................................47Tema: Nënkultura dhe kundërkultura .................................................................................49Tema: Etnocentrizmi, relativizmi kulturor dhe tiparet kulturore universale. .............................51KREU 3Socializimi ..........................................................................................................................53Tema: Socializimi i individit në shoqëri .............................................................................53Tema: Teori mbi socializimin ............................................................................................54Tema: Familja si faktor kryesor i socializimit.Faktorët që ndikojnë në socializimin e individit ......................................................56Tema: Socializimi gjinor .....................................................................................................58KREU 4Sjelljet devijante ................................................................................................................61Tema: Ç’është devianca ......................................................................................................61Tema: Llojet e sjelljeve devijante .......................................................................................63Tema: Karakteri relativ i sjelljeve devijante .......................................................................65Tema: Shpjegime mbi sjelljen devijante dhe krimin ..........................................................67Tema: Krimi i jakave të bardha ..........................................................................................69KREU 5Stratifikimi gjinor dhe familja .........................................................................................72Tema: Pabarazia gjinore .....................................................................................................72Tema: Martesa ....................................................................................................................75Tema: Martesa dhe bashkëjetesa ........................................................................................77Tema: Format e familjes .....................................................................................................79Tema: Funksionet e familjes ...............................................................................................81Tema: Divorci dhe e ardhmja e familjes .............................................................................837

KREU 6Racat dhe etnia .................................................................................................................86Tema: Minoritetet racore dhe etnike ..................................................................................86Tema: Paragjykimi dhe diskriminimi .................................................................................88Tema: Shpjegimi sociologjik i formave paragjykuese dhe diskriminuese .........................90Tema: Marrëdhëniet racore dhe etnike ...............................................................................92KREU 7Analiza sociologjike e besimeve fetare ............................................................................95Tema: Si duhet kuptuar feja ................................................................................................95Tema: Funksionet e fesë .....................................................................................................98Tema: Ndryshimi i besimeve fetare ...................................................................................100Tema: Shekullarizimi dhe fondamentalizmi në shoqërinë shqiptare .................................103KREU 8Urbanizimi dhe karakteristikat e punës në shoqëritë më të urbanizuara ..................105Tema: Parakushtet e urbanizimit .......................................................................................105Tema: Zhvillimi urban pas luftës së dytë botërore ............................................................108Tema: Jeta shoqërore në qytet ...........................................................................................111Tema: Karakteristikat e punës në shoqëritë më të urbanizuara .........................................113KREU 9Stratifikimi i shoqërisë dhe lëvizjet sociale ...................................................................116Tema: Statifikimi social ....................................................................................................116Tema: Mobiliteti social .....................................................................................................119Tema: Lëvizjet sociale .......................................................................................................121KREU 10Shoqëria tradicionale moderne postmoderne ...............................................................124Tema: Karakteristikat e shoqërisë moderne ......................................................................124Tema: Shoqëria tradicionale dhe moderne në Shqipëri .....................................................1268

PLANI MËSIMORSOCIOLOGJI(me zgjedhje të detyruar)KLASA E 11 – tëVITI SHKOLLOR 2010 - 201136 javë x 2orë: 72 orëNjohuri të reja:47 orëKurrikula e lirë:25 orë(përsëritje, ese, projekte, module, biseda me të ftuar etj.)OBJEKTIVAT E LËNDËSNë përfundimit të programit nxënësit të jenë të aftë që:‣ Mbi bazën e njohurive të marra të veprojnë në situata konkrete në komunitetdhe shoqëri.‣ Të shpjegojë aspektet kryesore të funksionimit të shoqërisë mbi bazën ekoncepteve sociologjike.‣ Të përshkruajë veçoritë specifike të funksionimit të shoqërisë së shqiptare teditëve tona.‣ Te përdorin njohuritë sociologjike në zgjidhjen sa më racionale të problemevetë tyre të përditshme.‣ Të integrohen ne shoqëritë e tjera, në sisteme të tjera kulturore.‣ Të krijojnë përvojën e vet sociologjike nëpërmjet të menduarit kritik.9

Kreu 1: ”SOCIOLOGJIA SI SHKENCË DHE METODAT E KËRKIMIT SOCIOLOGJIK”.Në përfundim të këtij kreu nxënësi/ja të jetë i/e aftë që:• Të përshkruajë karakteristikat kryesore te metodave te kërkimeve sociologjike.• Të krahasojë përparësitë e kufizimet e metodave të kërkimit sociologjik.• Të përdorë elementet kryesorë te realizimit të anketës sociologjike.NrTemat emësimeve1. Ç’ështëSociologjia?ObjektivatObjektivat e arritjeve së nxënësvepërkatës të linjës Niveli bazë Niveli mesatar Niveli i lartëTë shpjegojë Të përshkruajë Të shpjegojë Të tregojë cili ështënevojën e zhvillimit domosdoshmërinë e dallimin e objekti i studimit tëtë sociologjisë si zhvillimit të shkencës sociologjisë ne sociologjisë.shkencë.së sociologjisë në shkencat e tjerashoqërinë moderne. shoqërore.BurimeVendi irealizimitKlasë2. Metoda ekërkimitsociologjik,avantazhet dhekufizimet etyre.Të argumentojë meshembuj nga jeta epërditshme se cilatjanë metodatkryesore qëpërdorin sociologëtnë studimetshkencore.Të identifikojë disanga metodat ekërkimit sociologjik.Të analizojëndryshimet emetodave tëkërkimit nëshkencatshoqërore në atoshkencavenatyrore.Të argumentojëqëllimit estandardizimit tëmetodavesociologjike.Klasë10