ESSBIH_Modul 8.pdf

Modul 8 - Rudnici uglja(ispod dubine 250 m, a bilansne rezerve su do 400 m). Dio bilansnih rezervi u nekimbasenima je znatno obezvrijedjen, kroz napuštanje i nedovoljnu konzervaciju starih jamskihprostorija, što će usloviti da se tako zaostale rezerve uglja klasificiraju u vanbilansnekategorije.- Ubrzana urbanizacija na ugljenim basenima, najčešće nekontrolisana intenzivnaindividualna izgradnja, zatim gradnja objekata infrastrukture (saobracajnice), te izgradnjaindustrijskih objekata, donijele supromjene za ocjenu bilansnosti rezervi uglja u nekimbasenima.Kao primjer se mogu navesti dijelovi Krekanskog basena (naselja Šićki Brod, Husino,Miladije, dijelovi Južne sinklinale), Ramići-Banja Luka, dijelovi Mostarskog basena (Cim-llići iBijelo Polje-Lišani), dijelovi Mezgraje u Ugljevičkom basenu i pojedini dijeloviSrednjobosanskog basena, gdje su ovi faktori već postavili pitanje bilansnosti dijelova rezerviodnosno ekonomičnosti eksploatacije takvih ležišta uglja. /3/.- Faktori zaštite životne sredine, koji u ranijim propisima nisu uticali na postupak klasifikacijerezervi uglja sada imaju nepovoljan odraz i vjerovatno će smanjiti količine bilansnih rezerviuglja u nekim ležištima ibasenima.- Prema tome, navedene bilansne rezerve predstavljaju gornju granicu za do sada istražene,poznate i potencijalne ugljonosne prostore. Stručnjaci su ocijenili da je stepen proučenosti igeološkog poznavanja tih prostora visok, te da se ne mogu očekivati nove bilansne rezerveuglja iznad 20% od do sada utvrdjenih. One se mogu utvrditi iz dijelova potencijalnih rezervi,kao i u još nedovoljno istraženim dubljim dijelovima ugljenih basena.Razmatrajući sirovinsku bazu za potrebe razvoja energetike možemo konstatovati islijedeće:- U BiH postoje značajne rezerve uglja na kojima treba planirati razvoj termoenergetike.- Ležišta uglja su brojna te se može konstatovati da, izuzev Krekanskog ugljenog basena, uenergetskom smislu, BiH ima veći broj, ali relativno ograničenih ležišta.Zbog toga je interesantno, gdje je to moguće, izvršiti grupisanje više ležišta u jedan basen.(Primjer: Srednjobosanski ugljeni basen, Livno-Duvno, Tuzlanski basen itd.) .- Prema raspoloživim bilansnim i potencijalnim rezervama, tekvalitetu ugija, od lignitskihbasena, značajni za termoenergetiku su baseni Kreka, Gacko, Stanari, Bugojno, Livno iDuvno, a od mrkih ugljeva Srednjobosanski, Banovićki, Ugljevički i Kamengradski basen.Dakle, plan razvoja termoenergetike treba usmjeriti na ovih 10 ugljenih basena.Do sada je razvoj termoenergetike planiran na bazi obezbijedjenih eksploatacionih rezerviuglja 25-30 godina. Sada se vidi da trebavršiti regeneraciju termoelektrana i produžiti vijek za15 godina, odnosno planirati za vijek 40-50 godina, a normativi u razvijenijim zemljama topotvrdjuju.Objektivno se ne raspolaže eksploatacionim rezervama ujednačenog uglja koji se, nasadašnjem nivou tehnike, može ekonomično dobijati i u grupisanim ležištima, ako seprethodno postojeći potrošači snabdijevaju ugljem za blokove od 500 MW. Gledano u cjelini,eksploatacione rezerve u većini ležišta nisu dovoljno izučene i potpuno poznate. Ovo seodnosi na brojne hidrogeološke, geotehničke i urbane probleme i uslove, što u fazieksploatacije već donosi i donosit će sve veće teškoće. Ovi se problemi mogu uspješnorješavati samo velikim investicionim ulaganjima i poboljšanje nivoa geološko-rudarskogpoznavanja uslova eksploatacije u; ovim ugljenim ležištima i basenima, ali rudnici za sadanisu sposobni za to. Iskorištenje bilansnih rezervi uglja u dosadašnjoj eksploataciji je, dakle,vrlo nisko (u rudnicima mrkog uglja iznosi 55,6 %, a u rudnicima lignita svega 44,4 %). Ako bise ovi procenti primijenili na raspoložive bilansne rezerve, onda bi eksploatacione rezervemrkog uglja znosile 660,24 miliona tona, a lignita 638,3 miliona tona, odnosno 1.298,54miliona tona. Zavisno od geološko-rudarskih prilika, stepena mehanizacije, primijenjenognačina eksploatacije, primijenjene otkopne metode i drugih uslova, otkopni gubici se krećuFinal Report-Konačni izvještaj26