ESSBIH_Modul 8.pdf

Jedan od centralnih zadataka analize ugljarstva u BiH je da pored veličine i strukture prihodaod realizacije uglja ispita i ocijeni sve one faktore, uslove i okolnosti koji su djelovali naformiranje tolike i takve troškovne strukture u ugljarskom sektoru. Pri ocjeni poslovnesituacije savremenog rudarskog preduzeća ima se u vidu opštepoznata činjenica da osnovniproizvodni faktori (rad, predmeti rada i osnovna sredstva) zajednički sinhronizovano djeluju,aktivno i kreativno u procesu reprodukcije i utiču u ovoj ili onoj mjeri u pozitivnom inegativnom pravcu na ostvarenje odgovarajućeg obima proizvodnje kao izraza kvantitativnihefekata, uz troškove proizvodnje kao izraza kvalitativnih efekata nastalih u sferi proizvodnje.Iz te složene cjeline se na bazi ekonomske logike na kraju izdvaja konačan rezultat kaojedinstvena cjelina navedenog kvantitativnog i kvalitativnog segmenta rudarskogprivreñivanja.U etapi detaljnije analize dolazi u obzir razmatranje svakog od navedenih faktora i njegovoguticaja na obim proizvodnje, stepen ekonomičnosti poslovanja, nivo produktivnosti itd.odnosno na ostvarenje poslovnih zadataka (tekućih i razvojnih). Sa ovog aspektaposmatranja struktura troškova proizvodnje uglja bez obzira da li se analizirala premanosiocima troškova ili se tretirala kroz učešće direktnih i indirektnih troškova u ukupnojtroškovnoj strukturi ima uvijek odreñene specifičnosti u odnosu na druge sektore. U slučajudanašnje bosanskohercegovačke ugljarske proizvodnje to se da jednostavno uočiti:Tablica 5.7. Ostvareni troškovi rudnika uglja u BiH 2005. i 2006. godine(u 000 KM)Naziv grupe2005. 2006. Indexitroška BiH FBiH RS BiH FbiH RS BiH FBiH RSUtrošenimaterijal,sirovine,rezervni59.236 51.114 8.122 58.844 50.093 8.751 99 98 108dijelovi i sitniinventarUtrošenaenergija63.033 43.936 19.097 76.331 51.095 25.236 121 116 132Amortizacija 57.635 38.610 19.025 62.248 38.972 23.276 108 101 122Troškovizaposlenih195.932 169.002 26.930 227.287 192.634 34.653 116 114 129Ostali troškoviposlovanja75.354 42.430 32.924 54.793 30.570 24.223 73 72 74Troškoviranijegperioda2.466 2.428 38 6.467 6.446 21 262 265 55Ostali rashodi 26.079 15.591 10.488 31.076 29.444 1.632 119 189 16Interni rashodi 7.584 7.584 0 8.443 8.443 0 111 111 -UKUPNIRASHODI487.319 370.695 116.624 525.489 407.697 117.792 108 110 101TREĆI PROJEKT OBNOVE EES: Studija energetskog sektora u BiH149