Vlerësimi Mjedisor në Shqipëri pas Konfliktit - UNEP

Vlerësimi Mjedisor në Shqipëri pas Konfliktitsidin e azotit (NO 2 ) të gaztë, si dhe shumë okside të tjera të gazta azoti. Burimi kryesor i këtyregazeve në zonat urbane janë automjetet, sobat me gaz dhe ngrohësit me vajguri nëpër shtëpi.Mjegulla ngjyrë kafe që shihet mbi qytete përbëhet kryesisht nga okside azoti. Këto gaze janëpjesërisht përgjegjës për krijimin e ozonit, i cili prodhohet kur oksidet e azotit reagojnë me lëndëkimike të tjera në prani të dritës. Ekspozimi ndaj niveleve të larta të dioksidit të azotit mund tëndikojë në aftësinë e gjakut për të mbartur oksigjenin, duke shkaktuar dobësi dhe vështirësi tëfrymëmarrjes. Ekspozimi i zgjatur mund të shkaktojë bllokim frymëmarrjeje.Organokloruret. Termi organoklorure përfshin një gamë të gjerë kimikatesh mepërmbajtje karboni, klori dhe disa elemente të tjera. Janë prodhuar një sërë përbërjeshorganoklorike, përfshirë këtu shumë herbicide, insekticide, fungicide si dhe kimikateindustriale si bifenilet e polikloruara (PCB). Këto përbërje karakterizohen ngaqëndrueshmëria, tretshmëria në yndyrna dhe bioakumulimi. Organokloruret paraqesinrrezikshmëri të lartë për shëndetin e njeriut dhe disa prej tyre janë kancerogjene.PPakti i Stabilitetit për Europën Qendrore dhe Lindore. Kjo nismë, e nënshkruar nga27 shtete, synon stabilizimin, transformimin dhe integrimin e Europës Juglindore në bashkësinëEuropiane dhe Transatlantike përmes nxitjes së bashkëpunimit dhe demokracisë shumetnike.Pakti u shpall fillimisht në Sarajevë në korrik 1999, gjatë një mbledhjeje ku morën pjesë mëse 40 udhëheqës të Europës dhe Amerikës Veriore.PCB. Bifenilet e polikloruara janë përzierje e 209 lloje kimikatesh të ndryshme, që gjendennë forma të shumëllojshme, si lëngje vajore, të ngurta dhe rrëshira të forta. PCB-të janëorganoklorure që prodhoheshin deri në mesin e viteve ’80, por më pas u ndaluan për shkak tëtoksicitetit dhe të qëndrueshmërisë së tyre. PCB-të janë përdorur gjerësisht si izolatorë në pajisjetelektrike. Ato janë përdorur, gjithashtu, në prodhimin e lëngjeve hidraulike, lubrifikantëve,bojërave, ngjitëseve dhe insekticideve. PCB-të gjenden ende në pajisjet e vjetra elektrike dheçlirimi i tyre në mjedis nga vendet e groposjes së plehrave vazhdon. PCB-të janë mjaft tëqëndrueshme në mjedis dhe degradimi i tyre zgjat me vite. Ato janë tretës yndyrorë dhebioakumulohen në indet shtazore. PCB-të konsiderohen si ndotës botërorë për shkak tëtransportimit të tyre në largësi të mëdha me anë të rrymave ajrore. Ekspozimi ndaj PCB-ve mund tëdëmtojë përfundimisht sistemin nervor, riprodhues dhe imunitar të njeriut. PCB-të njihen mirë sikancerogjenë dhe kanë lidhje me zhvillimin e formave të ndryshme të kancerit, përfshirë lëkurëndhe mëlçinë. Tek gjitarët PCB-të kalojnë nëpërmjet placentës tek embrioni dhe nëpërmjetqumështit të gjirit te bebet e porsalindura. Eliminimi i hedhurinave me përmbajtje PCB-sh, ështëparashikuar në Konventën e Bazelit. Tregtimi i PCB-ve do të rregullohet në Konventën PIC. NjëKonventë e Kombeve të Bashkuara mbi Ndotësit Organikë të Qëndrueshëm (POP), e cila do tëkufizojë më tej përdorimin e PCB-ve dhe kimikateve të tjera të rrezikshme, është në proçes.74PHARE. Programi Phare i Bashkimit Europian ofron ndihmë në formë grantesh përvendet partnere të Europës Qendrore dhe Lindore, në mënyrë që të mbështetë përpjekjet ekëtyre vendeve për të përmbushur detyrimet e pjesëmarrjes në BE. Këto vende janë Shqipëria,