Vlerësimi Mjedisor në Shqipëri pas Konfliktit - UNEP

HyrjeVlerësimi Mjedisor në Shqipëri pas KonfliktitPas konflikteve lindin gjithnjë mundësira të reja për ripërtëritje. Gjatë dhjetëvjetëve të fundit Europa Juglindore kaloi në një periudhë trazirash dhepaqëndrueshmërie. U ndezën konflikte dhe u ndanë komunitete. Shumë njerëzlanë shtëpitë dhe atdheun e tyre për t’i shpëtuar rrezikut. Me përqendrimin e vëmendjesnë çështje të tjera, mjedisi i pasur natyror i rajonit u dëmtua edhe më shumë.Situata sot në Ballkan, për fat të mirë, nuk është më ajo e mëparshmja. Poforcohet paqja, demokracia dhe stabiliteti. Po rritet bashkëpunimi brendapërbrendarajonit si dhe me vendet e tjera europiane. Kanë filluar përpjekjet për rindërtim dhembrojtja e mjedisit po del si përparësi.Ky raport vlerësimi përqendrohet në nevojat mjedisore të Shqipërisë, të parakëto në kuadrin e zhvillimeve të gjera rajonale. Ashtu si edhe shtetet fqinje të saj,Shqipëria është vendi i disa prej burimeve natyrore më të çmuara dhe të pasura tëEuropës. Këto burime, megjithatë, kanë vuajtur pasojat e dekadave kur aktivitetiindustrial në vend nuk kryhej sipas standardeve të duhura.Në Shqipëri sot po ndodh transformimi demokratik i institucioneve. Mbrojtja emjedisit po hedh hapa përpara krahas zhvillimit ekonomik. Tani Shqipëria kamundësinë të ndalojë shkatërrimin e mjedisit të saj të çmuar dhe, në të njëjtën kohë, tëkrijojë një ekonomi të fortë dhe begati për shtetasit e saj.Ky raport nuk pretendon të jetë një analizë e plotë për mjedisin, por një vlerësimi shpejtë, strategjik, që synon identifikimin e nevojave mjedisore më të ngutshme tëShqipërisë, me qëllim që të caktohen përparësitë për fondet e rehabilitimit. Nëpërputhje me këtë, raporti përqendrohet në vendet me ndotje më të madhe, në “pikate nxehta” që kërkojnë vëmendje të menjëhershme, në pasojat mbi mjedis të tëardhurve nga konflikti i Kosovës, si dhe në veprimet që mund të ndërmerren për tëforcuar politikat dhe institucionet mjedisore shqiptare.Përgjegjësia për të përmirësuar mjedisin e Shqipërisë u takon vetë shqiptarëve.Bashkësia ndërkombëtare mund të luajë një rol të vlefshëm për ta ndihmuarShqipërinë në përmbushjen e programit të saj, por duhet të jetë vetë Shqipëria ajo qëdo ta hartojë këtë program.UNEP-i shpreson se rekomandimet që përmban ky raport do të përshpejtojnëveprimet. Në mënyrë të veçantë UNEP-i i bën thirrje bashkësisë ndërkombëtare që tëndihmojë sa më parë autoritetet lokale për zgjidhjen e problemeve në “pikat e nxehta”.Ky vlerësim u krye me kërkesën e qeverisë shqiptare dhe në kuadrin e Paktit tëStabilitetit për Europën Juglindore. Ai plotëson raportet: Konflikti në Kosovë,pasojat për mjedisin & vendbanimet e njerëzve (1999) dhe Vlerësim mjedisor isituatës pas konfliktit–Republika ish-Jugosllave e Maqedonisë (2000).6