Vlerësimi Mjedisor në Shqipëri pas Konfliktit - UNEP
Vlerësimi Mjedisor në Shqipëri pas Konfliktit - UNEP Vlerësimi Mjedisor në Shqipëri pas Konfliktit - UNEP
6Vlerësimi Mjedisor në Shqipëri pas KonfliktitKapacitetetinstitucionale përadministrimine mjedisitVështrim i përgjithshëmGjatë periudhës së misionit të UNEP-it një grup përgjegjës për vlerësimin ekapaciteteve administruese të mjedisit në Shqipëri u takua me shumë zyrtarëshqiptarë të mjedisit, punëve publike dhe të planifikimit. Grupi pati, gjithashtu,takime me përfaqësues të organizatave më të mëdha ndërkombëtare dhe joqeveritare qëpunojnë për mjedisin në Shqipëri. Veç kësaj, grupi punoi për rishikimin e statuteve,ligjshmërisë, raporteve dhe dokumenteve të tjera që lidhen me kapacitetet administrueseinstitucionale të mjedisit në Shqipëri.Nga vëzhgimet e UNEP-it doli qartë që Shqipëria ka hedhur bazat për përparimindhe mbrojtjen e mjedisit. Është krijuar Agjencia Kombëtare e Mjedisit si dhe ështëhartuar kuadri ligjor bazë për mbrojtjen e tij. Doli qartë, gjithashtu, se Shqipëria ka njëgrup të vogël, por shumë të aftë dhe të përkushtuar kuadrosh, ekspertë shkencorë dhepolitikash mjedisore. Këto struktura të forta ngjallin shpresa për një të ardhme shumë tëmirë të mjedisit në Shqipëri.Së fundi, shqiptarët janë të përgjegjshëm për të ardhmen e mjedisit në Shqipëri.Komuniteti ndërkombëtar mund ta ndihmojnë Shqipërinë në arritjen e objektivave të sajmjedisore duke financuar nisma për mbrojtjen e mjedisit, duke përshtatur programeinstitucionale për nevojat specifike shqiptare si duke bashkëpunuar ngushtë me të.Paragrafet e mëposhtme japin në mënyrë të përmbledhur çështjet përparësore tëpërcaktuara nga UNEP-i.46Përgjegjësitë e shtetitSfidat e mëdha mjedisore në Shqipëri kërkojnë drejtim të fortë dhe burime tëmjaftueshme financiare. Në 1998-ën, për të përmbushur këtë nevojë, Qeveria krijoiAgjencinë Kombëtare të Mjedisit, e cila varet drejtpërdrejt nga Kryeministri. Misionii AKM-së është ndërmarrja dhe zbatimi i nismave mjedisore shtetërore, vendosja estandardeve të ndotjes dhe koordinimi i politikave me autoritete të tjera përgjegjësepër mbrojtjen e mjedisit.
AKM-ja drejtohet nga një Kryetar; ajo përmban pesë drejtori ( Drejtoria eCilësisë së Ajrit, Ujit dhe e Menaxhimit të Mbetjeve; Drejtoria e Mbrojtjes së Natyrësdhe e Rehabilitimit të Tokës; Drejtoria e Zbatimit të Projekteve; Drejtoria e Shërbimit;Drejtoria e Burimeve Njerëzore), si dhe Sektorin Juridik, Marrëdhënieve me Publikune të Marrëdhënieve me Jashtë. Agjencia ka 12 zyra rajonale përgjegjëse për mbrojtjene mjedisit. Zyrat rajonale kryejnë inspektime, rishikojnë lejet mjedisore, vendosinrregulla dhe japin ndihmë teknike të kufizuar.Sot, me gjithë përpjekjet e AKM-së, ritmi i mbrojtjes dhe i përmirësimit tëmjedisit mbetet i ulët. Me vetëm 0.01% të buxhetit të shtetit dhe me një organikë prej70 vetash, kapaciteti i AKM-së është tepër i kufizuar për të siguruar drejtimin e duhurnë përballimin e sfidave të shumta mjedisore në Shqipëri. Të ardhurat nga gjobat dhetaksat e liçensimit, që kalojnë për llogari të AKM-së, janë krejt të pamjaftueshme përtë financuar investime të rëndësishme mjedisore. Janë hartuar plane për vendosjen enjë takse ekologjike, por ato nuk janë miratuar. Qeveria po rishqyrton çështjen efinancimit dhe po mendon për krijimin e një Fondi Ekologjik.Një rol të rëndësishëm në politikat mjedisore kanë dhe struktura të tjerashtetërore: Ministria e Bujqësisë dhe e Ushqimit, Ministria e Transportit, Ministria eEkonomisë dhe e Privatizimit, Ministria e Punëve Publike, Ministria e Shëndetësisë,Këshilli Kombëtar i Ujit, Instituti i Shëndetit Publik, Instituti i Hidrometereologjisë,Këshilli i Rregullimit të Territorit dhe Instituti i Tokave. Ndihet nevoja e njëbashkëpunimi dhe bashkërendimi më të madh të punës midis këtyre organizmave, meqëllim që të shfrytëzohen në mënyrë sa më të efektshme burimet në dispozicion, tërritet ndërgjegjësimi për mjedisin brenda qeverisë dhe të përmirësohen përpjekjet përadministrimin e tij.Ndërgjegjësimi për mjedisinNë Shqipëri është e nevojshme të rritet shkalla e ndërgjegjësimit ndaj mjedisit.Për shkak të vështirësive ekonomike dhe përçarjeve shoqërore në vend, vëmendjaështë përqëndruar në probleme të tjera. Qytetarët shqiptarë përgjithësisht nuk janë tëmirinformuar për rreziqet e ndotjes, për lidhjet midis mjedisit e shëndetit publik dhepërfitimet në ekonomi e shoqëri që vijnë nga një mjedis i pastër.6Kapacitetet institucionale për administrimin e mjedisitPas dekadash të tëra të një kontrolli të rreptë nga ana e shtetit, sot gjithashtu kamjaft skepticizëm të përgjithshëm për mandatet e Qeverisë që lidhen me mjedisin, poredhe me të tjera çështje. Gjithësesi, pa një elektorat të interesuar për mbrojtjen emjedisit, politikat shtetërore, s’do të njohin veçse një mbështetje të paktë dheefektshmëri të ulët.Qeveria mund të luajë një rol të rëndësishëm për rritjen e ndërgjegjes publike.AKM-ja po ngre një qendër të informimit publik, por edhe në këtërast financimi mungon. Botimi i Raportit mbi Gjendjen e Mjedisit si dhe mjete tëtjera të informimit kanë ndihmuar për të kuptuar sfidat e mjedisit në vend. Njëinformacion publik më i madh dhe fushata të shumta në shtyp do ta rrisnin imazhin47
- Page 1 and 2: Vlerësimi Mjedisornë Shqipëripas
- Page 3 and 4: Vlerësimi Mjedisornë Shqipëripas
- Page 5 and 6: ParathënieGjatë dekadës së fund
- Page 7 and 8: ➤ Harta 1 : Rajoni i Ballkanit1Au
- Page 9 and 10: ➤ Harta 2 : Vendet e vlerësuara
- Page 11 and 12: 2. Katër pikat e tjera të vizitua
- Page 13 and 14: ➤ Harta 3 : Republika e Shqipëri
- Page 15 and 16: ●●●●●●Monitorimi i ndot
- Page 17 and 18: Është ende në shqyrtim hartimi i
- Page 19 and 20: ■ UjiBurimet ujore në Shqipëri
- Page 21 and 22: ■ TokaErozioni i tokës është n
- Page 23 and 24: ➤ Harta 5 : Ruajtja e Natyrës n
- Page 25 and 26: 3Dele duke kullotur në tokat e ish
- Page 27 and 28: Uzina e PVC-VlorëVlorëProblemet k
- Page 29 and 30: Fusha e naftëmbajtëse eMarinzës,
- Page 31 and 32: RAFINERIA E NAFTËS-BallshProblemet
- Page 33 and 34: zhavorri. Vendshkarkimi nukka veshj
- Page 35 and 36: mjedisin përreth, në rast rrjedhj
- Page 37 and 38: Ajo që dikur ka qënë një burim
- Page 39 and 40: ➤ Harta 6 : Shpërndarja e Refugj
- Page 41 and 42: Me fillimin e krizës, qeveria shqi
- Page 43 and 44: Në disa zona rurale dhe bashki, ve
- Page 45: Një raport i botuar prej Organizat
- Page 49 and 50: Bashkëpunimi ndërkombëtar dhe vi
- Page 51 and 52: Është themelor fakti që bashkit
- Page 53 and 54: “Pikat e nxehta”1. Uzina kimike
- Page 55 and 56: Vende të tjera industriale6. Uzina
- Page 57 and 58: ambalazhe të biodegradueshme dhe s
- Page 59 and 60: Kapacitete institucionale për admi
- Page 61 and 62: d) Të hartohen standardet e shkark
- Page 63 and 64: Instituti i Studimeve Mjedisore dhe
- Page 65 and 66: Bashkia e Shkodrës. 1999.Gjendja e
- Page 67 and 68: BIIBakri (Cu). Bakri është një m
- Page 69 and 70: plagë në formë puçrrash, kryesi
- Page 71 and 72: KIIKlori (Cl 2 ). Klori është nj
- Page 73 and 74: janë toksike edhe në përqendrime
- Page 75 and 76: Bosnjë-Hercegovina, Bullgaria, Rep
- Page 77 and 78: si një forum, në të cilin vendet
- Page 79 and 80: Shtojcë IV•LISTA E KONTRIBUESVEI
- Page 81 and 82: Raporti i Programit të Mjedisit t
AKM-ja drejtohet nga një Kryetar; ajo përmban pesë drejtori ( Drejtoria eCilësisë së Ajrit, Ujit dhe e Menaxhimit të Mbetjeve; Drejtoria e Mbrojtjes së Natyrësdhe e Rehabilitimit të Tokës; Drejtoria e Zbatimit të Projekteve; Drejtoria e Shërbimit;Drejtoria e Burimeve Njerëzore), si dhe Sektorin Juridik, Marrëdhënieve me Publikune të Marrëdhënieve me Jashtë. Agjencia ka 12 zyra rajonale përgjegjëse për mbrojtjene mjedisit. Zyrat rajonale kryej<strong>në</strong> inspektime, rishikoj<strong>në</strong> lejet mjedisore, vendosinrregulla dhe japin ndihmë teknike të kufizuar.Sot, me gjithë përpjekjet e AKM-së, ritmi i mbrojtjes dhe i përmirësimit tëmjedisit mbetet i ulët. Me vetëm 0.01% të buxhetit të shtetit dhe me një organikë prej70 vetash, kapaciteti i AKM-së është tepër i kufizuar për të siguruar drejtimin e duhur<strong>në</strong> përballimin e sfidave të shumta mjedisore <strong>në</strong> <strong>Shqipëri</strong>. Të ardhurat nga gjobat dhetaksat e liçensimit, që kaloj<strong>në</strong> për llogari të AKM-së, ja<strong>në</strong> krejt të pamjaftueshme përtë financuar investime të rëndësishme mjedisore. Ja<strong>në</strong> hartuar plane për vendosjen enjë takse ekologjike, por ato nuk ja<strong>në</strong> miratuar. Qeveria po rishqyrton çështjen efinancimit dhe po mendon për krijimin e një Fondi Ekologjik.Një rol të rëndësishëm <strong>në</strong> politikat mjedisore ka<strong>në</strong> dhe struktura të tjerashtetërore: Ministria e Bujqësisë dhe e Ushqimit, Ministria e Transportit, Ministria eEkonomisë dhe e Privatizimit, Ministria e Pu<strong>në</strong>ve Publike, Ministria e Shëndetësisë,Këshilli Kombëtar i Ujit, Instituti i Shëndetit Publik, Instituti i Hidrometereologjisë,Këshilli i Rregullimit të Territorit dhe Instituti i Tokave. Ndihet nevoja e njëbashkëpunimi dhe bashkërendimi më të madh të pu<strong>në</strong>s midis këtyre organizmave, meqëllim që të shfrytëzohen <strong>në</strong> mënyrë sa më të efektshme burimet <strong>në</strong> dispozicion, tërritet ndërgjegjësimi për mjedisin brenda qeverisë dhe të përmirësohen përpjekjet përadministrimin e tij.Ndërgjegjësimi për mjedisinNë <strong>Shqipëri</strong> është e nevojshme të rritet shkalla e ndërgjegjësimit ndaj mjedisit.Për shkak të vështirësive ekonomike dhe përçarjeve shoqërore <strong>në</strong> vend, vëmendjaështë përqëndruar <strong>në</strong> probleme të tjera. Qytetarët shqiptarë përgjithësisht nuk ja<strong>në</strong> tëmirinformuar për rreziqet e ndotjes, për lidhjet midis mjedisit e shëndetit publik dhepërfitimet <strong>në</strong> ekonomi e shoqëri që vij<strong>në</strong> nga një mjedis i <strong>pas</strong>tër.6Kapacitetet institucionale për administrimin e mjedisitPas dekadash të tëra të një kontrolli të rreptë nga ana e shtetit, sot gjithashtu kamjaft skepticizëm të përgjithshëm për mandatet e Qeverisë që lidhen me mjedisin, poredhe me të tjera çështje. Gjithësesi, pa një elektorat të interesuar për mbrojtjen emjedisit, politikat shtetërore, s’do të njohin veçse një mbështetje të paktë dheefektshmëri të ulët.Qeveria mund të luajë një rol të rëndësishëm për rritjen e ndërgjegjes publike.AKM-ja po ngre një qendër të informimit publik, por edhe <strong>në</strong> këtërast financimi mungon. Botimi i Raportit mbi Gjendjen e Mjedisit si dhe mjete tëtjera të informimit ka<strong>në</strong> ndihmuar për të kuptuar sfidat e mjedisit <strong>në</strong> vend. Njëinformacion publik më i madh dhe fushata të shumta <strong>në</strong> shtyp do ta rrisnin imazhin47