Vlerësimi Mjedisor në Shqipëri pas Konfliktit - UNEP

Kombinati i Elbasanit ka punuar nga viti 1977 deri në vitin 1990. Në fabrikat e tijështë prodhuar kok, çelik, gizë dhe sasi të vogla nikeli. Sot, një furrë kushkrihen hekurishte, përbën të vetmen shenjë aktiviteti të një kombinati ku dikurpunonin 12 000 vetë.Vlerësimi Mjedisor në Shqipëri pas KonfliktitBurimi më i madh ndotës në Elbasan është sasia e depozituar prej 1.5 - 2 milion tonhedhurinash të ngurta, që mund të kenë shkaktuar kontaminimin e tokës dhe të ujëravenëntokësore. Hedhurinat - bishta dhe pluhuri nga prodhimi i kokut - përmbajnë metale tërënda. Kur Kombinati ishte në punë, hedhurinat transportoheshin nëpërmjet një kanali nënjë basen sedimentimi që ndodhet 15 km larg.Baseni ndodhet në një luginë që kullon në një lumë të vogël dhe më pas në luminShkumbin. Banorët që jetojnë përgjatë brigjeve të lumit, shfrytëzojnë puse private përfurnizimin me ujë. Nuk është kryer asnjë vlerësim për shkallën e kontaminimit të tokësdhe të ujërave nëntokësorë në zonat ku ndikimi nga basenet e sedimentimit mund të jetë imadh. Një mostër toke që u mor në basen, tregoi nivele shumë të larta të kromit, nikelitdhe manganit. Në të ardhmen mund të ndodhë kontaminimi i ujërave nëntokësore dhe ipuseve përreth, nëse kjo gjë nuk ka ndodhur tashmë.Brenda Kombinatit ka një uzinë të trajtimit të ujërave të ndotura e ndërtuar meqëllim që të trajtonte ujërat me përmbajtje fenoli. Uzina, megjithatë, ka kohë që nukpunon. Edhe pse procesi prej nga përftoheshin ujëra të ndotura me fenol nuk kryhet më,ujërat e ndotura të patrajtuara vazhdojnë të derdhen në lumin Shkumbin. Banorët në këtëzonë e marrin ujin e pijshëm nga puse private të ngritura përgjatë gjithë rrjedhjes sëposhtme të lumit.Deri në çastin e mbylljes, Kombinati ishte burimi më i madh i ndotjes së ajrit nëluginën përreth. Në ditët e sotme çlirimet janë shumë më të vogla, por nga procesi iprodhimit të çelikut ende çlirohen, sipas vlerësimeve, rreth 20 160 ton grimca të ngurta,924 ton CO si edhe SO 2 e pluhur hekuri.Fabrika e Bakrit – RubikRubikProblemet kryesore:● Stoqet e mbeturinave të pasura mebakër mund të kontaminojnë rezervat eujit të pijshëm dhe të paraqesin rrezik përshëndetin e njerëzve.Fabrika e bakrit në Rubik u mbyll në1998 pas 60 vitëve punë. Kur fabrika ishtenë gjendje pune, ajo prodhonte produktebakri të rafinuar për kabllo. Gjatë viteve tësaj më produktive ajo prodhonte afërsisht30 000 ton mbeturina minerale në vit.36