Vlerësimi Mjedisor në Shqipëri pas Konfliktit - UNEP
Vlerësimi Mjedisor në Shqipëri pas Konfliktit - UNEP Vlerësimi Mjedisor në Shqipëri pas Konfliktit - UNEP
Rafineria çliron, veç të tjerave, edhe dioksid squfuri, hidrokarbure dhe dioksidkarboni në atmosferë. Hidrokarburet dhe sulfuri i hidrogjenit mund të nuhaten lehtë.Vlerësimi Mjedisor në Shqipëri pas KonfliktitVëzhgime apo programe monitorimi për vlerësimin e nivelit të ndotjes së tokësdhe të ujërave nëntokësore në zonën e rafinerisë dhe përgjatë bregut të lumit nuk janëzhvilluar ende. Të dhënat për ndotjen e ajrit nuk iu vunë në dispozicion UNEP-it.Vendi i shkarkimit tëhedhurinave-SharrëSharraProblemet kryesore:● Hedhurinat e Sharrës mund tëpërmbajnë ndotës toksikë si pasojë emungesës në vend të impiantevepërpunuese të mbeturinave të rrezikshme.● Tymi dhe pluhurat toksikë çlirohengjatë djegies së hedhurinave, duke iekspozuar banorët e zonës ndaj rreziqeshserioze për shëndetin.● Lëngu nga vendshkarkimi i hedhurinavekalon në ujërat nëntokësorë dhekontaminon ato përreth.32Sharra është pika kryesore e grumbullimit të plehrave në Tiranë. Pjesa më emadhe e hedhurinave urbane joindustriale si dhe mbeturinat spitalore grumbullohen edigjen në Sharrë. Në kushtet e sotme, vendi i shkarkimit paraqet një kërcënim shumëtë madh për shëndetin e banorëve të zonës.Në zonën përreth nuk janë kryer matje të cilësisë së ajrit. Hedhurinat e ngurta,përgjithësisht, e ndotin ajrin nëpërmjet prodhimit të erërave, të metanit dhe djegieve.Sharra çliron erëra dhe sasi të konsiderueshme tymrash. Grupi i vlerësimit vëzhgoinjë re tymi dhe një erë të rëndë në një zonë banimi pesë kilometra poshtë Sharrës.Duke patur parasysh përmbajtjen e hedhurinave të ngurta në Sharrë, ka mundësi qëky vendshkarkim të çlirojë metan dhe grimca pluhuri me përmbajtje metalesh tërënda, si dhe përbërje të tjera inorganike e organike (p.sh. dioksina, furane). Në njëmostër ajri të marrë nga UNEP-i u gjetën derivate të benzenit, gazra të efektit serrëdhe freone. Si përfundim, kushtet e cilësisë së ajrit në vendshkarkim paraqesinkërcënime serioze për të rriturit dhe fëmijët, të cilët mbledhin dhe riciklojnëmbeturinat nga ky vend.Vendshkarkimi ndodhet në shpatin e një lugine, në pellgun ujëmbledhës të lumitErzen në jugperëndim të Tiranës. Megjithëse vendshkarkimi është ngritur mbi shtresaargjilore, ekspertët kombëtarë thonë se shtrati i luginës përmban rërë dhe sedimente
zhavorri. Vendshkarkimi nukka veshje mbrojtëse në pjesën eposhtme dhe në faqet anësore.Nuk ka, gjithashtu, sistem kullimipër rrjedhjet dhe filtrimet ngamasa e hedhurinave.Ujërat që kullojnë ngavendshkarkimi mund të derdhenme lehtësi në ujëmbledhësindytësor dhe në lumin Erzen.Ujërat nëntokësore që rrjedhinnga vendshkarkimi, përdoren përujë të pijshëm dhe ujitje. Nukështë kryer asnjë vlerësim i plotëpër ndikimin e vendshkarkimitmbi tokën dhe ujin e mjedisitrrethues. Analiza të pjesshmejanë përqëndruar në parametrattradicionalë të ujit të pijshëm dhenuk janë bërë ekzaminime tëelementëve të tjerë problematikë,si nevoja biologjike për oksigjen,metalet, përbërjet organike dhepesticidet.Eksperti i UNEP-it duke marrë mostra uji nga lumi ErzenPuset që ndodhen në bregun e lumit Erzen, në Pezën e Vogël, një fshat poshtëSharrës, furnizojnë tetë fshatrat e zonës me ujë të pijshëm. Fusha mbedh ujinnëpërmjet tri puseve kulluese që ndodhen 20-30 m larg lumit. Puset e thithin ujin nganjë thellësi prej 5-8 m nën tokë. Për shkak të afërsisë së puseve me lumin dhe niveleverelativisht të cekëta të seleksionimit, filtrimi është i kufizuar. Si rrjedhojë, cilësia eujërave duhet të ndikohet mjaft nga cilësia e ujit të lumit.3"Pikat e nxehta" kryesore të shqyrtuara nga misioniMe t'u nxjerrë, uji trajtohet me klor dhe kalon nëpër një dekantues përpara se tëfurnizojë fshatrat. Instituti i Shëndetit Publik kryen monitorime të herëpashershme tëujërave. Monitorimi i tanishëm nuk analizon substancat e rrezikshme, të cilat mund tëkontaminonin lumin dhe puset e fushës.Një tjetër vendshkarkim plehrash, më i vogël, mund ta kontaminojë po ashtu ujinqë furnizon Pezën e Vogël. I vendosur afërsisht 2 km sipër rrjedhës, vendshkarkimi iPezë-Helmësit ndodhet në brigjet e lumit Erzen. Megjithëse zona është e mbyllur, ajovazhdon të përdoret herë pas here si vendshkarkim. Ajo është e paadministruar dhe, nërastet kur nivelet e ujërave janë të larta, ndodh që hedhurinat bien në kontakt tëdrejtpërdrejtë me lumin. Mostrat e marra nga lumi në afërsi të vendshkarkimitpërmbanin metale të rënda në nivele të papërfillshme dhe përbërje organike mepërqendrim 10 mg/l, nivele këto të zakonshme për hedhurinat urbane.33
- Page 1 and 2: Vlerësimi Mjedisornë Shqipëripas
- Page 3 and 4: Vlerësimi Mjedisornë Shqipëripas
- Page 5 and 6: ParathënieGjatë dekadës së fund
- Page 7 and 8: ➤ Harta 1 : Rajoni i Ballkanit1Au
- Page 9 and 10: ➤ Harta 2 : Vendet e vlerësuara
- Page 11 and 12: 2. Katër pikat e tjera të vizitua
- Page 13 and 14: ➤ Harta 3 : Republika e Shqipëri
- Page 15 and 16: ●●●●●●Monitorimi i ndot
- Page 17 and 18: Është ende në shqyrtim hartimi i
- Page 19 and 20: ■ UjiBurimet ujore në Shqipëri
- Page 21 and 22: ■ TokaErozioni i tokës është n
- Page 23 and 24: ➤ Harta 5 : Ruajtja e Natyrës n
- Page 25 and 26: 3Dele duke kullotur në tokat e ish
- Page 27 and 28: Uzina e PVC-VlorëVlorëProblemet k
- Page 29 and 30: Fusha e naftëmbajtëse eMarinzës,
- Page 31: RAFINERIA E NAFTËS-BallshProblemet
- Page 35 and 36: mjedisin përreth, në rast rrjedhj
- Page 37 and 38: Ajo që dikur ka qënë një burim
- Page 39 and 40: ➤ Harta 6 : Shpërndarja e Refugj
- Page 41 and 42: Me fillimin e krizës, qeveria shqi
- Page 43 and 44: Në disa zona rurale dhe bashki, ve
- Page 45 and 46: Një raport i botuar prej Organizat
- Page 47 and 48: AKM-ja drejtohet nga një Kryetar;
- Page 49 and 50: Bashkëpunimi ndërkombëtar dhe vi
- Page 51 and 52: Është themelor fakti që bashkit
- Page 53 and 54: “Pikat e nxehta”1. Uzina kimike
- Page 55 and 56: Vende të tjera industriale6. Uzina
- Page 57 and 58: ambalazhe të biodegradueshme dhe s
- Page 59 and 60: Kapacitete institucionale për admi
- Page 61 and 62: d) Të hartohen standardet e shkark
- Page 63 and 64: Instituti i Studimeve Mjedisore dhe
- Page 65 and 66: Bashkia e Shkodrës. 1999.Gjendja e
- Page 67 and 68: BIIBakri (Cu). Bakri është një m
- Page 69 and 70: plagë në formë puçrrash, kryesi
- Page 71 and 72: KIIKlori (Cl 2 ). Klori është nj
- Page 73 and 74: janë toksike edhe në përqendrime
- Page 75 and 76: Bosnjë-Hercegovina, Bullgaria, Rep
- Page 77 and 78: si një forum, në të cilin vendet
- Page 79 and 80: Shtojcë IV•LISTA E KONTRIBUESVEI
- Page 81 and 82: Raporti i Programit të Mjedisit t
zhavorri. Vendshkarkimi nukka veshje mbrojtëse <strong>në</strong> pjesën eposhtme dhe <strong>në</strong> faqet a<strong>në</strong>sore.Nuk ka, gjithashtu, sistem kullimipër rrjedhjet dhe filtrimet ngamasa e hedhurinave.Ujërat që kulloj<strong>në</strong> ngavendshkarkimi mund të derdhenme lehtësi <strong>në</strong> ujëmbledhësindytësor dhe <strong>në</strong> lumin Erzen.Ujërat <strong>në</strong>ntokësore që rrjedhinnga vendshkarkimi, përdoren përujë të pijshëm dhe ujitje. Nukështë kryer asnjë vlerësim i plotëpër ndikimin e vendshkarkimitmbi tokën dhe ujin e mjedisitrrethues. Analiza të pjesshmeja<strong>në</strong> përqëndruar <strong>në</strong> parametrattradicionalë të ujit të pijshëm dhenuk ja<strong>në</strong> bërë ekzaminime tëelementëve të tjerë problematikë,si nevoja biologjike për oksigjen,metalet, përbërjet organike dhepesticidet.Eksperti i <strong>UNEP</strong>-it duke marrë mostra uji nga lumi ErzenPuset që ndodhen <strong>në</strong> bregun e lumit Erzen, <strong>në</strong> Pezën e Vogël, një fshat poshtëSharrës, furnizoj<strong>në</strong> tetë fshatrat e zo<strong>në</strong>s me ujë të pijshëm. Fusha mbedh ujin<strong>në</strong>përmjet tri puseve kulluese që ndodhen 20-30 m larg lumit. Puset e thithin ujin nganjë thellësi prej 5-8 m <strong>në</strong>n tokë. Për shkak të afërsisë së puseve me lumin dhe niveleverelativisht të cekëta të seleksionimit, filtrimi është i kufizuar. Si rrjedhojë, cilësia eujërave duhet të ndikohet mjaft nga cilësia e ujit të lumit.3"Pikat e nxehta" kryesore të shqyrtuara nga misioniMe t'u nxjerrë, uji trajtohet me klor dhe kalon <strong>në</strong>për një dekantues përpara se tëfurnizojë fshatrat. Instituti i Shëndetit Publik kryen monitorime të herë<strong>pas</strong>hershme tëujërave. Monitorimi i tanishëm nuk analizon substancat e rrezikshme, të cilat mund tëkontaminonin lumin dhe puset e fushës.Një tjetër vendshkarkim plehrash, më i vogël, mund ta kontaminojë po ashtu ujinqë furnizon Pezën e Vogël. I vendosur afërsisht 2 km sipër rrjedhës, vendshkarkimi iPezë-Helmësit ndodhet <strong>në</strong> brigjet e lumit Erzen. Megjithëse zona është e mbyllur, ajovazhdon të përdoret herë <strong>pas</strong> here si vendshkarkim. Ajo është e paadministruar dhe, <strong>në</strong>rastet kur nivelet e ujërave ja<strong>në</strong> të larta, ndodh që hedhurinat bien <strong>në</strong> kontakt tëdrejtpërdrejtë me lumin. Mostrat e marra nga lumi <strong>në</strong> afërsi të vendshkarkimitpërmbanin metale të rënda <strong>në</strong> nivele të papërfillshme dhe përbërje organike mepërqendrim 10 mg/l, nivele këto të zakonshme për hedhurinat urbane.33