Vlerësimi Mjedisor në Shqipëri pas Konfliktit - UNEP

Vlerësimi Mjedisor në Shqipëri pas Konfliktit - UNEP Vlerësimi Mjedisor në Shqipëri pas Konfliktit - UNEP

postconflict.unep.ch
from postconflict.unep.ch More from this publisher
12.07.2015 Views

Rafineria çliron, veç të tjerave, edhe dioksid squfuri, hidrokarbure dhe dioksidkarboni atmosferë. Hidrokarburet dhe sulfuri i hidrogjenit mund të nuhaten lehtë.Vlerësimi Mjedisor Shqipëri pas KonfliktitVëzhgime apo programe monitorimi për vlerësimin e nivelit të ndotjes së tokësdhe të ujërave ntokësore zon e rafinerisë dhe përgjatë bregut të lumit nuk jazhvilluar ende. Të dhënat për ndotjen e ajrit nuk iu vu dispozicion UNEP-it.Vendi i shkarkimit tëhedhurinave-SharrëSharraProblemet kryesore:● Hedhurinat e Sharrës mund tëpërmbaj ndotës toksikë si pasojë emungesës vend të impiantevepërpunuese të mbeturinave të rrezikshme.● Tymi dhe pluhurat toksikë çlirohengjatë djegies së hedhurinave, duke iekspozuar banorët e zos ndaj rreziqeshserioze për shëndetin.● Lëngu nga vendshkarkimi i hedhurinavekalon ujërat ntokësorë dhekontaminon ato përreth.32Sharra është pika kryesore e grumbullimit të plehrave Tira. Pjesa më emadhe e hedhurinave urbane joindustriale si dhe mbeturinat spitalore grumbullohen edigjen Sharrë. Në kushtet e sotme, vendi i shkarkimit paraqet një kërcënim shumëtë madh për shëndetin e banorëve të zos.Në zon përreth nuk ja kryer matje të cilësisë së ajrit. Hedhurinat e ngurta,përgjithësisht, e ndotin ajrin përmjet prodhimit të erërave, të metanit dhe djegieve.Sharra çliron erëra dhe sasi të konsiderueshme tymrash. Grupi i vlerësimit vëzhgoinjë re tymi dhe një erë të rëndë një zo banimi pesë kilometra poshtë Sharrës.Duke patur parasysh përmbajtjen e hedhurinave të ngurta Sharrë, ka mundësi qëky vendshkarkim të çlirojë metan dhe grimca pluhuri me përmbajtje metalesh tërënda, si dhe përbërje të tjera inorganike e organike (p.sh. dioksina, furane). Në njëmostër ajri të marrë nga UNEP-i u gjetën derivate të benzenit, gazra të efektit serrëdhe freone. Si përfundim, kushtet e cilësisë së ajrit vendshkarkim paraqesinkërcënime serioze për të rriturit dhe fëmijët, të cilët mbledhin dhe riciklojmbeturinat nga ky vend.Vendshkarkimi ndodhet shpatin e një lugine, pellgun ujëmbledhës të lumitErzen jugperëndim të Tiras. Megjithëse vendshkarkimi është ngritur mbi shtresaargjilore, ekspertët kombëtarë tho se shtrati i lugis përmban rërë dhe sedimente

zhavorri. Vendshkarkimi nukka veshje mbrojtëse pjesën eposhtme dhe faqet asore.Nuk ka, gjithashtu, sistem kullimipër rrjedhjet dhe filtrimet ngamasa e hedhurinave.Ujërat që kulloj ngavendshkarkimi mund të derdhenme lehtësi ujëmbledhësindytësor dhe lumin Erzen.Ujërat ntokësore që rrjedhinnga vendshkarkimi, përdoren përujë të pijshëm dhe ujitje. Nukështë kryer asnjë vlerësim i plotëpër ndikimin e vendshkarkimitmbi tokën dhe ujin e mjedisitrrethues. Analiza të pjesshmeja përqëndruar parametrattradicionalë të ujit të pijshëm dhenuk ja bërë ekzaminime tëelementëve të tjerë problematikë,si nevoja biologjike për oksigjen,metalet, përbërjet organike dhepesticidet.Eksperti i UNEP-it duke marrë mostra uji nga lumi ErzenPuset që ndodhen bregun e lumit Erzen, Pezën e Vogël, një fshat poshtëSharrës, furnizoj tetë fshatrat e zos me ujë të pijshëm. Fusha mbedh ujinpërmjet tri puseve kulluese që ndodhen 20-30 m larg lumit. Puset e thithin ujin nganjë thellësi prej 5-8 m n tokë. Për shkak të afërsisë së puseve me lumin dhe niveleverelativisht të cekëta të seleksionimit, filtrimi është i kufizuar. Si rrjedhojë, cilësia eujërave duhet të ndikohet mjaft nga cilësia e ujit të lumit.3"Pikat e nxehta" kryesore të shqyrtuara nga misioniMe t'u nxjerrë, uji trajtohet me klor dhe kalon për një dekantues përpara se tëfurnizojë fshatrat. Instituti i Shëndetit Publik kryen monitorime të herëpashershme tëujërave. Monitorimi i tanishëm nuk analizon substancat e rrezikshme, të cilat mund tëkontaminonin lumin dhe puset e fushës.Një tjetër vendshkarkim plehrash, më i vogël, mund ta kontaminojë po ashtu ujinqë furnizon Pezën e Vogël. I vendosur afërsisht 2 km sipër rrjedhës, vendshkarkimi iPezë-Helmësit ndodhet brigjet e lumit Erzen. Megjithëse zona është e mbyllur, ajovazhdon të përdoret herë pas here si vendshkarkim. Ajo është e paadministruar dhe, rastet kur nivelet e ujërave ja të larta, ndodh që hedhurinat bien kontakt tëdrejtpërdrejtë me lumin. Mostrat e marra nga lumi afërsi të vendshkarkimitpërmbanin metale të rënda nivele të papërfillshme dhe përbërje organike mepërqendrim 10 mg/l, nivele këto të zakonshme për hedhurinat urbane.33

zhavorri. Vendshkarkimi nukka veshje mbrojtëse <strong>në</strong> pjesën eposhtme dhe <strong>në</strong> faqet a<strong>në</strong>sore.Nuk ka, gjithashtu, sistem kullimipër rrjedhjet dhe filtrimet ngamasa e hedhurinave.Ujërat që kulloj<strong>në</strong> ngavendshkarkimi mund të derdhenme lehtësi <strong>në</strong> ujëmbledhësindytësor dhe <strong>në</strong> lumin Erzen.Ujërat <strong>në</strong>ntokësore që rrjedhinnga vendshkarkimi, përdoren përujë të pijshëm dhe ujitje. Nukështë kryer asnjë vlerësim i plotëpër ndikimin e vendshkarkimitmbi tokën dhe ujin e mjedisitrrethues. Analiza të pjesshmeja<strong>në</strong> përqëndruar <strong>në</strong> parametrattradicionalë të ujit të pijshëm dhenuk ja<strong>në</strong> bërë ekzaminime tëelementëve të tjerë problematikë,si nevoja biologjike për oksigjen,metalet, përbërjet organike dhepesticidet.Eksperti i <strong>UNEP</strong>-it duke marrë mostra uji nga lumi ErzenPuset që ndodhen <strong>në</strong> bregun e lumit Erzen, <strong>në</strong> Pezën e Vogël, një fshat poshtëSharrës, furnizoj<strong>në</strong> tetë fshatrat e zo<strong>në</strong>s me ujë të pijshëm. Fusha mbedh ujin<strong>në</strong>përmjet tri puseve kulluese që ndodhen 20-30 m larg lumit. Puset e thithin ujin nganjë thellësi prej 5-8 m <strong>në</strong>n tokë. Për shkak të afërsisë së puseve me lumin dhe niveleverelativisht të cekëta të seleksionimit, filtrimi është i kufizuar. Si rrjedhojë, cilësia eujërave duhet të ndikohet mjaft nga cilësia e ujit të lumit.3"Pikat e nxehta" kryesore të shqyrtuara nga misioniMe t'u nxjerrë, uji trajtohet me klor dhe kalon <strong>në</strong>për një dekantues përpara se tëfurnizojë fshatrat. Instituti i Shëndetit Publik kryen monitorime të herë<strong>pas</strong>hershme tëujërave. Monitorimi i tanishëm nuk analizon substancat e rrezikshme, të cilat mund tëkontaminonin lumin dhe puset e fushës.Një tjetër vendshkarkim plehrash, më i vogël, mund ta kontaminojë po ashtu ujinqë furnizon Pezën e Vogël. I vendosur afërsisht 2 km sipër rrjedhës, vendshkarkimi iPezë-Helmësit ndodhet <strong>në</strong> brigjet e lumit Erzen. Megjithëse zona është e mbyllur, ajovazhdon të përdoret herë <strong>pas</strong> here si vendshkarkim. Ajo është e paadministruar dhe, <strong>në</strong>rastet kur nivelet e ujërave ja<strong>në</strong> të larta, ndodh që hedhurinat bien <strong>në</strong> kontakt tëdrejtpërdrejtë me lumin. Mostrat e marra nga lumi <strong>në</strong> afërsi të vendshkarkimitpërmbanin metale të rënda <strong>në</strong> nivele të papërfillshme dhe përbërje organike mepërqendrim 10 mg/l, nivele këto të zakonshme për hedhurinat urbane.33

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!