Vlerësimi Mjedisor në Shqipëri pas Konfliktit - UNEP
Vlerësimi Mjedisor në Shqipëri pas Konfliktit - UNEP Vlerësimi Mjedisor në Shqipëri pas Konfliktit - UNEP
3Vlerësimi Mjedisor në Shqipëri pas Konfliktit"Pikat e nxehta"kryesore të shqyrtuaranga misioniVështrim i përgjithshëmPas kryerjes së një sërë kërkimesh paraprake të zgjeruara dhe konsultash nëshkallë kombëtare me ekspertë të mjedisit, UNEP-i shqyrtoi nëntë zona tëShqipërisë të konsideruara si "pika të nxehta" të saj. Pikat e vizituara përmbaninimpiante nga çdo sektor i rëndësishëm industrial i vendit. Grupi zhvilloi takime mepërfaqësues të firmave lokale për të diskutuar për proceset e impianteve dhe kushtetmjedisore. Takimet vijuan me inspektimin e impianteve, gjatë të cilave ekspertët eUNEP-it morën mostra të ujit, tokës dhe të ajrit. Aty ku ishte e mundur, grupi u takuame zyrtarë lokalë dhe të interesuar. Në vijim të misionit ekspertët e UNEP-itanalizuan të dhëna shtesë nga këto pika.UNEP-i arriti në përfundimin që pesë nga nëntë pikat e vizituara duhenkonsideruar si "pika të nxehta" për mjedisin. Të gjitha këto zona paraqesin problemeserioze që përbëjnë rrezik aktual për shëndetin e njeriut e mjedisin dhe kanë nevojëpër veprime ndërhyrëse të menjëhershme. Rekomandimet përkatëse mund të gjendennë kapitullin 7.Ndërmarrja Kimike - DurrësDurrësProblemet kryesore● Një sipërfaqe prej disa km 2 ështëndotur rëndë prej kimikateve të rrezikshmedhe mbeturinave të ishndërmarrjeskimike, prej një pikeshkarkimi plehrash dhe një depojetë braktisur kimikatesh.● Mijëra qytetarë që janë dyndur ngazonat e tjera të Shqipërisë, jetojnë brendaose përreth zonës së ndotur me lëndëtoksike.● Rreziqe të mëdha paraqiten përshëndetin e njerëzve, ujërat nëntokësorëdhe habitatet detare.24
3Dele duke kullotur në tokat e ish-ndërrmarjes kimike, DurrësIsh-ndërmarrja kimike Durrës është një zonë e katastrofës mjedisore. Deri nëmomentin që u mbyll (1990), ndërmarrja prodhonte bikromat natriumi përpërpunimin e lëkurës, si dhe pesticide, p.sh. lindan (gama-HCH) dhe tiram. Ndotja, sipasojë e këtyre proceseve, ka kontaminuar rëndë zonën që përfshin ish-ndërmarrjen, njëvend shkarkimi plehrash dhe një depo të braktisur kimikatesh. Sot zonapërfaqëson një nga pikat më të nxehta mjedisore në Ballkan. Disa mijëra qytetarëjetojnë brenda dhe rrotull saj. Kërkohet ndërhyrje urgjente me qëllim që të mbrohetshëndeti dhe siguria e fëmijëve dhe e të rriturve.Në shumë zona ka ndodhur një kontaminim i rëndë i tokës dhe i ujit. Zona mëproblematike është ajo ku ndodhej ndërmarrja. Toka është kontaminuar me lindan dhepërmban, gjithashtu, kripëra të kromitit. Familjet jetojnë në shtëpi të ndërtuara metulla të kontaminuara nga ish-ndërmarrja. Fëmijët luajnë në toka të kontaminuara.Lopët, dhitë dhe delet që përdoren për qumësht dhe ushqim për vendasit, kullosin nëtokat e kontaminuara të ndërmarrjes. Kafshët shtëpiake pijnë ujë pusi të kontaminuar."Pikat e nxehta" kryesore të shqyrtuara nga misioniMostrat e marra nga UNEP-i vërtetojnë degradimin e dukshëm të zonës. Njëmostër uji nëntokësor e marrë prej një pusi uji përmbante 4.4 mg/l klorbenzen, 4 000herë më tepër se niveli i pranueshëm për ujin e pijshëm në disa vende të BashkimitEuropian. Ekspozimi i vazhdueshëm ndaj sasive të mëdha të klorbenzenit mund tëshkaktojë pasoja negative në sistemin nervor, palcën e kockave, mëlçi, veshka, gjakdhe në organet riprodhuese.Një mostër qumështi e marrë nga një lopë shtëpiake rezultoi me përqendrim tëizomerit beta-HCH 100 herë më të lartë se sa në disa vende të Bashkimit Europian.Mostrat nga toka rezultuan me përqendrime jashtëzakonisht të larta të izomerit HCH,në shkallën 1 290 mg/kg deri në 3 140 mg/kg. Në Hollandë, për shembull, në rastinkur përqendrimi i plotë i izomerit HCH në tokë është mbi 2 mg/kg, kërkohet25
- Page 1 and 2: Vlerësimi Mjedisornë Shqipëripas
- Page 3 and 4: Vlerësimi Mjedisornë Shqipëripas
- Page 5 and 6: ParathënieGjatë dekadës së fund
- Page 7 and 8: ➤ Harta 1 : Rajoni i Ballkanit1Au
- Page 9 and 10: ➤ Harta 2 : Vendet e vlerësuara
- Page 11 and 12: 2. Katër pikat e tjera të vizitua
- Page 13 and 14: ➤ Harta 3 : Republika e Shqipëri
- Page 15 and 16: ●●●●●●Monitorimi i ndot
- Page 17 and 18: Është ende në shqyrtim hartimi i
- Page 19 and 20: ■ UjiBurimet ujore në Shqipëri
- Page 21 and 22: ■ TokaErozioni i tokës është n
- Page 23: ➤ Harta 5 : Ruajtja e Natyrës n
- Page 27 and 28: Uzina e PVC-VlorëVlorëProblemet k
- Page 29 and 30: Fusha e naftëmbajtëse eMarinzës,
- Page 31 and 32: RAFINERIA E NAFTËS-BallshProblemet
- Page 33 and 34: zhavorri. Vendshkarkimi nukka veshj
- Page 35 and 36: mjedisin përreth, në rast rrjedhj
- Page 37 and 38: Ajo që dikur ka qënë një burim
- Page 39 and 40: ➤ Harta 6 : Shpërndarja e Refugj
- Page 41 and 42: Me fillimin e krizës, qeveria shqi
- Page 43 and 44: Në disa zona rurale dhe bashki, ve
- Page 45 and 46: Një raport i botuar prej Organizat
- Page 47 and 48: AKM-ja drejtohet nga një Kryetar;
- Page 49 and 50: Bashkëpunimi ndërkombëtar dhe vi
- Page 51 and 52: Është themelor fakti që bashkit
- Page 53 and 54: “Pikat e nxehta”1. Uzina kimike
- Page 55 and 56: Vende të tjera industriale6. Uzina
- Page 57 and 58: ambalazhe të biodegradueshme dhe s
- Page 59 and 60: Kapacitete institucionale për admi
- Page 61 and 62: d) Të hartohen standardet e shkark
- Page 63 and 64: Instituti i Studimeve Mjedisore dhe
- Page 65 and 66: Bashkia e Shkodrës. 1999.Gjendja e
- Page 67 and 68: BIIBakri (Cu). Bakri është një m
- Page 69 and 70: plagë në formë puçrrash, kryesi
- Page 71 and 72: KIIKlori (Cl 2 ). Klori është nj
- Page 73 and 74: janë toksike edhe në përqendrime
3<strong>Vlerësimi</strong> <strong>Mjedisor</strong> <strong>në</strong> <strong>Shqipëri</strong> <strong>pas</strong> <strong>Konfliktit</strong>"Pikat e nxehta"kryesore të shqyrtuaranga misioniVështrim i përgjithshëmPas kryerjes së një sërë kërkimesh paraprake të zgjeruara dhe konsultash <strong>në</strong>shkallë kombëtare me ekspertë të mjedisit, <strong>UNEP</strong>-i shqyrtoi <strong>në</strong>ntë zona të<strong>Shqipëri</strong>së të konsideruara si "pika të nxehta" të saj. Pikat e vizituara përmbaninimpiante nga çdo sektor i rëndësishëm industrial i vendit. Grupi zhvilloi takime mepërfaqësues të firmave lokale për të diskutuar për proceset e impianteve dhe kushtetmjedisore. Takimet vijuan me inspektimin e impianteve, gjatë të cilave ekspertët e<strong>UNEP</strong>-it morën mostra të ujit, tokës dhe të ajrit. Aty ku ishte e mundur, grupi u takuame zyrtarë lokalë dhe të interesuar. Në vijim të misionit ekspertët e <strong>UNEP</strong>-itanalizuan të dhëna shtesë nga këto pika.<strong>UNEP</strong>-i arriti <strong>në</strong> përfundimin që pesë nga <strong>në</strong>ntë pikat e vizituara duhenkonsideruar si "pika të nxehta" për mjedisin. Të gjitha këto zona paraqesin problemeserioze që përbëj<strong>në</strong> rrezik aktual për shëndetin e njeriut e mjedisin dhe ka<strong>në</strong> nevojëpër veprime ndërhyrëse të menjëhershme. Rekomandimet përkatëse mund të gjenden<strong>në</strong> kapitullin 7.Ndërmarrja Kimike - DurrësDurrësProblemet kryesore● Një sipërfaqe prej disa km 2 ështëndotur rëndë prej kimikateve të rrezikshmedhe mbeturinave të ishndërmarrjeskimike, prej një pikeshkarkimi plehrash dhe një depojetë braktisur kimikatesh.● Mijëra qytetarë që ja<strong>në</strong> dyndur ngazonat e tjera të <strong>Shqipëri</strong>së, jetoj<strong>në</strong> brendaose përreth zo<strong>në</strong>s së ndotur me lëndëtoksike.● Rreziqe të mëdha paraqiten përshëndetin e njerëzve, ujërat <strong>në</strong>ntokësorëdhe habitatet detare.24
Change language