WYKAZ TEMATÓW – MATURA 2013 - Opole

WYKAZ TEMATÓW – MATURA 2013I. LITERATURA1.Polemiki, spory, prowokacje – starcia pokoleń literackich. Omów na przykładach wybranychutworów.2.Wpływ pieniądza na życie bohaterów literackich. Zanalizuj problem na wybranych przykładach.3. Obraz zaświatów w literaturze . Przedstaw i zinterpretuj na przykładach utworów z różnych epok.4. Artysta jako bohater literacki. Przedstaw i porównaj różne sposoby oraz znaczenie kreacji tejpostaci w wybranych utworach różnych epok.5. Przedstaw wizerunek diabła na przykładzie wybranych utworów z różnych epok.6. Przedstaw motyw szaleństwa z miłości w utworach literackich z różnych epok.7. Portret dziecka w literaturze. Omów temat w oparciu o wybrane utwory.8. Starość jako motyw literacki. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.9. Wizerunek uwodzicielki w utworach literackich z różnych epok. Omów zagadnienie naprzykładach.10. Powroty do kraju lat dzieciństwa – zanalizuj zagadnienie na podstawie dowolnie wybranegomateriału.11. O godności i dumie mężczyzny – rozważ problem na podstawie przykładów zaczerpniętych zliteratury polskiej.12. Zabił się młody. Przedstaw motyw samobójstwa w utworach literackich z różnych epok.13. Przedstaw najciekawsze, Twoim zdaniem, postacie kobiece w literaturze.14. Motyw zwierzęcia w literaturze. Przedstaw na dowolnie wybranych przykładach.15. Mitologia jako źródło twórczej inspiracji literackiej. Przedstaw temat, odwołując się dowybranych przykładów.16. Literacki wizerunek własny Polaków – prześledź jego charakter od renesansu po współczesność.17. Literackie rozmowy z Bogiem i ich charakter – omów zagadnienie na wybranych przykładach.18. Orient jako inspiracja pisarzy różnych epok. Zanalizuj różne sposoby funkcjonowania tegomotywu w literaturze.19. Portret żołnierza – omów, odwołując się do dowolnie wybranych przykładów z literatury z XIX iXX w.20. Porównaj wizje końca świata na podstawie dowolnie wybranych przykładów z literatury różnychepok.21. Odnosząc się do utworów literatury polskiej, przedstaw i oceń wykreowany w nich obraz szkoły.22. Ziemia przeklęta i obiecana. Przedstaw literackie obrazy miast w wybranych utworach XIX i XXwieku.23. Folklor jako inspiracja pisarzy w różnych epokach. Omów na wybranych przykładach.24. Przedstaw funkcjonowanie naturalizmu w wybranych utworach literackich XIX i XX w.25. Powieść jako literacki „podręcznik” psychologii. Omów psychologiczne portrety bohaterówliterackich.26. Różne ujęcia modelu współczesnej rodziny w literaturze. Przedstaw je, odwołując się dowybranych utworów.27. Pokusa jako źródło dramatu człowieka. Omów w oparciu o analizę wybranych utworówliterackich.28. Funkcja motywu teatru w wybranych utworach literackich. Zanalizuj i zinterpretuj różnorodnościujęć w odwołaniu do konkretnych przykładów.1

29. Żywotność gatunków biblijnych w literaturze polskiej. Omów na wybranych przykładachutworów literackich z różnych epok.30. Motywy sportowe w literaturze. Przedstaw temat w odniesieniu do przykładów z różnych epok.31. Skandale i prowokacje literackie. Omów temat, odwołując się do biografii i twórczościwybranych autorów.32. Groteska jako metoda kreowania rzeczywistości. Omów problem na przykładzie wybranychutworów literackich z określonej epoki.33. Dzieło literackie jako świadectwo swego czasu. Omów problem, odwołując się do wybranychutworów.34. Pejzaże słowem malowane i ich rola w tekstach literackich. Omów zagadnienie, odwołując się dowybranych utworów z różnych epok.35. Zakończenie utworu jako klucz do jego interpretacji. Przedstaw problem, odwołując się dowybranych utworów.36. Śledztwo, sąd i proces w literaturze. Na podstawie wybranych dzieł przedstaw sposóbfunkcjonowania tego motywu.37. Sonety w tradycji literackiej różnych epok. Omów na wybranych przykładach.38. Od filaretów do Gombrowicza – młodość jako temat i jako problem w literaturze XIX i XXwieku. Omów na wybranych przykładach.39. Pamiętnik jako zwierciadło epoki. Na przykładzie wybranych utworów pamiętnikarskichprzedstaw, w jakim stopniu są one obrazem epoki.40. Rola wizji, snu, proroctwa w utworach literackich. Omów zagadnienie, odwołując się dowybranych utworów literatury XX wieku.II.ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI2

1. Powinowactwa literatury i filozofii. Omów związek literatury z filozofią, odwołując się dodowolnie wybranych utworów literackich z różnych epok.2. „Ja piszę, ty malujesz” J. Przyboś. Omów związek literatury z malarstwem na podstawie analizytwórczości A. Mickiewicza i ST. Wyspiańskiego.3. Czy w literaturze pięknej można znaleźć przepisy kulinarne? Zbadaj ten temat na podstawieanalizy twórczości M. Reja, A. Mickiewicza i S. Żeromskiego.4. Cywilizacja XX w. to klęska czy triumf człowieka? Rozstrzygnij ów dylemat, odwołując się dowybranych dzieł plastycznych, filmowych i literackich.5. Portret matki w literaturze i sztuce. Zaprezentuj temat na podstawie wybranych przykładów.6. Różnorodne ujęcia motywu ogrodu w literaturze i sztuce. Przedstaw na podstawie wybranychprzykładów.7. Na podstawie wybranych przykładów omów funkcjonowanie motywu grozy w literaturze i sztuce.8. Literatura w filmie. Omów zagadnienie odwołując się do wybranych filmów A. Wajdy.9. Powstanie warszawskie w literaturze i muzyce – omów na dowolnie wybranych przykładach.10. Symbolizm w literaturze a symbolizm w malarstwie. Porównaj metody twórcze na wybranychprzykładach z okresu modernizmu.11. Portret kobiety w literaturze i sztukach pięknych. Przedstaw zagadnienie na podstawie literaturyromantycznej, młodopolskiej i współczesnej.12. Różne sposoby prezentowania postaci Judasza i jego interpretacje. Omawiając problem, odwołajsię do różnych dzieł literatury i sztuki.13. Różne portrety Rosjan w literaturze i sztuce od XIX wieku. Dokonaj analizy wybranych utworówliterackich i innych tekstów kultury.14. Funkcje motywów florystycznych w literaturze i malarstwie. Omów na wybranych przykładach.15. Różnorodne kreacje muzyków w literaturze i filmie. Rozwiń temat na podstawie wybranychdzieł z obu dziedzin.16. Ulubione motywy literatury romantycznej i ich reinterpretacja w sztuce późniejszych epok.17. „Artysta nie może się oddzielić od niedoli świata.” (Camus). Na podstawie wybranych dziełliterackich, malarskich, filmowych przedstaw problem posłannictwa artysty.18. Postawa i nauki św. Franciszka jako inspiracja dla literatury i sztuki. Dokonaj analizy i omówwybrane przykłady tekstów kultury.19. „Malarstwo jest milczącą poezją, a poezja – mówiącym malarstwem.” Wykaż, na podstawiewybranych dzieł, związki poezji i malarstwa.20. Tytuł, motto, ostatnia scena – klucz do interpretacji dzieła literackiego i filmowego. Dokonajanalizy wybranych przykładów.21. Moralność a władza – obok siebie, ze sobą, czy wbrew sobie? Omów na podstawie utworówliterackich i innych tekstów kultury.22. Opolszczyzna „na mapie” kultury współczesnej Polski. Rozwiń temat, analizując utworyliterackie Opolan oraz pochodzące z innych dziedzin sztuki.23. Stroje bohaterów literackich i postaci przedstawionych na obrazach jako element ichcharakterystyki. Przedstaw i omów na wybranych przykładach.24. Motyw wyspy i sposób jego funkcjonowania w kulturze. Omów temat, odwołując siędo literatury, filmu i malarstwa.25. Wiara jako źródło inspiracji dla twórców literatury i muzyki. Rozwiń zagadnienie, omawiającwybrane teksty kultury.26. Motyw wieży i jego funkcje kulturowe. Rozwiń temat analizując wybrane dzieła kultury.27. Zły i dobry poseł sejmowy – kiedyś i dziś. Przedstaw problem w oparciu o wybrane utworyliterackie oraz teksty źródłowe z historii i współczesności.28. Koń jako temat w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie na podstawie wybranych dzieł kultury.29. Czarny charakter w literaturze i filmie. Omów zagadnienie na przykładzie wybranych dziełkultury.3

30. Symbolika wody w różnych tekstach kultury. Omów temat, analizując wybrane przykładyz różnych epok.31. Groteska jako sposób wyrażania prawdy o człowieku i świecie. Rozwiń temat na wybranychprzykładach z literatury, teatru i filmu.32. Ogień i jego symbolika. Omów zagadnienie na wybranych przykładach z literatury i sztuki.33. Człowiek wśród przedmiotów. Omów realne i metaforyczne funkcjonowanie przedmiotów wwybranych dziełach literackich oraz malarskich.34. Literackie i filmowe wizje przyszłości. Omów na wybranych przykładach.35. Bezdomność dawniej i dziś w literaturze i filmie. Przedstaw zagadnienie na wybranychprzykładach.36. Wizerunek matki cierpiącej w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów na wybranychprzykładach.37. Motyw czterech pór roku w sztuce. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach zliteratury i innych dziedzin sztuki.38. Portrety hitlerowskich zbrodniarzy wojennych w literaturze i filmie. Omów na wybranychprzykładach.39. Obraz śmierci w literaturze i sztuce. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach.40. Brzydota jako kategoria estetyczna w literaturze i malarstwie. Omów to zjawisko, dokonującanalizy wybranych dzieł.41. Lalki, manekiny w literaturze i tekstach kultury. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.4

III.JĘZYK1. Dałby Bóg, żeby buk nie wpadł w Bug! Naruszanie norm ortograficznych oraz zmiany wewspółczesnej pisowni w perspektywie historii polskiej ortografii.2. Obraz czasu utrwalony w polszczyźnie – omów zagadnienie na podstawie wybranych formjęzykowych i utworów literackich.3. Neologizm jako środek artystycznego wyrazu. Dokonaj analizy tekstów literackich, wskażzastosowanie, funkcje i znaczenia użytych neologizmów.4. Język Internetu. Przedstaw charakterystyczne jego cechy na przykładzie wypowiedzi z wybranychlist dyskusyjnych.5. Język komiksów i jego rola w kreowaniu obrazu świata przedstawionego w komiksie. Omówzagadnienie na wybranych przykładach.6. Szablon językowy – jego istota i zakres występowania. Podaj przykłady właściwego iniewłaściwego użycia tego zjawiska językowego.7. Zjawisko bliskoznaczności i jego praktyczne wykorzystanie. Omów zagadnienie na wybranychprzykładach.8. Tak mówią zakochani. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów różnych epok.9. Scharakteryzuj styl publicystyczno–dziennikarski, opierając się na tekstach różnych czasopism.10. Omów cechy charakterystyczne języka i stylu wybranej epoki literackiej. Odwołaj się dowybranych tekstów dwóch reprezentatywnych dla niej pisarzy.11. Język środowisk młodzieżowych – jednolity czy różnorodny? Omów zagadnienie na wybranychprzykładach.12. Wizerunek przeszłości zawarty we współczesnym słownictwie. Omów zagadnienie nawybranych przykładach.13. Przedstaw zjawisko zapożyczeń angielskich we współczesnej potocznej odmianie językapolskiego, odwołując się do samodzielnie zgromadzonego materiału językowego.14. Omów tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny, zwracając szczególną uwagę na dążeniado oszczędzania wysiłku i ekonomicznego posługiwania się środkami językowymi.15. Gwara śląska jako tworzywo literackie. Omów zagadnienie na podstawie analizy dzieł G.Morcinka.16. Jaki jest język muzyki hip-hopowej? Zanalizuj wybrane przykłady tekstów.17. O gwarze szkolnej – na marginesie słownika gwary uczniowskiej. Zaprezentuj i oceń słownikitego rodzaju.18. Oceń przydatność stylistyczną wulgaryzmów i zdrobnień, wykorzystując wybrane utworyliterackie.19. Perswazyjna funkcja języka na przykładach tekstów propagandowych. Dokonaj analizywybranych przykładów.20. Językowy obraz świata. Omów to zjawisko na wybranych przykładach słów i związkówfrazeologicznych.21. Język miłości – zaprezentuj różne sposoby mówienia o tym uczuciu na podstawie utworów zwybranych epok.22. Frazeologizmy w języku codziennym Polaka. Dokonaj analizy wybranych przykładów.23. Wyszukaj przykłady nazwisk znaczących bohaterów literackich różnych epok. Dokonaj ichanalizy słowotwórczej, omów funkcje stylistyczne i związek z kreacją bohatera lub ideą utworu.24. Od Krasickiego do Szymborskiej. Omów funkcję ironii w literaturze na wybranych przykładachdzieł.25. Przezwiska w żargonie uczniowskim. Dokonaj analizy słowotwórczej i etymologicznejzgromadzonego materiału.5