plik pdf - Wydział Inżynierii Lądowej - Politechnika Warszawska

plik pdf - Wydział Inżynierii Lądowej - Politechnika Warszawska plik pdf - Wydział Inżynierii Lądowej - Politechnika Warszawska

wektor.il.pw.edu.pl
from wektor.il.pw.edu.pl More from this publisher
12.07.2015 Views

38 Konstrukcyjne i technologiczne aspekty budowli ziemnych Konstrukcyjne i technologiczne aspekty budowli ziemnych 39Mając wielkość równoważnego obciążenia siłami skupionymi PI' P 2, P 3,P 4wg wielkości i rozmieszczenia jak na rys. 2.6 oraz kąt "rozchodzenia się"naprężeń od pojedynczej siły Pn równy Cjl wg rys. 2.7, można z zastosowaniemzasady superpozycji sił wyznaczyć naprężenia (oddziaływanie) w spągupłyty (rys. 2.8). Uzyskana obwiednia, której przybliżenie zależy od dokładnościi liczby podziału iteracyjnego, odpowiada rzeczywistemu rozkładowi naprężeńpionowych w gruncie na głębokości 3 b (ok. l b ma grubość płyty),tj. bezpośrednio pod płytą "przewarstwiającą" podłoże nawierzchni. Wielkośćkątów Cjln oraz wielkości naprężeń 0ln W punktach krzywej rozkładu podsiłami Pn zostały obliczone po przekształceniach rozwiązania Girkmanna [9]w funkcji: b - szerokości spodu podkładu, p - nacisku jednostkowego spodupowierzchni obciążającej oraz współczynnika z będącego funkcją: E Y2, Eni h 2, i odpowiednio wynoszą:PIP 2°l2P 3 °l3P 4ali = O,296bpz,°l4= O,272bpz,= O,183bpz,= O,1l5bpz.Tym samym obliczona wielkość naprężeń stanowi oszacowanie rozkładusił wewnętrznych, w rozumieniu ich największych wartości al' układu trójwarstwowegopodłoża, tj. podsypka, płyta (np. grunto-cement), podtorze -w sposób eliminujący modelowanie całego podłoża jako jednorodnego ośrodkasprężystego. Wielokrotne uproszczenia, transpozycja, superpozycja siłi iteracyjność obliczeń wykluczają określenie przedstawionego sposobu jakościsłego, tym bardziej że wyjściowe założenia co do płaskiego stanu naprężeńi pełnej sprężystości poszczególnych warstw całego podłoża sugerują małepodobieństwo tego modelu do technicznej konstrukcji układu nawierzchnia--podłoże. Niemniej jednak wyznaczenie wielkości naprężeń w powyższy sposóbpozwala nie tylko na porównanie ich z wielkościami naprężeń układujednorodnego, np. na analogicznym poziomie 3 b, ale także na oszacowaniewielkości osiadań [18]. W danym przypadku osiadanie punktów na określonympoziomie 3b układu trój warstwowego okazuje się mniejsze ok. 2,5 razy.Jeśli zatem konsekwentnie do założeń modelowych zadania traktować podłożenawierzchni jako jednoparametrowe - Winkiera, to można określić, że podatnośćcałego ośrodka trój warstwowego (mierzona np. współczynnikiem C)będzie także około 2,5 razy mniejsza niż podłoża dwuwarstwowego. Ta stosunkowoduża wielokrotność może sugerować tzw. przesztywnienie układutrój warstwowego wzmocnionego płytą betonową. Należy także zwrócić uwagę,że jest to tylko wielkość oszacowana, a ponadto w wartościach bezwzględ-nych będzie zależeć od grubości płyty stanowiącej warstwę wzmocnioną h 2i od jej sprężystości E Y2. Ponadto brak jest także materiału doświadczalnego,na podstawie którego można by mówić o tzw. optymalnej podatności układupodłoża nawierzchni szynowej lub nawierzchni drogi samochodowej.Superpozycjasil rownowatnychcalkowi/emu obciąteniu płytyeUwaga: masę własną płytyo współczynniku Ey2pominiętoRys. 2.8. Schemat całkowitego obciążenia statycznego stropu płyty wzmacniającej podłożenawierzchni, przez zamienne siły skupioneIstnieją jedynie różne miary podatności, o których była mowa w rozdz. 2.3,a diagnoza "przesztywnienia" układu wynika nie tylko z przybliżonych obliczeń.Obliczone osiadania były ustalone przy obciążeniach odzwierciedlającychnacisk spodu podkładu nawierzchni szynowej, poprzez pryzmę podsypki,na podłoże. Ten sam model obciążenia nawierzchni drogowej, składający sięz jednej lub dwóch warstw kruszywa stabilizowanego mechanicznie, stalową·płytą o równorzędnej powierzchni do powierzchni oparcia części podkładuobciążonej kołem pojazdu, to prawie dwukrotnie mniejsze naciski, a co zatym idzie dwukrotnie mniejsze osiadania betonowej płyty wzmacniającejpodłoże. W ten sposób możemy łatwo spostrzec, że zakres sztywności nawierzchnidrogowej byłby jeszcze większy.W skrajnym przypadku, gdyby nawierzchnia drogowa miała jedną, pośrednią,warstwę stanowiącą kruszywo stabilizowane mechanicznie, np. dolnąwarstwę podbudowy, to można sobie wyobrazić "miażdżenie" kruszywa,a zatem jego tzw. defrakcjonowanie, wypieranie gruntu i w efekcie utratę statecznościpozostałych, górnych warstw nawierzchni, a w następstwie - awarianawierzchni (wyboje) całej drogi samochodowej. Stany takie są bardzo częstoobserwowane na tymczasowych drogach dojazdowych, których nawierzchniatzw. podatna jest zbudowana z warstw kruszywa stabilizowanego mechanicznie,zaś podłoże nawierzchni wzmocnione płytami betonowymi. Nawierzchniete, przeznaczone co najwyżej do kilkuletniej eksploatacji, już po kilku przejazdachciężkiego sprzętu budowlanego ulegają całkowitej destrukcji.

40 Geosyntetyki w budownictwie komunikacyjnym Geosyntetyki w budownictwie komunikacyjnym 413. GEOSYNTETYKl W BUDOWNICTWIEKOMUNIKACYJNYM3.1. STANDARDY ZASTOSOWAŃ GEOSYNTETYKÓWW BUDOWLACH ZIEMNYCH10 20 3DRys. 3.1. Ogólny podział geosyntetykóww zależności od liczby możliwych wymiarówD wzmocnienia warstw gruntowychPodejmując zamysł wykorzystania niektórych rodzajów materiałów syntetycznychdo wzmocnień elementów konstrukcyjnych drogi należy w pierwszejkolejności mieć szczegółowe rozpoznanie wszystkich własności tych materiałów,znać dotychczasowe ich zastosowania, oraz prace doświadczalne prowadzonew związku z ich przyszłymi zastosowaniami. Wymienione elementybyły przedmiotem prac [l, 32, 38, 55] oraz kilku prac autora [19, 21]. Geo-GEOSYNTETYKI syntetyki (rys. 3.1), rozumiane jako~ --- geo-: siatki, tekstylia, tkaniny, włókniny,maty, fibry, membrany i żele, stosujesię w budownictwie lądowym odwielu lat i można już nawet mówićO pewnych standardach ich zastosowań.Podaż tego rodzaju produktów w Europieznacznie przewyższa popyt, zewzględu na wzrastające możliwościrecyklingu wyrobów z tworzyw sztucznych,a co za tym idzie niskich kosztówprodukcji.Bardzo bogata oferta geosyntetyków producentów krajowych i zagranicznychspotyka się z brakiem technicznych, możliwie precyzyjnych kryteriówzastosowań. Formalne podejścia i stosowanie jako jedynego kryterium ceny,np. według Prawa zamówień publicznych, szczególnie często wymaganegow budownictwie komunikacyjnym, prowadzi do strat finansowych polegającychna niewłaściwym zakupie geosyntetyku i mizernym efekcie konstrukcyjnymjego zastosowania. Pewnym wyjątkiem tutaj jest opracowanie specyfikacjitechnicznych [27] zbrojenia nasypów geotekstyliami, które niejako limitująuzasadnione przypadki zastosowań geosyntetyków.Przez kierunek wymiarowania konstrukcji z zastosowaniem geosyntetyku D(ang. dimension), w poz. [46: 53, 61], nie tyle rozumie się konkretne wielkościw jednostkach długości, ile wpływ stosowania danego geosyntetyku naliczbę kierunków i wymiarów wzmocnienia danego ustroju konstrukcyjnego.Na ogół stosowana liczba wymiarów wzmocnienia za pomocą jednego materiaługeosyntetycznego to oczywiście trzy, bowiem mamy do czynieniaz przestrzenią euklidesową trójwymiarową. Czasami podłoże gruntowe traktu-jemy, czy też modelujemy, jako półprzestrzeń sprężystą, zatem można zastosowaćtaki układ ułożenia części tego samego geosyntetyku w ośrodku gruntowym,że otrzymamy wzmocnienia w czterech i więcej kierunkach, a jeżelibudowany jest układ i pewna struktura ułożenia geosyntetyków również wielokierunkowa- o n kierunkach (n wymiarach). Niemniej w praktyce inżynierskiejbudowy dróg lądowych mamy głównie do czynienia z pionowym oddziaływaniemobciążeń i stosowaniem dwukierunkowych wzmocnień.W krajowym budownictwie drogowym można określić tradycyjny sposóbzastosowania geotekstylii, przewidziany w katalogu [64], na ogół jako przekładkiseparacyjnej pomiędzy warstwami gruntów podłoża, pierwszą warstwągruntową podbudowy. Podobnie jak we wszystkich innych przypadkach, taki w tym, stosowanie Polskich Norm nie jest obligatoryjne, zwłaszcza, że pozawymienionym katalogiem brak jest regulacji normowych w odniesieniu dostosowalności geosyntetyków.Aktualnie nie występują odpowiednie regulacje norm europejskich typuPN-EN, obejmujących aplikacje geosyntetyków i nie należy się ich wkrótcespodziewać, bowiem w Europie nie były odrębnie formułowane. Pozostaje zatemwiedza techniczna i doświadczenia projektantów oraz znajomość trendówi aktualnych prac badawczych z zakresu aplikacji tego typu, lub podobnychmateriałów. Prace badawcze i doświadczalne w zakresie obecnego i przyszłegoastosowania oraz wykorzystania geosyntetyków są referowane, już prawie oddziewięciu lat, w wielokrotnie wymienianym w bibliografii czasopiśmie "Geotextilesand Geomembranes", którego pełne wydania są dostępne online w systemiescience direct. Obecnie, dopracowano się kiłku standardowych zastosowańi podstawowych zasad stosowania geosyntetyków, przede wszystkim w zależnościod ich rodzajów, przy czym konkretne zastosowanie techniczne musi byćpoprzedzone co najmniej elementarną analizą statyczną lub dynamiczną.Jako podstawowe zasady stosowania różnych form handlowychgeosyntetyków można wymienić:A. Geomembrany (bezwzmocnieniowe) można stosować:• jako przepony izolacyjne infiltracji wgłębnej wód,• jako warstwy otuliny przepływu powierzchniowego wód.B. Geotekstylia, geowłókniny (tkane, igłowe i dziane) o gramaturze od150 glm 2 do 600 g/m 2 typu ID (wzmocnienia jednowymiarowe) możnastosować:samodzielnie jako przekładki separacyjne między warstwami różnychgruntów,samodzielnie jako przekładki zbrojące i wzmacniające między warstwamigruntów o grubości < 25 cm i C u > 10 oraz "zakłady" zbrojeniaskarp stromych,w kombinacji z geosiatkami jako filtry warstwowe i dreny bezprzewodowe,

38 Konstrukcyjne i technologiczne aspekty budowli ziemnych Konstrukcyjne i technologiczne aspekty budowli ziemnych 39Mając wielkość równoważnego obciążenia siłami skupionymi PI' P 2, P 3,P 4wg wielkości i rozmieszczenia jak na rys. 2.6 oraz kąt "rozchodzenia się"naprężeń od pojedynczej siły Pn równy Cjl wg rys. 2.7, można z zastosowaniemzasady superpozycji sił wyznaczyć naprężenia (oddziaływanie) w spągupłyty (rys. 2.8). Uzyskana obwiednia, której przybliżenie zależy od dokładnościi liczby podziału iteracyjnego, odpowiada rzeczywistemu rozkładowi naprężeńpionowych w gruncie na głębokości 3 b (ok. l b ma grubość płyty),tj. bezpośrednio pod płytą "przewarstwiającą" podłoże nawierzchni. Wielkośćkątów Cjln oraz wielkości naprężeń 0ln W punktach krzywej rozkładu podsiłami Pn zostały obliczone po przekształceniach rozwiązania Girkmanna [9]w funkcji: b - szerokości spodu podkładu, p - nacisku jednostkowego spodupowierzchni obciążającej oraz współczynnika z będącego funkcją: E Y2, Eni h 2, i odpowiednio wynoszą:PIP 2°l2P 3 °l3P 4ali = O,296bpz,°l4= O,272bpz,= O,183bpz,= O,1l5bpz.Tym samym obliczona wielkość naprężeń stanowi oszacowanie rozkładusił wewnętrznych, w rozumieniu ich największych wartości al' układu trójwarstwowegopodłoża, tj. podsypka, płyta (np. grunto-cement), podtorze -w sposób eliminujący modelowanie całego podłoża jako jednorodnego ośrodkasprężystego. Wielokrotne uproszczenia, transpozycja, superpozycja siłi iteracyjność obliczeń wykluczają określenie przedstawionego sposobu jakościsłego, tym bardziej że wyjściowe założenia co do płaskiego stanu naprężeńi pełnej sprężystości poszczególnych warstw całego podłoża sugerują małepodobieństwo tego modelu do technicznej konstrukcji układu nawierzchnia--podłoże. Niemniej jednak wyznaczenie wielkości naprężeń w powyższy sposóbpozwala nie tylko na porównanie ich z wielkościami naprężeń układujednorodnego, np. na analogicznym poziomie 3 b, ale także na oszacowaniewielkości osiadań [18]. W danym przypadku osiadanie punktów na określonympoziomie 3b układu trój warstwowego okazuje się mniejsze ok. 2,5 razy.Jeśli zatem konsekwentnie do założeń modelowych zadania traktować podłożenawierzchni jako jednoparametrowe - Winkiera, to można określić, że podatnośćcałego ośrodka trój warstwowego (mierzona np. współczynnikiem C)będzie także około 2,5 razy mniejsza niż podłoża dwuwarstwowego. Ta stosunkowoduża wielokrotność może sugerować tzw. przesztywnienie układutrój warstwowego wzmocnionego płytą betonową. Należy także zwrócić uwagę,że jest to tylko wielkość oszacowana, a ponadto w wartościach bezwzględ-nych będzie zależeć od grubości płyty stanowiącej warstwę wzmocnioną h 2i od jej sprężystości E Y2. Ponadto brak jest także materiału doświadczalnego,na podstawie którego można by mówić o tzw. optymalnej podatności układupodłoża nawierzchni szynowej lub nawierzchni drogi samochodowej.Superpozycjasil rownowatnychcalkowi/emu obciąteniu płytyeUwaga: masę własną płytyo współczynniku Ey2pominiętoRys. 2.8. Schemat całkowitego obciążenia statycznego stropu płyty wzmacniającej podłożenawierzchni, przez zamienne siły skupioneIstnieją jedynie różne miary podatności, o których była mowa w rozdz. 2.3,a diagnoza "przesztywnienia" układu wynika nie tylko z przybliżonych obliczeń.Obliczone osiadania były ustalone przy obciążeniach odzwierciedlającychnacisk spodu podkładu nawierzchni szynowej, poprzez pryzmę podsypki,na podłoże. Ten sam model obciążenia nawierzchni drogowej, składający sięz jednej lub dwóch warstw kruszywa stabilizowanego mechanicznie, stalową·płytą o równorzędnej powierzchni do powierzchni oparcia części podkładuobciążonej kołem pojazdu, to prawie dwukrotnie mniejsze naciski, a co zatym idzie dwukrotnie mniejsze osiadania betonowej płyty wzmacniającejpodłoże. W ten sposób możemy łatwo spostrzec, że zakres sztywności nawierzchnidrogowej byłby jeszcze większy.W skrajnym przypadku, gdyby nawierzchnia drogowa miała jedną, pośrednią,warstwę stanowiącą kruszywo stabilizowane mechanicznie, np. dolnąwarstwę podbudowy, to można sobie wyobrazić "miażdżenie" kruszywa,a zatem jego tzw. defrakcjonowanie, wypieranie gruntu i w efekcie utratę statecznościpozostałych, górnych warstw nawierzchni, a w następstwie - awarianawierzchni (wyboje) całej drogi samochodowej. Stany takie są bardzo częstoobserwowane na tymczasowych drogach dojazdowych, których nawierzchniatzw. podatna jest zbudowana z warstw kruszywa stabilizowanego mechanicznie,zaś podłoże nawierzchni wzmocnione płytami betonowymi. Nawierzchniete, przeznaczone co najwyżej do kilkuletniej eksploatacji, już po kilku przejazdachciężkiego sprzętu budowlanego ulegają całkowitej destrukcji.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!