12.07.2015 Views

Wavin Tigris - hydraulikasklep.pl

Wavin Tigris - hydraulikasklep.pl

Wavin Tigris - hydraulikasklep.pl

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

EPICG111, L61, X46, X719lipiec 2012System instalacjisanitarnych i grzewczych<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>KatalogproduktówDO INSTALACJI CIEPŁEJ I ZIMNEJ WODYUŻYTKOWEJ, CENTRALNEGO OGRZEWANIAI OGRZEWANIA PODŁOGOWEGONOWOŚĆ !<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>(wcześniej <strong>Tigris</strong> Alupex)- poszerzona i udoskonalona ofertaSolutions for Essentials


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>1. System rur wielowarstwowych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>ŚRODKI OSTROŻNOŚCIJeżeli z powodu warunków pracy instalacji grzewczej, np. niemożna wykluczyć przeciążenia cie<strong>pl</strong>nego rur wielowarstwowychi całej instalacji na skutek przekroczenia granicznych temperatur,wówczas należy odpowiednio zabezpieczyć instalację przedwzrostem temperatur. Można tego dokonać poprzez zastosowanieodpowiednich urządzeń zabezpieczających, regulujących bądźkontrolujących, w postaci odpowiedniej armatury czy buforówciepła.1.1.1. Dane techniczneWielowarstwowa rura zespolona <strong>Wavin</strong> PE-X/Al./PEMateriał ruryWewnętrzna rura z polietylenu sieciowanego elektronowo (PE-Xc), zewnętrzna ruraz polietylenu, pomiędzy nimi wkładka aluminiowa, połączone specjalnym klejemKolor rurybiałyMaksymalna temperatura pracy stałej*85°C/95°C dla pracy krótkotrwałejMaksymalne obciążenie krótkotrwałe** 100°CMaksymalne ciśnienie pracy stałejWspółczynnikrozszerzalności cie<strong>pl</strong>nejPrzewodność cie<strong>pl</strong>na10 bar (przy T maks. = 70°C)0,025-0,030 mm/m·K0,4 W/m·KWspółczynnik chropowatości rury0,007 mm* przy maks. ciśnieniu roboczym wynoszącym 6 bar** przy maks. 100 godzinach w ciągu 50 lat1.1.2. CharakterystykaWielowarstwowa rura PE-X/Al./PE może być stosowana zarównow ogrzewaniu podłogowym, jak i do podłączeń grzejników.W 100% antydyfuzyjna, odporna na temperaturę, giętka i elastyczna,zapewnia doskonałe właściwości do łatwego i szybkiego montażu.Warstwa aluminiumRura PE-X/Al./PE jest tak zaprojektowana, że warstwa aluminiumneutralizuje siły związane z pamięcią kształtu rury. Zmniejsza dziękitemu odkształcenia po nadaniu rurze odpowiedniego kształtu,co znacząco ułatwia układanie rur i ich mocowanie do konstrukcji.Odporność na korozjęWewnętrzna i zewnętrzna warstwa z tworzywa sztucznego, dziękiswej niewielkiej chropowatości, nie stanowi dla wody oporówtarcia, co minimalizuje powstawanie osadów i uniemożliwia powstawanieosadzającego się i zmniejszającego przepływ kamieniakotłowego.W przypadku instalacji mieszanych, wykonanych z różnych materiałów,nie jest konieczne przestrzeganie zasad określonej kolejnościprzepływu w celu uniknięcia korozji elektrochemicznej.Zewnętrzna warstwa PE, stanowiąca mechaniczną ochronędla wkładki aluminiowej, pozwala na montaż wielowarstwowej rurybezpośrednio w jastrychu.Niewielka rozszerzalność liniowaZnajdująca się wewnątrz rury wkładka aluminiowa ma decydującywpływ na liniową rozszerzalność cie<strong>pl</strong>ną rury wielowarstwowej.Dzięki trwałemu połączeniu z warstwami z tworzywa sztucznegorozszerzalność liniowa określana jest przez współczynnik rozszerzalnościrury aluminiowej i odpowiada mniej więcej współczynnikowi rurymetalowej.Ochrona przed promieniowaniem UVZewnętrzny płaszcz z tworzywa sztucznego zapewnia wystarczającąochronę przed pośrednim promieniowaniem UV wewnątrzbudynków i żadne inne środki ochronne nie są wymagane. Rurynie mogą być jednak trwale narażone na bezpośrednie promieniowanieUV (nasłonecznienie na wolnym powietrzu).MontażRura PE-X/Al./PE może być wygodnie montowana przez pojedynczegoinstalatora. Optymalna grubość aluminium pozwala na gięcierury ręką. Zaleca się stosowanie sprężyny do gięcia rur.Akcesoria i narzędziaKońce rur kalibrowane są za pomocą kalibratora, a następnie mogąbyć bezpiecznie zaprasowane w złączkach <strong>Tigris</strong> K1 i <strong>Tigris</strong> M1oraz wciskane w złączki smartFIX.6TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>1. System rur wielowarstwowych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>1.2.2. ZaletyZALETY:Pełna kompatybilność złączek,Możliwość stosowania do wody pitnej,Szeroka gama kształtek łącznie z elementamigwintowanymi. W przypadku złączek z gwintemzewnętrznym dostępne są złączki z gwintami z PPSU(<strong>Tigris</strong> K1 oraz smartFIX) oraz złączki z gwintamiz mosiądzu (<strong>Tigris</strong> M1). Złączki z gwintem wewnętrznymposiadają wkładkę z mosiądzu odpornego naodcynkowanie (Tigri K1 oraz smartFIX) lub są całkowiciez niego wykonane (<strong>Tigris</strong> M1 oraz smartFIX).8TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>2. Ogólne wytyczne dotyczące montażu i składowania1.2.3. Dane techniczne<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong> K1 <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong> M1 <strong>Wavin</strong> smartFIXDostępne średnice 16-63 mm 16-63 mm 16-25 mmMontaż zaprasowanie zaprasowaniena wcisk – brak koniecznościużywania specjalistycznych narzędziMateriał złączekpolifenylosulfon (PPSU), tulejazaprasowywana ze staliszlachetnejmosiądz, tuleja zaprasowywana zestali szlachetnejpolifenylosulfon (PPSU) dlakorpusu i pierścienia ustalającegozłączki. Kołpak z poliamiduwzmocnionego włóknem szklanym.Kolor złączek niebieski srebrny niebieski (PPSU), mosiężny (metal)Maksymalnatemperatura pracy stałej*Maksymalneobciążenie krótkotrwałe**Maksymalneciśnienie pracy stałejWspółczynnikrozszerzalności cie<strong>pl</strong>nejWspółczynnikprzewodnictwa cie<strong>pl</strong>negoWspółczynnikchropowatość rury85°C/95°C dla pracy krótkotrwałej100°C10 bar (przy Tmaks. = 70°C)0,025 - 0,030 mm/m·K0,4 W/m·K0,007 mm* przy maks. ciśnieniu roboczym wynoszącym 6 bar** przy maks. 100 godzinach w ciągu 50 lat1.2.4. Dopuszczenia i badaniaWszystkie złączki – <strong>Tigris</strong> K1, <strong>Tigris</strong> M1 i smartFIX odlegają stałymwewnętrznym kontrolom jakości oraz nieprzerwanym badaniomkontrolnym w ramach nadzoru technicznego niezależnego odproducenta.Posiadają dopuszczenie DVGW i są zgodne z wymaganiami normdotyczących kształtek zaprasowywanych stosowanych w instalacjachciepłej i zimnej wody i centralnego ogrzewania.2. Ogólne wytyczne dotyczącemontażu i składowania2.1. Składowanie i obróbkaElementy systemów <strong>Wavin</strong> (rury i złączki K1/M1/smartFIX) są dobrze chronione w oryginalnymopakowaniu. Mimo to wszystkie elementy(złączki i rury) powinny być chronione przed uszkodzeniami mechanicznymii wywołanymi przez wpływ warunków atmosferycznych.2.2. Negatywny wpływ promieniowania ultrafioletowegoWielowarstwowe rury PE-X/Al./PE należy chronićprzed intensywnym i bezpośrednim nasłonecznieniemi promieniowaniem ultrafioletowym (UV).Dotyczy to zarówno składowania rur,jak i gotowych fragmentów instalacji. Z tego względu należy unikaćskładowania na wolnym powietrzu. Gotowe instalacje bądź ichczęści należy chronić przed wpływem promieni UV za pomocąodpowiednich środków zabezpieczających.SYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>Ethylenglykol 35 % 25°CSystem instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>9


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>2. Ogólne wytyczne dotyczące montażu i składowania2.3. Przestrzeganie wytycznych montażowych złączekzaprasowywanych i wciskowychRurę ucinać zawsze pod kątem prostym.Koniec rury skalibrować na obwodziei sfazować kalibratorem <strong>Wavin</strong>.Rurę wsunąć w złączkę do oporu.Skontrolować położenie rury w otworze kontrolnym złączkizaprasowywanej i wciskowej.Zaprasować kształtkę w przypadku złączek zaprasowywanych.Szczegółowe wskazówki dotyczące układaniai montażu – patrz w części poświęconej poprawnemu montażowi.2.4. Uziemianie instalacjiNormaEthylenglykolVDI 0190,35 %część 25°C 410 i 540, jak i polskiewytyczne dot. instalacji metalowych wymagają-22°Cwyrównania potencjałów między przewodami5°Cochronnymi i „przewodzącymi“ rurami instalacjiwodociągowej, kanalizacyjnej i grzewczej.Ponieważ systemy rur instalacyjnych <strong>Wavin</strong> nie są instalacjamiprzewodzącymi, nie mogą być wykorzystane do wyrównaniapotencjałówHanfi w związku z tym nie należy ich również uziemiać. Wyrównaniepotencjałów realizowane jest z uziemianych elementów konstrukcyjnychbezpośrednio do szyny wyrównania potencjałów w miejscuprzewidzianym w projekcie. Uprawniony elektryk powinien sprawdzić,czy instalacja systemu <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong> K1/M1 i <strong>Wavin</strong> smartFIX niebędzie miała negatywnego wpływu na istniejące elektryczne środkiochronne i uziemiające.2.5. Temperatura montażuEthylenglykol 35 %-22°C25°C5°CTemperatura obróbki systemów rur instalacyjnych<strong>Wavin</strong> nie powinna być niższa niż -10ºC.HanfTemperatury robocze nowych maszyn zaciskowychz akumulatorami litowo-jonowymi z asortymentufirmy <strong>Wavin</strong> nie mogą być niższe niż -15°C i wyższe niż 40°C.Optymalny zakres temperatur dla montażu elementów systemów<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong> K1/M1 i <strong>Wavin</strong> smartFIX wynosi od 5ºC do 25ºC.25°C5°C2.6. UszczelnianieDo połączeń gwintowanych zalecamy użyciekonopi. Należy nałożyć tylko tyle konopi, abyHanfwierzchołki gwintu były jeszcze widoczne.Użycie zbyt dużej ilości konopi grozi niebezpieczeństwemzniszczenia gwintu wewnętrznego.Umieszczenie konopi tuż za pierwszym skokiem gwintu pozwalauniknąć skośnego wkręcania i zniszczenia gwintu. Alternatywnie,zamiast konopi można użyć taśmy teflonowej.Nie można stosować nici poliamidowych nazywanychczęsto potocznie nićmi teflonowymi.Uwaga!Nie wolno stosować chemicznych środków uszczelniających,klejów i past uszczelniających. Nie wolno używać pianekmontażowych produkowanych na bazie metakrylanu, izocyjanianui akrylanu. Dopuszcza się stosowanie past Gebatout2 firmy GEB w połączeniu z konopiami.2.7. Kontakt z substancjami zawierającymi rozpuszczalnikiNależy unikać bezpośredniego kontaktu systemówinstalacyjnych <strong>Wavin</strong> z rozpuszczalnikami bądźmateriałami budowlanymi zawierającymi rozpuszczalniki(jak lakiery, aerozole, pianki montażowe,kleje). Występujące w nich udziały agresywnych rozpuszczalnikówmogą w niekorzystnych okolicznościach doprowadzić do uszkodzeńtworzywa sztucznego.2.8. Telefoniczny serwis technicznyW razie pytań prosimy dzwonić do naszychPrzedstawicieli Handlowych w Państwa regionielub pracowników biura informacji w siedzibie firmy <strong>Wavin</strong>.Tel.: 61 891 10 1110Ethylenglykol 35 %-22°C25°CHanf5°CTELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>3. Montaż3. Montaż3.1. Instrukcja montażu złączek <strong>Tigris</strong> K1, <strong>Tigris</strong> M1i smartFIX z rurą PE-X/Al./PE<strong>Tigris</strong> K1smartFIX<strong>Tigris</strong> M1Ważne wskazówkiUżywać nożyc uniwersalnych do rur o rozmiarze 16-40 mm.Używać obcinaka krążkowego do rur o rozmiarze 40-63 mm.Rury o średnicach 16-25 mm: sfazowanie na obwodzieo głębokości co najmniej 1 mm.Rury o średnicach 32-63 mm: sfazowanie na obwodzieo głębokości co najmniej 2 mm.Maks. prędkość obrotowa wiertarki lub wkrętarki powinnawynosić 500 obr./min.smartFIX: Jeżeli jeden koniec rury jest już połączony ze złączką,nie należy kalibrować przeciwległego końca bez przytrzymania.Należy unikać obracania się rury w złączce.Rurę wsunąć w złączkę do oporu.Szczęki zaciskowe muszą być umieszczone przy wewnętrznymograniczniku tulei zaprasowywanej.Proces zaprasowywania wolno przeprowadzić tylko jeden razdla każdego połączenia.Usunąć zebrane wióry z kalibratora.SYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>11


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>3. Montaż3.2. Instrukcja montażu złączki przejściowej <strong>Tigris</strong> K1 na miedź12Zaprasowywane przejście z miedzi wprowadzić do złączkimiedzianej i zaprasować zgodnie z wytycznymi producentazłączki miedzianej. Pomiędzy spoiną lutowaną i zewnętrznąkrawędzią złączki miedzianej należy zachować odstęp wynoszącyco najmniej 5 mm.Wielowarstwowe rury zespolone o rozmiarach 16-25 mmprzyciąć na odpowiednią długość pod kątem prostymza pomocą nożyc.34Po usunięciu zadziorów na obwodzie musi być widoczne sfazowaniewynoszące co najmniej 1 mm (dla średnic rur 16-25 mm).Rurę wsunąć w złączkę do oporu.Maksymalna prędkość obrotowa przy zastosowaniu kalibratorana wiertarce lub wkrętarce wynosi 500 obr./min. Po dłuższymużytkowaniu usunąć zebrane wióry z kalibratora.5Szczęki zaciskowe muszą być umieszczone przy wewnętrznymograniczniku tulei zaprasowywanej.Proces zaprasowywania wolno przeprowadzić tylko jeden razdla każdego połączenia.Uwaga:Nie lutować, gdyż w przeciwnym razie może dojść douszkodzenia pierścieni uszczelniających zaprasowywanegoprzejścia na miedź.12TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>3. Montaż3.3. Instrukcja montażu wciskowego przejścia smartFIX na miedźRurę miedzianą przyciąć na odpowiednią długość pod kątemprostym.Starannie usunąć zadziory wewnątrz i na zewnątrz rurymiedzianej. Miękką rurę miedzianą należy skalibrować.1 2Kiedy pierścień utrzymujący chwyta za ścianę rury miedzianej,odczuwalny jest opór.3Sprawdzić złącze przejściowe pod kątem czystości i prawidłowegoosadzenia elementów uszczelniających i mocujących.Nasunąć złączkę przejściową na rurę miedzianą.Nie używać przy tym smarów ani środków poślizgowych.3.4. Gięcie wielowarstwowych rur PE-X/Al./PERura pozwala się łatwo giąć ręką, za pomocą sprężynydo gięcia lub za pomocą giętarki do zginania rur <strong>Wavin</strong>.Minimalne promienie gięcia za pomocą sprężyny lub bez*Wymiar Promień gięcia Promień gięciaDz x sręcznego sprężyną do gięciammmmmm16 x 2,0 5 x Da ≈ 80 4 x Da ≈ 6420 x 2,25 5 x Da ≈ 100 4 x Da ≈ 80Ręczne gięcie rury32 x 3,0 – –40 x 4,0 – –50 x 4,5 – –* Mniejsze promienie gięcia przy zastosowaniu giętarki dozginania rur.Gięcie za pomocą sprężynySYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>13


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>3. Montaż3.5. Kalibratory w systemie <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>Kalibrator ramiennyZakres średnic:Ø 16, 20, 25Zestaw kalibratorówręcznych/na wkrętarkęZakres średnic:Ø 16, 20, 25Zawartość zestawu:UchwytKalibrator Ø 16, 20, 25Uchwyt kalibratoraUchwyt kalibratora łamanyZakres średnic:Zakres średnic:Ø 16, 20, 25, 32, 40, 50, 63 Ø 16, 20, 25, 32, 40, 50, 63Kalibratory do uchwytówKalibratoryZakres średnic: Ø 16, 20, 25, 32KalibratoryZakres średnic: Ø 40, 50, 633.6. Zaciskarki systemu <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>ZaciskarkaakumulatorowaZaciskarka elektrycznaZaciskarka ręcznatylko dla średnic Ø 16 i 20Szczęki do zaciskarkiakumulatorowej i elektrycznejZakres średnic:Ø 16, 20, 25, 32, 40, 50, 63Szczęki do zaciskarki ręcznej14TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>4. Wskazówki dotyczące ułożenia i montażu4. Wskazówki dotycząceułożenia i montażu4.1. Ułożenie i zamocowanie rur7.1.1. Podstawowe zasadyPrzewody montowane w ścianach czy podłogach należy prowadzićw otulinach izolacyjnych, jest to zalecane w przypadku instalacjicentralnego ogrzewania oraz ciepłej wody. Podczas montażunależy uwzględnić rozszerzalność liniową przewodów, która jestzmienna w zależności od temperatury pracy i długości przewodów.Do mocowania rur wykorzystuje się punkty stałe i punkty przesuwne.Do skutecznego kompensowania sił związanych z rozszerzalnościąi stosuje się punkty stałe, które dzielą część przewodu rurowegona odrębne odcinki. W przypadku prostych odcinków rury należyumieścić punkt stały w połowie odcinka. Nie należy umieszczaćżadnych punktów stałych bezpośrednio na złączkach, które powodujązmianę kierunku instalacji. Należy zachować niewielki odstępprowadzonych instalacji od konstrukcji budynku.Instalacja pionowych rurociągów, np. pionów instalacyjnych, możebyć także wykonywana za pomocą punktów stałych. Zamocowaniepowinno być umieszczone przed lub za każdym odgałęzieniem nakondygnacji.Należy pamiętać, że zamocowania z punktem przesuwnym zapewniająwydłużenie i ruch odcinka rury.7.1.2. Uwzględnienie rozszerzalności liniowej rurWszystkie materiały rur wydłużają się podczas ogrzewania i kurcząsię podczas schładzania. Podczas prowadzenia rur instalacji wodypitnej (zwłaszcza w przypadku ciepłej wody) i przewodów grzewczychnależy uwzględnić, uwarunkowaną temperaturą, zmianę długościmateriału rur.Zmianę długości określają różnica temperatur i długość zabudowanejrury. Podczas montażu należy zasadniczo zwrócić uwagę na sensownepoprowadzenie przewodu (np. możliwości ruchu w przypadku zmiankierunku) z odpowiednimi możliwościami jego rozszerzania.Współczynnik rozszerzalności wielowarstwowych rur zespolonych<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong> niezależnie od ich rozmiarów wynosi 0,025-0,030 mm/m·K.Na podstawie poniższego wykresu można ustalić oczekiwanew eks<strong>pl</strong>oatacji zmiany długości wielowarstwowych rur zespolonych<strong>Wavin</strong> przy różnych długościach rur i różnicach temperatur.Zmiany długości można również obliczyć za pomocą poniższegowzoru:Δ l = α * l * ΔtΔ l = przyrost długości przewodu (mm) - wydłużenieα = współczynnik rozszerzalności liniowej (mm/m·K)l = długość rury (m)Δ t = różnica temperatur (K)Wydłużenie [mm]Uwarunkowana cie<strong>pl</strong>nie zmiana długości wielowarstwowychrur <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong> (na bazie α = 0,025 mm/m·K)23102221209191881716715141361211510948736542321100 20 40 60 80Różnica temperatury [K]Przykładowe obliczenie:Dane:przewód ciepłej wody <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong> K1długość rury (l) 12 mnajniższa temperatura otoczenia 10ºCtemperatura medium 60ºCSzukane: maksymalna rozszerzalność liniowa (wydłużenie) w warunkacheks<strong>pl</strong>oatacyjnychΔ l = α x l x Δ tΔ t = 60 K - 10 K = 50 KΔ l = 0,025 mm/mK x 12 m x 50 K = 15 mmWynik:Rys. 9. Zmiany długości wielowarstwowych rur<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>.maksymalne wydłużenie liniowe w warunkach eks<strong>pl</strong>oatacyjnych= 15 mm7.1.3. Przejęcie zmian długości przez ramię elastycznekompensatoraPrzy zmianie kierunku w obrębie prowadzenia przewodów uwarunkowanatermicznie zmiana długości przewodu rurowego może byćczęsto skompensowana przez ramię elastyczne kompensatora.Długość rury [m]SYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>15


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>4. Wskazówki dotyczące ułożenia i montażuAtesty i badaniaDługość ramienia kompensacyjnego można ustalić poprzezobliczenie lub skorzystać z poniższego wykresu.L B= C √ d • ΔlLegenda:L B= długość ramienia kompensacyjnego [mm]d = zewnętrzna średnica rury [mm]dwa uchwyty mocujące (przed i za łukiem zmiany kierunku). Zewzględu na stabilność formy swobodnie ułożone wielowarstwowerury zespolone <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong> nie potrzebują dodatkowych podpór,takich jak np. metalowe korytka usztywniające. Odstępy, w jakichnależy mocować uchwyty, podano w poniższej tabeli.Maksymalny rozstaw punktów przesuwnych dla swobodnieułożonych przewodów systemu <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>Δl = zmiana długości rury - wydłużenie [mm]C = stała zależna od materiału dlawielowarstwowej rury zespolonej <strong>Wavin</strong> (= 30)Długość ramienia kompensacyjnego L B[mm]1600140012001000800600400200Ustalenie długości ramienia kompensacyjnego00 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50Zmiana długości rury - wydłużenie Δl [mm]Rys. 10. Ustalenie ramienia kompensacyjnego wielowarstwowychrur <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>.FPL BL BL BFP50 x 4,5040 x 4,0032 x 3,0025 x 2,5020 x 2,2516 x 2,00Średnica rury d x s [mm]Wymiar[mm]Odległość międzyzamocowaniami [m]16 x 2,0 1,0020 x 2,25 1,2025 x 2,5 1,5032 x 3,0 1,5040 x 4,0 1,8050 x 4,5 1,80Rodzaj zamocowań/obejm i odległości między nimi zależą od ciśnienia,temperatury i rodzaju medium. Rozmieszczenia zamocowań/obejm należy dokonać fachowo, odpowiednio do masy całkowitej(masa rury + masa wypełnienia wodą + masa izolacji), zgodniez uznanymi zasadami techniki instalacyjnej.Wymiar[mm]Masa rury[kg/m]Masa rury+ wody[kg/m]Masa rury+ wody+ izol. 9 mm[kg/m]Masa rury+ wody+ izol. 13 mm[kg/m]16 x 2,0 0,095 0,202 0,232 0,250GLGL20 x 2,25 0,138 0,330 0,364 0,384FPFP25 x 2,5 0,220 0,558 0,596 0,62032 x 3,0 0,340 0,942 0,988 1,012FPFP - PS = punkt stałyGL - PP = punkt przesuwny40 x 4,0 0,605 1,605 - -50 x 4,5 0,840 2,480 - -Rys. 11. Mocowanie za pomocą punktów stałychi punktów przesuwnych.7.1.4. Odległości między zamocowaniamiPrzewody rurowe na nośnym podłożu muszą być unieruchomionei zamocowane trwale do konstrukcji.Jako podstawę obliczenia przy prowadzeniu rury w linii prostejmożna przyjąć jeden uchwyt mocujący na ok. 1 m długości rury.W obszarze zmian kierunku instalacji należy umieścić co najmniej7.1.5. Rury w jastrychu lub betonieZe względu na stosunkowo małe siły związane z wydłużalnościąw przypadku bezpośredniego osadzenia rur w betonie, nie są wymaganeżadne środki kompensacyjne. Dzięki łatwej odkształcalności<strong>pl</strong>astycznej wielowarstwowych rur zespolonych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong> zmianydługości przejmowane są przez rurę. Ponadto należy uwzględnićodpowiednie wymagania w stosunku do izolacji cie<strong>pl</strong>nej oraz izolacjidźwiękowej.16TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>4. Wskazówki dotyczące ułożenia i montażu7.1.6. Rury w konstrukcji podłogiPonieważ w obrębie izolacji wielowarstwowe rury zespolone mogąprzemieszczać się osiowo bez dużych oporów, zmiany długościzostają skompensowane. Zmiany kierunku pod kątem prostymw warstwie izolacyjnej należy rozmieścić tak, aby występującezmiany długości danych odcinków cząstkowych były kompensowaneprzez grubość izolacji na łuku.Systemy rur instalacyjnych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>, ułożone już w podłodze,niejednokrotnie narażone są w fazie budowy na oddziaływaniarusztowań, drabin i innych przedmiotów. Należy bezwzględnieunikać uszkodzenia rur i złączek, jak i izolacji. Z tego względu przedułożeniem dalszej konstrukcji podłogi należy dokonać sprawdzeniapod kątem ewentualnych uszkodzeń. Ewentualne uszkodzeniaizolacji rur powinny zostać bezwzględnie naprawione, aby uniknąćzmniejszenia izolacji termicznej i dźwiękowej.JastrychSzkody w jastrychu wywołane są często przez kilka ciągów rurułożonych pod płytą jastrychową. Dlatego podczas układaniaciągów rur w konstrukcji podłogi należy przestrzegać następującychzasad:przewody rurowe należy izolować cie<strong>pl</strong>nie i akustycznie,należy izolować akustycznie mocowania rur,należy unikać krzyżowania się rur,rury układać równolegle do ścian,do przyległych ścian rury należy wprowadzać pod kątemprostym,maksymalna szerokość ciągów rur powinna wynosić 120 mm,minimalny odstęp pomiędzy przewodami rurowymi i ścianamiw korytarzach powinien wynosić 200 mm, a w strefie mieszkalnej500 mm,przez szczeliny dylatacyjne jastrychu rury prowadzić w rurachtypu peszel lub stosować izolację rury o grubości 6 mm.7.1.7. Przewody rurowe ułożone podtynkowoIzolacjaUszkodzonaizolacjaRys. 12. Przenoszenie dźwięku materiałowego i straty ciepłana skutek uszkodzonej izolacji rury.W zależności od konstrukcji ściany i wytrzymałości muru istniejeniebezpieczeństwo, że siły rozszerzalności bezpośrednio zatynkowanejrury uszkodzą ścianę. Z tego względu rury pod tynkiempowinny być instalowane z izolacją. Izolacja rury musi być w stanieprzejąć oczekiwane zmiany długości uwarunkowane termiczniei być zgodna z obowiązującymi przepisami dotyczącymi izolacji termicznejinstalacji. Zasadniczo należy odpowiednimi środkami, takimijak izolacja, zapobiegać bezpośredniemu zetknięciu ułożonych podtynkiem instalacji, a zwłaszcza złączek, z bryłą budynku (murem,gipsem, cementem, jastrychem, klejem do płytek).7.1.8. Swobodnie ułożone przewody ruroweSwobodnie ułożone przewody rurowe (np. przewody piwniczne,piony instalacyjne itd.) mocowane są w zależności od warunkówbudowlanych oraz uznanych zasad technicznych. Termiczne zmianydługości należy uwzględnić w razie potrzeby poprzez rozmieszczenieramion kompensacyjnych w połączeniu z punktami stałymii przesuwnymi.4.2. Rozwiązania instalacji ciepłej i zimnej wodyPrzykład 1. Układ tradycyjny z zastosowaniem szerokiegozakresu kształtek <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>.Przykład 2. Układ rozdzielaczowy, brak połączeńw podłodze.SYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>17


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>4. Wskazówki dotyczące ułożenia i montażuPrzykład 3. Instalacja ciepłej i zimnej wody użytkowejwraz z cyrkulacją.4.3. Rozwiązanie instalacji grzewczej7.3.1. Klasyczna instalacja dwururowaWariant standardowy – znany i sprawdzony.Ze względu na całkowitą długość rur w instalacji występują stratyciśnienia. Dlatego podczas liczenia strat ciśnienia wynoszących100-200 Pa/m należy uwzględniać dodatkowe opory,np. na armaturze.Zalety:komfort cie<strong>pl</strong>ny – jednakowa temperatura we wszystkichgrzejnikach,uznany pod względem kosztów ogrzewania,idealny do stosowania w budynkach remontowanych,7.3.3. Ogrzewanie jednorurowe„Wariant oszczędny“ - szybko i niedrogo.Ze względu na całkowitą długość rur w instalacji występują stratyciśnienia. Dlatego podczas liczenia strat ciśnienia wynoszących100-200 Pa/m należy uwzględniać dodatkowe opory (odgałęzieniabądź wartości współczynników oporów miejscowych z zaworów).Zalety:brak miejsc połączeń w obszarze podłogi,bardzo szybkie ułożenie,rura o jednej średnicy w całej instalacji.nadaje się do prowadzenia w maskujących listwachprzypodłogowych.7.3.2. Ogrzewanie dwururowe rozdzielaczoweSystem bezpośrednich połączeń grzejnika z rozdzielaczem– optymalny montaż i komfort.Zalety:brak połączeń w obszarze podłogi,każdy przewód doprowadzający do grzejnika jest niezależny,brak cyrkulacji wody w rurach (strat energii) w przypadkuniepracującego grzejnika.4.4. Przykładowe sposoby podłączeń grzejnikówSystemy <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong> K1, <strong>Tigris</strong> M1 i smartFIX oferują różnorodnemożliwości podłączenia dostępnych grzejników kompaktowychi zaworowych w systemie jedno- i dwururowym. Poniższe rysunkiprzedstawiają najczęściej stosowane warianty podłączenia.Grzejniki zasilane bocznieZłączka przyłączeniowaz pierścieniemRys. 13. Podłączenie rury ze ściany za pomocą złączkiprzyłączeniowej z pierścieniem.18TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>4. Wskazówki dotyczące ułożenia i montażuGrzejniki zasilane od dołuRys. 14. Podłączenie rury ze ściany za pomocą złączki przyłączeniowejz pierścieniem, przyłącza grzejnikowego i trójnikakrzyżakowego w obudowie styropianowej.Rys. 15. Podłączenie rury z podłogi za pomocą przyłączy kątowych(podłączenie do zaworu za pomocą złączek zaciskanychdo miedzi).4.5. Akcesoria styropianoweAkcesoria styropianowe stanowią izolację termiczną i akustycznąinstalacji.Trójnik krzyżakowy w obudowieTrójnik krzyżakowy w obudowie umożliwia podłączenie grzejnikaw systemie trójnikowym układu dwururowego z promienistymi obwodowym rozprowadzeniem przewodów. Korzyść płynącaz zastosowania trójnika krzyżakowego polega na użyciu jednegokom<strong>pl</strong>etnego elementu, zamiast dwóch trójników, w przypadkuodgałęzienia instalacji. Zastosowanie trójnika krzyżakowegoeliminuje również problem konieczności omijania krzyżującychsię przewodów. Trójnik krzyżakowy znajduje się w obudowieze spienionego polipropylenu i nie wymaga dodatkowej izolacji,wykonany jest z mosiądzu pokrytego niklem i posiada 6 tuleizaciskowych do połączenia z rurą PE-X/AL./PE.Przyłącze grzejnikowe w korpusie styropianowymz zaworem kątowym. Taki układ umożliwia estetyczne podłączeniegrzejnika do ściany, za pomocą przyłącza umieszczonego w bruździeściennej. Rura PE-X/AL./PE Ø16 prowadzona w ścianie niewymaga stosowania dodatkowej otuliny termoizolacyjnej, ponieważumieszczona jest w specjalnym korpusie styropianowym. Przyłączegrzejnikowe nie wymaga zaślepiania podczas próby ciśnienioweji jest przystosowane do bezpośredniego połączenia z trójnikiemkrzyżakowym.Tłumik styropianowy na kolano ścienneTłumik styropianowy wykorzystywany jest w instalacjach wodyużytkowej. Tłumik zastosowany na kolanach ściennych z gwintemwewnętrznym ½” stanowi izolację akustyczną od instalacji wodyużytkowej przed miejscem jej poboru. Tłumik styropianowy stanowirównież izolację termiczną oraz zabezpiecza kształtkę przed bezpośrednimdziałaniem betonu.Przyłącze grzejnikowe w korpusie styropianowym wykorzystywanejest podczas montażu grzejnika typu V – zasilanego od dołu –Trójnik krzyżakowy w obudowiePrzyłącze grzejnikowe w korpusiestyropianowymTłumik styropianowy na kolano ścienneSYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>19


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>4. Wskazówki dotyczące ułożenia i montażuTworzywowe 4.6. Akumulatorowa złączki i zaciskoweelektryczna zaciskarkaSprawdzenie i konserwacjaNiezawodne działanie maszyny zaciskowej zależy od właściwej,zgodnej z instrukcją producenta obsługi zaciskarki. Jest to ważnymwarunkiem zagwarantowania trwale bezpiecznych połączeń.Urządzenie wymaga regularnej konserwacji i pielęgnacji. Zaciskarkipowinny być przynajmniej raz w roku serwisowane w serwisie firmyRems lub Klauke. Tylko czysta i sprawna zaciskarka może zagwarantowaćtrwałe, szczelne połączenie. Brak serwisowania narzędzimoże prowadzić do nieprawidłowego montażu i nieszczelnościinstalacji.Trwała szczelność połączeń jest zagwarantowana tylko przy zastosowaniuszczęk zaciskowych o profilu dostosowanym do tworzywowychzłączek zaciskowych firmy <strong>Wavin</strong> (typu U).ZaciskarkaakumulatorowaZaciskarka elektryczna4.7. Uruchomienie instalacji4.7.1. Uruchomienie instalacji wody pitnejPłukanie instalacji wody pitnejW momencie uruchomienia instalacja musi być wolna od zanieczyszczeńi ciał obcych. Należy unikać opóźnień czasowych międzywykonaniem płukania i uruchomieniem sieci wody pitnej, ponieważz reguły po płukaniu nie następuje całkowite opróżnienie rur.Dodatkowo części instalacji, które nie były użytkowane przez okresdłuższy niż 4 tygodnie, należy poddać ponownemu płukaniu.Kontrola poprawności zaciskuZłączki <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong> K1 i <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong> M1 wzbogacone zostałyo nową funkcję kontroli nieszczelności przed zaciśnięciem (DLF).Funkcja ta pozwala na rozpoznanie niezaprasowanego połączeniajeszcze przed próbą ciśnieniową. Zaleca się zatem wykonaniedodatkowego sprawdzenia instalacji poprzez wypełnienie przewodówwodą. Woda będzie wyciekała przez niezaprasowane złączki.Próba ciśnieniowa wodnaWszystkie przewody systemu <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>, przed ich zakryciem,należy poddać próbie ciśnieniowej. Przed rozpoczęciem próbyciśnieniowej niezbędne jest odłączenie dodatkowych urządzeńinstalacji, które mogą ulec uszkodzeniu lub zakłócić przebieg próby.W celu kontroli zmiany ciśnienia w najniższym punkcie instalacjikonieczne jest podłączenie manometru z dokładnością odczytu0,01 MPa. Przygotowaną do próby instalację należy napełnić wodąi odpowietrzyć.Próba ciśnieniowa wymaga takich ciśnieniomierzy, które umożliwiajądokładność odczytu wynoszącą 0,1 bar. Przed próbą ciśnieniowązalecana jest końcowa optyczna kontrola połączeń rur.Uwzględnić należy ponadto uwarunkowane materiałowo wydłużenierur z tworzywa sztucznego, które może mieć wpływ na wynikbadania. Innym czynnikiem wpływającym na wynik może być różnicatemperatur między rurą i wodą użytą do badania, ponieważw porównaniu do rur metalowych rury z tworzywa sztucznego charakteryzująsię wyższym współczynnikiem rozszerzalności cie<strong>pl</strong>nej.Zmiana temperatury o 10 K powoduje zmianę ciśnienia o ok. 0,5 do1 bar. Z tego powodu należy zwrócić uwagę na niezmienną temperaturęwody kontrolnej.Aby przeprowadzić próbę, ciśnienie próbne należy podnieść do1,5-krotnej wartości ciśnienia roboczego. Podczas próby wstępnejciśnienie próbne w ciągu 30 minut należy dwukrotnie podnieść dopierwotnej wartości w odstępie 10 minut. W ciągu następnych30 minut próby spadek ciśnienia nie może przekroczyć 0,06 MPa.Bezpośrednio po badaniu wstępnym należy przeprowadzić120-minutową próbę główną.W tym czasie ciśnienie pozostałe po próbie wstępnej nie możespaść więcej niż 0,02 MPa.Dodatkowo podczas trwania próby ciśnieniowej należy dokonaćwizualnej oceny szczelności wykonanych połączeń.Kontrola szczelności za pomocą sprężonego powietrzaTen rodzaj próby ciśnieniowej powinien być przeprowadzony, jeśliwystępują następujące warunki:okres przestoju między kontrolą szczelności i uruchomieniem> 48 h,podwyższone wymagania w zakresie higieny, np. w szpitalachi gabinetach lekarskich,w okresie mrozów, ze względu na odstęp czasu między kontroląszczelności a uruchomieniem instalacji, przewód rurowynie może pozostać całkowicie wypełniony.Ponieważ podczas przeprowadzania prób ciśnieniowych gazy,w przeciwieństwie do wody, mogą być sprężane, z przyczyn fizycznychi bezpieczeństwa technicznego konieczne jest przestrzeganieinnych reguł.20TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>4. Wskazówki dotyczące ułożenia i montażu4.7.2. Uruchomienie instalacji grzewczejPłukanie instalacji grzewczychWykończoną instalację grzewczą należy przed uruchomieniemdokładnie przepłukać. Proces ten pozwala usunąć zanieczyszczenia,jakie mogły przedostać się do systemu rur w czasie robótbudowlanych. Zwłaszcza zanieczyszczenia metaliczne mogą naskutek korozji spowodować w dłuższym okresie uszkodzeniaźródła ciepła lub grzejników.Kontrola poprawności zaciskuZłączki <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong> K1 i <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong> M1 wzbogacone zostałyo nową funkcję kontroli nieszczelności przed zaciśnięciem (DLF).Funkcja ta pozwala na rozpoznanie niezaprasowanego połączeniajeszcze przed próbą ciśnieniową. Zaleca się zatem wykonaniedodatkowego sprawdzenia instalacji poprzez wypełnienie przewodówwodą. Woda będzie wyciekała przez niezaprasowane złączki.Próba ciśnieniowa instalacji grzewczychInstalacje grzewcze należy po ich wykończeniu, a przed zamknięciemprzepustów i szczelin oraz wykonaniem prac związanychz ułożeniem jastrychu, poddać dokładnej kontroli wzrokowej,ponieważ niezaprasowane lub niefachowo zaprasowane połączeniamogą być krótkotrwale szczelne podczas próby ciśnieniowej.Wszystkie zainstalowane przewody rurowe należy zawsze poddaćpróbie ciśnieniowej. Wykończone, ale jeszcze nie zakryte przewodynależy w tym celu napełnić wodą (zachować ostrożność w przypadkuniebezpieczeństwa zamarzania, w razie potrzeby zastosowaćdodatek glikolu).Aby przeprowadzić próbę szczelności instalacji centralnego ogrzewania,należy zastosować ciśnienie próbne wynoszące 0,2 MPa +najwyższe ciśnienie robocze w instalacji. Próbę szczelności należywykonać jak dla instalacji wody pitnej. Po wykonaniu próby szczelnościzaleca się przeprowadzenie próby na gorąco, sprawdzającw warunkach roboczych szczelność instalacji.SYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>21


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>4. Wskazówki dotyczące ułożenia i montażu4.8. Wzory protokołów z przeprowadzenia prób ciśnieniowych4.8.1. Protokół z próby ciśnieniowej z użyciem wody dla instalacjiwody pitnej oraz instalacji centralnego ogrzewaniaDane inwestora:Imię i nazwisko:Adres poczty elektronicznej inwestora:Nazwa firmy:ul.: Nr: Kod pocztowy: Miasto:NIP:Tel.:Miejsce zamontowania instalacji:Imię i nazwisko:ul.: Nr: Kod pocztowy: Miasto:Dane wykonawcy instalacji:Data montażu instalacji:Imię i nazwisko:Nazwa firmy:ul.: Nr: Kod pocztowy: Miasto:NIP:Tel.:Rodzaj instalacji: zimna woda ciepła woda ogrzewanie grzejnikowe ogrzewanie podłogowe/płaszczyznoweBadania:Instalacje należy napełnić zimną wodą i dokładnie odpowietrzyć. Próbę szczelności należy przeprowadzić:– dla instalalacji wody zimnej – 1,5 x najwyższe ciśnienie robocze, ale nie mniej niż 10 bar,– dla instalalacji wody ciepłej – 1,5 x najwyższe ciśnienie robocze, ale nie mniej niż 10 bar,– dla instalalacji centralnego ogrzewania – najwyższe ciśnienie robocze + 2 bary, ale nie mniej niż 6 bar. Po wykonaniu próby szczelnościzaleca się przeprowadzić próbę na gorąco, sprawdzając w warunkach roboczych szczelność instalacji.Wybrane, w zależności od rodzaju instalacji, ciśnienie należy dwukrotnie podnosić w ciągu 30 min. Po dalszych 30 min spadek ciśnienianie może przekraczać 0,6 bara. W czasie następnych 2h spadek ciśnienia nie może przekroczyć 0,2 bara. Dodatkowo podczas trwaniapróby należy dokonać wizualnej oceny szczelności wykonanych połączeń. W przypadku wystąpienia przecieków podczas przeprowadzaniapróby szczelności należy je usunąć i ponownie przeprowadzić całą próbę od początku.Badanie wstępne:1. Ciśnienie próbne bar2. Ciśnienie po 30 min barBadanie główne (wykonać po pozytywnie zakończonym badaniu wstępnym):1. Ciśnienie próbne bar2. Ciśnienie po 2 h barPotwierdzeniePróba szczelności przeprowadzona na gorąco w warunkach roboczych (instalacja grzewcza).Cała instalacja jest szczelna (spadek ciśnienia nie większy niż 0,2 bara).Uwagi:Data badania:Próbę przeprowadził:Podpis inwestora lub inspektora nadzoru:Data i podpisData i podpis22TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>5. System ogrzewania podłogowego <strong>Wavin</strong>Atesty i badania5. System ogrzewania podłogowego <strong>Wavin</strong>Ogrzewanie podłogowe to doskonały sposób zapewnienia komfortucie<strong>pl</strong>nego w pomieszczeniu.Najistotniejsza dla komfortu cie<strong>pl</strong>nego nie jest temperatura pomieszczenia,lecz jej równomierność w pomieszczeniu.W przypadku ogrzewania podłogowego rozkład temperatur jestkorzystniejszy niż w przypadku ogrzewania grzejnikowego i niewieleodbiega od idealnego rozkładu temperatur. W konsekwencjitego osiąga się podwyższony komfort cie<strong>pl</strong>ny przy temperaturachpomieszczeń znacznie niższych niż przy zastosowaniu grzejników.korzystny dla człowieka ze względów fizjologicznych rozkładtemperatur w pomieszczeniu,brak grzejników w pomieszczeniu i możliwość dowolnejaranżacji wnętrza,ograniczenie wysuszania powietrza w pomieszczeniu,zmniejszenie ilości unoszonego kurzu (ograniczenie konwekcji),oszczędności energii cie<strong>pl</strong>nej (niska temperatura czynnikagrzejnego i równomierne rozmieszczenie źródła ciepła).Ogrzewanie podłogowe systemu <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong> to:Pionowy rozkład temperatury w pomieszczeniu5.1. Systemy ogrzewania podłogowegoSystemy ogrzewania podłogowego można podzielić ze względu narodzaj konstrukcji na:systemy w zabudowie mokrej,systemy w zabudowie suchej.System zabudowy mokrejW systemie zabudowy mokrej rury, którymi przepływa czynnikgrzewczy, są układane na warstwie izolacji cie<strong>pl</strong>nej i zalewane jastrychem.Istnieje również możliwość układania rur w specjalnieprzygotowanych rowkach w górnej części izolacji termicznej.Do ogrzewanego pomieszczenia ciepło jest przekazywane przezjastrych, który ogrzewa się od rur i dzięki dobremu przewodnictwucie<strong>pl</strong>nemu zapewnia równomierny rozkład temperatur na całejpowierzchni podłogi.System ten charakteryzuje się jednak znaczną wysokością orazciężarem podłogi grzejnej, co, po pierwsze pociąga za sobą koniecznośćuwzględnienia dodatkowej warstwy już na etapie projektubudynku, a po drugie uniemożliwia jej montaż na stropach o konstrukcjilekkiej.Dodatkowo w tej technologii wykonanie ogrzewania podłogowegopociąga za sobą odpowiednio długi czas wykonywania.SYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>Czas wiązania jastrychu wynosi od 3 do 4 tygodni; po tym okresienależy przeprowadzić jego wstępne wygrzewanie.System zabudowy suchejW systemie zabudowy suchej ogrzewania podłogowego ruryz czynnikiem grzewczym umieszcza się w górnej warstwie izolacji,w specjalnie przygotowanych rowkach. Na tak przygotowanąpodłogę układa się profilowane, aluminiowe lamele, zapewniającerównomierne oddawanie ciepła. Całość zostaje przykryta warstwąizolacyjną, np. z folii PE. Zamiast wylewania warstwy jastrychuna wierzchu układa się suche płyty jastrychowe.Stosowanie tej metody pozwala na znaczne zmniejszenie całkowitejwysokości zabudowy podłogi nawet do ok. 60 mm.Ogranicza on ciężar podłogi do 40 kg/m 2 , co umożliwia montowanieogrzewania podłogowego na stropach o lekkiej konstrukcji.Technologia ta nie wprowadza do budynku wilgoci oraz stwarzamożliwość układania systemu bezpośrednio na istniejących posadzkach,o ile są równe i mają odpowiednią nośność.Samo zastosowanie metody suchej skraca czas pracy: ułożeniesuchych płyt jest mniej pracochłonne niż wykonanie wylewki, a rozruchinstalacji ogrzewania podłogowego oraz chodzenie po posadzce jestmożliwe bezpośrednio po zakończeniu prac montażowych.System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>23


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>5. System ogrzewania podłogowego <strong>Wavin</strong>Standardowa konstrukcja grzejnika podłogowegoTworzywowe złączki zaciskoweŚcianaTynkWykończeniowawarstwa podłogiPrzekrój podłogi z mocowaniem rur do siatki montażowejŚcianaTynkWykończeniowawarstwa podłogiIzolacjabrzegowamin.6,5 cm5 cmUchwytdo ruryJastrych5 cmmin.6,5 cmJastrychSiatkazbrojeniowaRura PE-X/AL./PEFoliaRura PE-X/AL./PEFoliaStropIzolacjatermicznaIzolacjabrzegowaStropIzolacjatermicznaPRZEKRÓJ PODŁOGIPRZEKRÓJ PODŁOGIMocowanie rur w ogrzewaniu podłogowym może być wykonane z wykorzystaniem siatki montażowej/zbrojeniowej. Jej zastosowanienie ma na celu wzmocnienia konstrukcji podłogi i zwiększenia jej wytrzymałości na obciążenia, ale służy wyłącznie do mocowania rur zapomocą specjalnych tworzywowych opasek. Dzięki takiemu montażowi nie następuje dziurawienie warstwy folii, co zapobiega zawilgoceniuwarstwy izolacji termicznej, ułożonej na stropie czy podłodze.ŚcianaTynk5 cmRura PE-X/AL./PESiatkazbrojeniowaWykończeniowawarstwa podłogimin.6,5 cmFoliaJastrychPrzekrój podłogi w pomieszczeniuo dużych obciążeniach użytkowychW celu zwiększenia wytrzymałości podłogi na duże obciążeniaużytkowe (np. salony samochodowe, hale wystawowe itp.) stosujesię w warstwie wylewki betonowej siatkę montażową, układanąbezpośrednio na rurach. Tylko wtedy uzyskuje się poprawniewykonane zbrojenie poprawiające wytrzymałość podłogi.IzolacjabrzegowaStropIzolacjatermicznaPRZEKRÓJ PODŁOGI5.2. Rozwiązania konstrukcji podłógw systemie ogrzewania podłogowego <strong>Wavin</strong>Wykończeniowawarstwa podłogiJastrychTechnologia mokraRura PE-X/AL./PEZastosowanie panela wciskanego:panel montowany bezpośrednio na płycie z XPS lubna styropianie o odpowiedniej gęstości,pomiędzy wypustkami montowana rura ø 16 i 20 mm– uniwersalne zastosowanie,IzolacjabrzegowaRura PE-X/AL./PEStropWykończeniowawarstwa podłogiPanelwciskanyIzolacja termiczna(płyta XPS lubstyropian)Jastrychcała płyta grzewcza zabezpieczona dylatacją.Zastosowanie szyny montażowej:szyna montowana na płycie z XPS lub na styropianie pokrytymfolią do ogrzewania podłogowego albo gotowej płycie styropianowejTacker z warstwą folii,mocowana do izolacji za pomocą wciśnięcia w warstwę izolacjispecjalnych czopów i dodatkowo za pomocą specjalnych klipsów,przeznaczona do rur ø 16 i 20 mm – uniwersalne zastosowanie.Izolacja brzegowaIzolacja termiczna(płyta XPS lub styropian lub płyta Tacker)Szynamontażowa24TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>5. System ogrzewania podłogowego <strong>Wavin</strong>Wykończeniowawarstwa podłogiAtesty i badaniaJastrychRura PE-X/AL./PEZastosowanie płyty styropianowej Tacker:rury montowane są bezpośrednio na płycie styropianowejTacker za pomocą urządzenia tacker i klipsów do rur.IzolacjabrzegowaIzolacja termiczna(płyta styropianowa Tacker)Klips do rurWykończeniowawarstwa podłogiJastrychZastosowanie paneli XPS z wyżłobieniami pod rury:Rura PE-X/AL./PEpanel XPS montowany bezpośrednio na stropie,panele na krawędziach łączone za pomocą taśmy samoprzylepnej,w wyżłobieniach montowana rura ø 16 mm lub ø 20 mm,nie ma konieczności stosowania folii zabezpieczającej izolacjęprzed wilgocią.Panel XPS jakoizolacja termicznaStropTechnologia suchaWykończeniowawarstwa podłogiJastrych suchyDeskowanieZastosowanie paneli XPS z wyżłobieniami pod rury nastropie drewnianym (<strong>Wavin</strong> Tempower):Rura PE-X/AL./PEpanel XPS montowany bezpośrednio w stropie drewnianym,panele układane pomiędzy belkami nośnymi stropu,w wyżłobieniach montowane profilowane, aluminiowe lamele,Panel XPS jakoizolacja termicznaMetalowe,profilowane lameleStropdrewnianyw wyżłobieniach montowana rura ø 16 mm.Możliwość układania panela XPS na podłodze drewnianej, a nietylko w konstrukcji stropu drewnianego.Wykończeniowa warstwapodłogi(panele podłogowe)Rura PE-X/AL./PEJastrych suchyZastosowanie paneli XPS z wyżłobieniami pod rury nastropie betonowym, wykładzina – panele podłogowe(<strong>Wavin</strong> Tempower):panel XPS montowany bezpośrednio na stropie betonowym,Metalowe,profilowanelamelePanel XPS jakoizolacja termicznaStropw wyżłobieniach montowane profilowane, aluminiowe lamele,po zamontowaniu aluminiowych lameli montaż rury ø 16 mm.Wykończeniowa warstwapodłogi(płytki ceramiczne)Rura PE-X/AL./PEJastrych suchyZastosowanie paneli XPS z wyżłobieniami pod rury nastropie betonowym, wykładzina – płytki ceramiczne(<strong>Wavin</strong> Tempower):panel XPS montowany bezpośrednio na stropie betonowym,Stropw wyżłobieniach montowane profilowane, aluminiowe lamele,Panel XPS jakoizolacja termicznaAluminioweprofilowane lamelepo zamontowaniu aluminiowych lameli montaż rury ø 16 mm.www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>25


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>6. Montaż ogrzewania podłogowegoTworzywowe złączki zaciskowe6. Montaż ogrzewania podłogowego6.1. Izolacja brzegowaIzolacja brzegowa pełni rolę dylatacji pomiędzy posadzką a ścianamibudynku. Zabezpiecza posadzkę przed pękaniem w trakcie jejwysychania i późniejszej pracy. Dodatkowo stanowi również izolacjęcie<strong>pl</strong>ną ograniczającą straty ciepła przez ściany boczne.Izolację wykonuje się z miękkiej taśmy brzegowej (polietylen spieniony)o grubości 8 mm. Dodatkowo jest do niej przymocowanafolia, którą wykłada się na płyty styropianowe w celu uszczelnieniaprzestrzeni pomiędzy izolacją brzegową a styropianem.Dodatkowo w celu poprawy jakości pracy, w ofercie ogrzewaniapodłogowego <strong>Wavin</strong> znajduje się taśma brzegowa z warstwą kleju,służącą do przyklejania izolacji do ścian budynku przy dylatacji płytygrzewczej.Taśma brzegowa musi być ułożona wzdłuż całego obwoduwewnętrznych ścian i wystawać nad konstrukcję podłogi.6.2. Warstwa izolacyjna podłogiPodłoga w całym pomieszczeniu musi być wyłożona warstwą izolacjicie<strong>pl</strong>nej. Dla pomieszczeń mieszkalnych usytuowanych nadpomieszczeniem ogrzewanym zalecana grubość warstwy styropianuwynosi 4-5 cm.W przypadku wykonywania izolacji w pomieszczeniach położonychnad pomieszczeniem nieogrzewanym lub na gruncie zalecana grubośćwarstwy styropianu wynosi 8-10 cm.Ze względu na wymaganą nośność podłogi izolację należywykonywać z płyt styropianowych o wysokiej twardości.W budynkach mieszkalnych stosować styropian o gęstości min.20 kg/m 3 .Zgodnie z normą PN-EN 1264-4 „Ogrzewanie podłogowe – systemi jego części składowe – Część 4: Instalacja” warstwa izolacyjnapodłogi powinna spełniać następujące wymogi:warstwy izolacyjne powinny posiadać przynajmniej następującąoporność cie<strong>pl</strong>ną zależnie od warunków termicznych podogrzewaną podłogą,podczas montażu warstwy izolacyjnej płyty izolacyjne powinnybyć ściśle dociśnięte do siebie. Wielokrotne warstwy izolacyjnepowinny być ułożone przestawnie lub położone tak, aby połączeniapomiędzy płytami jednej warstwy nie pokrywały sięz linią połączeń kolejnej warstwy.Warstwę izolacji wykonuje się również z polistyrenu ekstrudowanego– XPS, który charakteryzuje się następującymi cechami:Parametry polistyrenu ekstrudowanego XPSJednostka WartościGęstość kg/m³ 33 ± 3Współczynnik przewodzeniaciepłaW/mK 0,035Długość mm 1250Szerokość mm 600Grubość mm 30; 50Minimalne oporności cie<strong>pl</strong>ne warstw izolacyjnych (m 2 ∙K/W) pod systememogrzewania podłogowegoNieogrzewane lub Temperatura powietrza zewnętrznegoOgrzewane pośrednio ogrzewaneObliczeniowa temperaturaObliczeniowa tempera-Obliczeniowa tempera-pomieszczenie pomieszczenie poniżej lubzewnętrzna tura zewnętrzna tura zewnętrznaponiżejbezpośredniona gruncie*Td ≥ 0°C0°C > Td ≥ -5°C -5°C > Td ≥ -15°COporność termiczna0,75 1,25 1,25 1,50 2,00(m 2 ∙K/W)* przy poziomie wody gruntowej około < 5 m wartość tę należy zwiększyć26TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>6. Montaż ogrzewania podłogowego6.3. Atesty Folia i badania polietylenowaNa warstwie izolacyjnej podłogi powinna być ułożona folia polietylenowaz naniesioną warstwą odblaskową (metalizowaną) o grubości0,2 mm. Folia ta nie powinna pełnić funkcji izolacji paroszczelnej czyprzeciwwilgociowej. Ma jedynie chronić izolację przed zamoczeniemw czasie wylewania betonu i zapobiegać powstawaniu mostkówtermicznych. Na folii nadrukowana jest siatka o wymiarze 5 i 10cm, ułatwiająca montaż wężownic z określonym w projekcie rozstawem.Folię należy układać „na zakładkę”.Zakład na folii polietylenowej powinien wynosić zgodniez PN-EN 1264-4 min. 80 mm. Miejsca styku krawędzi folii należyzabezpieczyć taśmą klejącą do folii.6.4. Mocowanie przewodówZasady mocowania przewodów ogrzewania podłogowego:mocowanie powinno zapewnić stabilność ułożonych rur,w punktach mocowania rury nie mogą się przemieścić o więcejniż 5 mm w pionie i ±10 mm w poziomie.Wg PN-EN 1264-4 większa ilość elementów mocujących zapewniawiększą pewność zachowania położenia rury. Rozstaw tych elementówzależy od zastosowanego systemu. Doświadczenie wskazuje,że systemy z indywidualnym mocowaniem wymagają rozmieszczeniaelementów montażowych w odległości około 500 mm,aby spełnić powyższe wymogi. Rodzaje mocowań przewodówstosowane w ogrzewaniu podłogowym <strong>Wavin</strong>:mocowanie rur do izolacji za pomocą klipsów do rur,mocowanie rur do siatki montażowej,mocowanie rur z wykorzystaniem panela wciskanego,mocowanie rur z wykorzystaniem szyny montażowej,mocowanie rur z wykorzystaniem specjalnie wyżłobionegopanela XPS*.6.5. Warstwa grzejnaGrubość warstwy grzejnej (jastrychu) zależy od przewidywanychobciążeń występujących w danym pomieszczeniu.Ze względu na wymagany równomierny rozkład temperatury napowierzchni podłogi warstwa ta nie może być cieńsza niż 6,5cm. Grubość warstwy jastrychu nad rurą powinna wynosić 5 cm.Do wykonania warstwy grzejnej zaleca się stosowanie jastrychucementowego, który powinien charakteryzować się uziarnieniemkruszywa nie większym niż 8 mm, ilością cementu 300-350 kg/m 3 ,stosunkiem wody do betonu 0,45 i wytrzymałością 22,5 N/mm 2 .W celu polepszenia płynności jastrychu i dokładniejszego wypełnieniaprzestrzeni wokół rury zaleca się stosowanie środków u<strong>pl</strong>astyczniających.Można stosować wyłącznie dodatki, które nie wpływająniekorzystnie na rury grzewcze.Celem uzyskania większej wytrzymałości wylewki cementowej niżopisana powyżej (22,5 N/mm 2 ) należy skorzystać z poniższej tabeli.Parametry jastrychu cementowegoUziarnienie kruszywa [mm] ≤ 8,0 ≤ 8,0Ilość cementu [kg/m 3 ] 375-425 425-475Stosunek wody do betonu 0,55 0,70Wytrzymałość wylewki [N/mm 2 ] 30,0 50,0Wykonywanie wylewkiPodczas wykonywania wylewki temperatura materiału i temperaturapowietrza w pomieszczeniu nie powinny być niższe niż 5°C.Następnie wylewka powinna być utrzymywana w temperaturzeprzynajmniej 5°C przez okres nie krótszy niż 3 dni. Ponadtowylewka cementowa powinna być chroniona przed przeschnięciemprzez przynajmniej 3 dni (dłuższy okres jest wymagany w przypadkuniskich temperatur lub cementów wolnoutwardzalnych),a następnie przed szkodliwymi wpływami, np. ciepła lub suszy,w celu redukcji kurczenia. Generalnie zapewnia się to w przypadkuniewielkich zamkniętych budynków.Istnieje możliwość stosowania innych materiałów na wylewki,np. wylewki anhydrytowe. Grubości tych wylewek i zasadywykonania wylewki podane są w normie PN-EN 1264-4.SYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>27


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>6. Montaż ogrzewania podłogowego6.6. Dylatacja płyty grzewczejSzczeliny dylatacyjne w płycie grzewczej należy stosować przy:powierzchni płyty grzewczej przekraczającej 40 m 2 ,długości boku płyty grzewczej powyżej 8 m(maks. stosunek boków 2:1),przejściach przez otwory, np. drzwi,przy skom<strong>pl</strong>ikowanym, nieregularnym kształcie płytygrzewczej.Dylatację należy prowadzić od warstwy izolacyjnej aż do wykładzinypodłogi.Szczeliny dylatacyjne wykonywać przy użyciu miękkiej taśmy brzegowej.Układając obwody grzewcze, należy unikać przejść rur przezszczeliny dylatacyjne.Zaleca się, aby jedynie przewody przyłączeniowe krzyżowały się zeszczelinami dylatacyjnymi.Dylatacja płyty grzewczejPrzejścia przewodów przez dylatację należy wykonywać w rurachosłonowych o długości 50 cm.W systemie ogrzewania podłogowego <strong>Wavin</strong> do dylatacji pomiędzypłytą grzewczą a ścianą stosuje się taśmę brzegową dylatacyjnąo gr. 8 mm. W celu ułatwienia prac montażowych i poprawnegowykonania warstwy wylewki stosuje się taśmę brzegową dylatacyjnąo gr. 8 mm z warstwą kleju, który umożliwia na całej powierzchnitaśmy przyklejenie jej do konstrukcji, co zapewnia stabilność takiejdylatacji.W przypadku stosowania dylatacji w środkowej części pomieszczenia– pomiędzy dwoma płytami grzewczymi lub przy przejściach przezotwory – stosuje się listwę do profilu wraz z profilem dylatacyjnym.Sama listwa jest przyklejana do izolacji termicznej, co zapobiega jejprzemieszczeniom i ułatwia montaż. W listwę wkładany jest profildylatacyjny o gr. 8 mm. W przypadku przejścia rur przez tę dylatacjęnależy wyciąć otwory w jego dolnej części celem przejścia rur przezdylatację.Schemat ułożenia rurz dylatacją pośrodkuWykończeniowawarstwa podłogiDylatacjaRury osłonoweTrwały materiałelastycznyTaśmabrzegowaJastrychIzolacja termicznaSystemy układania pętli grzewczychUkład ślimakowyUkład meandrowyUkład ślimakowyze strefą brzegowąrównomierny rozkład temperaturyna całej powierzchni grzejnejzmiany kierunku ułożenia rur podkątem 90° (łatwy montaż przy małychrozstawach przewodów)inny rozkład temeratur niż w układzie strefa brzegowa wykonana z tegoślimakowym (wyższa temperaturasamego obwoduw strefie przewodów zasilających)Części zasilające wężownice ogrzewania podłogowego najpierw powinny dochodzićdo miejsc o największym zapotrzebowaniu na ciepło, czyli np. do ścian zewnętrznych.28TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>6. Montaż ogrzewania podłogowego6.7. Warunki pracy ogrzewania podłogowegoMaksymalna temperatura wody zasilającej: 55°C(t z/t p: 55°C/45°C, 50°C/40°C, 45°C/35°C).Maksymalny spadek temperatury w obwodzie grzewczym:10°C.Maksymalna temperatura podłogi:– w strefie stałego pobytu ludzi: 29°C,– w strefie brzegowej: 35°C,– w łazience: 33°C,– wykładzina – parkiet, panele podłogowe: maks. 26°C.Stosowane rozstawy rur: 0,15; 0,20; 0,25; 0,30; 0,35 m.Minimalne odległości układania wężownicy od ściany(wg PN-EN 1264-4) wynoszą odpowiednio:– min. 50 mm od konstrukcji pionowych (powszechnie 150 mm),– min. 200 mm od przewodów dymowych i otwartych kominków,obudowanych kominów czy szybów wind.W przypadku współpracy ogrzewania podłogowego z tradycyjnąinstalacją działającą na wysokich parametrach pracy (np. 90/70°C)wymagane jest obniżenie temperatury wody zasilającej.Prędkość przepływu wody w instalacji ogrzewania podłogowegopowinna wynosić od 0,1 do 0,6 m/s.6.8. RozdzielaczeSystem ogrzewania podłogowego <strong>Wavin</strong> oferuje 2 rodzaje rozdzielaczydo instalacji ogrzewania podłogowego:rozdzielacze z zaworami regulacyjnymi (do regulacji wstępnej)i odcinającymi,rozdzielacze z przepływomierzami.Obwody grzewcze podłączać do rozdzielaczy zamontowanychw szafkach ściennych. Do jednego rozdzielacza podłączać maksymalnie12 obwodów grzewczych.W celu regulacji wysokości spadków ciśnień w poszczególnychobwodach grzewczych rozdzielacze wyposażone są w zaworyregulacyjne na kolektorze zasilającym. Korekty dławienia pojedynczychpętli grzewczych dokonuje się przez zmianę nastawy wstępnejna wkładce zaworowej – powoduje to zmianę wartości spadkuciśnienia. Kolektory powrotne posiadają wbudowane zaworyregulacyjne.Rozdzielacz do ogrzewania podłogowego z zaworami regulacji wstępnejZawór odcinającyOdpowietrznikRozdzielacz zasilającyZawór regulacyjnyOdpowietrznikRozdzielaczpowrotnySYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>29


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>6. Montaż ogrzewania podłogowego6.9. Charakterystyka rozdzielaczy z zaworami regulacyjnymiCharakterystyka rozdzielacza powrotnego z zaworami do regulacji wstępnejObroty K VCharakterystykam 3 /h∆p [Pa]; Q [kg/h]0,5 0,338 ∆p = 0,908 × Q 21,0 0,564 ∆p = 0,326 × Q 22,0 0,752 ∆p = 0,183 × Q 23,0 0,855 ∆p = 0,142 × Q 24,0 0,938 ∆p = 0,118 × Q 2maks. 1,018 ∆p = 0,100 × Q 2∆p – spadek ciśnienia na rozdzielaczu wraz z zaworem [Pa]K v– współczynnik przepływu [m 3 /h]Q – strumień masy wody [kg/h]Charakterystyka rozdzielacza powrotnego z zaworami do regulacji wstępnej – nomogram100 000N4N 0,5 N1 N2 N3 N maks.10 000Spadek ciśnienia ∆p [Pa]1 0001001010 100 1 000Przepływ, m [kg/h]30TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>6. Montaż ogrzewania podłogowegoCharakterystyka rozdzielacza powrotnego z zaworami do regulacji wstępnej przy całkowitym otwarciu wszystkich zaworów– nomogram10 000100% otwarcie wszystkich zaworów5 0004 0003 0002 0001 000Spadek ciśnienia Δp [Pa]5004003002001001010 1 000 10 000Przepływ, m [kg/h]Rozdzielacz do ogrzewania podłogowego z przepływomierzamiZawór odcinającyOdpowietrznikRozdzielacz zasilającyZawórspustowyPrzepływomierzOdpowietrznikRozdzielaczpowrotnyZawórspustowySYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>31


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>6. Montaż ogrzewania podłogowego6.10. Charakterystyka rozdzielaczy z przepływomierzamiCharakterystyka rozdzielacza powrotnego z zaworami do regulacji wstępnej i przepływomierzamiObroty K VCharakterystykam 3 /h∆p [Pa]; Q [kg/h]0,25 0,43 ∆p = 0,541 × Q 20,50 0,50 ∆p = 0,401 × Q 20,75 0,68 ∆p = 0,221 × Q 21,0 0,94 ∆p = 0,116 × Q 21,5 1,38 ∆p = 0,053 × Q 22,0 1,59 ∆p = 0,040 × Q 2∆p – spadek ciśnienia na rozdzielaczu wraz z zaworem [Pa]K v– współczynnik przepływu [m 3 /h]Q – strumień masy wody [kg/h]Charakterystyka rozdzielacza powrotnego z zaworami do regulacji wstępnej i przepływomierzami – nomogram10 0000,25 0,5 0,75 1,0 1,5 21 000Spadek ciśnienia ∆p [Pa]1001010 100 1 000Przepływ, m [kg/h]32TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>6. Montaż ogrzewania podłogowegoCharakterystyka rozdzielacza powrotnego z zaworami do regulacji wstępnej i przepływomierzami przy całkowitym otwarciuwszystkich zaworów – nomogram10 000100% otwarcie wszystkich zaworów5 0004 0003 0002 0001 000Spadek ciśnienia Δp [Pa]5004003002001001010 100 1 00010 000Przepływ, m [kg/h]6.11. Próba ciśnieniowaPrzed zabetonowaniem rur instalację należy poddać próbie szczelnościprzy ciśnieniu 0,6 MPa w ciągu 24 godzin.Spadek ciśnienia podczas próby szczelności nie może być większyniż 0,02 MPa.6.12. Rozruch ogrzewania podłogowegoW czasie wylewania jastrychu rury muszą być pod ciśnieniem0,3 MPa. Jeśli układ wypełniony jest wodą, to musi być chronionyprzed zamarznięciem.temperaturę podwyższać o 5°C na dobę, aż do uzyskania temperaturymaksymalnej.Wygrzewanie jastrychu można przeprowadzić po jego całkowitymwyschnięciu w naturalnych warunkach (tj. po 21-28 dniach).Pierwsze rozgrzanie rozpoczyna się od temperatury wody wynoszącej25°C, którą należy utrzymywać przez 3 doby. NastępnieSYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>33


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>6. Montaż ogrzewania podłogowego6.13. Dobór szafek podtynkowych i natynkowychSzafki podtynkowe i natynkowe dobiera się w zależności od wielkościzastosowanego rozdzielacza i jego wyposażenia. W systemie<strong>Wavin</strong> rozdzielacz do ogrzewania podłogowego może być wyposażonyw zespół pompowo-mieszający z zaworem dwudrogowym lubzespół pompowo-mieszający z zaworem trójdrogowym. Dodatkowokażdy taki układ zaopatrzony jest w zawory kulowe odcinające,zlokalizowane na powrocie i zasilaniu. W poniższej tabeli podanowielkości rozdzielaczy wraz z wyposażeniem, które mieszczą sięw odpowiednich typach szafek podtynkowych i natynkowych.UWAGA! Ze względu na wymiary zespołów pompowo-mieszających nie zaleca się ich stosowania w szafkach natynkowych.Szafka podtynkowaIndex Wymiary szafki StandardSzerokość Wysokość GłębokośćLiczbaobwodówRozdzielacz+ mieszaczz zaw.2-drog.i kulowymLiczbaobwodów+ mieszaczz zaw.3-drog.i kulowymLiczbaobwodów3141041004 400 690-790 110-160 2-4 obw. – –3141041005 450 690-790 110-160 5-6 obw. – –3141041006 530 690-790 110-160 7-8 obw. 2 obw. –3141041007 680 690-790 110-160 9-10 obw. 3-5 obw. 2-3 obw.3141041008 830 690-790 110-160 11-13 obw. 6-8 obw. 4-6 obw.3141041009 1030 690-790 110-160 14-16 obw. 9-12 obw. 7-10 obw.3141041010 1130 690-790 110-160 17-18 obw. – 11-12 obw.Szafka natynkowaRozdzielaczIndex Wymiary szafki StandardSzerokość Wysokość GłębokośćLiczbaobwodów+ mieszaczz zaw.2-drog.i kulowymLiczbaobwodów3141042001 400 600 110 2-4 obw. – –3141042002 450 600 110 5-6 obw. – –3141042003 530 600 110 7-8 obw. 2 obw. –+ mieszaczz zaw.3-drog.i kulowymLiczbaobwodów3141042004 680 600 110 9-10 obw. 3-5 obw. 2-3 obw.3141042005 830 600 110 11-13 obw. 6-8 obw. 4-6 obw.3141042006 1030 600 110 14-16 obw. 9-12 obw. 7-10 obw.3141042007 1130 600 110 17-18 obw. – 11-12 obw.34TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>7. Regulacja ogrzewania podłogowego <strong>Wavin</strong>7. Regulacja ogrzewaniapodłogowego <strong>Wavin</strong>7.1. Automatyka sterująca, przewodowa – standardSystem składa się z rozdzielacza regulacji, siłowników oraz różnychmodułów rozszerzających funkcjonalność rozdzielacza.System 230 V przeznaczony jest do precyzyjnej i komfortowej regulacjitemperatury w poszczególnych strefach grzewczych (pomieszczeniach)w budynku. System 230 V można stosować w nowowybudowanych obiektach, jak również do modernizacji domów jednorodzinnych,budynków biurowych, przy renowacji starych budynkóworaz w halach o uniwersalnym przeznaczeniu. System charakteryzujesię prostą instalacją, wysokim stopniem bezpieczeństwaoraz wysokim komfortem regulacji.System dostępny jest również w wersji 24 V.Maks. 6 regulatorówRozdzielacz regulacjiModuł sterujący pompą230 V ACModuł czasowySieć230V ACMaks. 14 siłowników7.2. Elementy systemuRegulator pokojowy standard (rys. 1)Regulator pokojowy z obniżeniem nocnym (rys. 2)Rozdzielacz regulacji – 6 sekcji (rys. 3)Moduł sterujący pompą (rys. 4)Moduł czasowy (rys. 5)Siłownik termiczny (rys. 6)SYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>35


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>7. Regulacja ogrzewania podłogowego <strong>Wavin</strong>7.3. Opis elementów systemu1. Regulator pokojowy standardOznaczenia symboli:symbol księżyca – obniżenie temperatury WŁĄCZONE.Niezależnie od zewnętrznych sygnałów temperatura zostaje obniżonao 2 do 6 o C w zależności od ustawień.symbol 0 – obniżenie temperatury WYŁĄCZONE. Nie następujeżadne obniżenie temperatury. Regulator znajduje się w normalnymtrybie pracy.symbol zegara – obniżenie temperatury automatyczne. Jestono możliwe przy wykorzystaniu dodatkowych elementów systemuregulacji nie objętej ofertą <strong>Wavin</strong>.Rys. 1.Regulator pokojowy standard służy do ustawiania żądanej temperaturypomieszczenia. Posiada skalę temperatury wyrażoną w °Cz możliwością regulacji co ¼ stopnia.Aktywacja funkcji obniżenia temperatury jest sygnalizowana podświetleniemsymbolu księżyca umieszczonego nad tarczą regulacji.Miejsce montażu regulatorów pokojowychPo zdjęciu pokrętła istnieje możliwość ograniczenia zakresu nastawianejtemperatury w przedziale min. i maks. nastawy.Regulator pokojowy ma ustawione obniżenie temperatury na poziomie4 o C poniżej ustawionej wartości żądanej, ale bez możliwościregulacji.2. Regulator pokojowy z obniżeniem nocnymok. 150 cmok. 30 cmRys. 2.Regulator pokojowy z obniżeniem nocnym posiada te same funkcjejak regulator pokojowy standard, z możliwością regulacji obniżeniatemperatury w przedziale od 2 do 6°C.Dodatkowo wyposażony jest w przełącznik kulkowy do wyborutrybu pracy.3. Rozdzielacz regulacji – 6 sekcji20240Rozdzielacz regulacji 230 V jest jednostką przyłączeniową umożliwiającąprzejrzyste i bezbłędne połączenie (okablowanie) regulatorówtemperatury w pomieszczeniu z siłownikami. Przeznaczony jestdo przyłączenia maksymalnie 6 regulatorów (6 pomieszczeń) orazmaksymalnie 14 siłowników. Rozdzielacz regulacji 230 V może byćmontowany bezpośrednio na ścianie lub na szynie nośnej w rozdzielaczuobiegów grzewczych.1636TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>7. Regulacja ogrzewania podłogowego <strong>Wavin</strong>Szybki i prosty montaż w przypadku wszystkich urządzeń możliwyjest dzięki zastosowaniu połączeń bezśrubowych i kolorowychoznaczeń kodowych (połączenia wtykowe i zaciskowe), regulatorówi siłowników.Wskaźniki kontrolne informują użytkownika o stanie pracy regulatorów,napięciu roboczym oraz o stanie bezpiecznika. W celu dostosowaniado indywidualnych potrzeb użytkownika istnieje możliwośćrozbudowania rozdzielacza regulacji o opcjonalnie dostępnemoduły, które przyłącza się poprzez zintegrowany interfejs.Moduł czasowy to 2-kanałowy zegar cyfrowy przeznaczony do programowaniaczasów pracy instalacji ogrzewania podłogowego.Prosta obsługa dzięki wbudowanemu wyświetlaczowi LCD.Moduł posiada automatyczną lub programowalną zmianę czasuz letniego na zimowy.6. Siłownik termicznyRys. 3.W przypadku zastosowania wersji 24 V wraz z zestawem dostarczanyjest również transformator napięcia.4. Moduł sterujący pompąRys. 6.Siłownik termiczny przeznaczony do montażu na rozdzielaczach<strong>Wavin</strong> na belce zasilającej, która wyposażona jest w zawory z gwintemzewnętrznym M 30 x 1,5.Montaż siłownika na zaworze rozdzielacza pokazany jest na poniższychrysunkach.W przypadku konieczności rozłączenia siłownika z zaworem rozdzielaczanależy postępować zgodnie z poniższymi wskazówkami.Rys. 4.Moduł sterujący pracą pompy posiada bezpotencjałowy przekaźnikze stykiem przełączającym. Wybór odpowiedniej funkcji następujeprzez specjalne styki. Moduł przeznaczony do pracy pod napięciem230 V i 24 V.5. Moduł czasowyPRESSO stanie pracy siłownika informuje wysunięty lub schowany elementsiłownika.PowerONPowerOFFRys. 5.SYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>37


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>7. Regulacja ogrzewania podłogowego <strong>Wavin</strong>Tworzywowe 7.4. Automatyka złączki sterująca, zaciskowe bezprzewodowaSystem bezprzewodowej automatyki zapewnia ekonomiczne zdalnesterowanie pracą instalacji ogrzewania podłogowego. Jego zaletąjest brak przewodów elektrycznych, co umożliwia stosowanie tegotypu regulacji w obiektach, gdzie wcześniej nie przewidziano ogrzewaniapodłogowego. Dodatkowo taki system regulacji jest prosty,szybki i bezinwazyjny w montażu.7.5. Elementy systemuRegulator pokojowy bezprzewodowy TP 82NW (rys. 1)Regulator pokojowy bezprzewodowy TP 83NW (rys. 2)Regulator pokojowy przewodowy standard TP 89NW (rys. 3)Centrala sterująca – 2-kanałowa AC-82 i AC-83 (rys. 4)Centrala sterująca – 14-kanałowa UC 8014 (rys. 6)Siłownik termiczny (rys. 7)7.6. Opis elementów systemu1. Regulator pokojowy bezprzewodowyTP 82NW2. Regulator pokojowy bezprzewodowyTP 83NWRys. 1. Rys. 2.Regulator TP-82 można wykorzystać do pomiaru temperaturyw pomieszczeniu. Temperaturę reguluje się w bardzo prosty sposób,a mianowicie okręcając pokrętło. Pokrętło można zablokowaćw celu uniknięcia przypadkowej zmiany ustawień. Regulator jestzasilany baterią. Jego główną zaletą jest brak konieczności połączeniago przewodem z systemem ogrzewania. Regulator jest kompatybilnyz centralą sterującą AC-82/AC-83 oraz wielokanałową centraląsterującą AC-8014.Regulator TP 83 jest bezprzewodowym regulatorem do użytkuwewnątrz pomieszczeń i posiada możliwość tygodniowego za<strong>pl</strong>anowaniaogrzewania. Został stworzony do sterowania temperaturąpomieszczeń tak, aby można było równoważyć ekonomię i komfort.Urządzenie potrafi rozpoznać (w przeciągu 2 dni) symptomyocie<strong>pl</strong>enia i dopasować odpowiednio ustawienia – tak aby osiągnąćwysoki komfort obsługi. Nie trzeba zastanawiać się, jak wcześniewłączyć ogrzewanie, aby uzyskać żądaną temperaturę o określonejporze. Czas jest konfigurowany automatycznie.Temperaturę reguluje się w bardzo prosty sposób, a mianowicieokręcając pokrętło.Możliwości regulatora:odłączenie ogrzewania przy otwartych oknach,informowanie o usterkach ogrzewania i nadchodzącychprzymrozkach (przy spadku temperatury poniżej ustawionejwartości do użytkownika zostaje wysłany SMS ostrzegawczy)– opcja,informowanie o pojawieniu się ognia (kiedy temperaturapodniesie się powyżej ustawionej wartości).38TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>7. Regulacja ogrzewania podłogowego <strong>Wavin</strong>4. Centrala sterująca – 2-kanałowaAC-82 i AC-83Wskaźniki umieszczone z przodu obudowy odbiornika sygnalizująstatus kanałów wyjściowych.1 2 3 45 6 7RESMODECHANNELSETRys. 4.Diody LED 1 do 7 (14)WyłączoneZielony ciągłyCzerwony ciągłyZielony mrugającyCzerwony mrugającyCzerwony mrugający(pospiesznie)ZnaczenieKanał nie jest używany (brak wpisanegonadajnika)Istnieje nadajnik przypisany temu kanałowi,przekaźnik jest wyłączonyPrzekaźnik jest załączony (aktywowanywpisanym nadajnikiem)Słabe połączenie z wpisanym nadajnikiem(słabe baterie w nadajniku, zakłóceniaradiowe itp.)Tryb wpisania (w celu wpisanianadajnika)Wyjście jest przeciążone lub wystąpiłozwarcieCentrala jest dwukanałowym odbiornikiem. Zasilana z sieci (230 V AC).Posiada dwa wyjścia przekaźnikowe do zdalnego sterowania urządzeniami.Centrala AC-83 posiada dodatkowe wyjście do sterowaniapompą.5. Centrala sterująca – 14-kanałowa AC-80146. Siłownik termicznySiłownik termiczny przeznaczony do montażu na rozdzielaczach<strong>Wavin</strong> na belce zasilającej, która wyposażona jest w zawory z gwintemzewnętrznym M 30 x 1,5.Montaż siłownika na zaworze rozdzielacza pokazany jest na rysunkachna str. 31.Rys. 6.AC-8014 jest wersją 14-kanałową. Maksymalne ograniczeniaprądowe na wyjściach pozwalają na zastosowanie impulsuwyłączającego je na krótkie okresy (podczas gdy wykorzystywanychjest więcej niż 8 wyjść). Dlatego też AC-8014powinna być stosowana wyłącznie z regulatorami i nienależy jej używać w celu sterowania żadnymi przekaźnikami,włącznikami półprzewodników itp.Rys. 7.SYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>39


RTL<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>7. Regulacja ogrzewania podłogowego <strong>Wavin</strong>O stanie pracy siłownika informuje wysunięty lub schowany elementsiłownika.W przypadku konieczności rozłączenia siłownika z zaworem rozdzielaczanależy postępować zgodnie z poniższymi wskazówkami.PowerONPowerOFFPRESS7.7. Systemy regulacji dla małych powierzchni do 12 m 2 RTLZawory RTL stosowane są w przypadku, kiedy w pomieszczeniuzamontowany jest grzejnik, wymagane jest ogrzewanie podłogowei nie ma systemu przygotowania wody zasilającej o odpowiednichparametrach. Wówczas zastosowanie zaworu RTLpozwala na połączenie zasilania grzejnikowego z pętlą ogrzewaniapodłogowego.Jest on używany do regulacji obiegu ogrzewania podłogowegoz lub bez dodatkowego grzejnika.Zawory te ograniczają temperaturę powrotu obiegu ogrzewaniapodłogowego w systemie ogrzewania mieszanego (grzejnikowe/podłogowe).i zdławienie przepływu wody w obiegu ogrzewania podłogowego.Jeśli temperatura spada – wystąpi działanie odwrotne i uchyleniezaworu przez sprężynę.Zestaw pomieszczeniowy może być montowany zarówno na zasilaniu,jak i powrocie w obiegu ogrzewania podłogowego. Termostatodbiera temperaturę otoczenia i reguluje odpowiednio przepływwody w obiegu grzewczym.PowrótTermostat jest ustawiany w zakresie 20-50°C w zależności odzakładanej temperatury powrotu. Jest to możliwe w obu wersjach.Zawór z zakrytą głowicą jest ustawiany raz, podczas gdy dlaodkrytej wersji nastawa może być łatwo zmieniana w dowolnymmomencie.DziałanieGłowica RTL jest montowana na powrocie z obiegu ogrzewaniapodłogowego. Jeśli temperatura rośnie – czujnik się rozszerzai działa na trzpień zaworu. Ten ruch powoduje przymknięcie zaworuRodzaje zaworów RTL:z widoczną głowicą,z zakrytą głowicą.ZasilanieZawór RTL z widoczną głowicą130 65 maks. 10018024/”244030ø 60G3/4A60G3/4A10040TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>7. Regulacja ogrzewania podłogowego <strong>Wavin</strong>Zawór RTL z zakrytą głowicą130 65L40TR29MNG53180¾”24G3/4AG3/4A607.8. Zespoły pompowo-mieszająceRodzaje zespołów pompowo-mieszających:zespół pompowo-mieszający z zaworem 2-drogowym (PompaUPS 15-40),zespół pompowo-mieszający z zaworem 3-drogowym (PompaUPS 25-40).1. Zespół pompowo-mieszający z zaworem 2-drogowym178/1923 4 52 61 7G 1"4 3 240210 ± 256109G 1"Zespół pompowo-mieszający z zaworem 2-drogowym stosuje sięw celu utrzymania stałej temperatury dopływu wody do rozdzielaczaw ogrzewaniu podłogowym. Temperatura dopływu regulowanajest głowicą termostatyczną w zakresie 20-70°C. Możliwe jest ograniczeniezakresu ustawienia do min./maks.Temperaturę odczytuje się na termometrze zespołupompowo-mieszającego.Zespół przewidziany jest do bezpośredniego montażu po prawej lublewej stronie rury rozdzielacza obwodu grzejnego z gwintem zewnętrznym1”. Do tego wyposażony jest w nakrętkę (nasadową) G 1”.SYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>41


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>7. Regulacja ogrzewania podłogowego <strong>Wavin</strong>W celu połączenia zespołu pompowo-mieszającego z rozdzielaczemnależy zastosować zawór kulowy 1" GZ/GW przygotowanydo podłączenia na uszczelkę płaską.Zespół pompowo-mieszający z zaworem 2-drogowym może byćstosowany do układów ogrzewania podłogowego, których mocjest nie większa niż 14 kW. W przypadku większych instalacji należyzastosować kilka zespołów mieszających, połączonych z kolejnymirozdzielaczami.Podłączenie zespołu pompowo-mieszającego z zaworem2-drogowymZespół pompowo-mieszający dostosowany jest przez producentado lewostronnego montażu na rozdzielaczu. Przy montażu prawostronnymtrzeba zakręcić mimośród i przestawić termometr.W zależności od ilości miejsca i wymiarów rozdzielacza obwodówgrzejnych może być konieczne przekręcenie pompy.Schemat podłączenia hydraulicznegoZaślepka192Ogranicznik temperatury (ustawienie 55ºC)3 4 5Dopływ2617GłowicatermostatycznaŚrubamimośrodowaz tuleją210Blokadaupustu4 3 2RozdzielaczOdpływZaślepkaKociołdopływKociołodpływOgranicznik temperaturyW przypadku zakłóceń ogranicznik temperatury wyłącza pompęcyrkulacyjną i zapobiega przegrzaniu podłogowego systemu ogrzewania.Aby uniknąć niepożądanej aktywacji, temperatura na ogranicznikutemperatury powinna być ustawiona o kilka stopni powyżejpożądanej temperatury dopływu do rozdzielacza. Jeżeli wszystkieobwody grzejne zaopatrzone są w urządzenia uruchamiające(siłowniki) i żadna zmiana pompy nie była wykonywana, ograniczniktemperatury powinien być zamontowany na dopływie rozdzielacza.2. Zespół pompowo-mieszający z zaworem 3-drogowymZespół pompowo-mieszający z zaworem 3-drogowym stosujesię w celu utrzymania stałej temperatury dopływu w ogrzewaniupowierzchniowym. Temperatura dopływu regulowana jeststopniowo.Zespół przewidziany jest do bezpośredniego montażu po prawejlub lewej stronie rury rozdzielacza obwodu grzejnego z gwintemzewnętrznym 1". Do tego wyposażony jest w nakrętkę (nasadową)G 1". W celu połączenia zespołu pompowo-mieszającegoz rozdzielaczem należy zastosować zawór kulowy 1" GZ/GWprzygotowany do podłączenia na uszczelkę płaską.Zespół pompowo-mieszający z zaworem 3-drogowym może byćstosowany do układów ogrzewania podłogowego, których mocjest nie większa niż 10 kW. W przypadku większych instalacji należyzastosować zespół pompowo-mieszający z zaworem 2-drogowym(do 14 kW) lub kilka zespołów mieszających połączonych z kolejnymirozdzielaczami.42TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>7. Regulacja ogrzewania podłogowego <strong>Wavin</strong>L1L80210 ± 2Podłączenie zespołu pompowo-mieszającego z zaworem3-drogowymZespół pompowo-mieszający dostosowany jest przez producentado lewostronnego montażu na rozdzielaczu. Przy montażu prawostronnymtrzeba zakręcić mimośród i przestawić termometr.W zależności od ilości miejsca i wymiarów rozdzielacza obwodówgrzejnych może być konieczne przekręcenie pompy.Schemat podłączenia hydraulicznegoZawórZawórRozdzielaczPowrótZawór4 56231 7ZawórZasilanieOgranicznik temperaturyW przypadku zakłóceń ogranicznik temperatury wyłącza pompęcyrkulacyjną i zapobiega przegrzaniu podłogowego systemu ogrzewania.By uniknąć niepożądanej aktywacji, temperatura na ogranicznikutemperatury powinna być ustawiona o kilka stopni powyżejpożądanej temperatury dopływu. Jeżeli wszystkie obwody grzejnewyposażone są w siłowniki, to ogranicznik temperatury należyzamontować przy dopływie rozdzielacza.SYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>43


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>8. Zestawienie produktówTworzywowe złączki zaciskowe8. Zestawienie produktów8.1. Instalacje sanitarne i ogrzewanie grzejnikoweRura PE-X/AI/PE (w zwojach)IndeksWymiar Da s DługośćD [mm] [mm] [mm] w zwoju [m]3141160212 16 x 2,00 16 2,00 2003141200216 20 x 2,25 20 2,25 1003141260320 25 x 2,50 25 2,50 50Rura PE-X/AI/PE (w sztangach)IndeksWymiar Da s DługośćD [mm] [mm] [mm] [m]3141516212 16 x 2,00 16 2,00 53141520216 20 x 2,25 20 2,25 53141526320 25 x 2,50 25 2,50 53241303321 32 x 3,00 32 3,00 53241303401 40 x 4,00 40 4,00 53241521255 50 x 4,50 50 4,50 53241521263 63 x 6,00 63 6,00 5Dz DwDz DwRura osłonowa karbowana (czerwona)IndeksDw Dz Jedn.[mm] [mm] miary3145080110 21 25 m3145080120 23 28 m3145080150 29 36 m3145080170 36 43 m3145080200 43 50 mRura osłonowa karbowana (niebieska)IndeksDw Dz Jedn.[mm] [mm] miary3145085110 21 25 m3145085120 23 28 m3145085150 29 36 m3145085180 36 43 m3145085200 43 50 m<strong>Tigris</strong> K1 Kolano 45°L ZIndeksWymiarmm mm3241375281 25 39 73241375290 32 47 133241375303 40 59 153241062325 50 62 183241062383 63<strong>Tigris</strong> K1 Kolano 90°L ZIndeksWymiarmm mm3241036022 16 31 123241036030 20 33 143241036049 25 43 173241036057 32 47 213241036065 40 70 263241062244 50 80 323241062280 6344TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>8. Zestawienie produktów<strong>Tigris</strong> M1 Kolano 90°L ZIndeksWymiarmm mm3243170134 16 31 123243170135 20 33 143243170136 25 43 173243170137 32 47 213243170138 403243170139 503243170140 63smartFix Kolano 90°L ZIndeksWymiarmm mm3247133397 16 42 213247133400 20 50 243247133419 25 59 28<strong>Tigris</strong> K1 Kolano 90° z gwintem zewnętrznymIndeksWymiarL L1 Zmm mm mm3241036073 16 x 1/2'' 33 38 143241036080 20 x 1/2" 34 41 153241036081 20 x 3/4'' 37 45 183241036090 25 x 3/4'' 44 47 183241036103 32 x 1'' 49 57 23<strong>Tigris</strong> M1 Kolano 90° z gwintem zewnętrznymIndeksWymiarL L1 Zmm mm mm3243170142 16 x 1/2'' 33 38 143243170144 20 x 3/4'' 37 45 183243170145 25 x 3/4'' 44 47 183243170146 32 x 1'' 49 57 23smartFIX Kolano 90° z gwintem zewnętrznymIndeksWymiarL1 L2 Zmm mm mm3247133486 16 x 1/2" 46 40 223247133494 20 x 1/2" 54 41 243247133508 20 x 3/4" 54 46 243247133516 25 x 3/4" 64 49 28<strong>Tigris</strong> K1 Kolano 90° z gwintem wewnętrznymIndeksWymiarL L1 Z Z1mm mm mm mm3241036111 16 x 1/2'' 38 33 19 183241036120 20 x 1/2'' 39 35 19 203241036138 20 x 3/4'' 42 38 22 213241036146 25 x 3/4'' 49 40 23 233241036154 32 x 1'' 55 47 29 28<strong>Tigris</strong> M1 Kolano 90° z gwintem wewnętrznymIndeksWymiarL L1 Z Z1mm mm mm mm3243170148 16 x 1/2'' 38 33 19 183243170149 20 x 1/2'' 39 35 19 203243170150 20 x 3/4'' 42 38 22 213243170151 25 x 3/4'' 49 40 23 233243170152 32 x 1'' 55 47 29 28SYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>45


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>8. Zestawienie produktówsmartFIX Kolano 90° z gwintem wewnętrznymIndeksWymiarL1 Z1 L2 Z2mm mm mm mm<strong>pl</strong>astik3247133567 16 x 1/2" 46 22 36 203247133575 20 x 1/2" 54 24 38 223247133583 20 x 3/4" 54 24 41 24mosiądz3247133591 25 x 3/4" 64 28 40 24<strong>Tigris</strong> K1 Kolano 90° ścienne z gwintem wewnętrznymIndeksWymiarL L1 L2 Z Z1mm mm mm mm mm3241036162 16 x 1/2'' 38 30 20 21 163241036170 20 x 1/2'' 39 20 20 26 183241036189 20 x 3/4'' 42 19 19 27 18<strong>Tigris</strong> M1 Kolano 90° ścienne z gwintem wewnętrznymIndeksWymiarL L1 L2 Z Z1mm mm mm mm mm3243170158 16 x 1/2'' 38 30 20 21 163243170159 20 x 1/2'' 39 20 20 26 183243170160 20 x 3/4'' 42 19 19 27 18smartFix Kolano 90° ścienne z gwintem wewnętrznymIndeksWymiarL1 Z1 L2 Z2 L3mm mm mm mm mm3247133770 16 x 1/2'' 33 12 50 30 183247133788 20 x 1/2'' 30 14 56 31 203247133796 20 x 3/4'' 33 17 60 35 20<strong>Tigris</strong> K1 Kolano 90° ścienne przelotowe z gwintemwewnętrznymL ZIndeksWymiarmm mm3241363500 16x1/2''x16 42 233241363518 20x1/2''x20 40 19<strong>Tigris</strong> K1 Kolano 90° przyłączeniowe z gwintemwewnętrznymL L1 Z Z1IndeksWymiarmm mm mm mm3241036197 16 x 1/2'' 45 30 24 1946TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>8. Zestawienie produktów<strong>Tigris</strong> K1 TrójnikIndeksWymiarL L1 Z Z1mm mm mm mm3241036200 16 31 33 12 123241036219 20 34 41 14 143241036227 25 43 47 17 173241036235 32 47 56 21 213241036243 40 70 70 26 263241062341 50 78 78 32 323241062384 63<strong>Tigris</strong> M1 TrójnikIndeks Wymiar LL1ZZ1mmmmmmmm3243170168 16 31 123243170169 20 34 143243170170 25 43 173243170171 32 47 213243170172 403243170173 503243170174 63smartFix TrójnikIndeksWymiarL1-3 Z1-3mm mm3247133338 16 45 213247133346 20 54 243247133354 25 66 30<strong>Tigris</strong> K1 Trójnik redukcyjnyIndeksWymiarL1 L1 L2 Z Z1 Z2mm mm mm mm mm mm3241375206 16x20x16 38 27 32 14 14 143241036251 20x16x16 28 37 30 14 12 113241036260 20x16x20 28 37 32 14 12 123241036278 20x20x16 34 34 32 14 14 133241375214 20x25x20 37 38 35 15 16 163241375222 25x16x16 32 40 30 16 13 123241375223 25x16x203241036286 25x16x25 33 41 39 16 13 133241036289 25x20x163241036294 25x20x20 39 38 34 17 15 143241036308 25x20x25 39 38 41 16 15 153241036296 25x25x203241375230 25x32x25 47 41 46 17 21 213241036316 32x16x32 32 46 39 20 32 323241036322 32x20x253241036324 32x20x32 38 43 41 20 15 153241036332 32x25x25 42 48 42 21 17 163241036340 32x25x32 42 48 43 21 17 173241036355 40x25x323241036359 40x25x40 55 61 61 25 17 173241036367 40x32x32 60 66 55 25 22 203241036375 40x32x40 60 66 66 25 22 223241062333 50x25x50 63 66 66 31 19 193241062344 50x32x323241062335 50x32x403241062340 50x32x503241062345 50x40x403241062350 50x40x50 78 74 74 31 26 263241062382 63x25x503241062381 63x32x633241062385 63x40x63SYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>47


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>8. Zestawienie produktów<strong>Tigris</strong> M1 Trójnik redukcyjnyIndeksWymiarL1mm3243170177 16x20x16 38 27 32 14 14 143243170178 20x16x16 28 37 30 14 12 113243170179 20x16x20 28 37 32 14 12 123243170180 20x20x16 34 34 32 14 14 133243170181 20x25x20 37 38 35 15 16 163243170184 25x16x25 33 41 39 16 13 133243170186 25x20x20 39 38 34 17 15 143243170187 25x20x25 39 38 41 16 15 153243170192 32x20x32 38 43 41 20 15 153243170194 32x25x25 42 48 43 21 17 173243170195 32x25x323243170198 40x25x403243170200 40x32x403243170210 50x40x503243170211 63x40x63L1mmL2mmZmmZ1mmZ2mmsmartFix Trójnik redukcyjnyIndeksWymiarL1 L2 L3 Z1 Z2 Z3mm mm mm mm mm mm3247133427 20x16x16 52 47 45 22 20 213247133435 20x16x20 52 47 52 22 20 223247133443 20x20x16 54 54 47 24 24 203247133451 25x16x25 60 51 60 24 26 243247133460 25x20x20 62 56 54 26 27 243247133478 25x20x25 62 56 62 26 27 26<strong>Tigris</strong> K1 Trójnik z gwintem wewnętrznymIndeksWymiarL L1 Z Z1mm mm mm mm3241036383 16x1/2''x16 38 33 19 183241375249 20x1/2x20 38 35 19 193241036391 20x3/4''x20 42 38 22 213241375257 25x3/4x25 49 40 23 23<strong>Tigris</strong> M1 Trójnik z gwintem wewnętrznymIndeksWymiarL L1 Z Z1mm mm mm mm3243170212 16/1/2''/16 38 33 19 183243170213 20x1/2x20 38 35 19 193243170214 20/3/4''/20 42 38 22 213243170216 25x3/4x25 49 40 23 23smartFix Trójnik z gwintem wewnętrznymIndeksWymiarL1 L2 L3 Z1 Z2 Z3mm mm mm mm mm mm3247133745 16x1/2"x16 45 36 45 21 20 213247133753 20x1/2"x20 54 38 54 24 22 243247133761 20x3/4"x20 54 41 54 24 23 24<strong>Tigris</strong> M1 Trójnik z gwintem zewnętrznymL ZIndeksWymiarmm mm3243170221 16x1/2"x16 37 203243170222 20x1/2"x20 41 233243170223 20x3/4"x20 44 2648TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>8. Zestawienie produktów<strong>Tigris</strong> K1 ZłączkaL ZIndeksWymiarmm mm3241036405 16 51 133241036413 20 62 163241036421 25 74 183241036430 32 83 233241036448 40 115 263241062368 50 124 323241062380 63<strong>Tigris</strong> M1 ZłączkaL ZIndeksWymiarmm mm3243170225 16 51 133243170226 20 62 163243170227 25 74 183243170228 32 83 233243170229 403243170230 503243170231 63smartFix ZłączkaL ZIndeksWymiarmm mm3247133303 16 69 213247133311 20 82 233247133320 25 98 26<strong>Tigris</strong> K1 złączka redukcyjnaIndeksWymiarL L1 Zmm mm mm3241036456 20x16 20 19 153241036464 25x16 26 19 173241036472 25x20 26 20 183241036480 32x20 26 20 203241036499 32x25 26 21 203241036502 40x32 45 35 243241062414 50x32 46 35 283241062430 50x40 46 45 303241062481 63x403241062480 63x50<strong>Tigris</strong> M1 złączka redukcyjnaIndeksWymiarL L1 Zmm mm mm3243170233 20x16 23 22 103243170235 25x20 29 23 103243170237 32x25 29 29 103243170239 40x32 44 29 93243170241 50x32 44 29 93243170242 50x40 44 44 93243170243 63x40 66 44 113243170244 63x50 66 44 11smartFix złączka redukcyjnaIndeksWymiarL1 L2 Zmm mm mm3247133362 20x16 30 24 293247133370 25x16 36 24 353247133389 25x20 36 30 34SYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>49


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>8. Zestawienie produktów<strong>Tigris</strong> K1 złączka z gwintem zewnętrznymL ZIndeksWymiarmm mm3241036510 16x1/2'' 49 303241036529 20x1/2'' 50 303241036537 20x3/4'' 55 353241036545 25x3/4'' 62 363241036553 25x1'' 68 423241036561 32x1'' 68 423241036570 32x1 1/4' 74 483241036588 40x1 1/4' 93 483241062465 50x1 1/2" 99 53<strong>Tigris</strong> M1 złączka z gwintem zewnętrznymL ZIndeksWymiarmm mm3243170247 16x1/2'' 49 303243170249 20x1/2'' 50 303243170250 20x3/4'' 55 353243170251 25x3/4'' 62 363243170252 25x1'' 68 423243170253 32x1'' 68 423243170254 32x1 1/4' 74 483243170255 40x1 1/2'3243170256 50x1 1/2"3243170257 63x2"smartFix złączka z gwintem zewnętrznymL ZIndeksWymiarmm mm3247133613 16x1/2" 63 393247133621 20x1/2" 70 403247133630 20x3/4" 75 45<strong>Tigris</strong> K1 złączka z gwintem wewnętrznymIndeksWymiarL L1 Zmm mm mm3241036596 16x1/2'' 43 19 93241036600 20x1/2'' 44 20 103241036618 20x3/4'' 47 20 113241036626 25x3/4'' 54 26 123241036627 25x1" 58 26 123241036634 32x1'' 58 26 133241036644 40x1 1/4" 78 45 13<strong>Tigris</strong> M1 złączka z gwintem wewnętrznymIndeksWymiarL L1 Zmm mm mm3243170259 16x1/2'' 43 19 93243170260 20x1/2'' 44 20 103243170262 20x3/4'' 47 20 113243170263 25x3/4'' 54 26 123243170266 32x1'' 58 26 133243170268 40x1 1/2"3243170270 50x1 1/2"3243170271 63x2"smartFix złączka z gwintem wewnętrznym - mosiądzIndeksWymiarL L1 Zmm mm mm3247133699 16x1/2" 60 24 203247133702 20x1/2" 66 30 213247133710 20x3/4" 66 30 2150TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>8. Zestawienie produktów<strong>Tigris</strong> K1 złączka z półśrubunkiemIndeksWymiarL L1 Zmm mm mm3241036642 16x3/4" 47 21 143241036650 20x3/4" 53 27 163241036669 25x1'' 58 30 163241036677 32x1 1/4" 64 35 173241036685 40x1 1/2" 74 45 18smartFix złączka z półśrubunkiemIndeksWymiarL L1 Zmm mm mm3247133800 16x3/4" 62 24 303247133818 20x3/4" 78 30 37<strong>Tigris</strong> K1 złączka przejściowa na rurę miedzianąL L1IndeksWymiarmm mm3241026701 16x15 66 433241026702 20x15 74 453241026703 20x18 76 463241026704 25x18 78 483241026705 25x22 80 493241026706 25x28 93 63smartFix złączka przejściowa na rurę miedzianąIndeksWymiarZ1 Lmm mm3247133834 16x15 11 543247133842 20x22 18 68LRozdzielacz do wody mosiężny*zaacL 1Z a c L L1IndeksTypmm mm mm mm mm3141951020 3 odejścia 12 49 26 150 31Korek do prób ciśnieniowych (niebieski)LKod towaruStary kod D Z Ltowaru mm mm mm3145955010 9595501 1/2” 32 623145955020 9595502 3/4” 39 91ZKorek do prób ciśnieniowych (czerwony)*Kod towaruStary kod D Z Ltowaru mm mm mm3145955030 9595503 1/2” 32 623145955040 9595504 3/4” 39 91aUchwyt rozdzielacza*a 1LIndeksTyp3141080800 do rozdzielaczaSa1 a Lmm mm mm215 28 75SYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>* do wyczerpania zapasówSystem instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>51


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>8. Zestawienie produktówLNypel niklowany*Wymiar LIndeksD (cale) mm3141100210 1” 35LZZaślepka rozdzielacza GWWymiar L ZIndeksD (cale) mm mm3141070700 3/4” 6 11L 1Zawór kulowyWymiar Z L L1IndeksD (cale) mm mm mm3141910004 1” 84 99 52ZLL 1L 2L 3Płytka montażowa pod baterię – płaskaL1 L2 L3IndeksTypmm mm mm3141052001 - 216 150 66(w zestawie 6 wkrętów do mocowania kolan)L 1L 2L 3L 4BPłytka montażowa pod baterię – wygiętaL1 L2 L3 L4 BIndeksTypmm mm mm mm mm3141052002 - 300 220 150 66 50(w zestawie 6 wkrętów do mocowania kolan)Tłumik styropianowy na kolano ścienne GW 1/2” *WymiarIndeksD (cale)3241036750 1/2”* do wyczerpania zapasów52TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>8. Zestawienie produktówRozdzielacz do c.o. (z osprzętem)aL 1a 1IndeksTypa1 a L1mm mm mm3141941020 2 odejścia 210 50 1103141941030 3 odejścia 210 50 1603141941040 4 odejścia 210 50 2103141941050 5 odejść 210 50 2603141941060 6 odejść 210 50 3103141941070 7 odejść 210 50 3603141941080 8 odejść 210 50 4103141941090 9 odejść 210 50 4603141941100 10 odejść 210 50 5103141941110 11 odejść 210 50 5603141941120 12 odejść 210 50 610Profil rurowy (okrągły 33 mm), odejścia rozdzielacza (ny<strong>pl</strong>e) GZ = 3/4",podłączenie do belki – półśrubunek 1", korki (zaślepki) belek rozdzielaczaGW 3/4", odpowietrzniki 3/8" na obu belkach, uchwyty z wkładkami.LPrzyłącze kątowe do grzejnika <strong>Tigris</strong> K1/M1Z LIndeksTypmm mm3241115364 16/300 42 300ZPrzyłącze kątowe do grzejnika smartFIXZIndeksTypmm3247133826 16/300 300Trójnik krzyżakowy w obudowieWymiarIndeksD (mm)3241036752 16x16x163241036753 20x16x163241036754 20x16x20Przyłącze grzejnikowe w korpusie styropianowym*WymiarIndeksD (mm)3141036751 16Złączka przyłączeniowa z pierścieniemIndeksWymiar L L1 L2D (mm) mm mm mm3141488791 16x3/4” 13 23 343141420051 20x3/4” 13 23 34SYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>* do wyczerpania zapasówSystem instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>53


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>8. Zestawienie produktówACSzafka natynkowaBIndeksTypA B Cmm mm mm3141042001 2-4 obw. 400 600 1103141042002 5-6 obw. 450 600 1103141042003 7-8 obw. 530 600 1103141042004 9-10 obw. 680 600 1103141042005 11-13 obw. 830 600 1103141042006 14-16 obw. 1030 600 1103141042007 17-18 obw. 1130 600 110ACSzafka podtynkowaIndeksTypAmmBmmCmmB3141041004 2-4 obw. 400 690-790 110-1603141041005 5-6 obw. 450 690-790 110-1603141041006 7-8 obw. 530 690-790 110-1603141041007 9-10 obw. 680 690-790 110-1603141041008 11-13 obw. 830 690-790 110-1603141041009 14-16 obw. 1030 690-790 110-1603141041010 17-18 obw. 1130 690-790 110-160Zawór spustowy do rozdzielaczaZ L L1IndeksTypmm mm mm31419110003 3/8” 39 45 37Zestaw zaciskowyIndeksTypDmm3241305300 elektryczny UNP2* 16/20/253241305501 akumulatorowy UAP2** 16/20/25* elementy zestawu: zaciskarka elektryczna UNP2,szczęki zaciskowe 16, 20, 25 mm, metalowa walizka, instrukcja obsługi** elementy zestawu: zaciskarka akumulatorowa UAP2,szczęki zaciskowe 16, 20, 25 mm, metalowa walizka, akumulator,instrukcja obsługiSzczęki zaciskowe UNP2/UAP2IndeksTyp3241305301 163241305302 203241305303 253241305304 323241305305 403241305306 503241305307 63Zaciskarka ręczna i szczęki do zaciskarki ręcznejDIndeksTypmm3241305284zaciskarkaręczna16/2032413052853241305286szczękizaciskowe1620Kalibrator ręczny/na wkrętarkęIndeksWymiar3203053083 163203053091 203203053105 253241353113 3254TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>8. Zestawienie produktówUchwyt do kalibratora ręcznego/na wkrętarkęIndeks3203140334Uchwyt łamany do kalibratora ręcznego/na wkrętarkęIndeks3203140338Kalibrator ręczny/na wkrętarkęIndeksWymiar3241037144 403241037150 503241037163 63Kalibrator trójramiennyIndeksWymiar3241037116 16/20/25Zestaw kalibratorów ręcznych/na wkrętarkęWymiarIndeksmm3203132552 16-25NożyceTypDIndeksmm3286361040 - 0-40Sprężyna do gięcia rurTypIndeksDmm3141021612 wewnętrzna 163141022016 203141022620 253141011612 zewnętrzna 163141012016 20SYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>55


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>8. Zestawienie produktów8.2. System ogrzewania podłogowegoRura PE-X/AI/PE (w zwojach)IndeksWymiar Da s Długość wD (mm) mm mm zwoju (m)3141160212 16x2,00 16 2,00 2003141200216 20x2,25 20 2,25 100Dz DwRura osłonowa karbowana (czerwona)IndeksDw Dz Jedn.mm mm miary3145080110 21 25 m3145080120 23 28 mDz DwRura osłonowa karbowana (niebieska)IndeksDw Dz Jedn.mm mm miary3145085110 21 25 m3145085120 23 28 mZłączka <strong>Tigris</strong> K1IndeksWymiar L ZD (mm) mm mm3241036405 16 51 133241036413 20 62 16Złączka przyłączeniowa z pierścieniemIndeksWymiar L L1 L2D (mm) mm mm mm3141488791 16x3/4” 13 23 343141420051 20x3/4” 13 23 34Rozdzielacz mosiężny do ogrzewaniapodłogowego z przepływomierzamiProfil rurowy (okrągły 33 mm), odejściarozdzielacza (ny<strong>pl</strong>e) GZ = 3/4”, podłączenie dobelki - półśrubunek 1”, korki (zaślepki) belekrozdzielacza GW 3/4”, odpowietrzniki 3/8” naobu belkach, zaślepiony otwór spustowy nakażdej belce GW = 3/8”, uchwyty z wkładkami.aL 1a 1IndeksTypa1 a L1mm mm mm3118102034 2 odejścia 210 50 1603118103034 3 odejścia 210 50 2103118104034 4 odejścia 210 50 2603118105034 5 odejść 210 50 3103118106034 6 odejść 210 50 3603118107034 7 odejść 210 50 4103118108034 8 odejść 210 50 4603118109034 9 odejść 210 50 5103118101034 10 odejść 210 50 5603118101134 11 odejść 210 50 6103118101234 12 odejść 210 50 66056TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>8. Zestawienie produktówRozdzielacz do ogrzewania podłogowego (z osprzętem)Profil rurowy (okrągły 33 mm), odejścia rozdzielacza(ny<strong>pl</strong>e) GZ = 3/4”, zawory regulacyjne nabelce powrotnej GZ = 3/4”, zawory odcinającena belce zasilającej, podłączenie do belki - półśrubunek1”, korki (zaślepki) belek rozdzielaczaGW 3/4”, odpowietrzniki 3/8” na obu belkach,zaślepiony otwór spustowy na każdej belce GW= 3/8”, uchwyty z wkładkami.aL 1a1IndeksTypa1 a L1mm mm mm3141930234 2 odejścia 210 50 1603141930334 3 odejścia 210 50 2103141930434 4 odejścia 210 50 2603141930534 5 odejść 210 50 3103141930634 6 odejść 210 50 3603141930734 7 odejść 210 50 4103141930834 8 odejść 210 50 4603141930934 9 odejść 210 50 5103141931034 10 odejść 210 50 5603141931134 11 odejść 210 50 6103141931234 12 odejść 210 50 660Zawór kulowyL 1Wymiar Z L L1IndeksD (cale) mm mm mm3141910004 1” 84 99 52ZLZawór spustowy do rozdzielaczaZ L L1IndeksTypmm mm mm31419110003 3/8” 39 45 37ACSzafka natynkowaBIndeksTypA B Cmm mm mm3141042001 2-4 obw. 400 600 1103141042002 5-6 obw. 450 600 1103141042003 7-8 obw. 530 600 1103141042004 9-10 obw. 680 600 1103141042005 11-13 obw. 830 600 1103141042006 14-16 obw. 1030 600 1103141042007 17-18 obw. 1130 600 110ACSzafka podtynkowaIndeksTypAmmBmmCmmB3141041004 2-4 obw. 400 690-790 110-1603141041005 5-6 obw. 450 690-790 110-1603141041006 7-8 obw. 530 690-790 110-1603141041007 9-10 obw. 680 690-790 110-1603141041008 11-13 obw. 830 690-790 110-1603141041009 14-16 obw. 1030 690-790 110-1603141041010 17-18 obw. 1130 690-790 110-160Folia PE bez nadrukuA B CIndeksTypmm mm mm3118700005 - 1250 0,2 100SYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>57


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>8. Zestawienie produktówTaśma klejąca do foliiIndeksTyp3118700001 -Folia do ogrzewania podłogowego z nadrukiemSzer.Dł.Indeksmmm3141000285 1000 50Taśma brzegowa dylatacyjna do ogrzewania podłogowegoGr. Wys.IndeksTypmm mm3141000284 8/150 8 150Taśma brzegowa dylatacyjna 8/150 z warstwą klejuGr. Wys.IndeksTypmm mm3118110815 8/150 8 150Profil dylatacyjny 2 mDł. Gr. Wys.Indeksmm mm mm3118100022 2000 8 100Listwa do profilu dylatacyjnegoDł. Gr. Wys.Indeksmm mm mm3218100011 2000 8 20Płyta systemowa TackerIndeksTypGr. Dł. Szer.mm m m3118300030 3 30 10 13118300050 5 50 5 1Klips do mocowania rur ogrzewania podłogowegoIndeksTyp3141000283 1658TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


L<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>8. Zestawienie produktówTackerIndeksTyp3118100003Klipsy do TackeraIlośćIndeksszt.3118100004 300Panel systemowy wciskany do rur 16/20Dł. Szer. Wys.IndeksTypmm mm mm3218401620 16/20 1200 900 23Szyna montażowa 16/20IndeksTyp3218501620 16/20Klips do szyny montażowejDł.Indeksmm3218600000 4213065 maks.100Zawór RTL1804030Wys. Szer. Gł.IndeksTypmm mm mm3118806101 z widoczną głowicą 180 130 6513065 Zawór RTL18040TRWys. Szer. Gł.IndeksTypmm mm mm3118806102 z zakrytą głowicą 180 130 65MN GSYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>59


4 3 2217<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>8. Zestawienie produktów3063 4 5 6Zespół pompowo-mieszającySzer. Wys. Gł.IndeksTypmm mm mm3218900000 z zaworem 2-drogowym 192 306 110192346Zespół pompowo-mieszającySzer. Wys. Gł.IndeksTypmm mm mm3218700000 z zaworem 3-drogowym 216 346 110216Siłownik termiczny (bezprądowo zamknięty)IndeksTyp3118910024 24 V3218910023 230 VTermometr bimetalicznyIndeksTypZakres TCº3218650000 stykowy 0-60Plastyfikator do betonuIndeksTypPojemnośćL3118101005 - 0-60Regulator pokojowy standard przewodowyIndeksTypSzer. Wys. Gł.mm mm mm3218750002 24 V 78 78 263218750001 230 V 78 78 26Regulator pokojowy z obniżeniemnocnym przewodowyIndeksTypSzer. Wys. Gł.mm mm mm3218750003 24 V 93 80 273218750004 230 V 93 80 27Rozdzielacz regulacji 6 sekcjiIndeksTypSzer. Wys. Gł.mm mm mm3218752001 24 V 238 75 703218752000 230 V 238 75 7060TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>8. Zestawienie produktówModuł sterujący pompąIndeksTypSzer. Wys. Gł.mm mm mm3218800001 24 V 88 75 703218800000 230 V 88 75 70Moduł czasowySzer. Wys. Gł.IndeksTypmm mm mm3218810000 65 75 46Regulator pokojowy bezprzewodowyIndeksTypSzer. Wys. Gł.mm mm mm3218960081 TP 82NW 65 88 203218960084* TP 83NW 65 88 203218960086** TP-83 IR 65 88 20* z możliwością programowania czasu pracy ogrzewania podłogowegow zależności od pory dnia i dnia tygodnia** z czujnikiem temperatury podłogi na podczerwieńCentrala sterująca 2 kanałyIndeksTypSzer. Wys. Gł.mm mm mm3218950284 AC-82 76 110 333218950285 AC-83 76 110 33Centrala sterująca 14 kanałówIndeks Typ Szer.mmWys.mmGł.mm3218951415 AC-8014 258 214 77AntenaIndeks Typ Dł. przewodum3218951415 AN-80 2SYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>61


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>9. Wymiarowanie i dobórTworzywowe złączki zaciskowe9. Wymiarowanie i dobór9.1. Instalacje wody pitnejWartości współczynników strat miejscowych w złączkach systemu <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong> należy przyjmowaćzgodnie z poniższą tabeląz – współczynnikstrat miejscowych16 x 2,0(Di = 12)Średnica przewodu [mm]20 x 2,25 25 x 2,5 32 x 3,0(Di = 15,5) (Di = 20) (Di = 26)40 x 4,0(Di = 32)50 x 4,5(Di = 41)Kolano 90º 3,40 2,60 2,40 2,10 1,90 1,90Redukcja 1,40 1,10 1,00 0,90 0,90 0,804,00 3,10 2,80 2,40 2,30 2,300,90 0,70 0,70 0,60 0,50 0,50Trójnik– rozdziałstrumieni zgodnieze schematem3,50 2,80 2,50 2,10 2,00 2,003,60 2,90 2,50 2,20 2,10 2,003,50 2,60 1,90 1,50 1,40 1,307,70 6,10 5,50 4,70 4,40 4,2062TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>9. Wymiarowanie i dobórOrientacyjne wartości dla minimalnych ciśnień i przepływów obliczeniowych wybranych miejsc poboru wody pitnejRodzaj miejsca poboru wody pitnejPrzepływ obliczeniowy przy pobieraniuMinimalneciśnienieRodzaj punktu czerpalnegoWody mieszanej*Tylko zimnejlub ciepłejprzepływu P min FL[bar]VRzimnal/sVRciepłal/sVRl/s0,5 Bez perlatora** DN 15 – – 0,300,5 DN 20 – – 0,500,5 DN 25 – – 1,001,0 Z perlatorem DN 10 – – 0,151,0 DN 15 – – 0,151,0 Głowice natryskowe dla natrysków do mycia 0,10 0,10 0,201,2 Spłuczki ciśnieniowe według normy DIN 3265 część 1 DN 15 – – 0,701,2 Spłuczki ciśnieniowe według normy DIN 3265 część 1 DN 20 – – 1,000,4 Spłuczki ciśnieniowe według normy DIN 3265 część 1 DN 25 – – 1,001,0 Spłuczki ciśnieniowe dla pisuarów DN 15 – – 0,301,0 Zmywarka do naczyń DN 15 – – 0,151,0 Pralka DN 15 – – 0,25Baterie mieszające dla:1,0 brodzików/natrysków DN 15 0,15 0,15 –1,0 wanien DN 15 0,15 0,15 –1,0 zlewozmywaków kuchennych DN 15 0,07 0,07 –1,0 umywalek DN 15 0,07 0,07 –1,0 bidetów DN 15 0,07 0,07 –1,0 Bateria mieszająca DN 20 0,30 0,30 –0,5 Spłuczka według normy DIN 19542 DN 15 – – 0,131,0 Warnik elektryczny 0,10*** DN 15 – – –* Przepływy obliczeniowe dla poboru wody mieszanej przy założeniu temperatury zimnej wody 15°C i temperatury ciepłej wody 60°C.** W przypadku zaworów czerpalnych bez perlatora i ze złączką gwintowaną węża spadek ciśnienia w przewodzie giętkim (do 10 m długości) i w podłączonymaparacie (np. zraszacz do trawników) uwzględniany jest ryczałtem za pomocą minimalnego ciśnienia hydraulicznego. W takim przypadku minimalne ciśnieniehydrauliczne wzrasta od 1,0 bar do 1,5 bar.*** Przy całkowicie otwartej śrubie dławiącej.Uwaga: Nie ujęte w tabeli miejsca poboru i aparaty tego samego rodzaju o przepływach przez armatury lub minimalnych ciśnieniach hydraulicznych większych niżpodano należy uwzględnić przy ustalaniu średnicy rury zgodnie z informacjami producenta.SYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>63


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>9. Wymiarowanie i dobórSpadki ciśnienia spowodowane oporami w rurach <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong> dla przewodów wody pitnej o średnicy nominalnej 16-25 mmŚrednicaznamionowadi (V/l)16 x 2 mm12 mm0,11 l/m20 x 2,25 mm15,5 mm0,19 l/m25 x 2,5 mm20 mm0,31 l/mVsl/sRmbar/mvm/sRmbar/mvm/sRmbar/mvm/s0,01 0,24 0,120,02 0,80 0,19 0,24 0,150,03 1,39 0,29 0,49 0,180,04 2,26 0,37 0,77 0,23 0,26 0,180,05 3,40 0,45 0,98 0,26 0,29 0,200,06 4,43 0,55 1,29 0,31 0,34 0,220,07 5,80 0,63 1,84 0,39 0,52 0,240,08 7,40 0,73 2,25 0,45 0,74 0,260,09 8,90 0,82 2,38 0,50 0,84 0,300,10 10,81 0,91 3,31 0,54 0,99 0,330,15 22,00 1,35 6,51 0,81 2,00 0,490,20 37,40 1,81 11,01 1,10 3,30 0,650,25 61,24 2,44 15,48 1,31 4,40 0,790,30 81,29 2,87 23,70 1,63 6,47 0,970,35 104,30 3,34 28,94 1,83 8,35 1,100,40 131,80 3,73 41,05 2,17 10,47 1,290,45 157,80 4,43 44,04 2,34 13,40 1,440,50 191,20 4,84 54,03 2,71 15,70 1,580,55 229,40 5,11 71,02 2,96 19,34 1,790,60 261,30 5,52 79,60 3,24 21,99 1,940,65 299,70 5,91 91,10 3,51 25,30 2,090,70 333,76 6,41 99,90 3,77 29,01 2,220,75 378,13 6,85 115,40 4,00 33,40 2,410,80 425,31 7,26 122,30 4,19 35,70 2,510,85 137,20 4,46 39,90 2,670,90 154,70 4,80 43,15 2,730,95 171,50 5,10 49,10 3,041,00 190,40 5,33 52,80 3,111,05 208,30 5,60 63,01 3,381,10 217,90 5,87 67,40 3,531,15 229,40 5,99 70,01 3,701,20 243,60 6,27 74,40 3,851,25 281,10 6,70 77,20 4,101,30 299,40 6,99 81,03 4,321,35 86,21 4,501,40 99,13 4,621,45 101,90 4,841,50 103,80 4,9964TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>9. Wymiarowanie i dobórSpadki ciśnienia spowodowane oporami w rurach <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong> dla przewodów wody pitnej o średnicy nominalnej 32-50 mmŚrednica znamionowaVsl/s32 x 3 mm25 mm0,53 l/mRmbar/mvm/s40 x 4 mm32 mm0,80 l/mRmbar/mvm/sRmbar/m50 x 4,5 mm41 mm1,32 l/m0,07 0,21 0,130,08 0,24 0,140,09 0,26 0,160,10 0,31 0,190,15 0,58 0,27 0,27 0,190,20 1,10 0,41 0,35 0,270,25 1,31 0,48 0,55 0,31 0,19 0,180,30 1,80 0,56 0,70 0,38 0,25 0,230,35 2,51 0,68 0,88 0,42 0,31 0,270,40 3,10 0,76 1,14 0,49 0,36 0,320,45 3,65 0,85 1,35 0,54 0,45 0,330,50 4,45 0,95 1,67 0,60 0,54 0,380,55 5,20 1,03 1,99 0,69 0,63 0,410,60 6,21 1,14 2,32 0,77 0,70 0,450,65 7,01 1,22 2,34 0,81 0,82 0,510,70 7,99 1,29 2,99 0,84 0,95 0,550,75 9,05 1,40 3,38 0,90 1,08 0,570,80 10,64 1,53 3,77 0,97 1,17 0,600,85 11,17 1,59 4,38 1,06 0,27 0,620,90 13,25 1,72 4,73 1,13 1,43 0,650,95 13,73 1,78 5,24 1,19 1,66 0,721,00 15,11 1,87 5,65 1,25 1,77 0,791,10 18,14 2,06 6,73 1,38 2,07 0,841,20 20,99 2,25 7,77 1,47 2,35 0,871,30 24,40 2,44 9,04 1,65 2,72 0,961,40 27,47 2,65 10,31 1,78 3,16 1,051,50 31,20 2,83 11,67 1,91 3,59 1,161,60 35,90 3,09 12,98 1,97 4,02 1,241,70 39,99 3,21 14,37 2,09 4,61 1,411,80 43,71 3,41 16,09 2,26 5,01 1,491,90 46,98 3,55 17,57 2,35 5,45 1,652,00 54,20 3,81 19,31 2,47 5,99 1,722,20 69,27 4,22 23,11 2,78 7,02 1,812,40 78,00 4,61 27,01 3,01 8,25 1,892,60 87,20 4,94 31,02 3,29 9,45 2,042,80 93,34 5,04 35,19 3,46 10,91 2,213,00 121,30 3,31 40,04 3,78 12,25 2,313,20 45,57 3,99 13,55 2,563,40 50,88 4,06 14,48 2,743,60 56,17 4,51 18,02 2,994,00 66,87 4,94 20,54 3,144,20 71,14 5,23 21,74 3,294,40 79,14 5,41 23,08 3,474,60 85,77 5,66 27,25 3,714,80 93,23 5,91 28,88 3,885,00 107,12 6,13 30,67 3,895,20 32,19 4,025,40 33,33 4,085,60 34,12 4,125,80 39,68 4,336,00 43,44 4,56vm/sSYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>65


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>9. Wymiarowanie i dobórNomogram 1. Jednostkowe liniowe spadki ciśnienia w przewodach wody pitnej t = 10°C1 000Jednostkowy liniowy spadek ciśnienia R [hPa/m]1001010,10,1 m/s0,01 0,1 1 10Strumień objętości wody Vs [l/s]0,20,30,41,00,90,80,70,60,516 x 21,52,020 x 2,2525 x 2,52,55,04,0 4,53,53,032 x 340 x 450x 4,566TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>9. Wymiarowanie i dobór9.2. Instalacje centralnego ogrzewania9.2.1. Wymiarowanie i dobór instalacji grzewczychW przypadku wielowarstwowych rur zespolonych <strong>Wavin</strong> do zastosowańz systemami kształtek instalacyjnych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong> K1, <strong>Tigris</strong>M1 i smartFIX zgrzewana na styk warstwa aluminium gwarantujeszczelność chroniącą przed dyfuzją tlenu i tym samym spełniawymagania normy DIN 4726 (ogrzewania podłogowe ciepłąwodą i podłączenia grzejników) pod względem odporności na dyfuzjętlenu.Systemy kształtek instalacyjnych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong> K1, <strong>Tigris</strong> M1 i smart-FIX nadają się tym samym do wykonywania systemów podłączeniagrzejników i instalacji ogrzewania podłogowego/płaszczyznowego.Projektowanie i obliczenie wymaganych średnic przewodówodbywa się zgodnie z regułami technicznymi z ustaleniem ilościtransportowanego ciepła i spadków ciśnienia występujących każdorazowow sieci rur.Spadek ciśnienia w sieci rur uwarunkowany jest przez spadki spowodowanetarciem w rurach dla wybranej średnicy rury oraz sumąposzczególnych oporów, jak kolanka, trójniki, grzejniki, kolankaprzyłączeniowe, itp.Spadki ciśnienia spowodowane oporami w rurach <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>można zaczerpnąć z tabel na kolejnych stronach.WzorySuma oporów miejscowych:z = ∑ z • v 2 • pzCałkowity spadek ciśnienia:Δpcałk = R • l + Z + Δpv [Pa]R = jednostkowy, liniowy spadek ciśnienia w rurociagu (Pa/m)l = długość rury (m)Z = suma oporów miejscowych (Pa)Δpv = spadek ciśnienia na zaworze grzejnika (Pa)Przepływ masowy - strumień masy:m = Q HKΔt • cQ HK= moc cie<strong>pl</strong>na (W)Δt = różnica temperatur zasilanie/powrót (K)C = pojemność cie<strong>pl</strong>na wody= (1,163 Wh/kg · K)Do ustalenia strat spowodowanych oporami w rurach wielowarstwowych<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong> można użyć tabel zamieszczonych nanastępnych stronach. W przypadku wyboru różnicy temperaturzasilanie/powrót wynoszącej 10, 15 lub 20 K można tu bezpośrednioustalić odpowiednio spadek ciśnienia w Pa/m oraz prędkośćprzy wybranej średnicy rury.z = bezwymiarowy współczynnik strat miejscowych (-)p = gęstość (kg/m3)v = prędkość (m/s)SYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>67


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>9. Wymiarowanie i dobór9.2.2. Tabele do doboru instalacji centralnego ogrzewaniaSpadki ciśnienia spowodowane oporami w rurach wielowarstwowych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong> 16 i 25 mm,zastosowanie w instalacji grzewczejPrzepływ masowy [kg/h]Wydajność cie<strong>pl</strong>na [W]przy różnicy temp.wynoszącej (K)16 x 20di = 12Wymiary rur [mm]20 x 2,25di = 15,5Spadek ciśnienia rura (Pa/m ) + prędkość v (m/s)10 15 20 R v R v8,59 100 150 200 1 0,0212,89 150 425 300 3 0,0317,19 200 300 400 5 0,0421,49 250 375 500 8 0,0525,79 300 450 600 10 0,0630,09 350 525 700 13 0,0934,39 400 600 800 16 0,1038,69 450 675 900 19 0,1142,99 500 750 1000 22 0,1251,59 600 900 1200 30 0,1360,18 700 1050 1400 35 0,1468,78 800 1200 1600 50 0,1677,38 900 1375 1800 61 0,2085,98 1000 1500 2000 66 0,21 11 0,1094,58 1100 1650 2200 81 0,23 18 0,12103,18 1200 1800 2400 93 0,26 25 0,14111,76 1300 1950 2600 111 0,29 31 0,16120,36 1400 2100 2800 119 0,30 38 018128,96 1500 2250 3000 144 0,33 46 0,20137,56 1600 2400 3200 156 0,35 51 0,22146,16 1700 2550 3400 177 0,38 58 0,24154,76 1800 2700 3600 190 0,39 63 0,25171,96 2000 3000 4000 225 0,43 70 0,27180,57 2100 3150 4200 247 0,44 79 0,28189,17 2200 3300 4400 268 0,46 86 0,29197,76 2300 3450 4600 289 0,49 93 0,30206,36 2400 3600 4800 320 0,52 98 0,31214,96 2500 3750 5000 345 0,56 103 0,32223,56 2600 3900 5200 353 0,58 107 0,34232,16 2700 4050 5400 365 0,61 112 0,35240,76 2800 4200 5600 422 0,63 121 0,37249,36 2900 4350 5800 453 0,65 130 0,39257,95 3000 4500 6000 471 0,67 140 0,40266,55 3100 4650 6200 506 0,69 152 0,42275,15 3200 4800 6400 545 0,71 161 0,43283,75 3300 4950 6600 587 0,74 167 0,45292,35 3400 5100 6800 603 0,76 175 0,46300,94 3500 5250 7000 625 0,77 185 0,47309,54 3600 5400 7200 663 0,79 199 0,48318,14 3700 5550 7400 696 0,82 211 0,50326,74 3800 5700 7600 732 0,83 218 0,51335,34 3900 5850 7800 765 0,86 226 0,53343,93 4000 6000 8000 781 0,88 235 0,54386,93 4500 6250 9000 966 0,98 277 0,61408,43 4750 7125 9500 1088 1,04 304 0,63429,92 5000 7500 10000 1067 1,11 351 0,66451,42 5250 7875 10500 374 0,70472,91 5500 8250 11000 409 0,72494,41 5750 8625 11500 439 0,75515,90 6000 9000 12000 470 0,78537,40 6250 9375 12500 512 0,83558,90 6500 9750 13000 545 0,85580,40 6750 10125 13500 581 0,88601,89 7000 10500 14000 619 0,91623,39 7250 10875 14500 666 0,96644,88 7500 11250 15000 699 0,98666,38 7750 11625 15500 744 1,01687,87 8000 12000 16000 786 1,04709,37 8250 12375 16500 829 1,08730,87 8500 12750 17000 887 1,11773,86 9000 13500 18000 987 1,17795,36 9250 13875 18500 1019 1,2168TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>9. Wymiarowanie i dobórSpadki ciśnienia spowodowane oporami w rurach wielowarstwowych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong> 16 i 25 mm,zastosowanie w instalacji grzewczej – cd.Przepływ masowy [kg/h]Wydajność cie<strong>pl</strong>na [W]przy różnicy temp.wynoszącej (K)25 x 2,5di = 20Wymiary rur [mm]32 x 3,0di = 26Spadek ciśnienia rura (Pa/m ) + prędkość v (m/s)10 15 20 R v R v171,96 2000 3000 4000 21 0,15189,17 2200 3300 4400 25 0,17206,36 2400 3600 4800 29 0,18214,96 2500 3750 5000 30 0,19232,16 2700 4050 5400 34 0,21249,36 2900 4350 5800 38 0,22257,95 3000 4500 6000 41 0,24 12 0,150275,15 3200 4800 6400 45 0,25 13 0,156292,35 3400 5100 6800 51 0,26 15 0,165300,95 3500 5250 7000 54 0,27 16 0,170318,14 3700 5550 7400 60 0,29 17 0,176335,34 3900 5850 7800 66 0,30 19 0,185343,94 4000 6000 8000 69 0,31 20 0,190365,43 4250 6375 8500 77 0,33 22 0,200386,93 4500 6750 9000 85 0,35 24 0,210408,43 4750 7125 9500 93 0,37 26 0,220429,92 5000 7500 10000 102 0,39 29 0,230451,42 5250 7875 10500 108 0,42 32 0,240472,91 5500 8250 11000 120 0,44 35 0,250494,41 5750 8625 11500 130 0,46 38 0,260515,91 6000 9000 12000 140 0,47 41 0,280537,40 6250 9375 12500 150 0,48 44 0,290558,90 6500 9750 13000 160 0,50 47 0,300580,40 6750 10125 13500 171 0,52 50 0,310601,89 7000 10500 14000 183 0,54 53 0,320623,39 7250 10875 14500 194 0,56 56 0,330644,88 7500 11250 15000 206 0,58 59 0,340666,38 7750 11625 15500 218 0,61 62 0,370687,88 8000 12000 16000 231 0,63 66 0,380709,37 8250 12375 16500 244 0,65 70 0,390730,87 8500 12750 17000 257 0,68 74 0,400752,36 8750 13125 17500 270 0,70 78 0,410773,86 9000 13500 18000 284 0,71 82 0,420795,36 9250 13875 18500 297 0,71 86 0,430816,85 9500 14250 19000 312 0,72 90 0,440838,35 9750 14625 19500 327 0,74 94 0,450859,85 10000 15000 20000 343 0,76 98 0,460881,34 10250 15375 20500 357 0,78 102 0,470902,84 10500 15750 21000 374 0,79 107 0,480924,34 10750 16125 21500 390 0,83 112 0,490945,83 11000 16500 22000 406 0,84 116 0,500967,33 11250 16875 22500 422 0,85 121 0,520988,83 11500 17250 23000 439 0,87 126 0,5301010,32 11750 17625 23500 456 0,93 131 0,5401031,82 12000 18000 24000 473 0,94 136 0,5501053,31 12250 18375 24500 490 0,95 141 0,5601074,81 12500 18750 25000 508 0,98 146 0,5701096,31 12750 19125 25500 526 0,99 151 0,5801117,80 13000 19500 26000 544 1,02 156 0,600SYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>69


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>9. Wymiarowanie i dobórSpadki ciśnienia spowodowane oporami w rurach wielowarstwowych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong> 16 i 25 mm,zastosowanie w instalacji grzewczej – cd.Przepływ masowy [kg/h]Wydajność cie<strong>pl</strong>na [W]przy różnicy temp.wynoszącej (K)25 x 2,5di = 20Wymiary rur [mm]32 x 3,0di = 26Spadek ciśnienia rura (Pa/m ) + prędkość v (m/s)10 15 20 R v R v1139,29 13250 19875 26500 562 1,04 161 0,611160,79 13500 20250 27000 580 1,05 167 0,621182,28 13750 20625 27500 598 1,07 172 0,631203,78 14000 21000 28000 616 1,10 177 0,651225,27 14250 21375 28500 634 1,11 183 0,661246,77 14500 21750 29000 653 1,12 189 0,671289,76 15000 22500 30000 672 1,13 201 0,691332,76 15500 23250 31000 213 0,711375,75 16000 24000 32000 225 0,731418,74 16500 24750 33000 237 0,761461,73 17000 25500 34000 250 0,791504,73 17500 26250 35000 261 0,811547,72 18000 27000 36000 277 0,841590,71 18500 27750 37000 291 0,861633,70 19000 28500 38000 305 0,881676,69 19500 29250 39000 319 0,901719,69 20000 30000 40000 334 0,921762,68 20500 30750 41000 349 0,941805,67 21000 31500 42000 364 0,961848,66 21500 32250 43000 380 0,991891,65 22000 33000 44000 396 1,02SYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – kwiecień 201270TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>9. Wymiarowanie i dobórSpadki ciśnienia spowodowane oporami w rurach wielowarstwowych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong> 40 i 50 mm,zastosowanie w instalacji grzewczejPrzepływ masowy [kg/h]Wydajność cie<strong>pl</strong>na [W]przy różnicy temp.wynoszącej (K)40 x 4,0di = 32Wymiary rur [mm]50 x 4,5di = 41Spadek ciśnienia rura (Pa/m ) + prędkość v (m/s)10 15 20 R v R v859,84 10000 15000 20000 37 0,30 12 0,19945,82 11000 16500 22000 44 0,33 14 0,211031,81 12000 18000 24000 52 0,36 16 0,231117,79 13000 19500 26000 59 0,39 18 0,251203,78 14000 21000 28000 67 0,42 21 0,271289,76 15000 22500 30000 75 0,45 24 0,291375,75 16000 24000 32000 84 0,48 27 0,301461,73 17000 25500 34000 94 0,51 30 0,321547,72 18000 17000 36000 104 0,54 33 0,341633,70 19000 28500 38000 114 0,58 36 0,361719,69 20000 30000 40000 124 0,62 39 0,381805,67 21000 31500 42000 136 0,65 42 0,391891,65 22000 33000 44000 148 0,68 45 0,411977,64 23000 34500 46000 160 0,71 49 0,432063,62 24000 36000 48000 172 0,74 53 0,452149,61 25000 37500 50000 185 0,77 57 0,472235,59 26000 39000 52000 199 0,80 61 0,492321,58 27000 40500 54000 213 0,83 65 0,502407,56 28000 42000 56000 227 0,86 69 0,522493,55 29000 43500 58000 241 0,89 74 0,542579,53 30000 45000 60000 255 0,92 79 0,562665,52 31000 46500 62000 271 0,95 83 0,582751,50 32000 48000 64000 287 0,98 88 0,602837,48 33000 49500 66000 303 1,01 93 0,622923,47 34000 51000 68000 319 1,04 98 0,643009,45 35000 52500 70000 335 1,07 103 0,663095,44 36000 54000 72000 353 1,10 108 0,673181,42 37000 55500 74000 371 1,13 113 0,693267,41 38000 57000 76000 389 1,16 119 0,713353,39 39000 58500 78000 407 1,19 125 0,733439,38 40000 60000 80000 426 1,22 131 0,753525,36 41000 61500 82000 446 1,25 137 0,773611,34 42000 63000 84000 465 1,28 143 0,783697,33 43000 64500 86000 485 1,31 149 0,803783,31 44000 66000 88000 505 1,34 155 0,823869,30 45000 67500 90000 525 1,37 161 0,843955,28 46000 69000 92000 546 1,40 167 0,854041,27 47000 70500 94000 568 1,43 173 0,874127,25 48000 72000 96000 590 1,46 180 0,894213,24 49000 73500 98000 612 1,49 187 0,914299,22 50000 75000 100000 634 1,52 194 0,934406,70 51250 76875 102500 663 1,55 203 0,954514,18 52500 78750 105000 693 1,59 212 0,974621,66 53750 80625 107500 722 1,63 221 0,994729,14 55000 82500 110000 752 1,67 230 1,024836,62 56250 84375 112500 784 1,71 239 1,044944,11 57500 86250 115000 816 1,75 248 1,065051,59 58750 88125 117500 848 1,79 258 1,095159,07 60000 90000 120000 880 1,83 268 1,12SYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>71


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>9. Wymiarowanie i dobórSpadki ciśnienia spowodowane oporami w rurach wielowarstwowych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong> 40 i 50 mm,zastosowanie w instalacji grzewczej – cd.Przepływ masowy [kg/h]Wydajność cie<strong>pl</strong>na [W]przy różnicy temp.wynoszącej (K)40 x 4,0di = 32Wymiary rur [mm]50 x 4,5di = 41Spadek ciśnienia rura (Pa/m ) + prędkość v (m/s)10 15 20 R v R v5374,03 62500 93750 125000 948 1,90 289 1,165588,99 65000 97500 130000 1016 1,98 310 1,215803,95 67500 101250 135000 332 1,256018,91 70000 105000 140000 354 1,306448,83 75000 112500 150000 400 1,396878,76 80000 120000 160000 449 1,487308,68 85000 127500 170000 501 1,587738,60 90000 135000 180000 555 1,678168,52 95000 142500 190000 610 1,768598,45 100000 150000 200000 671 1,859028,37 105000 157500 210000 733 1,959458,29 110000 165000 220000 797 2,049888,22 115000 172500 23000010318,14 120000 180000 24000010748,06 125000 187500 25000072TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>9. Wymiarowanie i dobórNomogram 2. Jednostkowe liniowe spadki ciśnienia w przewodach przy temperaturze medium grzewczego t = 60°C10 0001,52,01 0001,00,50,40,31000,2Jednostkowy liniowy spadek ciśnienia R [Pa/m]100,1 m/s162025324050110 100 1 000 10 000Strumień masy wody [kg/h]SYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>73


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>10. Normy i wytyczneTworzywowe złączki zaciskowe10. Normy i wytyczne10.1. Wartości graniczne parametrów wody pitnejPrzewody wody pitnej w budynkach muszą sprostać dziś znaczniebardziej rygorystycznym wymaganiom niż kiedykolwiek wcześniej,zwłaszcza w zakresie wartości granicznych dla skażeń metalamiciężkimi (ołów, miedź, nikiel). Wartości graniczne, np. dla niklu, obniżonezostały z 50 do 20 μg/l, dla miedzi z 3 do 2 mg/l. Przewodymiedziane powinny być stosowane jeszcze tylko wówczas, gdywartość pH wynosi 7,4 lub więcej bądź, jeśli przy niższychwartościach pH wartość TOC (= ogólny węgiel organiczny, sumarycznyparametr określający zawartość substancji organicznychw wodzie) jest mniejsza od 1,5 mg/l. Jeżeli spełniony jest jedenz tych warunków, zaleca się konsultację z firmą dostarczającąwodę. Właściciele budynków, projektanci i instalatorzy, którzystosują systemy rur instalacyjnych zapobiegające skażeniommetalami ciężkimi, dokonali właściwego wyboru.10.2. Wybór materiałuŻadne elementy konstrukcyjne i materiały, które mają kontaktz wodą pitną, nie mogą negatywnie wpływać na jej jakość.Tworzywa sztuczne mogą być stosowane do tego celu bez ograniczeń.Materiały te dysponują dopuszczeniem, które jednoznaczniestwierdza ich przydatność do stosowania w instalacjach wodypitnej (atest PZH). Ponadto spełniają one wymagania instrukcjiroboczej DVGW W 270 (w zakresie rozwoju mikroorganizmów).Wielowarstwowe rury <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong> posiadają atest DVGW i spełniająwymagania badań KTW oraz instrukcji W 270.10.3. Wymagania i środki w celu ograniczenia rozwoju bakterii legionelliLegionella to bakterie w kształcie pałeczek występujące w słodkiejwodzie, a także w wilgotnej ziemi.W zakresie temperatur od 25°C do 45°C rozmnażają się onewykładniczo, poniżej 25°C populacja przeżywa zastój, przy temperaturachpowyżej 45°C rozpoczyna się ich zamieranie. Taka rozpiętośćtemperatury odnosi się do bakterii Legionelli w postaci dojrzałej.W młodym stadium wykazują one nadzwyczajną odpornośćna wodę o stałej wysokiej temperaturze, jak również na wodęzamarzniętą.Bakterie Legionelli występują z jednej strony w postaci <strong>pl</strong>anktonu,tzn. pływając w strumieniu wody, ale również w tak zwanych błonachbiologicznych, które składają się z licznych mikroorganizmów,które w zależności od ilości pokarmu zasiedlają powierzchnie przewodówrurowych, zaworów, zasobniki ciepłej wody itd. Błony biologiczneosiedlają się na wielu materiałach, np. na stali, miedzi,tworzywach sztucznych, ceramice lub szkle.Zakażenia bakteriami Legionelli mogą prowadzić do poważnychzagrożeń zdrowotnych. Przeniesienie zakażenia następuje poprzezwdychanie mikroskopijnych kropelek wody (skażonych aerozoli)np. w natryskach, jacuzzi lub urządzeniach klimatyzacyjnych.Źródłami zakażenia mogą być np.:mało lub w ogóle nieużywane przewody instalacyjne,przewody wentylacyjne i wyciągi powietrza,podgrzewacze wody użytkowej,membranowe naczynia wzbiorcze.Decydującą rolę odgrywają przy tym warunki eks<strong>pl</strong>oatacji, wielkośćsieci rurociągów oraz rodzaj użytkowania.Podstawowym zabezpieczeniem projektowanej instalacji wodyciepłej przed rozwojem bakterii Legionella jest zaprojektowaniei wykonanie jej zgodnie z wymaganiami obowiązującego prawa,norm i wytycznych. W Polsce obowiązują w tym przypadkuRozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawiewarunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynkii ich usytuowanie (Dz. U. nr 75 poz. 690 z 2002 r.) z późniejszymizmianami oraz norma PN-92/B-01706/Az1:1999 „Instalacje wodociągowe.Wymagania w projektowaniu”. Warto również zapoznaćsię z wytycznymi wymagań technicznych Cobrti Instal (ITB)„Zabezpieczenie wody przed wtórnym zanieczyszczeniem”.W sieciach wody pitnej z przewodami zimnej/ciepłej wody i ewentualnieprzewodami cyrkulacyjnymi istnieje ponadto niebezpieczeństwo,że dłuższa stagnacja, tzn. woda stojąca w przewodach,w wymienionych warunkach sprzyja zwiększonemu rozmnażaniusię bakterii Legionelli.74TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>10. Normy i wytyczneDla nowo projektowanych instalacji wodociągowych szczegółowewymagania dotyczą głównie:podgrzewaczy wody ciepłej,materiałów instalacyjnych,Problematyka bakterii Legionelli to rozległy temat, którego szczegółoweomówienie w ramach niniejszego podręcznika instalacji nie jestmożliwe. Poniżej zamieszczamy jednak kilka podstawowych wymagańdla zapobiegania rozwojowi bakterii Legionelli.układów instalacji,armatury.10.3.1. Instalacje przewodówInstalować możliwie krótkie przewody pionowe i poziome.W przewodach opróżniających przewidzieć armatury odcinającebezpośrednio przy przewodzie głównym.Miejsca poboru wody w obszarach potencjalnie zagrożonychbakteriami wyposażyć w odbiorniki na końcu przewodu.Przewody niewykorzystywane powinny być opróżnionez wody lub zamknięte.Przewody instalacji wody zimnej chronić przed ogrzewaniem.Instalacja ciepłej wody powinna zapewniać uzyskanie w punktachczerpalnych temperatury wody nie niższej niż 55°C i niewyższej niż 60°C, przy czym instalacja ta powinna umożliwiaćprzeprowadzenie dezynfekcji chemicznej lub fizycznej, w tymtermicznej przy temperaturze wody nie niższej niż 70°C, dostosowanejdo materiałów zastosowanych w instalacjach.10.3.2. Podgrzewacze cwuNależy utrzymywać temperaturę ciepłej wody ≥ 60°C.Podgrzewacze powinny posiadać odpowiednio duże otworydo ich czyszczenia i konserwacji.Ustalenie wielkości zasobnika według obowiązującychw Polsce przepisów.Odciąć przepływ wody przez nieużywane zasobniki.Miejscowe przepływowe podgrzewacze wody ciepłej o objętości do3 dm 3 mogą być stosowane bez dodatkowych środków zapobiegającychwzrostowi bakterii Legionella. Wypływ ciepłej wody z podgrzewaczamusi umożliwiać utrzymanie przepisowej temperaturymin. 60°C. Można to osiągnąć, zapewniając w obiegu minimalnątemperaturę wody powrotnej powyżej 55°C poprzez odpowiednieustawienie różnicy włączeń regulatora temperatury wody ciepłej.W podgrzewaczach objętościowych o pojemności powyżej 400litrów woda we wszystkich miejscach zbiornika musi być podgrzewanarównomiernie. Można to osiągnąć, stosując taką konstrukcjępodgrzewacza, która pozwala na ogrzanie wody nie bezpośrednioprzez element grzejny, ale poprzez płaszcz zbiornika. Ponadto konstrukcjai sterowanie pracą podgrzewaczy cwu powinno zapewniaćpodgrzewanie całkowitej objętości podgrzewacza przynajmniejraz na dzień do temperatury 60°C. (Za „Instalacje Wodociągowe– projektowanie, wykonanie, eks<strong>pl</strong>oatacja”, Jarosław Chudzicki,Stanisław Sosnowski, Seidel-Przywecki, Warszawa 2009)10.3.3. Przewody cyrkulacyjneKonfiguracja systemów podgrzewania, rozdzielania i cyrkulacji wodypitnej powinna odbywać się nie tylko według aspektów ekonomicznychi funkcjonalnych. Należy uwzględnić zwłaszcza wymaganiahigieniczne.Przewody cyrkulacyjne dla sieci ciepłej wody należy przewidzieć wewszystkich instalacjach o pojemności przewodów rurowych >3dm 3między odprowadzeniem podgrzewacza wody pitnej i miejscempoboru.Podstawowym warunkiem prawidłowej pracy cyrkulacji instalacjijest ich właściwe zrównoważenie hydrauliczne, tak aby temperaturawody w każdym punkcie nie obniżyła się poniżej 5°Cw stosunku do temperatury wody wypływającej z podgrzewacza.Równoważenie hydrauliczne powinno być uzyskiwane za pomocątermostatycznych zaworów cyrkulacyjnych. W ten sposób uwzględnionesą rzeczywiste straty ciepła przewodów zależnie od stopniaich zaizolowania i temperatury otoczenia, ale również uwzględnionesą zmieniające się rozbiory wody. W efekcie straty ciepła są ograniczone,zapewniony możliwie najszybszy dostęp do cie<strong>pl</strong>ej wody, aletakże zmniejszone ryzyko pojawienia się bakterii.Maksymalne długości rur w przypadku zastosowania systemu<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong> K1/M1 i smartFIX pod względem reguły 3 litrówprzedstawia poniższa tabela.SYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>75


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>10. Normy i wytyczneMaksymalne długości rur w przypadku zastosowania systemu <strong>Tigris</strong> K1/M1 i smartFIX pod względem reguły 3 litrówŚrednica nominalnammObjętośćl/m16 x 2 20 x 2,25 25 x 2,5 32 x 3 40 x 4 50 x 4,50,113 0,189 0,314 0,531 0,804 1,320Maks. długość przewodum26,5 15,9 9,55 5,65 3,7 2,2710.3.4. ArmaturaArmatura czerpalna w sieci wody pitnej może być narażona naniebezpieczeństwo tak zwanego peryferyjnego skażenia bakteriamiLegionelli, które ogranicza się do obszaru armatury. Skutecznymiśrodkami przeciw temu są usuwanie złogów wapnia, czyszczenie,dezynfekcja perlatorów, słuchawek i węży natryskowych. Armaturęczerpalną i głowice natrysków należy dobierać tak, aby rodzaj ichkonstrukcji uniemożliwiał tworzenie się rozległych, szybko rozprzestrzeniającychsię aerozoli, a także aby nie miały skłonnoścido wytrącania się osadów i były łatwe do czyszczenia.W obszarach wrażliwych, jak szpitale i domy starców, celowe możebyć zastosowanie bakterioszczelnych filtrów na wylocie armatury.10.3.5. Zawory mieszające i regulacyjneZawory mieszające i regulacyjne często zaopatrują całe grupynatrysków lub inne miejsca poboru. Ponieważ w dołączonej sieciprzewodów temperatura jest obniżona, pojemność wodnado miejsca poboru powinna wynosić maksymalnie 3 litry.76TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>10. Normy i wytyczne10.4. Izolacja dźwiękowa w budownictwie nadziemnymwedług normy DIN 410910.4.1. Podstawowe pojęcia i minimalne wymaganiaw zakresie techniki izolacji dźwiękowejZgodnie z normą DIN 4109 w tak zwanych pomieszczeniach wymagającychochrony człowiek powinien być chroniony przed trzemarodzajami hałasu:- hałas z zewnątrz,- hałas z obcych pomieszczeń (mowa, muzyka, kroki, odkurzanie itd.),- hałas z instalacji technicznych budynku i z zakładów zlokalizowanychw tym samym budynku lub w budynkach konstrukcyjniez nim połączonych.Pomieszczenia wymagające ochrony to:- pomieszczenia mieszkalne, łącznie z pokojem wypoczynkowym,- sypialnie, łącznie z pomieszczeniami noclegowymi w schroniskachi pomieszczeniami z łóżkami w szpitalach i sanatoriach,- pomieszczenia nauczania w szkołach, uczelniach wyższychi w podobnych instytucjach,- pomieszczenia biurowe (z wyjątkiem biur o otwartej przestrzeni),gabinety, sale narad i podobne pomieszczenia robocze.Norma nie obowiązuje dla ochrony pomieszczeń pobytowych przedszumami z instalacji technicznych budynku we własnejstrefie mieszkalnej.Wymagania i potwierdzenia budowlanej izolacji dźwiękowej uregulowanesą w następujących normach:- DIN 4109:1989-11 Izolacja dźwiękowa w budownictwie nadziemnym- Wymagania i potwierdzenia,- DIN 4109 dodatek A1: 1989-11 Izolacja dźwiękowa w budownictwienadziemnym - Przykłady realizacji i metody obliczeń,- DIN 4109/A1 :2001-01: Izolacja dźwiękowa w budownictwienadziemnym - Wymagania i potwierdzenia - Zmiana A1,- DIN 4109 dodatek 2: 1989-11 Izolacja dźwiękowa w budownictwienadziemnym - Wskazówki dotyczące projektowania i realizacji;Propozycje zwiększonej izolacji dźwiękowej; Zalecenia dla izolacjidźwiękowej we własnej strefie mieszkalnej i roboczej.- PN-87/B-02151/02 „Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasempomieszczeń w budynkach. Dopuszczalne wartości poziomudźwięku w pomieszczeniach”.Dopuszczalny poziom dźwięku dla przykładowychpomieszczeń wg PN-87/B-02151/02Dopuszczalny poziom dźwiękuPrzeznaczenie pomieszczenia dB (A) hałasu od wyposażeniatechnicznego budynkuW dzieńW nocyPomieszczenia mieszkalne 35 25Kuchnie i pomieszczenia sanitarnew mieszkaniachPokoje w hotelach kat. II iwyższychPokoje chorych w szpitalach isanatoriach40 4040 3030 25Dopuszczalny poziom dźwięku dla przykładowych pomieszczeńwg DIN 4109/A1Strop rozdzielający mieszkania > 410 kg/m2Jednopowłokowa ściana izolacyjna we własnej strefie mieszkalnejm > 220 kg/m2Rys. 13. Przykład pomieszczeń wymagających ochrony.Dla ochrony przed hałasami w instalacjach budowlanych wedługnormy DIN 4109/A1 charakterystyczny poziom ciśnieniaakustycznego w obcych pomieszczeniach wymagających ochronyz powodu szumów instalacyjnych z instalacji wodociągowychi ściekowych nie może przekraczać 30 dB (A) dla pomieszczeńmieszkalnych i sypialni, 35 dB (A) dla pomieszczeń nauczaniai pracowni (patrz tabela na następnej stronie).SYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>77


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>10. Normy i wytyczneMinimalne wymagania akustyczne według normyDIN 4109/A1: 2001Źródło hałasuInstalacje wodociągowe(instalacje wodociągowei ściekowe razem)Pozostałe techniczneinstalacje budynkuRodzaj pomieszczeńwymagających ochronyPomieszczeniamieszkalnei sypialniePomieszczenianauczaniai pracownieDopuszczalny poziom ciśnieniaakustycznego dB(A)≤ 30 a) b) ≤ 35 a) b)≤ 30 c) ≤ 35 c)b) W chwili obecnej nie należy uwzględniać pojedynczych,krótkotrwałych wartości szczytowych hałasu, jaki powstaje przyuruchamianiu armatur i urządzeń według tabeli 6, DIN 4109/A1(otwieranie, zamykanie, przestawianie, przerywanie itp.).c) W przypadku technicznych instalacji wentylacyjnych dopuszczalnesą wartości wyższe o 5 dB (A), o ile dotyczy to odgłosówciągłych, bez zwracających uwagę pojedynczych tonów.Zakłady w dzieńgodz. 6-22Zakłady w nocygodz. 22-6≤ 35 ≤ 35 c)≤ 25 ≤ 35 c)10.4.2. Zwiększona izolacja dźwiękowaPodczas projektowania budynków mieszkalnych o wysokich wymaganiachw zakresie izolacji dźwiękowej konieczne jest ścisłe uzgodnieniewszystkich występujących zakresów robót branżowych.Ponadto zaleca się zasięgnięcie opinii akustyka budowlanego.10.4.3. Źródła hałasów w instalacjach technicznych budynkuŹródła hałasu w technicznych instalacjach budynku dzieli się na:odgłosy napełniania,W tym celu firma <strong>Wavin</strong> oferuje zestawy izolacji dźwiękowej pasującedo kolan ściennych <strong>Tigris</strong> K1/M1 i smartFIX.odgłosy armatur,odgłosy wlotowe,odgłosy wylotowe,odgłosy uderzeniowe.Środki technicznej izolacji dźwiękowejHałasy wywoływane są przez poruszające się części lub przepływającemedia. Przenoszenie dźwięków materiałowych stanowinajwiększy problem w dziedzinie zamocowań i w przypadkuprzepustów ściennych i stropowych.Planowanie przewodówAby uniknąć dźwięku materiałowego lub zmniejszyć go, należyzamocować izolowane przewody rurowe z izolacją dźwiękumateriałowego, np. używając obejm rurowych z miękką wkładką.W celu osiągnięcia optymalnego poziomu akustycznego należyzwrócić uwagę na to, aby wszystkie wrażliwe części składoweinstalacji, jak armatury i należące do nich podkładki ścienne,mocowane były z akustycznym izolatorem od bryły budynku.Zestaw izolacji dźwiękowej dla kolan ściennych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>Wszystkie wyżej wymienione środki pozostaną jednak nieskuteczne,jeśli przenoszenie dźwięku na bryłę budynku następujeprzez inne mostki dźwiękowe, jak np. resztki zaprawy między przewodemrurowym i ścianą lub połączenia jastrychowe przez uszkodzoneizolacje. Z tego względu dla dobrej izolacji dźwiękowej należydążyć do możliwie całkowitego odizolowania elementów instalacji.78TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>10. Normy i wytyczneŚcian, które wykazują mniejszą masę w odniesieniu do powierzchni,wolno użyć, jeśli badaniem przydatności potwierdzono, że wodniesieniu do przenoszenia hałasów instalacyjnychnie zachowują się bardziej niekorzystnie.Dla określenia masy ściany w odniesieniu do powierzchni ważne są:grubość ściany,gęstość materiału budowlanego ściany,rodzaj użytej zaprawy,grubość oraz masa tynku w odniesieniu do powierzchni.Podsumowując, jako najważniejsze środki aktywnej izolacji dźwiękowejmożna wymienić:Zabudowa przedścienna (brak mostków dźwiękowychdo sąsiednich pomieszczeń).Zastosowanie cichobieżnych armatur grupy I o poziomie hałasuzdefiniowanym według normy DIN 52218 wynoszącymLap ≤ 20 dB (A). Armatury czerpalne grupy II powinny byćstosowane tylko w ograniczonym zakresie.Zastosowanie ścian odpowiednich dla instalacji wodnych(duża masa, np. 220 kg/m2).Użycie zamocowań rur tłumiących dźwięk materiałowy(np. z wkładką gumową).W przypadku przepustu przez ściany i stropy należy zabezpieczyćprzewody zasilające materiałami izolacyjnymi dla zapewnieniaochrony przeciwpożarowej, izolacji dźwiękowej i izolacjicie<strong>pl</strong>nej.Nie należy przekraczać dopuszczalnego ciśnienia wynoszącego5 bar przed punktami poboru wody.Nie należy przekraczać dopuszczalnego przepływudla armatury (klasy natężenia przepływu).10.5. Główne rysy rozporządzenia w sprawieoszczędzania energii (EnEV)10.5.1. WprowadzenieRozporządzenie ministra daje architektom, projektantom i inwestorommożliwość wzajemnego zaliczenia działań na rzecz izolacjicie<strong>pl</strong>nej i technicznych instalacji budynku. Oznacza to, że w celuobniżenia rocznego zapotrzebowania energii pierwotnej poniżejobliczonej wartości maksymalnej można zastosować budowlanąizolację cie<strong>pl</strong>ną i/lub wysokowydajne instalacje techniczne.Po obliczeniu następuje rozważanie ustalonych parametrów zgodniez następującym równaniem:QPmaks, ≥ ep · (Qh + Qwp)QPmaks, - maksymalne roczne zapotrzebowaniena energię pierwotnąep - współczynnik nakładów na instalacjęQh - roczne zapotrzebowanie na ciepło(stosunek powierzchnia okalająca/objętość budowli = A/V).Stopień zwartości podaje wyjaśnienie dotyczące energetycznejjakości budynku. Należy dążyć do małych wartości stosunku A/V.Jakościowa ocena techniki instalacji <strong>pl</strong>anowanej w inwestycjibudowlanej dokonywana jest poprzez tak zwany współczynniknakładów na instalację. Ustalenie tej wartości następuje zgodniez normą DIN V 4701 część 10 i może być dokonane 3 metodami:metodą tabelaryczną,metodą wykresową,metodą szczegółową.Dla praktycznych zastosowań dostępne są programy EPD, któreumożliwiają szybkie i dokładne ustalenie współczynnika nakładówna instalację.Qwp - roczne zapotrzebowanie na ciepło na celeciepłej wody użytkowejObliczenieMaksymalne roczne zapotrzebowanie na energię pierwotnąustalane jest za pomocą stopnia zwartości budynkuSYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>79


<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>10. Normy i wytyczne10.5.2. Izolacja cie<strong>pl</strong>na przewodówIzolacja cie<strong>pl</strong>na przewodów rozdzielczych i komponentóww instalacjach centralnego ogrzewania, ciepłej wody użytkowej(w tym przewodów cyrkulacyjncyh) oraz instalacji chłodu i ogrzewaniapowietrznego powinna spełniać następujące wymaganiaminimalne, określone w poniższej tabeli.Wymagania izolacji cie<strong>pl</strong>nej przewodówLp.Rodzaj przewodulub komponentuMinimalna grubość izolacjicie<strong>pl</strong>nej (materiał0,035 W/(m · K) 1)1 Średnica wewnętrzna do 22 mm 20 mmGrubości warstwy izolacyjnej/średnice zewnętrzne (w mm)dla wielowarstwowych rur zespolonych <strong>Wavin</strong> (przy minimalnejgrubości warstwy izolacyjnej 100% według obowiązującychprzepisów)Przewodnośćcie<strong>pl</strong>na λ(W/m·K)16 x 212*20 x 2,2515,5*Wymiar rury (mm)25 x 2,520*32 x 326*40 x 432*50 x 4,541*0,025 11/38 11/42 12/49 17/66 18/76 24/982Średnica wewnętrznaod 22 do 35 mm30 mm0,030 15/46 15/50 16/57 23/78 24/88 32/1143Średnica wewnętrznaod 35 do 100 mmRówna średnicywewnętrznej rury0,035 20/56 20/60 20/65 30/92 30/100 41/1324Średnica wewnętrznaponad 100 mm100 mm0,040 26/68 26/72 25/75 38/108 38/116 51/1525Przewody i armatura wg poz. 1-4,przechodzące przez ściany lubstropy, skrzyżowania przewodów50% wymagańz poz. 1-40,050 44/104 41/102 39/103 59/150 57/154 77/204* Średnica wewnętrzna w mm6Przewody ogrzewań centralnychwg poz. 1-4, ułożone w komponentachbudowlanych międzyogrzewanymi pomieszczeniamiróżnych użytkowników50% wymagańz poz. 1-47Przewody wg poz. 6 ułożonew podłodze6 mm8Przewody ogrzewania powietrznego(ułożone wewnątrz izolacjicie<strong>pl</strong>nej budynku)40 mm9Przewody ogrzewania powietrznego(ułożone na zewnątrz izolacjicie<strong>pl</strong>nej budynku)80 mm10Przewody instalacji wody lodowejprowadzone wewnątrz budynku 2)50% wymagańz poz. 1-411Przewody instalacji wody lodowejprowadzonena zewnątrz budynku 2)100% wymagańz poz. 1-480TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


NotatkiSYSTEM INSTALACJI SANITARNYCH I GRZEWCZYCH WAVIN TIGRISKatalog produktów – lipiec 2012www.wavin.<strong>pl</strong>System instalacji sanitarnych i grzewczych <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>81


Notatki82TELEFON FAX INFOLINIA E-MAIL61 891 10 00 61 891 10 11 800 161 555 kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong>


System instalacjisanitarnych i grzewczych<strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>KatalogproduktówSystemy instalacyjne dla budownictwaNaszym celem jest dostarczanie inwestorom indywidualnym oraz instytucjonalnymnajwyższej jakości systemów instalacyjnych i grzewczychdo budynków. Wieloletnie doświadczenie, dostęp do najnowszychtechnologii, innowacyjność oraz całkowite uwzględnienie potrzebklientów pozwalają nam zaoferować niezawodne produkty:system kanalizacji wewnętrznej PVC-u oraz HDPE,systemy kanalizacji niskoszumowej: <strong>Wavin</strong> AS oraz SiTech,systemy instalacji sanitarnych i grzewczych: <strong>Wavin</strong> <strong>Tigris</strong>,BOR<strong>pl</strong>us, Hep ²O,system ogrzewania podłogowego <strong>Wavin</strong> Tempower,system podciśnieniowego odwadniania dachów <strong>Wavin</strong>QuickStream,systemy rynnowe Kanion,drenaż opaskowy wokół budynku,przyłącza kanalizacyjne,system zagospodarowania wody deszczowej.Sprawdź także ofertę <strong>Wavin</strong> w zakresiesystemów infrastrukturalnych.<strong>Wavin</strong> Metal<strong>pl</strong>ast-Buk ciągle rozwija i doskonali swoje produkty, stąd zastrzega sobie prawo domodyfikacji lub zmiany specyfikacji swoich wyrobów bez powiadamiania. Wszystkie informacjezawarte w tej publikacji przygotowane zostały w dobrej wierze i w przeświadczeniu, że na dzień przekazaniamateriałów do druku są one aktualne i nie budzą zastrzeżeń. Niniejszy katalog nie stanowi ofertyw rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego, lecz informację o produktach <strong>Wavin</strong> Metal<strong>pl</strong>ast-Buk.Copyright © 2008 by <strong>Wavin</strong> Metal<strong>pl</strong>ast-Buk Sp. z o.o. Wszelkie prawa zastrzeżone.<strong>Wavin</strong> Metal<strong>pl</strong>ast-Buk Sp. z o.o.ul. Dobieżyńska 4364-320 Buktel.: 61 891 10 00fax: 61 891 10 11infolinia: 800 161 555e-mail: kontakt_<strong>pl</strong>@wavin.<strong>pl</strong><strong>Wavin</strong> dostarcza skuteczne rozwiązania pozwalające zaspokajać kluczowepotrzeby życia codziennego: bezpieczną dystrybucję wody pitnej, przyjazneśrodowisku zagospodarowanie wody deszczowej i ścieków, energooszczędneogrzewanie i chłodzenie budynków. Pozycja lidera w Europie, jak i obecnośćna rynkach lokalnych, zobowiązanie do innowacyjności oraz wspracie techniczne– wszystko to daje wymierne korzyści naszym klientom. Nieustanniespełniamy najwyższe standardy zrównoważonego rozwoju oraz gwarantujemyniezawodną logistykę, aby wspierać naszych klientów w osiąganiu ich celów.www.wavin.<strong>pl</strong>Solutions for Essentials

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!