ŚciÄ gnij nr 70 z 10/2011 - PortalMorski.pl

Baltexpo 2011 l finanseFot. Czes³aw RomanowskiBanki stoczniomPo pierwsze: polskie stocznie wci¹¿ istniej¹.Po drugie: banki chc¹ im po¿yczaæ pieni¹dze.Po trzecie: obie strony s¹ z tej wspó³pracy zadowolone.Takie wnioski wynikaj¹ z debaty dotycz¹cej systemówfinansowania przemys³u stoczniowego, któr¹zorganizowa³ lokalny, pomorski dziennik.Jak na pocz¹tku przypomnia³ Jacek Klein,dziennikarz gospodarczy „Dziennika Ba³tyckiego”,pierwsza dekada XXI wieku by³adla polskiego przemys³u stoczniowego bardzoburzliwym okresem: upad³oœæ stoczniw Gdyni i Szczecinie spowodowa³a, ¿e przemys³stoczniowy uwa¿any jest za obarczonydu¿ym ryzykiem. Ju¿ w pierwszym dniu targówBaltexpo pad³y opinie, ¿e projekty stoczniowes¹ na ostatnim miejscu wœród oczekuj¹cychna finansowanie przez banki.- Jako BRE Bank od dawna uczestniczymyw projektach stoczniowych - zapewnia³Adam Miko³ajczyk, dyrektor Oddzia³u KorporacyjnegoBRE Bank w Gdañsku. - Tak¿einne banki s¹ partnerami stoczni, przyk³ademNordea, Fortis, Pekao SA. Ten przemys³bardzo siê zmieni³. W tej chwili s¹ tozak³ady produkcji stalowej zajmuj¹ce siê tak-¿e budow¹ statków. Stoczni sensu strictepozosta³o niewiele.Spektrum finansowaniaObecnie banki - argumentowa³ dyr.Miko³ajczyk - oprócz finansowania trzechdu¿ych stoczni - Grupy REMONTOWA, StoczniGdañsk i Crist - koncentruj¹ siê przedewszystkim na stoczniach ma³ych, prywatnych.Problem z pozyskiwaniem funduszymaj¹ natomiast stocznie pañstwowe, gdziewystêpuje du¿a rotacja na stanowiskach kierowniczychpowoduj¹ca brak spójnoœci politykiodnoœnie rozwoju i kontraktacji.- Ju¿ w po³owie lat 90. ub. wieku zauwa¿ono,¿e warunkiem koniecznym roz-Adam Miko³ajczyk,dyrektor Oddzia³uKorporacyjnegoBRE Bankw Gdañsku.woju przemys³u stoczniowego w Polsce jestzmiana charakteru produkcji na budowêstatków i konstrukcji o du¿ej wartoœci dodanej- kontynuowa³ dyrektor Miko³ajczyk. -Dzisiaj stocznie tê zmianê realizuj¹. Bankis¹ coraz bardziej w nich obecne. Po roku2009 i 2010, kiedy kontraktacje stoczni wygl¹da³ynie najlepiej, obecnie portfele zmówieñs¹ w du¿ym stopniu zape³nione, a perspektywyrysuj¹ siê obiecuj¹co. Ten rynekw mojej ocenie jest rozwojowy.Jakie instrumenty finansowe mog¹ zaoferowaæbanki stoczniom? - pytano.- Generalnie finansowanie odbywa siêpoprzez gwarancje zwrotu zaliczek armatorskich.Z powodu upad³oœci w poprzednichlatach kilku stoczni, banki staraj¹ siê ograniczyæfinansowanie podmiotowe, chodzi o to,aby finansowaæ stocznie transakcyjnie,w oparciu o dany projekt - odpowiada³ dyrektorMiko³ajczyk.- Doœwiadczenia ostatnich lat pokaza³y,¿e finansowanie projektowe pozwala dokoñczyæbudowê statku nawet w najgorszejsytuacji - mówi³a Dorota Ludynia, zastêpcadyrektora Departamentu Obs³ugi KlientówStrategicznych Nordea Bank Polska SA. -Finansowanie to opiera siê w³aœnie na wystawianiugwarancji zwrotu zaliczek na poziomie85-90 proc. Oprócz tego wystawianes¹ akredytywy na zabezpieczenie p³atnoœciza zamówione materia³y, czy us³ugi. Istotnejest zabezpieczenie ryzyka walutowego, poniewa¿finansujemy równie¿ budowê nowychstatków, a s¹ to kontrakty o du¿ej wartoœci.Jak mówi³a pani dyrektor, stocznie, z którymiwspó³pracuje Nordea Bank Polska ocenianes¹ jak ka¿dy podmiot gospodarczy:musz¹ mieæ okreœlon¹ zdolnoœæ kredytow¹,a bank dodatkowo ocenia ka¿dy projekt,poniewa¿ wczeœniej wiele by³o anulowanych.Bardzo wa¿n¹ kwesti¹ jest wiêc ocena kontrahenta/armatorastoczni: czy dany statekbêdzie mia³ zatrudnienie.Pañstwowa troskaZbigniew Andruszkiewicz, cz³onek zarz¹duGdañskiej Stoczni Remontowej SA,mówi³ z kolei o szumie medialnym dotycz¹cympolskiego przemys³u okrêtowego.- Co jakiœ czas, gdy zauwa¿alna jest sytuacjakryzysowa, pojawia siê troska, narodoweporuszenie, ¿eby ta grupa zawodowanie upad³a - wyjaœnia³. - I to jest najwiêkszaszkoda, jak¹ mo¿na jej wyrz¹dziæ, bo firmyzamiast siê restrukturyzowaæ, wchodz¹ naœcie¿kê polityczn¹, zaczynaj¹ myœleæ, ¿eWarszawa wszystko za³atwi. A w stoczniachto zarz¹d, kierownictwo g³ówkuje co i jakzrobiæ, ¿eby firma w³aœciwie funkcjonowa-³a. Nie wyobra¿am sobie, ¿eby ktoœ z Remontowejzwala³ winê na banki czy rz¹d.Musimy sami pokazaæ, ¿e potrafimy dzia³aæw ró¿nych warunkach. S¹ projekty offshorowei wydobywcze, w bran¿ach tych panujedu¿y optymizm co do potrzeb budowy statkówi konstrukcji. Jeœli chodzi o kwestie finansowania,nie mamy z tym generalnieproblemu. Mamy potwierdzenie zaliczek nakilkaset milionów euro. To my udowadniamybankom, ¿e te kontrakty s¹ rentowne,a nie odwrotnie. Problemem jest za to brakodbiorców statków w Polsce.Istotnym filarem systemu finansowaniaprodukcji stoczniowej jest Korporacja UbezpieczeñKredytów Eksportowych nale¿¹ca doSkarbu Pañstwa i Banku Gospodarstwa Krajowego.Jak t³umaczy³a Anna Pietruszewska, dyrektords. gwarancji gwarantowanych przezSkarb Pañstwa KUKE SA, korporacja mo¿eudzieliæ gwarancji pod zwrot zaliczek armatorskichi robi to ju¿ od 2002 r. Korzysta³yz tego praktycznie wszystkie stocznie, naogóln¹ sumê ponad 2 mld z³.- Drug¹ form¹ naszej dzia³alnoœci w finansowaniukontraktów eksportowych zamówionychstatków s¹ ubezpieczenia eksportowe,m.in. w formie kredytu dla nabywcy- mówi³a. - Od kilku lat widzimy rosn¹cezainteresowanie t¹ form¹ finansowania. Jestto kredyt celowy, udzielany armatorowi lubjego bankowi. Jego zalet¹ jest uwolnienieœrodków przez bank w trakcie procesu budowystatku. W kolejnych etapach produkcjikredyt jest wyp³acany stoczni. Polskiestocznie ró¿nicuj¹ produkcjê, m.in. poprzezkonstrukcje stalowe oparte na nowoczesnychtechnologiach. Takie projekty mog¹ byæ realizowanew specjalnych strefach ekonomicznych.CzeZbigniewAndruszkiewicz,cz³onek zarz¹duGdañskiej StoczniRemontowej SA.Fot. Czes³aw RomanowskiPADZIERNIK 2011 11