Ściągnij nr 70 z 10/2011 - PortalMorski.pl

Ściągnij nr 70 z 10/2011 - PortalMorski.pl Ściągnij nr 70 z 10/2011 - PortalMorski.pl

portalmorski.pl
from portalmorski.pl More from this publisher
12.07.2015 Views

POCZTÓWKA Z MORZAstatki polskieotwaffe. On te¿ o pó³nocy z 20 na 21wrzeœnia rozpocz¹³ atak, torpeduj¹c trzystatki. W dzieñ dowodz¹cy konwojemkmdr H. Rodgers próbowa³ zgubiæ przeœladowców,bez skutku. Sytuacja nieco siêpoprawi³a, gdy do konwoju do³¹czy³ytrzy brytyjskie korwety, niszczyciel i slupeskortowy, jednak wieczorem tego dniado konwoju dotar³ te¿ U100 dowodzonyprzez trzeciego niemieckiego „asa” - kpt.J. Schepkego. Znów rozpocz¹³ siê atak,w którym kpt. Schepke zdo³a³ storpedowaæsiedem (!) statków.W tym czasie Anglicy wiedzieli, ¿ew pobli¿u nie ma innych U-Bootów. Nadranem konwojowi polecono rozproszyæsiê, a eskorta zdo³a³a przytrzymaæ U-Bootypod wod¹ i pozosta³ym statkom uda-³o siê dotrzeæ do brytyjskich portów.Efektem tej bitwy by³o 12 zatopionychstatków o ³¹cznym tona¿y 77 863 BRT.Akcja przeciw konwojowi HX.72 by³adrug¹ operacj¹ U-Bootów prowadzon¹wed³ug wyj¹tkowo skutecznej taktyki„wilczego stada” – pierwsz¹ by³ atak nakonwój SC.2.W miesi¹c póŸniej – 2 paŸdziernika –Morska Wola wysz³a w kolejny rejs nadrug¹ stronê Atlantyku. Ten rejs przeszed³bez wiêkszych przygód, ale znówpodczas drogi powrotnej wojna pokaza-³a swe groŸne oblicze. Tym razem polskistatek wszed³ w sk³ad konwoju HX.84,w którym p³yn¹³ te¿ polski Puck. Podobniejak poprzednim razem, os³onê konwojuna zachodniej czêœci Atlantyku stanowi³kr¹¿ownik pomocniczy Jervis Bay,jednak tym razem naprzeciw 37 statkomkonwoju stan¹³ nadwodny rajder – niemiecki„pancernik kieszonkowy” AdmiralScheer, który 23 paŸdziernika wyszed³z Gdyni, a pod koniec miesi¹ca zdo³a³przedrzeæ siê na Atlantyk. 5 listopada jegosamolot zlokalizowa³ konwój. Wydawa-³o siê, ¿e alianckich statków nic nie ocali,jednak Niemcy nie wziêli pod uwagê determinacjidowódcy kr¹¿ownika JervisBay i jego za³ogi. Dowodz¹cy okrêtemkmdr Edward Fegen na widok rajdera natychmiastpostawi³ zas³onê dymn¹, kaza³siê rozproszyæ statkom konwoju, a samruszy³ do walki przeciw wielekroæ silniejszemuprzeciwnikowi. Dysproporcja si³by³a ogromna: po stronie niemieckiejokrêt uzbrojony w szeœæ nowoczesnychdzia³ 280 mm obs³ugiwanych przez doskonalewyszkolonych artylerzystów –a po stronie alianckiej okrêt pomocniczy,przystosowany ze statku pasa¿erskiego,uzbrojony w siedem dzia³ 152mm, pochodz¹cych jeszcze z I wojnyœwiatowej. Walka trwa³a tylko 15 mi-nut, Jervis Bay zosta³ trafiony ju¿ drug¹salw¹, a spoœród prawie 260-osobowejza³ogi prze¿y³o jedynie 65 ludzi; zgin¹³kmdr Fegen. Jednak te 15 minut okaza³osiê decyduj¹ce – konwój zdo³a³ siêrozproszyæ na tyle, ¿e Niemcom uda³osiê potem dopaœæ tylko osiem statków,z których zniszczono piêæ.Polskie statki mia³y szczêœcie. Puckumkn¹³ wraz z innymi statkami rozproszonegokonwoju, a Morska Wola od samegopocz¹tku pozostawa³a za konwojem,nie mog¹c utrzymaæ wymaganejprêdkoœci. 14 paŸdziernika Morska Wolabezpiecznie przyby³a do Belfastu.Kolejne konwoje Morskiej Woli by³yspokojniejsze, podobnie zreszt¹ jak podró¿eStalowej Woli. Ich najwiêkszym wrogiemokazywa³a siê pogoda i usterkiw maszynowni. Z tego powodu w ichdziennikach wci¹¿ pojawia³y siê wpisyo koniecznoœci od³¹czenia od konwoju lubo pogoni za konwojem. W sumie podczaswojny Morska Wola przeby³a Atlantykw obie strony 40 razy i uczestniczy³a³¹cznie w 71 konwojach (wliczaj¹c lokalne).Bilans Stalowej Woli by³ równie imponuj¹cy– 34 atlantyckie rejsy okrê¿nei 70 konwojów. Oba statki podczas s³u¿-by atlantyckiej przewioz³y ponad 105 tys.³adunków.Tak mia³ wygl¹daæ drobnicowiec Bielsko budowany w Gdañsku.50 Nasze MORZE l nr 10 l paŸdziernik 2011

POCZTÓWKA Z MORZAstatki polskieJedno z niewielu wojennych zdjêæ Morskiej Woli, z 1943 r.Stalowa Wola z pe³nym uzbrojeniem - 1944 r.Pod obc¹ bander¹Jak pamiêtamy, jeszcze w 1937 r. GALzamówi³ w Stoczni Gdañskiej dwa drobnicowcena liniê do Zatoki Meksykañskiej.Nie zd¹¿y³y wejœæ do polskiej s³u¿by. Ichbudowa siê przeci¹ga³a i zosta³y zarekwirowaneprzez Niemców po wybuchuwojny. Przydzielono je bremeñskiemuarmatorowi Norddeutscher Lloyd (Bielskozamierzano przemianowaæ na Bonn),a w lutym 1940 r. oba zosta³y zakupioneprzez niemieck¹ Kriegsmarine. Zamierzanoje przebudowaæ na kr¹¿owniki pomocnicze,ale s³u¿bê w tym charakterzerozpoczê³o tylko niedosz³e Bielsko, któremunadano nazwê Michel.Podczas przebudowany w Kiloniiuzbrojono go w szeœæ dzia³ 150 mm,a w sk³ad wyposa¿enia wesz³y dwawodnosamoloty i œcigacz torpedowy.Gotowoœæ bojow¹ osi¹gn¹³ 1 marca1942 r. i w tydzieñ póŸniej wyszed³ doVlissingen. W wojennej s³u¿bie nosi³oznaczenie HSK 9 (Schiff 28). Po sforsowaniukana³u La Manche wyrwa³ siêna Atlantyk i rozpocz¹³ korsarsk¹ karierê.Jego wyczyny opisane s¹ w licznychpublikacjach. Tutaj wystarczy zaznaczyæ,¿e jego pierwszy rejs korsarskiNasze MORZE l nr 10 l paŸdziernik 2011zakoñczy³ siê w marcu 1943 r. w Japonii,dok¹d zawin¹³ maj¹c na koncie 14zatopionych statków.W Japonii rajder przeszed³ remont, poktórym wyszed³ w maju 1943 r. w drugirejs korsarski. Zakoñczy³ siê on 17 paŸdziernikatego roku, gdy Michel zosta³storpedowany (trzy trafienia) i zatopionyprzez amerykañski okrêt podwodny Tarponw pobli¿u Jokohamy. Zginê³o na nim290 ludzi (³¹cznie z dowódc¹ i 19 jeñcami),116 uratowano. Podczas swej korsarskiejkariery Michel zatopi³ 17 statkówo ³¹cznej pojemnoœci 121 994 BRT.Drugi z zarekwirowanych statkówznacznie d³u¿ej oczekiwa³ na dokoñczeniebudowy. Jeszcze jesieni¹ 1939 r. zdemontowanoz niego czêœæ urz¹dzeñ, abyprzyspieszyæ ukoñczenie Michela. Niedosz³¹£ódŸ zwodowano dopiero podkoniec 1940 r., po czym odholowano nawyposa¿enie do duñskiej stoczni w Helsingor.Przewidywano ukoñczenie statkujako kr¹¿ownika pomocniczego HSK 12(Schiff 41), jednak prace przed³u¿a³y siêi ostatecznie w paŸdzierniku 1943 r. statekprzekazano firmie NorddeutscherLloyd w zamian za utracony parowiecMinden. 10 listopada 1943 r. wszed³ dos³u¿by przejmuj¹c nazwê utraconej jednostki,ale tego samego dnia zosta³ formalniezarekwirowany przez Kriegsmarinejako baza i okrêt-cel dla U-Bootów.Znów trafi³ do stoczni, tym razem w Kiloniii z pocz¹tkiem lutego, po przebudowie,przekazano go do 23 Flotylli U-Bootów stacjonuj¹cej w Gdañsku.Od wrzeœnia 1944 r. Minden podj¹³s³u¿bê ewakuacyjn¹ na Ba³tyku. W ostatnimwojennym rejsie wyszed³ z Heluz uchodŸcami do Warnemünde, na jegopokrywach lukowych namalowane by³yczerwone krzy¿e. Z Warnemünde przeszed³do duñskiego Nyborga.Koniec wojny zasta³ go w Kopenhadze.Tam zosta³ zajêty przez w³adze brytyjskie.Czasowo otrzyma³ nazwê EmpireNidd, a w 1946 r. przekazano go ZSRRw ramach podzia³u floty poniemieckiej.Przydzielony do leningradzkiej ¯eglugiBa³tyckiej, otrzyma³ nazwê Denis Dawydow.W rok póŸniej uda³o siê go zidentyfikowaæjako dawn¹ w³asnoœæ polsk¹Bielsko jako kr¹¿ownik pomocniczy Michel.51

POCZTÓWKA Z MORZAstatki polskieotwaffe. On te¿ o pó³nocy z 20 na 21wrzeœnia rozpocz¹³ atak, torpeduj¹c trzystatki. W dzieñ dowodz¹cy konwojemkmdr H. Rodgers próbowa³ zgubiæ przeœladowców,bez skutku. Sytuacja nieco siêpoprawi³a, gdy do konwoju do³¹czy³ytrzy brytyjskie korwety, niszczyciel i slupeskortowy, jednak wieczorem tego dniado konwoju dotar³ te¿ U<strong>10</strong>0 dowodzonyprzez trzeciego niemieckiego „asa” - kpt.J. Schepkego. Znów rozpocz¹³ siê atak,w którym kpt. Schepke zdo³a³ storpedowaæsiedem (!) statków.W tym czasie Anglicy wiedzieli, ¿ew pobli¿u nie ma innych U-Bootów. Nadranem konwojowi polecono rozproszyæsiê, a eskorta zdo³a³a przytrzymaæ U-Bootypod wod¹ i pozosta³ym statkom uda-³o siê dotrzeæ do brytyjskich portów.Efektem tej bitwy by³o 12 zatopionychstatków o ³¹cznym tona¿y 77 863 BRT.Akcja przeciw konwojowi HX.72 by³adrug¹ operacj¹ U-Bootów prowadzon¹wed³ug wyj¹tkowo skutecznej taktyki„wilczego stada” – pierwsz¹ by³ atak nakonwój SC.2.W miesi¹c póŸniej – 2 paŸdziernika –Morska Wola wysz³a w kolejny rejs nadrug¹ stronê Atlantyku. Ten rejs przeszed³bez wiêkszych przygód, ale znówpodczas drogi powrotnej wojna pokaza-³a swe groŸne oblicze. Tym razem polskistatek wszed³ w sk³ad konwoju HX.84,w którym p³yn¹³ te¿ polski Puck. Podobniejak poprzednim razem, os³onê konwojuna zachodniej czêœci Atlantyku stanowi³kr¹¿ownik pomocniczy Jervis Bay,jednak tym razem naprzeciw 37 statkomkonwoju stan¹³ nadwodny rajder – niemiecki„pancernik kieszonkowy” AdmiralScheer, który 23 paŸdziernika wyszed³z Gdyni, a pod koniec miesi¹ca zdo³a³przedrzeæ siê na Atlantyk. 5 listopada jegosamolot zlokalizowa³ konwój. Wydawa-³o siê, ¿e alianckich statków nic nie ocali,jednak Niemcy nie wziêli pod uwagê determinacjidowódcy kr¹¿ownika JervisBay i jego za³ogi. Dowodz¹cy okrêtemkmdr Edward Fegen na widok rajdera natychmiastpostawi³ zas³onê dymn¹, kaza³siê rozproszyæ statkom konwoju, a samruszy³ do walki przeciw wielekroæ silniejszemuprzeciwnikowi. Dysproporcja si³by³a ogromna: po stronie niemieckiejokrêt uzbrojony w szeœæ nowoczesnychdzia³ 280 mm obs³ugiwanych przez doskonalewyszkolonych artylerzystów –a po stronie alianckiej okrêt pomocniczy,przystosowany ze statku pasa¿erskiego,uzbrojony w siedem dzia³ 152mm, pochodz¹cych jeszcze z I wojnyœwiatowej. Walka trwa³a tylko 15 mi-nut, Jervis Bay zosta³ trafiony ju¿ drug¹salw¹, a spoœród prawie 260-osobowejza³ogi prze¿y³o jedynie 65 ludzi; zgin¹³kmdr Fegen. Jednak te 15 minut okaza³osiê decyduj¹ce – konwój zdo³a³ siêrozproszyæ na tyle, ¿e Niemcom uda³osiê potem dopaœæ tylko osiem statków,z których zniszczono piêæ.Polskie statki mia³y szczêœcie. Puckumkn¹³ wraz z innymi statkami rozproszonegokonwoju, a Morska Wola od samegopocz¹tku pozostawa³a za konwojem,nie mog¹c utrzymaæ wymaganejprêdkoœci. 14 paŸdziernika Morska Wolabezpiecznie przyby³a do Belfastu.Kolejne konwoje Morskiej Woli by³yspokojniejsze, podobnie zreszt¹ jak podró¿eStalowej Woli. Ich najwiêkszym wrogiemokazywa³a siê pogoda i usterkiw maszynowni. Z tego powodu w ichdziennikach wci¹¿ pojawia³y siê wpisyo koniecznoœci od³¹czenia od konwoju lubo pogoni za konwojem. W sumie podczaswojny Morska Wola przeby³a Atlantykw obie strony 40 razy i uczestniczy³a³¹cznie w 71 konwojach (wliczaj¹c lokalne).Bilans Stalowej Woli by³ równie imponuj¹cy– 34 atlantyckie rejsy okrê¿nei <strong>70</strong> konwojów. Oba statki podczas s³u¿-by atlantyckiej przewioz³y ponad <strong>10</strong>5 tys.³adunków.Tak mia³ wygl¹daæ drobnicowiec Bielsko budowany w Gdañsku.50 Nasze MORZE l <strong>nr</strong> <strong>10</strong> l paŸdziernik <strong>2011</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!